Τον Φεβρουάριο του 1959, κατέστη δυνατή η εύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης για το μείζον θέμα που απασχολούσε κατά το δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας του 1950 την ελληνική διπλωματία, το Κυπριακό. Αντιπροσωπείες της Ελλάδας και της Τουρκίας με επικεφαλής τους πρωθυπουργούς των δύο χωρών, Κωνσταντίνο Καραμανλή και Αντνάν Μεντερές, συναντήθηκαν στη Ζυρίχη από τις 5 έως τις 11 Φεβρουαρίου προκειμένου να συζητήσουν σχετικά με την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού. Κυρίαρχο θέμα συζήτησης μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών ήταν η ίδρυση ενός ανεξάρτητου Κυπριακού Κράτους. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τέθηκαν ακόμη οι προτάσεις της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα ή της διχοτόμησης της νήσου και της ένωσης των διχοτομημένων τμημάτων με την Ελλάδα και την Τουρκία, οι οποίες όμως απορρίφθηκαν. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν στη συγκρότηση της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας, πολίτευμα της οποίας θα ήταν η προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία, με Ελληνοκύπριο πρόεδρο και Τουρκοκύπριο αντιπρόεδρο.

Λίγες ημέρες αργότερα, από τις 17 έως τις 19 Φεβρουαρίου 1959, έλαβε χώρα στο Λονδίνο η ομώνυμη διάσκεψη, στην οποία συμμετείχαν επιπλέον αντιπρόσωποι της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου, των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων. Έχοντας ως βάση τη Συμφωνία της Ζυρίχης, στο Λονδίνο υπεγράφησαν συμφωνίες, οι οποίες περιλάμβαναν τη διάρθρωση του μελλοντικού συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, τη διατήρηση δύο κυρίαρχων βρετανικών βάσεων στο νησί, τη Συνθήκη Εγγυήσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελλάδα και την Τουρκία και τη Συνθήκη Συμμαχίας ανάμεσα στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Τουρκία.

Στο πλαίσιο της εκτέλεσης των συμφωνιών του Λονδίνου, συστήθηκε μια Μικτή Συνταγματική Επιτροπή με αρμοδιότητα την κατάρτιση του κυπριακού συντάγματος. Οι εργασίες της Επιτροπής διήρκεσαν σχεδόν έναν χρόνο. Ολοκληρώθηκαν στις 6 Απριλίου 1960. Η γενεσιουργός πράξη της Κυπριακής Δημοκρατίας υπογράφτηκε στις 16 Αυγούστου 1960. Έναν μήνα αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 1960, η Κυπριακή Δημοκρατία κατέστη μέλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Κύπρου σχολιάστηκε εκτενώς από την «Καθημερινή», η οποία καθ’ όλη τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα παρακολουθούσε τις εξελίξεις στη διεθνή σκηνή αλλά και στη νήσο. «Από της 2^ας πρωινής της σήμερον η Κύπρος, μετά μίαν τρισχιλιετή πολυκύμαντον ιστορίαν, κατά την οποίαν εγνώρισε κατακτήσεις και υποδουλώσεις, με σύντομα διαλείμματα ελευθέρου ελληνικού βίου, απέκτησε την ανεξαρτησίαν της», έγραφε στο πρωτοσέλιδό της η «Καθημερινή» της 17^ης Αυγούστου 1960. Συνεχίζοντας, ανέφερε: «Εν επισήμω τελετή πράγματι εγένετο την πρωίαν η εγκαθίδρυσις της Κυπριακής Δημοκρατίας. Χιλιάδες λαού εξ όλων των πόλεων της Κύπρου κατέκλυσαν την Λευκωσίαν, ίνα παρακολουθήσουν την εγκαθίδρυσιν της πρώτης ελευθέρας Κυπριακής Κυβερνήσεως και όπως χαιρετίσουν και επευφημήσουν εκ του σύνεγγυς τον πρώτον πρόεδρον της ελευθέρας Κυπριακής Πολιτείας Αρχιεπίσκοπον Μακάριον.

»Δύναται να λεχθή ότι υπό χειροκροτήματα, ενθουσιώδεις ζητοκραυγάς και εορταστικάς εκδηλώσεις των μαζών είδε το φως η πρώτη ανεξάρτητος Κυπριακή Δημοκρατία. Η πόλις έπλεε κυριολεκτικώς εις τα ελληνικά χρώματα και εγνώρισε μίαν των μεγαλυτέρων λαϊκών συγκεντρώσεων. Αι μεγάλαι πλατείαι της Λευκωσίας είχον κατακλυσθή υπό τεραστίων πινακίδων, τας οποίας έφερον πλήθη λαού και επί των οποίων ανεγράφοντο συνθήματα ως: “Ζήτω η Κυπριακή Δημοκρατία”, “Ζήτω η ανεξάρτητος Κύπρος”, “Ζήτω η Κύπρος”, “Ζήτω ο Μακάριος”, “Ζήτω η 16^η Αυγούστου” κλπ».

Η «Καθημερινή» περιέγραψε, επίσης, την τελετή της υπογραφής της ανεξαρτησίας της Κύπρου. «Μετά την άφιξιν του κυβερνήτου σερ Χιου Φουτ και των Ελλήνων και Τούρκων Κυπρίων ηγετών, ως και την υπό του κυβερνήτου ανάγνωσιν της δηλώσεως περί εγκαθιδρύσεως ανεξαρτήτου δημοκρατικού καθεστώτος εν Κύπρω εγένετο η υπογραφή των συμφωνιών διά την Κύπρον, ενώ ερρίπτοντο κατά τα κεκανονισμένα 21 χαιρετιστήριοι βολαί. Υπό τους ήχους της μουσικής της αστυνομίας πρώτος υπέγραψε τας συμφωνίας ο κ. Φουτ, δεύτερος ο Έλλην πρεσβευτής κ. Χριστόπουλος, τρίτος ο Τούρκος πρόξενος κ. Τουρέλ και ακολούθως ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος και ο αντιπρόεδρος αυτής κ. Κιουτσούκ».

Παρά το γεγονός ότι η Κύπρος απέκτησε την ανεξαρτησία της στις 16 Αυγούστου, στη νήσο εορτάζεται ως Ημέρα Ανεξαρτησίας η 1^η Οκτωβρίου, οπότε πραγματοποιούνται εκδηλώσεις και μεγάλη στρατιωτική παρέλαση.

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης