Μπορεί η παγκόσμια οικονομία να αντιμετωπίσει μια διαπραγμάτευση του πετρελαίου στα 100 δολάρια το βαρέλι το επόμενο έτος; Ένα τριψήφιο τίμημα δεν θα σήμαινε απλώς αυξημένες τιμές ενέργειας – θα έδινε επίσης και τρομερή ώθηση στο δολάριο.

Ο συνδυασμός ακριβών βαρελιών και καλπάζοντος δολαρίου θα μπορούσε να κάνει το αργό μια μπάλα έργων κατεδάφισης για το 2024 η οποία να διατηρήσει τον πληθωρισμό αρκετά ψηλά ώστε να καταστρέψει την ανάπτυξη σε όλο τον κόσμο.

Η αλληλεξάρτηση πετρελαίου και δολαρίου

Όσο περισσότερο το πετρέλαιο εκτινάσσεται, τόσο πιο ακριβό είναι πιθανό να είναι το δολάριο, δημιουργώντας έναν καταστροφικό σπιράλ ανατροφοδότησης. Όσο περισσότερο συνεχίζεται ο κύκλος, τόσο περισσότερο πόνο θα αισθανόμαστε όλοι.

Ο δεσμός μεταξύ του πετρελαίου και του δολαρίου είναι ο αμερικανικός πληθωρισμός. Καθώς οι τιμές λιανικής της βενζίνης και του ντίζελ στις ΗΠΑ ανεβαίνουν, θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τις εγχώριες πληθωριστικές πιέσεις σε άλλους τομείς, πείθοντας την ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα της χώρας (Federal Reserve) να διατηρήσει τα επιτόκια ψηλά – ή ακόμη υψηλότερα – για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Ο κεντρικός τραπεζίτης του πετρελαίου στον κόσμο, υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας πρίγκιπας Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν και ο κεντρικός τραπεζίτης του δολαρίου, Τζερόμ Πάουελ της Fed, εργάζονται χέρι-χέρι σε κάποια πεδία. Το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι μια επιβράδυνση της αύξησης της ζήτησης πετρελαίου το 2024.

Η Ιαπωνία είναι ίσως το καλύτερο παράδειγμα του κοκτέιλ πετρελαίου και νομίσματος. Το γεν κινείται στην πιο αδύναμη συναλλαγματική του ισοτιμία έναντι του δολαρίου εδώ και σχεδόν 35 χρόνια, μετατρέποντας τα προϊόντα διύλισης πετρελαίου σε μια μικρή πολυτέλεια. Τον περασμένο μήνα, η ιαπωνική κυβέρνηση αναγκάστηκε να παρατείνει τις επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων μέχρι το τέλος του έτους, αφού η τιμή λιανικής της βενζίνης σε εθνικό επίπεδο εκτινάχθηκε στο ιστορικό υψηλό των 186,5 γιεν (1,24 δολάρια) το λίτρο, ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ του 2008.

Πληγές

Προς το παρόν, οι χώρες που επηρεάζονται περισσότερο από το τοξικό κοκτέιλ πετρελαίου και δολαρίου δεν είναι τα παγκόσμια κέντρα αύξησης της ζήτησης ενέργειας. Αντί για την Κίνα και τη Βραζιλία, σκεφτείτε την Κένυα και την Αργεντινή. Έστω και μικρότερη, δεν παύουν να έχουν σημασία.

Οι traders  πετρελαίου σημειώνουν επί του παρόντος ότι υπάρχουν ελάχιστα σημάδια ότι η παγκόσμια ζήτηση δέχεται μεγάλο πλήγμα. Είναι αλήθεια ότι η κατανάλωση πετρελαίου έχει πατήσει “φρένο” στη Δυτική Αφρική, ωστόσο ο σημαντικότερος λόγος εκεί είναι η κατάργηση των επιδοτήσεων στη Νιγηρία. Κατά τα άλλα, η ζήτηση παραμένει υγιής.

