Πολλά ερωτήματα προκάλεσε η αιφνιδιαστική μεταστροφή προς την Άγκυρα του Λίβυου στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος κινείται για την επικύρωση του παράνομου τουρκο-λιβυκού συμφώνου που είχε υπογράψει το 2019 η τότε κυβέρνηση Εθνικής Συμφιλίωσης της Τρίπολης.

Ο στρατάρχης Χαφτάρ, που ηγείται της κυβέρνησης του Τομπρούκ, στην ανατολική Λιβύη, αλλά είναι πλέον έτοιμος να θέσει υπό τον έλεγχό του ολόκληρη τη χώρα, είχε καταδικάσει το 2019 τη συμφωνία με την Τουρκία, τονίζοντας ότι είναι νομικά ανυπόστατη. Σύμφωνα με την τουρκική εθνικιστική εφημερίδα Aksam, η Βουλή του στρατάρχη Χαφτάρ στο Τομπρούκ, ανακοίνωσε τη σύσταση επιτροπής για την επικύρωση της Συμφωνίας Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας του 2019.

Η Ελλάδα εκφράζει έντονη ανησυχία για την πιθανή αναγνώριση του τουρκολιβυκού μνημονίου από τη Βουλή των Αντιπροσώπων της Ανατολικής Λιβύης. Το Υπουργείο Εξωτερικών έχει επανειλημμένα τονίσει ότι η συμφωνία παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, αγνοεί την ύπαρξη των ελληνικών νησιών και δεν έχει καμία νομική ισχύ, καθώς δεν έχει εγκριθεί από το λιβυκό κοινοβούλιο.

Ο γιος του Χαφτάρ στην Άγκυρα

Η στροφή του Χαλίφα Χαφτάρ, που μέχρι πρότινος θεωρείτο σύμμαχος της Ελλάδας στον περιορισμό της τουρκικής επιρροής, δημιουργεί νέα δεδομένα και περιπλέκει ακόμη περισσότερο τις διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών.

Πριν δύο μήνες, είχε μεταβεί μάλιστα στην Άγκυρα ο γιος του Χαφτάρ, Σαντάμ Χαλίφα, που είναι αντιστράτηγος και διοικητής των χερσαίων δυνάμεων του Λιβυκού Εθνικού Στρατού, κατόπιν πρόσκλησης του Τούρκου Στρατηγού Σελτσούκ Μπαϊρακταρόγλου.

Ο γιος του Χαφτάρ συναντήθηκε τότε και με τον Τούρκο υπουργό  Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ και φαίνεται ότι συζητήθηκε η μεταστροφή της κυβέρνησης της Ανατολικής Λιβύης, έναντι της Αγκυρας.

Μάχες στη Λιβύη

Η κατάσταση περιπλέκεται από το γεγονός ότι ξέσπασαν πρόσφατα συγκρούσεις στη δυτική Λιβύη, γεγονός που εγείρει ανησυχίες για μια αναζωπύρωση του εμφυλίου πολέμου.

Η Αποστολή Υποστήριξης των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη (UNSMIL) εξέφρασε τη βαθιά της ανησυχία για το γεγονός ότι η συνεχιζόμενη σύγκρουση σε πυκνοκατοικημένες περιοχές θέτει σε κίνδυνο ζωές αμάχων. Ο ΟΗΕ ζήτησε άμεση και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός στους οικισμούς των πολιτών και καλεί τα μέρη να επιλύσουν τα προβλήματά τους μέσω διαλόγου.

Το σκηνικό μετασχηματίζεται και από τη μεριά της Αιγύπτου, η οποία αναζητά νέες ισορροπίες στην Τρίπολη, ενόψει και των ενδο-λιβυκών συγκρούσεων που έχουν ενταθεί το τελευταίο διάστημα.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου Μπαντρ Αμπντουλάτι συνομίλησε απευθείας με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν, λίγες μόλις ώρες μετά την έκρηξη των συγκρούσεων στην Τρίπολη. «Οι δύο υπουργοί υπογράμμισαν την υποστήριξή τους στην πολιτική διαδικασία υπό την ηγεσία της Λιβύης και τη διεξαγωγή των βουλευτικών και προεδρικών εκλογών, ενώ υπογράμμισαν και τη δέσμευσή τους στην ενότητα και ακεραιότητα των λιβυκών εδαφών», αναφέρεται σε κοινή ανακοίνωση.

Σύμφωνα με τον πρώην υφυπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου Σαλάχ Χαλίμε, «τα Ηνωμένα Έθνη ανέλαβαν δράση για να θέσουν υπό έλεγχο την κατάσταση στην Τρίπολη και να αποτρέψουν οποιαδήποτε ένοπλη σύγκρουση, καθώς και να συνεργαστούν με τις γειτονικές χώρες της Λιβύης, ώστε να επιτευχθεί ένα όραμα που θα οδηγήσει σε εκλογές για τον τερματισμό της αστάθειας στη Λιβύη, καθώς και στον σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης που θα επιβλέψει τις εκλογές αυτές».

Τουρκικές εφημερίδες γράφουν ότι «στο πλαίσιο του σημαντικού ρόλου της Τουρκίας στη δυτική Λιβύη και της επικοινωνίας της με την κυβέρνηση του Αμπντελχαμίντ Αλ Ντμπεϊμπά, το τελευταίο διάστημα υπάρχει συμφωνία απόψεων μεταξύ Καΐρου και Άγκυρας σε διάφορα θέματα, συμπεριλαμβανομένης και της Λιβύης», με την εκτίμηση πως η Αίγυπτος θα συντονιστεί τόσο με την Ιταλία όσο και με τις ΗΠΑ.

