Ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Αρμενίας 

Πριν από ένα χρόνο, στις 13 Σεπτεμβρίου, οι Ένοπλες Δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσαν άνευ προηγούμενο στρατιωτική επίθεση κατά του κυρίαρχου εδάφους της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Της επιθετικότητας του Αζερμπαϊτζάν είχε προηγηθεί η εισβολή και η κατοχή του κυρίαρχου εδάφους της Δημοκρατίας της Αρμενίας τον Μάιο και τον Νοέμβριο του 2021. Ως συνέπεια αυτών των ενεργειών, το Αζερμπαϊτζάν έχει καταλάβει 150 τετραγωνικά χιλιόμετρα κυρίαρχου εδάφους της Δημοκρατίας της Αρμενίας.

Οι ενέργειες της Αζερικής πλευράς συνοδεύτηκαν από στοχοποίηση οικισμών, πολιτικών και περιβαλλοντικών υποδομών, χρήση όπλων μεγάλου διαμετρήματος και ΜΕΑ. Ο ακρωτηριασμός πτωμάτων των Αρμενίων στρατιωτών, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών στα εδάφη που έχουν τεθεί υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν, οι συγκλονιστικές βιντεοσκοπήσεις των οποίων είναι διαθέσιμες και έχουν επικριθεί από διεθνείς θεσμούς και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συνιστούν εγκλήματα πολέμου και πρέπει επίσης να υπόκεινται σε σαφή διεθνή νομική διερεύνηση και καθολική αξιολόγηση.

Με γνώμονα το αίσθημα της ατιμωρησίας, το Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει να θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στον Νότιο Καύκασο. Αυτές τις μέρες, πολλά βίντεο διαδίδονται στα κοινωνικά δίκτυα, που δείχνουν ότι το Αζερμπαϊτζάν συσσωρεύει στρατεύματα και στρατιωτικό εξοπλισμό μεγάλου διαμετρήματος τόσο κατά μήκος των κρατικών συνόρων με την Αρμενία, όσο και κατά μήκος της γραμμής επαφής με το Ναγκόρνο Καραμπάχ, κοντά στην περιοχή ευθύνης των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων. Οι περιπτώσεις όπου το Αζερμπαϊτζάν στοχεύει θέσεις των Ενόπλων Δυνάμεων της Αρμενίας και παραβιάζει την κατάπαυση πυρός στο Ναγκόρνο Καραμπάχ έχουν αυξηθεί σημαντικά.

Η Δημοκρατία της Αρμενίας εκτιμά ιδιαίτερα τις δηλώσεις και τις ενέργειες εκείνων των εταίρων που πριν από ένα χρόνο δήλωσαν ξεκάθαρα το γεγονός της παραβίασης της εδαφικής ακεραιότητας της Δημοκρατίας της Αρμενίας και το απαράδεκτο της χρήσης βίας από το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο ήταν επίσης ένα σαφές μήνυμα προς αποτροπεί παρόμοιας συμπεριφοράς στο μέλλον.

Οι Ένοπλες Δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν πρέπει να αποσυρθούν από το κυρίαρχο έδαφος της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Ταυτόχρονα, η Αρμενία που ενδιαφέρεται για την εδραίωση της σταθερότητας και της ειρήνης στην περιοχή, επαναβεβαιώνει την πρότασή της να πραγματοποιήσει μια παράλληλη απόσυρση των στρατευμάτων από τα διακρατικά σύνορα μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, με βάση τους χάρτες του 1975 του ΓΕΣ της ΕΣΣΔ.

Αναμένουμε ότι οι θεσμοί που ενδιαφέρονται για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή και οι οργανισμοί με αντίστοιχη εντολή θα καταβάλουν όλες τις προσπάθειες και θα χρησιμοποιήσουν όλους τους μηχανισμούς που έχουν στη διάθεσή τους για να αποτρέψουν προσπάθειες νέας αποσταθεροποίησης και παράνομης χρήσης βίας στην περιοχή μας.

Ανακοίνωση του ΥΠΕΞ Αρμενίας για ψευδείς ισχυρισμούς του Αζερμπαϊτζάν

Στις 18 Σεπτεμβρίου του 2023, κατά την διάρκεια της συνάντησης με εκπροσώπους του διπλωματικού σώματος στο ΥΠΕΞ του Αζερμπαϊτζάν, οι θέσεις που παρουσιάστηκαν από την Αζέρικη πλευρά είναι παρόμοιες με τις διπλωματικές προετοιμασίες για μια νέα στρατιωτική κλιμάκωση στην περιοχή, για την έναρξη συγκεκριμένων ενεργειών με στόχο τη διεξαγωγή εθνοκάθαρσης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Το λέγειν των αξιωματούχων του Αζερμπαϊτζάν κατά την διάρκεια της συνάντησης με τους ξένους διπλωμάτες που είναι διαπιστευμένοι στο Αζερμπαϊτζάν έχει στόχο να κάνει τη διεθνή κοινότητα «συνυπεύθυνη» στην εφαρμογή της πολιτικής της εθνοκάθαρσης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και της επιθετικότητας κατά της Αρμενίας, κάτι που είναι απαράδεκτο.

