Τα “μαργαριτάρια” της Γερμανίδας ΥΠΕΞ

Γράφει ο Ουίλιαμ Μάλινσον

Κάποιες από τις κύριες αιτίες της σημερινής θεσμικής αστάθειας της Δύσης μπορούν να εξηγηθούν με βάση ατομικές συμπεριφορές. οι οποίες αντανακλώνται κατόπιν στην ομαδική πολιτική και επιχειρηματική συμπεριφορά. Αυτές με τη σειρά τους υπονομεύουν την ποιότητα των υποτιθέμενων ηγετών μας, που δε μοιάζουν πια να διαθέτουν το χώρο προκειμένου να αναλογιστούν την πραγματικότητα.

Η ταχύτητα της ψηφιοποίησης, η άπληστη προώθηση της παγκοσμιοποίησης, η φιλοδοξία, ο εγωτισμός και ο εθισμός στα οπιοειδή και τα ναρκωτικά υπονομεύουν την παραδοσιακή ηθική των κοινωνιών. Αυτή η ηθική περιδίνηση έχει με τη σειρά της επιφέρει την έλλειψη αντίληψης της ιστορίας. Η διδασκαλία της τελευταίας στα δυτικά πανεπιστήμια πράγματι αργοπεθαίνει . Τα έξυπνα τηλέφωνα αντικαθιστούν τα βιβλία.

Τα ανορθολογικά παραληρήματα προσώπων όπως, μεταξύ άλλων, η Βικτώρια Νιούλαντ, ο Μπόρις Τζόνσον και η Λιζ Τρας δε μπορούν παρά να αναγκάζουν κάποιον να αναρωτιέται για τη διανοητική καταλληλότητα τέτοιων ανθρώπων να διαχειρίζονται την εξουσία υπεύθυνα, ειδικά στις σχέσεις μεταξύ κρατών.

Αλλά ας εξετάσουμε συγκεκριμένες περιπτώσεις, φέρνοντας ως παράδειγμα τη Γερμανία και ειδικότερα την Υπουργό Εξωτερικών της Ανναλένα Μπέρμποκ. Επέλεξα αυτό το πρόσωπο αφού η ίδια είναι εντελώς έξω από τα νερά της, δεδομένων όχι μόνο των λέξεων κάποιων δημόσιων δηλώσεών της αλλά και του τρόπου με τον οποίο τις διατυπώνει. Ένα παράδειγμα ηλιθιότητας είναι η πρόσφατη δήλωσή της ότι όπως και να ένιωθαν οι ψηφοφόροι της, η ίδια ήθελε να ‘τηρήσει τις υποσχέσεις της’ στο λαό της Ουκρανίας. Η εικόνα της έμοιαζε επίσης παράλογη, αφού η Μπέρμποκ είναι μέλος των Πρασίνων, πάλαι ποτέ κόμματος που διεκδικούσε τον τίτλο του δημοκρατικού και του φιλειρηνικού.^[1] Το κόμμα έχει τώρα μεταμορφωθεί σε πολεμοχαρές. Οι Πρασινοχίτωνες έχουν γίνει Μελανοχίτωνες. Πιο πρόσφατα, η Μπέρμποκ γελοιοποίησε πλήρως τον εαυτό της μπροστά στις κάμερες, λέγοντας: ‘υποστηρίζουμε την Ουκρανία 560 μέρες το χρόνο.’

Στο μήνυμά της για τα 50 χρόνια της Γερμανίας ως μέλους του ΟΗΕ, η Μπέρμποκ έγραψε:

“Η Γερμανία έχει δρομολογήσει την επιστροφή των τεχνουργημάτων που λεηλατήθηκαν την περίοδο της αποικιοκρατίας. Η ενέργεια αυτή δεν επαρκεί για την αποκατάσταση όλων των αδικιών του παρελθόντος. Αλλά αποτελεί σημαντικό βήμα στην προσπάθειά μας να αντιμετωπίσουμε τη σκοτεινή αποικιοκρατική μας ιστορία.”