Δεν έχει νομική ισχύ

Η υπογραφή της τουρκο-λιβυκού συμφώνου στις 27 Νοεμβρίου 2019, από την κυβέρνηση του Αμπντελχαμίντ Αλ Ντμπεϊμπά, είχε προκαλέσει την άμεση αντίδραση της Ελλάδας. Το Υπουργείο Εξωτερικών έχει επανειλημμένα τονίσει ότι η συμφωνία παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, αγνοεί την ύπαρξη των ελληνικών νησιών και δεν έχει καμία νομική ισχύ, καθώς δεν έχει εγκριθεί από το λιβυκό κοινοβούλιο. «Η Ελλάδα επαναλαμβάνει πως το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο είναι παράνομο και αντίθετο προς το Διεθνές Δίκαιο. Τα όποια προβλήματα με τις οριοθετήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο πρέπει να επιλύονται ειρηνικά στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας», τονίζουν διπλωματικές πηγές.

Με επιστολή μάλιστα  που επιδόθηκε στον ΟΗΕ τον περασμένο Ιανουάριο, η Ελλάδα χαρακτηρίζει αντίθετη προς το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας την κίνηση της Λιβύης να καταθέσει δική της επιστολή στον ΟΗΕ με την οποία κηρύττει συνορεύουσα ζώνη.

Στην επιστολή της, η Ελλάδα δηλώνει ότι οι συντεταγμένες και ο χάρτης που περιέχεται στη λιβυκή επιστολή είναι αντίθετες προς το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας:

• Πρώτον, γιατί  κλείνει τον κόλπο της Σύρτης, κίνηση με την οποία η Ελλάδα έχει εναντιωθεί από το 1974.
• Δεύτερον, γιατί  χρησιμοποιεί ευθείες γραμμές βάσης που είναι αντίθετες επίσης με το Διεθνές Δίκαιο
• Τρίτον,  γιατί οι συντεταγμένες που έχει καταθέσει η Λιβύη ακολουθούν την παράνομη οριοθέτηση του τουρκολιβυκού μνημονίου του 2019.

Οριοθέτηση με Λιβύη

Η Ελλάδα, ουσιαστικά, έχει ήδη οριοθετήσει την ΑΟΖ της με την Λιβύη από το 2011, με τον νόμο 4001 του τότε υπουργού Ενέργειας, Γιάννη Μανιάτη, με τον οποίο οριοθετήθηκε μονομερώς η υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ με αυτή της Λιβύης, δίνοντας πλήρη επήρεια στην Γαύδο.

Όπως αναφέρει ο καθηγητής Θεόδωρος Καρυώτης, «το πρόβλημα των οριοθετήσεων θαλασσίων ζωνών μεταξύ της Ελλάδος και των γειτονικών της χωρών απετέλεσε επί μακρό χρονικό διάστημα παράπλευρη απώλεια των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η Ελλάδα έχει θαλάσσια σύνορα με έξι κράτη: την Τουρκία, την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Λιβύη, την Ιταλία και την Αλβανία. Η Ελλάδα, μέχρι σήμερα, έχει κάνει μιάμιση οριοθέτηση ΑΟΖ. Έχει πραγματοποιήσει μια εύκολη οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ιταλία και την αποκαλώ ‘εύκολη’ διότι είχαμε ήδη κάνει οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας με τους Ιταλούς το 1977 επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή και η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ συμπίπτουν».

Η πιο σημαντική, από όλες τις οριοθετήσεις, είναι αυτή με την Αίγυπτο, καθώς  θα πρέπει να δώσει πλήρη επήρεια στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου. Όμως, δυστυχώς- λέει ο καθηγητής Καρυώτης-, η Ελλάδα, στις 6 Αυγούστου 2021, πραγματοποίησε μια τμηματική οριοθέτηση με την Αίγυπτο. Το Δίκαιο της Θάλασσας δεν προβλέπει πουθενά στις διατάξεις του μια τμηματική οριοθέτηση ΑΟΖ.

Γράφει ο Αριστόβουλος

Συνεχίζοντας την παρουσίαση της ΕΕ από την ίδρυση της μέχρι και σήμερα και προκειμένου η γενική θεώρηση να είναι περισσότερο κατατοπιστική, θα παραθέσουμε τις ημερομηνίες όπου συντελέστηκαν σημαντικές δράσεις. Η κατανόηση τους είναι απαραίτητη για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε σε μελλοντικά άρθρα πως διαδραματίζεται το σήμερα σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο. Όσο κι αν στη συλλογική συνείδηση το ευρωενωσιακό μοντέλο είναι μια καινοτομία της Ευρώπης κατά τον 20^ο αιώνα, η ιστορική της καταβολή ανάγεται στην αρχαία Ελλάδα. Μερικές δεκαετίες πριν την πλήρη υποταγή στους Ρωμαίους οι Ελληνικές πόλεις κράτη θέλησαν να παραμερίσουν τις διαφορές τους και συνέθεσαν τις Αμφικτιονίες, χωρίς σημαντικά αποτελέσματα λόγω της εξάντλησης από τις εμφύλιες διαμάχες.