Εάν όμως οι τιμές παραμείνουν κοντά στα σημερινά τους επίπεδα, ο πόνος θα γινόταν σιγά-σιγά αισθητός στις παγκόσμιες “μηχανές” ζήτησης, ιδίως στην Ινδία. Καθώς η ρουπία χάνει σταθερά αξία έναντι του δολαρίου, το Νέο Δελχί διαπιστώνει ότι, σε τοπικό νόμισμα, το πετρέλαιο είναι πιο δαπανηρό απ’ ό,τι όταν έφτασε τα 150 δολάρια το βαρέλι το 2008.

Η Ινδία έχει ήδη δηλώσει στις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες ότι οι τιμές είναι πολύ υψηλές, ανέφερε ο Ινδός υπουργός Πετρελαίου Pankaj Jain νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. “Οι υψηλές τιμές οδηγούν σε καταστροφή της ζήτησης”, σχολίασε.

Τέλος χρόνου

Ένα άλλο ανομολόγητο πρόβλημα για τις αναδυόμενες αγορές όπως η Ινδία και η Κίνα: το όφελος από την αδέσμευτη πετρελαϊκή πολιτική τους τελειώνει.

Για το μεγαλύτερο μέρος του 2022 και τις αρχές του 2023, το Νέο Δελχί και το Πεκίνο είχαν πρόσβαση σε φθηνότερο αργό πετρέλαιο αγοράζοντας βαρέλια με μεγάλη έκπτωση από το Ιράν, τη Βενεζουέλα και, κυρίως, τη Ρωσία. Με την άρνησή τους να διαλέξουν πλευρά στον πόλεμο της Ουκρανίας, η Ινδία και η Κίνα έχουν αποσπάσει μια οικονομική πρόσοδο.

Από τότε, όμως, οι εκπτώσεις που πρόσφεραν η Τεχεράνη, το Καράκας και η Μόσχα έχουν μειωθεί σημαντικά. Η ναυαρχίδα του ρωσικού αργού, το αργό τύπου Urals, για παράδειγμα, πωλείτο κάποια στιγμή στις αρχές του 2023 στα σχεδόν 40 δολάρια το βαρέλι κάτω από το Brent, το παγκόσμιο σημείο αναφοράς. Τώρα, το αργό τύπου Urals πωλείται περίπου 10 δολάρια το βαρέλι κάτω από το Brent.

Με την ανάκαμψη της παγκόσμιας χρήσης καυσίμου μετά την πανδημία σιγά-σιγά να εξαντλείται, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) προβλέπει ότι η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου θα επιβραδυνθεί το 2024, αυξανόμενη μόλις κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, από 2,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το 2023.

Η αναμενόμενη άνοδος της ζήτησης πετρελαίου το επόμενο έτος είναι ωστόσο εντός του ιστορικού μέσου όρου για την εποχή πριν από την Covid-19.

Εάν η ζήτηση αυξηθεί κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, όπως αναμένει τώρα ο ΔΟΕ, ο πρίγκιπας Αμπντουλαζίζ της Σαουδικής Αραβίας θα παραμείνει επικεφαλής της αγοράς πετρελαίου. Η αύξηση θα ήταν αρκετή για να απορροφήσει επιπλέον παραγωγή από παραγωγούς όπως η Βραζιλία, ο Καναδάς, η Γουιάνα και οι ΗΠΑ το 2024, καθώς και από χώρες του OPEC+ που επιθυμούν να αυξήσουν την παραγωγή, ιδιαίτερα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά ίσως και το Ιράκ.

Ωστόσο, οποιαδήποτε επιβράδυνση της ανάπτυξης θα μπορούσε να κατακλύσει την αγορά, αναγκάζοντας το Ριάντ να διατηρήσει τις μονομερείς μειώσεις της παραγωγής για πολύ περισσότερο χρόνο από το αναμενόμενο, διαφορετικά θα πρέπει να αντιμετωπίσει χαμηλότερες τιμές.

Στις αγορές εμπορευμάτων, οι υψηλές τιμές είναι η θεραπεία για τις υψηλές τιμές. Η Σαουδική Αραβία και η Fed παρέχουν στην παγκόσμια οικονομία άφθονα φάρμακα για τη θεραπεία της πάθησης. Κατά τη διαδικασία, ωστόσο, μπορεί να σκοτώσουν τον ασθενή. Προσέχετε!

BloombergOpinion