Γιώργος Παγουλάτος, καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και γενικός διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), σε μία ενδιαφέρουσα ανάρτησή του στο facebook με αφορμή τις τραγικές επιπτώσεις από τις πρωτοφανείς καταρρακτώδεις βροχές επί σχεδόν 5 συνεχόμενες ημέρες στην Θεσσαλία, μας ζητά να ξεκολλήσουμε από την στερεότυπη συζήτηση για την αναζήτηση και κατανομή ευθυνών, και να κοιτάξουμε λίγο πιο μπροστά όπου πιθανόν να δούμε και προς τα πού μπορούμε και πρέπει να κινηθούμε.

Εκεί, με πιο μακρινούς αυτή τη στιγμή ορίζοντες, ίσως βρούμε και λόγους για να τακτοποιήσουμε ακόμα και εθνικά μας ζητήματα.

Κατά τον κ. Παγουλάτο, ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι τα σκληρά διλήμματα της νέας εποχής στην οποία πλέον αρμενίζουμε. Ακραία φαινόμενα που ενέσκηπταν κάθε 20, 30, 50 χρόνια, τώρα πλέον μας χτυπάνε κάθε 2 ή 3 χρόνια. Αυτή είναι, λέει, η αυξημένη ευαλωτότητα της γεωγραφικής μας ζώνης της Μεσογείου, και δεν υπάρχει σοβαρός επιστήμονας να την αμφισβητεί.

«Άρα η κανονικότητα της κλιματικής κρίσης σημαίνει ότι κάθε τόσο θα προκύπτει ένα δυσβάστακτο οικονομικό και δημοσιονομικό κόστος αποκατάστασης και αποζημιώσεων. Προηγείται ένα ακόμα μεγαλύτερο κόστος επανασχεδιασμού και επανακατασκευής του συνόλου των εθνικών μας υποδομών (γέφυρες, αυτοκινητόδρομους, λιμάνια, αντιπλημμυρικά έργα, ζώνες δασικής προστασίας, κλπ) για να αντέχουν μεγα-πυρκαγιές, καύσωνες διαρκείας, παγετούς και φονικές πλημμύρες της έκτασης και έντασης που πλέον αντιμετωπίζουμε», λέει ο κ. Παγουλάτος, και αναρωτιέται συνεπώς εάν μπορούμε, με αυτά κατά νου, να προχωρήσουμε με business as usual;

Και κατ΄επέκταση: «Μπορούμε, ως χώρα γηράσκουσα, ως η πλέον εκτεθειμένη στην κλιματική κρίση χώρα της ΕΕ, να προετοιμαστούμε για το νέο δυστοπικό κόσμο της κλιματικής αλλαγής διατηρώντας παράλληλα τις υψηλότερες στο ΝΑΤΟ αμυντικές δαπάνες με όρους ΑΕΠ (3,5% ΑΕΠ –όσο κι οι ΗΠΑ), και χωρίς απώλειες στο βιοτικό μας επίπεδο;

Και να τώρα το δια ταύτα, που είναι πολύ ενδιαφέρον, και έχει γερή τροφή για σκέψη: Η κλιματική αλλαγή, και το θηριώδες κόστος της για τη χώρα μας, είναι ίσως το ισχυρότερο επιχείρημα γιατί ΠΡΕΠΕΙ να επιτύχει ο διμερής διάλογος για τη διευθέτηση των ζητημάτων με την Τουρκία.

Από τα πρόσωπα της ημέρας, ξεχωρίζουμε πρώτο και καλύτερο βεβαίως τον σπουδαίο Έλληνα σκηνοθέτη Γιώργο Λάνθιμο, που η ταινία του Poor Things, κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ της Βενετίας, και έβαλε πλώρη, λένε οι κριτικοί, και για Όσκαρ. Η ταινία του 50χρονου σκηνοθέτη μας από το Παγκράτι (Αθήνα), είναι ένας ύμνος στη γυναικεία χειραφέτηση, με πρωταγωνιστές την Έμα Στόουν, τον Γουίλεμ Νταφόε και τον Μαρκ Ράφαλο. Βασιζόμενος στο ομότιτλο βιβλίο του Άλισντερ Γκρέι και σε σενάριο του Τόνι ΜακΝαμάρα, ο Έλληνας σκηνοθέτης αντιστρέφει το μύθο του Φρανκενστάιν και καταθέτει ένα καυστικό δοκίμιο για την ελευθερία και τη χαρά του σεξ, τις ταξικές ανισότητες, την ατομική και κοινωνική αυτοδιάθεση, την επιθυμία και την αγάπη.

Και δεύτερη την Lotta Edholm, 58, υπουργό Παιδεία της Σουηδίας, μιας πολύ προηγμένης χώρας και στην λεγόμενη ψηφιακή εκπαίδευση. Zήτησε από τους εκπαιδευτικούς στην φετινή σχολική χρονιά, και ήδη εφαρμόζεται, να δώσουν περισσότερη έμφαση σε έντυπα βιβλία, σε ώρες ησυχίας για διάβασμα και καλλιγραφία, και λιγότερο χρόνο στα τάμπλετς, σε online έρευνα και τεχνικές πληκτρολογίου. Όχι πως θα καταργηθούν αυτά. Αλίμονο! Έχουν κατακτηθεί και αποτελούν σημαντικό μέρος της εκπαίδευσης στις σκανδιναβικές χώρες, αλλά απλώς οι άνθρωποι εκεί που ηγούνται της πολιτικής στην εκπαίδευση, ακούνε τους δασκάλους και συναποφασίζουν, όχι για λόγους φολκλόρ αλλά ουσίας, να επαναφέρουν τον έντυπο λόγο, την ορθογραφία και την καλλιγραφία. Πόσα τα ζηλεύω αυτά τα ανοικτά μυαλά. Και πόσο θα θελα να είχαμε και εμείς εδώ ένα σύστημα που θα επέτρεπε και στα δικά μας μυαλά να ανθίσουν έτσι…

Φιλελεύθερος