Μερικούς αιώνες αργότερα ο Καρλομάγνος θα συνθέσει το βασίλειο των Φράγκων, ως μια άλλη προσπάθεια ένωσης του ευρωπαϊκού χώρου καθόσον θα συμπεριλάβει το μεγαλύτερο τμήμα της δυτικής Ευρώπης. Απλουστευμένα μπορούμε να πούμε ότι είναι η απαρχή της ενεργού εμπλοκής των Γερμανών στα ευρωπαϊκά θέματα. Το βασίλειο των Φράγκων θα επιδιώξει την προσέγγιση έως και ενσωμάτωση του στο ακμάζον Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος (Βυζαντινή Αυτοκρατορία), αλλά η άρνηση (έως υπεροψία) της Κωνσταντινούπολης θα γεννήσει την αντιπαλότητα ανατολικού – δυτικού τμήματος της Ευρώπης. Αυτή θα κορυφωθεί τους επόμενους αιώνες και θα καταλήξει πολύ αργότερα στην υπεροχή του δυτικού τμήματος καθόσον το ανατολικό θα υποταχθεί στους Οθωμανούς (Τούρκους) με τους οποίους το δυτικό τμήμα θα δημιουργήσει σχέσεις οικονομικών συναλλαγών.

Τόσο στο Μεσαίωνα όσο και μετά την Αναγέννηση οι τοπικιστικές αντιλήψεις και η προσπάθεια επιβολής ενός έναντι του άλλου θα επιφέρει μια μακρά περίοδο συρράξεων που κατέστησαν την Ευρώπη ένα ατελείωτο πεδίο μάχης. Στο Βατερλώ θα καταδειχθεί ότι στην Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρξει απόλυτη κυριαρχία κανενός, παρά μόνο συνεργασία. Την ίδια εποχή όπου κυριαρχεί η Ιερά Συμμαχία (ΝΑΤΟ της εποχής) είναι έτοιμη να κατασπαράξει την ηττημένη Γαλλία, ο Ιωάννης Καποδίστριας καταθέτει υπόμνημα αφενός για να καταδείξει ότι δίχως Γαλλία δεν μπορεί να πορευθεί η Ευρώπη, αλλά και να επισημάνει την ανάγκη ενός υπερεθνικού οργανισμού όπου με τις μεγάλες χώρες θα μπορούσαν να πορευθούν και τα μικρά έθνη ως μια διαφορετική πολιτική προοπτική. Θα χρειαστεί όμως να το εμπεδώσει κι ο γερμανικός παράγοντας ο οποίος σε κατακερματισμό από αιώνες (ύστερη εποχή Καρλομάγνου) θα δράσει από μόνος του προκαλώντας δύο παγκόσμιους πολέμους.

Οι σύγχρονοι χρονολογικοί σταθμοί θα έχουν σίγουρα ως προοίμιο τους σοβαρά γεγονότα κατά τη διάρκεια του Β΄ΠΠ. Στην σκληρά κατεχόμενη Αθήνα ο γενναίος Κωνσταντίνος Πιερρίκος, Αξιωματικός της Πολεμικής (τότε Βασιλικής) Αεροπορίας λίγο πριν εκτελεστεί από τους Γερμανούς κατακτητές (καθόσον η δράση του απέτρεψε ακόμη και την ιδέα συμμετοχής Ελλήνων στο Ανατολικό Μέτωπο) ευχήθηκε όπως πάψουν κάποια στιγμή οι λαοί της Ευρώπης να αλληλοσπαράσσονται και να ζήσουν με ομόνοια. Στην Ιταλία (1941) θα αναγνωρίσουμε τη δράση του φυλακισμένου Αλτιέρο Σπινέλλι (Altiero Spinelli) του οποίου το όνομα φέρει τιμητικά Επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου, που είπε ότι «Ο δρόμος που ανοίγεται μπροστά μας δεν είναι ούτε εύκολος ούτε βέβαιος, αλλά πρέπει να τον ακολουθήσουμε κι αυτό θα γίνει (Για μια ελεύθερη κι ενωμένη –ομοσπονδιακή- Ευρώπη. Σχέδιο Μανιφέστου, Βεντοτένε». Λίγο πριν το τέλος του Β΄ΠΠ θα δημοσιευθεί η Φεντεραλιστική Διακήρυξη της Ευρωπαϊκής Αντίστασης (1944) και με το πέρας του θα πραγματοποιηθούν η Διάσκεψη του Ευρωπαϊκού Κινήματος για το μέλλον της Ευρώπης (Χάγη, 1948) και η Συνθήκη των Βρυξελλών (1948), ως η πρώτη ουσιαστική προσπάθεια για επίτευξη αμυντικής συνεργασίας. Από τη δεκαετία του 50 κι έπειτα μπορούμε να διακρίνουμε:

• 1950, Διακήρυξη Σουμάν (Schuman). Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα & Χάλυβα (ΕΚΑΧ) αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς μια Ομοσπονδία για τη δημιουργία υπερεθνικής κοινότητας.

• 1950, πρόταση Πλέβεν (Pleven). Ένταξη όλων των ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων σε μια Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άμυνας – ΕΚΑ (European Defense Community – EDC).

• 1951, Συνθήκη των Παρισίων. Θέσπιση κοινών οργάνων συμπεριλαμβανομένης της «Ανώτατης Αρχής» που μετεξελίχθηκε στην Επιτροπή (Κομισιόν/Commission).

• 1952, υπογραφή σχεδίου Συνθήκης για την ΕΚΑ που απορρίφθηκε από το γαλλικό κοινοβούλιο.

• 1954, ο Ζαν Μονέ (Jean Monnait) συγκεντρώνει προσωπικότητες προς υποστήριξη της Ευρωπαϊκής ενοποίησης.

• 1955, ιδρύεται η Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση – ΔΕΕ (West European Union – WEU).

• 1957, Μανιφέστο Ευρωπαίων Φεντεραλιστών. Εκλεγμένη ευρωπαϊκή συντακτική συνέλευση με σκοπό ένα ομοσπονδιακό σύνταγμα.

• 1957 (25 Μαρτίου), Συνθήκη της Ρώμης. Δημιουργείται η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα – Κοινή Αγορά, με κοινό εξωτερικό δασμολόγιο και κατάργηση εσωτερικών μη κανονιστικών φραγμών.