Αυτές οι κενές περιεχομένου λέξεις μάλλον δεν θα ληφθούν σοβαρά υπόψη: τα 8,600 αρχαία αντικείμενα και οι 500 πίνακες που κλάπηκαν κατά τη ναζιστική κατοχή της Ελλάδας δεν έχουν επιστραφεί. Ένας Έλληνας Πρέσβης γράφει: 

“Η Γερμανία θα πρέπει να ντρέπεται για τις λεηλασίες της και οι ελληνικές αρχές που δεν κάνουν τίποτα.”

Επιπρόσθετα, η πληρωμή της γερμανικής αποζημίωσης το 1960 -κλάσμα μόνο των ζητούμενων από την Αθήνα- δεν έλαβε υπόψη τις φρικαλεότητες και την καταστροφή των περιουσιών από τους στρατιώτες των Ναζί, ή τα δισεκατομμύρια δολάρια που η Τράπεζα της Ελλάδος εξαναγκάστηκε να δανείσει στον εχθρό. Η Γερμανία έχει επανειλημμένα αρνηθεί να συνεργαστεί για το ζήτημα. Ακόμα χειρότερα, ο πρώην υπουργός οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ήταν ιδιαίτερα σκληρός με την Ελλάδα στη διάρκεια της κρίσης χρέους, επιδεικνύοντας μια πλήρη τευτονική έλλειψη ευελιξίας. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι ο αποβιώσας πρώην Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Θεόδωρος Πάγκαλος, περιέγραψε τη Γερμανία ως ‘γίγαντα με κτηνώδη δύναμη και μυαλό μικρού παιδιού.’

Πριν εξετάσουμε αναλυτικά τι συμβαίνει στη Γερμανία, ας υποθέσουμε τι θα μπορούσε να είχε πει στην περίπτωση της Μπέρμποκ ο Τζορτζ Όργουελ: ‘η Μπέρμποκ χρησιμοποιεί τετριμμένους και ανούσιους όρους όπως ‘δημοκρατία’, ‘ελευθερία’ και ‘κοινές αξίες’. Υπάρχει εδώ ο κίνδυνος ότι αυτοί που βασίζονται και χρησιμοποιούν τέτοιους όρους μετατρέπονται σε μηχανές. Αναμφίβολα εκστομίζουν τους κατάλληλους ήχους, αλλά οι εγκέφαλοί τους δεν μετέχουν εξίσου στη διαδικασία όσο θα μπορούσαν αν επέλεγαν τις λέξεις μόνοι τους, αντί να χρησιμοποιούν τσιτάτα. Και αν επαναλαμβάνουν τις ίδιες λέξεις, μπορούν ακόμα και να γίνουν αναίσθητοι ως προς το περιεχόμενο των λόγων τους. Αυτός ο μειωμένος βαθμός συνείδησης ενθαρρύνει αυτονόητα τον κομφορμισμό μεταξύ των πομπών αυτής της γλώσσας, της γλωσσικά ηγεμονεύουσας ορολογίας της παγκοσμιοποίησης. Αυτοί οι σοφιστές του γλυκού νερού και δημιουργοί των ‘κοινών αξιών’, υπνοβατώντας σε μια κατάσταση ακραίου κονφορμισμού, αυτονόητα επηρεάζουν τα κοινά τους, τα οποία μπορούν κατόπιν να σαγηνευτούν, αποδεχόμενα αυτόματα ότι οι αξίες τους είναι αποδεκτές από όλους. Κοντολογίς, η ανεξαρτησία της σκέψης πάει κατά διαόλου, ενώ τα περιττά συνθηματικά κυριαρχούν στο ψευδογλωσσικό πεδίο, σε μία εποχή μαζικού πνευματικού ευνουχισμού.