Κατά τη διάρκεια της προαναφερθείσας συνάντησης, οι εκπρόσωποι του Αζερμπαϊτζάν υποστήριξαν ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας απορρίπτει όλες τις προτάσεις που αποσκοπούν στη μείωση της έντασης. Δεν είναι σαφές για ποιες προτάσεις μιλάει το Αζερμπαϊτζάν, ενώ δεν υπάρχει διευκρίνιση θέματος στο δελτίου τύπου για τη συνάντηση με ξένους διπλωμάτες. Θεωρούμε απαραίτητο να σημειώσουμε ότι η πρόταση για ταυρόχρονη απόσυρση των στρατευμάτων από τα κρατικά σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν παραμένει σε ισχύ και η Δημοκρατία της Αρμενίας είναι έτοιμη να ξεκινήσει συζητήσεις για την εφαρμογή της μια μέρα νωρίτερα.

Οι ισχυρισμοί του Αζερμπαϊτζάν ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας έχει δημιουργήσει καθεστώς στην επικράτεια του Ναγκόρνο-Καραμπάχ δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Η υποστήριξη της Δημοκρατίας της Αρμενίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ έχει ανθρωπιστικό χαρακτήρα, η αναγκαιότητα της οποίας τονίζεται περαιτέρω από την ανθρωπιστική κρίση που εκτυλίσσεται ως αποτέλεσμα του παράνομου αποκλεισμού του διαδρόμου του Λατσίν. Η Δημοκρατία της Αρμενίας χαιρετίζει την είσοδο των πρώτων ανθρωπιστικών φορτίων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ μετά από πολύ καιρό και ελπίζει ότι θα είναι συνεχής και σταθερή.

Ταυτόχρονα, θεωρούμε απαραίτητο να υπογραμμίσουμε ότι ο 9 μήνας αποκλεισμού του διαδρόμου του Λατσίν αποτελεί κατάφωρη παραβίαση της Τριμερούς δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου 2020 και των νομικά δεσμευτικών αποφάσεων του ΔΔΔ της 22 Φεβρουαρίου και 6 Ιουλίου.

Δεν θα είχαν γίνει δηλώσεις από την Αρμενία, τους διεθνείς εταίρους ή ακόμη και το Αζερμπαϊτζάν για την ετοιμότητα να παράσχει ανθρωπιστική υποστήριξη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, εάν το ίδιο το Αζερμπαϊτζάν δεν είχε δημιουργήσει ανθρωπιστική κρίση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ με τις παράνομες ενέργειές του και δεν είχε εμποδίσει την είσοδο των φορέων του ΟΗΕ και άλλων διεθνών εταίρων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Παράλληλα με τον αποκλεισμό του διαδρόμου του Λατσίν, το Αζερμπαϊτζάν διέκοψε την παροχή του φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, γεγονός που καθιστά προφανές ότι το λέγειν του Αζερμπαϊτζάν περί αποκλεισμού του διαδρόμου είναι ψευδής. Εάν το Αζερμπαϊτζάν ερμηνεύει τον παράνομο αποκλεισμό του διαδρόμου του Λατσίν με ψεύτικες ειδήσεις σχετικά με τη μεταφορά όπλων και πυρομαχικών μέσω του διαδρόμου στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, τότε δεν είναι σαφές τι άλλο μπορεί να μεταφερθεί με γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας εκτός από την ηλεκτρική ενέργεια και τι άλλο μπορεί να μεταφερθεί με αγωγούς φυσικού αερίου εκτός από το φυσικό αέριο. Όσον αφορά τους ισχυρισμούς του Αζερμπαϊτζάν σχετικά με την παρουσία του Αρμενικού στρατού στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, τονίζουμε και πάλι ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας δεν έχει στρατό στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ενώ οι ψευδείς ισχυρισμοί για την ναρκοθέτηση στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν από την Αρμενία απορρίφθηκαν με την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της 22 Φεβρουαρίου.

Θεωρούμε απαραίτητο να τονίσουμε για άλλη μια φορά ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της στην ειρηνευτική ατζέντα, καθώς και στις συμφωνίες της Πράγας της 6ης Οκτωβρίου του 2022 και στις συμφωνίες των Βρυξελλών της 14ης Μαΐου του 2023. Επισημάνουμε με ανησυχία ότι το επίσημο Μπακού δεν έχει ακόμη επιβεβαιώσει δημοσίως τη δέσμευση του στις συμφωνίες των Βρυξελλών της 14ης Μαΐου του 2023, κάτι που αποτελεί βασικό παράγοντα για την ένταση στην περιοχή.

Οι επισημάνσεις του Αζερμπαϊτζάν για την ανάπτυξη των στρατιωτικών μέσων της Αρμενίας είναι επίσης ασαφείς. Η Δημοκρατία της Αρμενίας έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν έχει πρόθεση να προβεί σε επιθετικές ενέργειες κατά των γειτόνων της, ενώ οι μεταρρυθμίσεις στον στρατιωτικό τομέα αποσκοπούν στη διασφάλιση της δικής της εδαφικής ασφάλειας.

Όσον αφορά την κατάσταση που δημιουργήθηκε γύρω από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, βλέπουμε τον διάλογο Μπακού-Στεπανακέρτ ως τρόπο εκτόνωσης των εντάσεων. Ελπίζουμε ότι οι διεθνείς εταίροι μας που ενδιαφέρονται για τη σταθερότητα στην περιοχή θα λάβουν πρόσθετα μέτρα για να δημιουργήσουν αξιόπιστους μηχανισμούς για τέτοιο διάλογο.