• 1961, Σχέδιο Φουσέ (Fouchet). Δημιουργία κοινής αμυντικής πολιτικής που ήτανε πολύ νωρίς για να προχωρήσει.

• 1967, θεσμοθετούνται η Επιτροπή (Commission) και το Συμβούλιο (Council).

• 1969, Σύνοδος Κορυφής στη Χάγη. Ανάγκη όπως τα κ-μ να εκφράζονται μέσω της Κοινότητας με μια φωνή διεθνώς.

• 1970, υιοθέτηση του διακυβερνητικού συστήματος συνεργασίας για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Συνεργασία – ΕΠΣ (European Political Cooperation –EPC).

• 1979, Άμεση εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

• 1981, Σχέδιο Γκένσερ – Κολόμπο (Genscher – Colombo). Επιχειρεί να δώσει μια αμυντική διάσταση στην ΕΠΣ του 1970.

• 1984 (14 Φεβρουαρίου), σχέδιο Συνθήκης για την ίδρυση της ΕΕ. Είναι το Σχέδιο Σπινέλλι για μια Ομόσπονδη Ευρώπη.

• 1984, Διακήρυξη της Ρώμης. Επισήμανση της ανάγκης για ευρωπαϊκή αμυντική ταυτότητα δίχως να είναι ανταγωνιστική προς το ΝΑΤΟ.

• 1986, Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη για την ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο (Υπουργοί), διεύρυνση αρμοδιοτήτων της Ένωσης και κατάργηση κανονιστικών φραγμών. Ο όρος «Ασφάλεια» συμπεριλαμβάνεται για πρώτη φορά και μόνο για τις οικονομικές επιπτώσεις του.

• 1987, Πλατφόρμα της Χάγης (The Hague Platform). Καθορισμός της πολιτικοστρατιωτικής αντίληψης της ΔΕΕ.

• 1989, Πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Η Ευρώπη μπροστά σε μεγάλες αποφάσεις καθώς παρέρχεται ανεπιστρεπτί η εποχή της οικονομικής ευμάρειας χωρίς γεωπολιτικές προκλήσεις.

• 1990, Σύμβαση του Δουβλίνου για τη μετανάστευση.

• 1992, Συνθήκη του Μάαστριχτ. Περιορισμένη νομοθετική εξουσία για το Κοινοβούλιο, έναρξη της Νομισματικής Ένωσης και της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής & Πολιτικής Ασφαλείας – ΚΕΠΠΑ (Common Foreign & Security Policy – CFSP), η οποία αποτελεί τη μετεξέλιξη της ΕΠΣ του 1970 και του σχεδίου 1981. Δημιουργούνται οι 3 Πυλώνες της ΕΕ (1^ος: κοινοτικός, 2^ος : εξωτερική πολιτική, 3^ος : δικαιοσύνη & εσωτερικές υποθέσεις). Η ΔΕΕ θεωρείται αναπόσπαστο μέρος της ΕΕ ώστε να εκπονεί τις δράσεις που εμπίπτουν στον τομέα της άμυνας, αλλά σταδιακά θα απορροφηθεί από την ΚΕΠΠΑ.

• 1992, Δήλωση του Πέτερσμπεργκ (πλησίον Βόννης). Καθορίζονται τα καθήκοντα των αποστολών διαχείρισης κρίσεων, ειρηνευτικού και ανθρωπιστικού χαρακτήρα (Petersberg Tasks).

• 1995, Συνθήκη Σένγκεν (Shengen). Αφορά στην προοδευτική κατάργηση των ελέγχων στα κοινά σύνορα, την καθιέρωση της ελεύθερης κυκλοφορίας για όλα τα πρόσωπα υπηκόους των κρατών που υπέγραψαν τη Συμφωνία, καθώς και την αστυνομική και δικαστική συνεργασία.

• 1997, Συνθήκη του Άμστερνταμ. Ενσωματώνει τα Petersberg Tasks και συμπεριλαμβάνει στην ΚΕΠΠΑ τα θέματα των εξωτερικών συνόρων και της εδαφικής ακεραιότητας.

• 1998, Διακήρυξη του Σεν Μαλό. Η ΕΕ πρέπει να έχει την ικανότητα αυτόνομης δράσης, ώστε να διαμορφώνει την πολιτική στους ασφάλειας & άμυνας ανεξάρτητα από τις ΗΠΑ, με αξιόπιστες στρατιωτικές δυνάμεις και αποφασιστικότητα για την χρήση τους. Σημαντικότατη στιγμή όπου η διάθεση δύο μεγάλων χωρών (Γαλλία & Ηνωμένο Βασίλειο) επέδειξαν διάθεση παραγωγής πολιτικής και στρατηγικής, οπότε και το αποτέλεσμα ήταν ανάλογο.

• 1998, Σύμβαση OCCAR (Organisme Conjointe de Cooperation en Matiere d’ Armament) ως κοινό σώμα για την εξοπλιστική συνεργασία.

• 1999, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Κολωνίας. Οι λειτουργίες της ΔΕΕ μεταφέρονται στην ΕΕ. Αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία στην ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής στον τομέα της άμυνας, ως ικανότητα αυτόνομης δράσης που θα στηρίζεται σε αξιόπιστες στρατιωτικές δυνάμεις. Διορίζεται για πρώτη φορά Ύπατος Εκπρόσωπος.

• 1999, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ελσίνκι. H διακήρυξη του Σεν Μαλό θεσμοθετείται ως Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφαλείας & Άμυνας – ΕΠΑA (European Security & Defense Policy – ESDP). Υιοθετείται ο Helsinki Headline Goal με σκοπό μέχρι το 2003 να δημιουργηθεί η Ευρωπαϊκή Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης με βάση τα καθήκοντα τύπου Πέτερσμπεργκ.