Ας στραφούμε τώρα στη Μπέρμποκ και το συνάφι της και ας εξετάσουμε την ίδια τη Γερμανία. Σύμφωνα με τον Λέο Τολστόι, οι Γερμανοί έχουν αυτοπεποίθηση στη βάση μιας αφηρημένης έννοιας -της επιστήμης, δηλαδή της υποτιθέμενης γνώσης της απόλυτης αλήθειας. […] Η γερμανική αυτοπεποίθηση είναι η χειρότερη όλων, ισχυρότερη και πιο αποκρουστική από κάθε άλλη, επειδή ο Γερμανός φαντάζεται ότι γνωρίζει την αλήθεια -την επιστήμη- την οποία ο ίδιος έχει εφεύρει, αλλά η οποία αποτελεί για αυτόν την απόλυτη αλήθεια.’^[2] Ο Τολστόι, λοιπόν, εφιστά την προσοχή μας σε ένα άλλο χαρακτηριστικ¨ο, ένα πλεόνασμα λογικής και την ακόλουθη έλλειψη ευελιξίας.

Ένας δηκτικός βρετανός δημοσιογράφος αστειεύτηκε κάποτε ότι οι Γερμανοί είναι καλοί στρατιώτες αλλά ακολουθούν κακούς ηγέτες. Εν τούτοις, από τον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμοι η Γερμανία έχει συμπεριφερθεί υπεύθυνα, αναγνωρίζοντας τις υπερβολές του παρελθόντος και επέδειξε μια σειρά στιβαρών ηγετών όπως ο Βίλυ Μπραντ και ο Γκέρχαρντ Σρέντερ (ο οποίος θα πρέπει να ντρέπεται για την συγκατάθεσή του για το βομβαρδισμό του Βελιγραδίου, αλλά να είναι περήφανος που δεν υποστήριξε την παράνομη επίθεση εναντίον του Ιράκ).

Αλλά όλα τα ωραία κάποτε τελειώνουν. Θα πρέπει να αναρωτηθούμε: έχει πάρει αέρα η Γερμανία της εποχής μετά την επανένωση, αν και, οξύμωρα, έχει παραδεχτεί τις αποτυχίες του παρελθόντος της; Επιστρέφει η πολυδιαφημισμένη φιλελεύθερη προσέγγισή της στο Ναζισμό; Ένας Γερμανός γιατρός, επικριτικός προς τα μέτρα καραντίνας, συλλήφθηκε βιαία στην οικία του το Νοέμβριο του 2020 από ένοπλους αστυνομικούς, ενώ μετέδιδε ζωντανά στο YouTube, πράγμα που οδήγησε σε κατηγορίες εναντίων των αρχών ότι συμπεριφέρονται σαν την Γκεστάπο.^[3]

Εκτός από τη Γερμανία, θα μπορούσε κανείς να κατηγορήσει την ηγεσία άλλων δυτικών χωρών ότι γίνεται όλο και πιο ηλίθια. Πάρτε, για παράδειγμα, τον Αμερικανό Μπάιντεν. Είναι εμφανώς ανίκανος. Μπαίνει κανείς στον πειρασμό να σκεφτεί ότι αυτοί οι άνθρωποι αποτελούν τους χρήσιμους ηλιθίους μιας Δύσης που κυβερνάται όλο και περισσότερο από αυτούς που ελέγχουν τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, δηλαδή τους κυριότερους μετόχους του στρατιωτικού-βιομηχανικού-πολιτικού συμπλέγματος και τους ιδιοκτήτες των δυτικών τραπεζών.

Εν κατακλείδι, οι πολίτες της Γερμανίας αξίζουν τους ηλιθίους που εξέλεξαν. Μια παλιά ιταλική παροιμία λέει: ‘αυτός που προξενεί την αρρώστια στον εαυτό του, κλαίει με τον εαυτό του’.

Είναι κρίμα που η Μπέρμποκ δεν επεδίωξε την καριέρα της στο τραμπολίνο και έγινε ένα ανδροειδές ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης.

Ουίλιαμ Μάλινσον

Aθηνα, 18 Σεπτεμβρίου 2023

[1] Forum 2000, Συνέδριο, Πράγα, 31 Αυγούστου 2022.

[2] Tolstoy, Leo, War and Peace, μτφρ. από Louise και Aylmer Maude, Wordsworth Editions, 1993, σ. 505.

[3] https://www.youtube.com/watch?v=0Ysmk80WP2M, 20 Νοεμβρίου 2020, στο Mallinson, William, Guicciardini, Geopolitics and Geohistory: Understanding Inter-State Relations, Palgrave Macmillan, 2021, σ. 24.