• 2000, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Φέιρα. Διαβούλευση ΕΕ – ΝΑΤΟ για τη μεταξύ τους συνεργασία με πλήρη σεβασμό στην αυτονομία λήψης αποφάσεων της ΕΕ. Υιοθέτηση των μη στρατιωτικών αποστολών στη διαχείριση κρίσεων (Feιra Priorities).

• 2000, Συνθήκη της Νίκαιας. Υιοθετούνται ο Κατάλογος Δυνάμεων, η Επιτροπή Πολιτικής & Ασφάλειας και η Στρατιωτική Επιτροπή. Παράλληλα λαμβάνεται απόφαση για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για πρώτη φορά δίνει λεπτομερείς κατευθύνσεις για την απόκτηση αυτόνομης αμυντικής ικανότητας. Καθορίζεται ότι η διαχείριση κρίσεων θα συμπεριλαμβάνει 3 συνιστώσες: στρατιωτική, μη στρατιωτική και πρόληψη συρράξεων. Εμφανίζεται η δυνατότητα χρήσης μέσων του ΝΑΤΟ από την ΕΕ, την οποία εκμεταλλεύεται η Τουρκία για να συμμετάσχει στις αποφάσεις αμυντικής φύσεως της ΕΕ, αλλιώς θα μπλοκάριζε οποιαδήποτε ενέργεια εντός ΝΑΤΟ. Ότι συμβαίνει σήμερα δεν είναι πρωτογενές, υπάρχει προηγούμενο (…)

• 2001, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Λάακεν. Η ΕΕ είναι σε θέση να αναλάβει ορισμένες επιχειρήσεις διαχείρισης κρίσεων. Θεσπίζεται το Σχέδιο Δράσης επί των Ευρωπαϊκών Δυνατοτήτων (European Capabilities Action Plan – ECAP).

• 2002, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Σεβίλλης. Διακήρυξη για την τρομοκρατία και την πολιτική ασφαλείας & άμυνας.

• 2003, Κανονισμός Δουβλίνο II. Αντικατάσταση της Σύμβασης του Δουβλίνου για τη μετανάστευση και το άσυλο.

• 2003, Συμφωνία Berlin plus (+). Ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων που είχαν εκκινήσει ήδη από το 1996 (Βερολίνο) και αφορούν σε μια Συμφωνία ΕΕ – ΝΑΤΟ για την υλοποίηση Ευρωπαϊκών αποστολών διαχείρησης κρίσεων με χρήση μέσων του ΝΑΤΟ. Δηλαδή η ευρωπαϊκή αδυναμία συνεννόησης και απροθυμία για ανάληψη δράσης, οδηγεί σε μια φαινομενικά ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με ατλαντική αλληλεγγύη. Έτσι δίνεται λύση στο θέμα της Επιχείρησης ΑΛΘΑΙΑ στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη (που υφίσταται μέχρι σήμερα και ΕΓΚΑΙΝΙΑΖΕΙ την ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΜΠΛΟΚΗ σε ΘΕΜΑΤΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ και έχει ως συνακόλουθο το διαρκή αποκλεισμό της Κύπρου από τέτοιες επιχειρήσεις με τουρκική πρωτοβουλία και την ενίσχυση της τουρκικής προβολής ως κύρια συνεισφέρουσα σε τέτοια θέματα.

• 2003, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Υιοθετείται η Ευρωπαϊκή Στρατηγική Ασφάλειας.

• 2004, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Υιοθετεί τον Headline Goal 2010, για την περαιτέρω εξέλιξη της ικανότητας της ΕΕ στη διαχείριση κρίσεων.

• 2004, Συνταγματική Συνθήκη (Ευρωσύνταγμα). Δεν υλοποιήθηκε αλλά και μόνο η επεξεργασία/διεργασία επ΄ αυτού είναι κομβικής σημασίας.

• 2004, Συμβούλιο. Δημιουργείται ο European Defense Agency – EDA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας), με στόχο τον προσδιορισμό των στρατιωτικών αναγκών των κ-μ και την ενδυνάμωση της τεχνολογικής & βιομηχανικής βάσης.

• 2004, θέσπιση του χρηματοδοτικού μηχανισμού ΑΘΗΝΑ (ATHENA) για χειρισμό των κοινών εξόδων.

• 2006, ίδρυση της FRONTEX. Επιχειρησιακός συντονισμός και συνεργασία των κ-μ για ανάλυση κινδύνων, εκπαίδευση για φύλαξη των συνόρων και ανάληψη κοινών επιχειρήσεων κατά μήκος εξωτερικών συνόρων της ΕΕ

• 2007, Μεταρρυθμιστική Συνθήκη της Λισσαβόνας. Συμπεριέλαβε πλείστες από τις πρόνοιες της Συνταγματικής Συνθήκης του 2004. Θεσμοθέτησε την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης – ΕΥΕΔ (European External Action Service – EEAS). Ο Ύπατος Εκπρόσωπος ταυτόχρονα θα είναι και Αντιπρόεδρος της Επιτροπής (ΥΕ/ΑΕ). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γίνεται θεσμικό όργανο μαζί με την Επιτροπή και το Συμβούλιο.

• Η ΕΠΑΑ μετονομάζεται από Ευρωπαϊκή σε Κοινή Πολιτική Ασφαλείας & Άμυνας – ΚΠΑΑ (Common Security & Defense Policy – CSDP).

• 2010, Πλαίσιο της Γάνδης. Διάκριση & κατηγοριοποίηση των στρατιωτικών υποδομών (εθνικές, κοινές, όσες μπορούν να μοιραστούν βάση ρόλου και καθηκόντων).

• 2013, Κανονισμός Δουβλίνο 3. Θέματα ασύλου, συμπεριλαμβάνοντας τη Σύμβαση & ο Κανονισμός Δουβλίνο ΙΙ.

• 2014, ανακοινώνεται από την Επιτροπή η Ευρωπαϊκή Στρατηγική Ενεργειακής Ασφάλειας και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθετεί την Στρατηγική της Θαλάσσιας Ασφάλειας.

• 2016, Δημοψήφισμα για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου (Brexit), ως θρίαμβος του λαϊκισμού και της ευρωφοβίας αλλά και της πολιτικής μικρότητας. Ήδη η Μ. Βρετανία διακαώς επιθυμεί να επανενταχθεί στη νέα αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής άμυνας.

• 2016, παρουσιάζεται από την ΥΕ/ΑΕ Η Παγκόσμια Στρατηγική της ΕΕ (EU Global Strategy).

• 2018, Αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Ασφαλείας.

• 2019, Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία για την επανεκκίνηση της Ευρώπης με οικολογικό προσανατολισμό.

• 2022, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Βερσαλλιών. Υιοθέτηση της Στρατηγικής Πυξίδας (Strategic Compass – SC). Θεσμικό κείμενο κατόπιν Γερμανικής πρωτοβουλίας για την αντιμετώπιση των γεωπολιτικών απαιτήσεων ώστε η ΕΕ ν΄ αναλάβει δράσης για τη δική της αλλά και την παγκόσμια ασφάλεια. Αποτελεί προσπάθεια απόκτησης στρατηγικής αντίληψης που θα επανεξετάζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Προβλέπει μια σειρά από σημαντικές πρωτοβουλίες που θα βελτιώσουν μελλοντικά τις δυνατότητες της Ένωσης.

Κλείνοντας θα τολμήσουμε να πούμε ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα στο πέρασμα του ευρωπαϊκού χρόνου. Γι΄ αυτό και σε κάθε γεωπολιτική συζήτηση αναζητείται ο ρόλος της ΕΕ. Κι είναι αυθύπαρκτα σημαντικό. Εάν τώρα υπολείπεται, αναζητείται, πρωτοπορεί, δύναται ή όχι αυτό έχει να κάνει με το επίπεδο της ασκούμενης πολιτικής, της αντίληψης των κοινωνιών και τις θελήσεις των χωρών που συνθέτουν κάτι που δεν έχει υπάρξει ποτέ άλλοτε.

Συνέντευξη στον Ανδρέα Μουντζουρούλια παραχώρησε ο Ινδός Στρατηγός ε.α. . D. Bakshi!

Δείτε το βίντεο:

Τα σημαντικότερα σημεία της συνέντευξης:

Eρώτηση Ανδρέα Μουντζουρούλια:

Κύριε Μπακσί, έχουμε δει ότι στις πακιστανικές επιθέσεις εναντίον της Ινδίας, τα τουρκικά drones να παίζουν ένα κεντρικό ρόλο.
Drones που η Ινδία αντιμετώπισε με επιτυχία, φυσικά, με την κατάλληλη τεχνολογία. Αλλά ποιο είναι το κλίμα για την Τουρκία στην Ινδία τώρα; Βλέπω ότι υπάρχει ένα μεγάλο κύμα οργής εναντίον της Τουρκίας. Στην Ινδία, το ”Μποϊκοτάρετε” την Τουρκία, είναι πρώτο στις τάσεις σε όλα τα ινδικά social media. Ποια μέτρα θα λάβει λοιπόν η Ινδία εναντίον της Τουρκίας και κατά της παρέμβασής της στην περιοχή και το Πακιστάν;

Απάντηση:

Βλέπετε, ο Ερντογάν ονειρεύεται να αναβιώσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Θέλει να γίνει ο Χαλίφης ολόκληρου του Μουσουλμανικού κόσμου.Ο Ερντογάν ονειρεύεται αυτοκρατορίες μεγαλείο, χαμένο μεγαλείο. Ξέρετε, το πρόβλημα είναι ότι η οικονομία της χώρας του καταρρέει Αντιμετωπίζει πολιτικά προβλήματα, στο εσωτερικό , και προσπαθεί να προβληθεί ως ο Χαλίφης ου Μουσουλμανικού κόσμου! Θέλει να αντικαταστήσει τη Σαουδική Αραβία και να γίνει το επίκεντρο του Μουσουλμανικού Κόσμου.

Ξέρετε, και, σε αυτό το βαθμό, προσπαθεί να βοηθήσει το Πακιστάν. Ξέρετε, υποστηρίζει τις θέσεις του Πακιστάν για το Κασμίρ, η οποία περιοχή ανήκει στην Ινδία Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Πακιστάν δεν έχει λόγο στο Τζαμού και Κασμίρ. Κι όμως η Τουρκία του Ερντογάν προσπαθούσε, ξέρετε, προμηθεύει με όπλα το Πακιστάν!

Προμήθευσε ένα σωρό drones. (Ο γαμπρός του) είναι ιδιοκτήτης ενός εργοστασίου drones, και πούλησε πολλά drones, ξέρετε, πολλά drones στο Πακιστάν.

Το Πακιστάν με τη βοήθεια της Κίνας και της Τουρκίας, αποφάσισε να κλιμακώσει. Την πρώτη μέρα της σύγκρουσης εξαπέλυσαν επίθεση με 400 drone, Toυρκικά και κινεζικά drones, πάνω από το 90% των οποίων καταρρίφθηκαν από το ολοκληρωμένο σύστημα αεράμυνάς μας.

Το Πακιστάν υπέστη εκτεταμένες ζημιές. Εννέα τρομοκρατικές βάσεις καταστράφηκαν, 11 αεροπορικές βάσεις επλήγησαν πολύ δυνατά. Τέσσερις τοποθεσίες ραντάρ εξαφανίστηκαν και περίπου 14 αεροσκάφη καταστράφηκαν συμπεριλαμβανομένου ενός Il 78 και ενός C130. Έτσι, περίπου 13 αεροσκάφη καταστράφηκαν, είτε στο έδαφος είτε στον αέρα. Και το Πακιστάν προσπάθησε να παρουσιάσει πως έχει καταρρίψει Rafale και δύο άλλα ινδικά μαχητικά.

Δεν μπόρεσαν να προσκομίσουν κανένα στοιχείο προς αυτή την κατεύθυνση.

Τώρα η Τουρκία αποφάσισε να βοηθήσει το Πακιστάν. Τους πούλησαν Drones. Την τελευταία στιγμή έστειλαν ένα αεροπλάνο C130 γεμάτο με drones. Ξέρετε, σχεδόν το 90% και πλέον αυτών των drones έχουν καταρριφθεί, και δημιουργθήκε μια κακή εικόνα για τα τουρκικά drones.

Ξέρετε, δεν νομίζω ότι κάποιος θα δαπανήσει χρήματα για τουρκικά drones, επειδή αυτά δεν λειτούργησαν!
Όλα καταρρίφθηκαν από εμάς. Εκτόξευσαν από το Πακιστάν, συνολικά 800 drones εναντίον της Ινδίας σε διάστημα τριών ημερών και σχεδόν το 95% αυτών καταστράφηκε δεν κατάφεραν να πλησιάσουν καθόλου τους στόχους μας.

Η Τουρκία συμπεριφέρθηκε άσχημα με την Ινδία. Όταν η Τουρκία είχε σεισμό, η Ινδία ήταν η πρώτη που ανταποκρίθηκε. Εμείς, στείλαμε την (Ινδική ΕΜΑΚ) για να βγάλουν τους ανθρώπους τους κάτω από τα ερείπια.

Και έτσι μας το… ξεπλήρωσε η Τουρκία. Θα χαρούμε να βοηθήσουμε τους φίλους μας στην Ελλάδα. Θα χαρούμε να το μοιραστούμε μαζί σας Ξέρετε ότι μπορούμε, μπορούμε να σας πουλήσουμε τους υπερηχητικούς πυραύλους κρουζ Brahmos, οι οποίοι απλά δεν μπορούν να αναχαιτιστούν. Έχουν λειτουργήσει τόσο καλά. Έχουν δοκιμαστεί σε μάχη.

Μπορούμε να σας πουλήσουμε τους πυραύλους εδάφους-αέρος Akash. Ξέρετε ότι μπορούμε να σας στείλουμε τα συστήματα εκτόξευσης πυραύλων Pinaka και έχουμε αναπτύξει οκτώ άρματα μάχης, τα οποία έχουν εξελιχθεί σε σύστημα πυροβολικού.

Θα θέλαμε να… απαντήσουμε την Τουρκία με το ίδιο νόμισμα. Και αν η Ελλάδα θέλει, θα χαρούμε να πουλήσουμε στην Ελλάδα, ξέρετε, τα δικά μας, οπλικά συστήματα που έχουν δοκιμαστεί σε μάχη. Δοκιμασμένα σε μάχη και θα μπορούσαν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στην Τουρκία, αν ποτέ αποφασίσει να εμπλακεί σε σύγκρουση με την Ελλάδα, την Κύπρο, ή για οποιοδήποτε άλλο ζήτημα.

Ερώτηση Ανδρέα Μουντζουρούλια:

Πιστεύετε λοιπόν ότι η ινδική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο ή στο Αιγαίο θα δώσει μια εμφατική απάντηση στην Τουρκία; Επειδή, όπως είπατε και πριν, η Τουρκία προκαλεί την Ελλάδα και την Κύπρο. Πως θα απαντήσουν Ελλάδα-Ινδία στη Τουρκία;.

Απάντηση:

Απολύτως, απολύτως. Οφθαλμός αντί οφθαλμού. Θα το πληρώσουν! Η Τουρκία θα το πληρώσει. Όλα τα drones και τα όπλα που έχει προμηθεύσει η Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων δύο κινητών κέντρων διοίκησης και ελέγχου για την αεράμυνα, έχτηκαν επιθέσεις από εμάς. Δέχτηκαν ανατινάξεις από εμάς στην αεροπορική βάση Noor Khan.

Και η Τουρκία σχεδιάζει τώρα να τους δώσει πυραύλους εδάφους-αέρος επειδή τα κινεζικά σχέδια εδάφους-αέρος απλώς απέτυχαν. Απέτυχαν.

Έτσι, τα οπλικά συστήματα της Τουρκίας έχουν αποτύχει. (Ο γαμπρός του Ερντογάν) διευθύνει αυτό το εργοστάσιο κατασκευής μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ο οποίο πούλησε εκατοντάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη, στο Πακιστάν, κανένα από τα οποία δεν λειτούργησε. Έτσι, έχουν βγάλει πολλά χρήματα από το Πακιστάν δίνοντάς τους πράγματα τρίτης κατηγορίας, τα οποία δεν λειτουργούν στο πεδίο της μάχης. Και τώρα μπορούν να δοκιμάσουν κάποιους από τους άλλους εξοπλισμούς τους.

Θα τους καταστρέψουμε, αλλά δεν θα είναι μονόδρομος. Αν η Τουρκία μπορεί να πουλήσει όπλα στο Πακιστάν, τότε μπορεί η Ινδία να πουλήσει όπλα στην Ελλάδα

Και σε περίπτωση που η Τουρκία κάνει κάτι κακό πέρα ​​από αυτό, η Τουρκία θα πρέπει να ξεχάσει, να μην ξεχάσει, ότι η Ινδία είναι πυρηνική δύναμη.

Η Ελλάδα και η Ινδία έχουν μακροχρόνιους πολιτισμικούς δεσμούς. Και είναι καιρός η Τουρκία να πληρώσει για τις φιλοδοξίες της, τις αδικαιολόγητες φιλοδοξίες της, να είναι ένα παγκόσμιο χαλιφάτο, να ηγείται ενός παγκόσμιου χαλιφάτου και να δημιουργεί τζιχάντ και βία και αιματοχυσία σε όλο τον κόσμο.

Ο Υποστράτηγος (Δρ.) G. D. Bakshi, είναι βετεράνος Στρατηγός! Διοίκησε το τάγμα του σε ενεργές επιχειρήσεις στο Kargil και τιμήθηκε με το Μετάλλιο Vishisht Seva. Αργότερα, διοικούσε μια ταξιαρχία σε αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις στα βουνά του Kishtwar και τιμήθηκε με το Μετάλλιο Sena για τις εξαιρετικές του υπηρεσίες. Στη συνέχεια, διοικούσε τη φημισμένη Δύναμη Romeo κατά τη διάρκεια εντατικών αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων στις περιοχές Rajouri-Punch του J&K μετά την Επιχείρηση Sarp Vinash.Σε αυτές τις επαναλαμβανόμενες θητείες μάχης, έγινε κάτι σαν ειδικός στην ανατροπή – μετατρέποντας την ήττα σε νίκη. Έχει υπηρετήσει δύο θητείες στην εξαιρετικά έγκριτη Γενική Διεύθυνση Στρατιωτικών Επιχειρήσεων (κατά τη διάρκεια των Επιχειρήσεων Pawan και Vijay) και ήταν ο πρώτος BGS (IW) στο HQ Northern Command όπου ασχολήθηκε με τον Πληροφοριακό Πόλεμο και τις Ψυχολογικές Επιχειρήσεις.

Είναι ένας παραγωγικός συγγραφέας —σε θέματα στρατιωτικά και μη στρατιωτικά— και έχει δημοσιεύσει 45 βιβλία και πάνω από 400 άρθρα σε πολλά έγκριτα ερευνητικά περιοδικά. Άρθρα του έχουν επίσης δημοσιευτεί σε διάφορες εθνικές εφημερίδες. Δίδαξε στην Ινδική Στρατιωτική Ακαδημία στο Ντεχραντούν και στο Prestigious Defence Services Staff College στο Γουέλινγκτον για τρία χρόνια το καθένα. Δίδαξε στο National Defence College στο Νέο Δελχί για δύο χρόνια και αποσύρθηκε από αυτή την έγκριτη θέση τον Ιούνιο του 2008. Κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στις Επιστήμες της Άμυνας και μεταπτυχιακό δίπλωμα M. Phil. στις Στρατηγικές Σπουδές από το Πανεπιστήμιο του Μαντράς. Αργότερα ολοκλήρωσε το διδακτορικό του από το ίδιο Πανεπιστήμιο με θέμα «Περιορισμένοι Πόλεμοι στη Νότια Ασία». Μετά τη συνταξιοδότησή του, ήταν Ανώτερος Ερευνητής στο Κέντρο Στρατηγικών Σπουδών και Προσομοιώσεων στο USI και αργότερα υπηρέτησε ως Αναπληρωτής Διευθυντής Έρευνας στο Vivekananda International Foundation. Επί του παρόντος είναι ο Εκδότης του Indian Military Review. Ήταν Ανώτερος Σύμβουλος Ασφαλείας (Σύμβουλος) στην Reliance Industries Limited για πέντε χρόνια. Στα σημαντικότερα βιβλία του περιλαμβάνονται τα «Αφγανιστάν – ο Πόλεμος της Πρώτης Γραμμής Ρήγματος», «Ο Πόλεμος στον 21ο Αιώνα», «Η Ινδική Τέχνη του Πολέμου», «Το Παράδοξο του Πακιστάν», «Η Άνοδος της Ινδικής Στρατιωτικής Ισχύος: Η Εξέλιξη μιας Ινδικής Στρατηγικής Κουλτούρας» και «Περιορισμένοι Πόλεμοι στη Νότια Ασία».

Έχει επίσης γράψει πολλά βιβλία για την Ινδική Φιλοσοφία – τόσο στα Χίντι όσο και στα Αγγλικά. Εμφανίζεται τακτικά σε μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια ειδήσεων ως ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας και εθνικής ασφάλειας. Δίνει συχνές διαλέξεις στη Σχολή Πολέμου του Στρατού, στο Κολλέγιο Διοίκησης Άμυνας, στο Κολλέγιο Διοίκησης Υλικών, στην Εθνική Ακαδημία Άμυνας και στην Εθνική Αστυνομική Ακαδημία, καθώς και στην Ακαδημία IAS Mussorie. Έχει εμφανιστεί σε αμέτρητα ντοκιμαντέρ και τηλεοπτικές εκπομπές για θέματα Εθνικής Ασφάλειας. Είναι αναγνωρισμένος ηγέτης σκέψης σε αυτόν τον τομέα. Προέρχεται από στρατιωτική οικογένεια και ο μεγαλύτερος αδελφός του, Λοχαγός S.R. Bakshi, σκοτώθηκε εν ώρα μάχης στον πόλεμο του 1965. Ο δρόμος στο Τζαμπαλπούρ (όπου βρίσκεται το προγονικό τους σπίτι) πήρε το όνομά του από τον αδελφό του.