Του Ηλία Παπαγεωργιάδη

Έχουν δίκιο όσοι “φωνάζουν” ότι τα προϊόντα τους φεύγουν από το χωράφι με χαμηλή τιμή και πωλούνται στον τελικό καταναλωτή με πολλαπλάσιο κόστος; Έλα να μετρήσουμε μαζί…

(Από τον Μάρτιο του 2016 ξεκινήσαμε με τον αδερφό μου τη διανομή κυρίως ελληνικών βιολογικών φρούτων και λαχανικών στη Ρουμανία, ξεκινώντας από το μηδέν και πετυχαίνοντας ετήσιους τζίρους αρκετών εκατ. ευρώ, όντες από τους μεγαλύτερους εξαγωγικούς αγοραστές φρέσκων ελληνικών βιολογικών προϊόντων. Όσα ακολουθούν προέρχονται από την εμπειρία μας στην αγορά των βιολογικών, αλλά και των συμβατικών νωπών προϊόντων).

Τα μόνιμα παράπονα των παραγωγών φρέσκων προϊόντων

Κάθε καλοκαίρι εκτός από τις πυρκαγιές, τον καύσωνα (που πάντα συμβαίνει “για πρώτη φορά” από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου) κλπ έχουμε τα μόνιμα παράπονα της πλειοψηφίας των παραγωγών νωπών προϊόντων, που διαμαρτύρονται ότι “εγώ πουλάω το προϊόν μου με 1 ευρώ και στο ράφι φτάνει με 3! Οι μεσάζοντες βγάζουν 2 ευρώ και ο παραγωγός μόνο ένα!”. 

Αντί να σου απαντήσω “λέγοντας τη γνώμη μου” και εγώ, σου προτείνω κάτι άλλο:  Έχοντας σημαντική εμπειρία στον χώρο εδώ και αρκετά χρόνια και έχοντας πετύχει να κατανοήσω την κοστολόγηση του θέματος και να σταματήσω να χάνω (τσουβάλια) λεφτά μετά τα πρώτα 3 – 4 χρόνια, θα σου περιγράψω όλη την άσκηση και θα σε αφήσω να μου πεις εσύ αν υπάρχει αισχροκέρδεια και αν στις περισσότερες περιπτώσεις αδικούνται οι παραγωγοί (οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα).

ΥΓ. Φυσικά υπάρχουν και πολλά “λαμόγια” στην αγορά, όμως η άσκηση αφορά τους σοβαρούς εμπόρους, που δεν είναι πλέον λίγοι στην Ελλάδα.

Α. Το 1 δεν γίνεται 3. Το 1 + ΦΠΑ  γίνεται 2,66 + ΦΠΑ = 3

Ας ξεκινήσουμε από τα αυτονόητα, που φυσικά οι περισσότεροι αγνοούν / παραλείπουν. Δεν τριπλαπλασιάζεται το κόστος ενός προϊόντος, αλλά αυξάνεται κατά περίπου 2,66 φορές! Γιατί συμβαίνει αυτό;

– Ο παραγωγός πουλάει “με 1 ευρώ το κιλό” και υπολογίζει το ποσό που παίρνει στα χέρια του. Στο τιμολόγιό του χρεώνει (ή θα έπρεπε να χρεώνει) 1 ευρώ + ΦΠΑ 13% = 1,13 ευρώ / κιλό

– Ας πούμε ότι το σούπερ μάρκετ / μαγαζί πουλάει το προϊόν του με 3 ευρώ στο ράφι. Αυτή η τελική τιμή συμπεριλαμβάνει επίσης ΦΠΑ 13% = η καθαρή τιμή πώλησης είναι 2,66 + ΦΠΑ 13% = 3 ευρώ / κιλό

– Άρα με το καλημέρα περίπου 0,34 ευρώ είναι ο ΦΠΑ της εξίσωσης και το 1 ευρώ φτάνει στα 2,66.
 
Β. Θα μεταφερθούν τα νωπά προϊόντα στην αποθήκη ψυγείο του εμπόρου για διαλογή με φορτηγό ψυγείο;

(Θα δούμε και το σενάριο όπου ο παραγωγός δουλεύει μόνος του, πάμε να δούμε όμως την κατηγορία που ακούμε στα μέσα ενημέρωσης).
 
Τα νωπά προϊόντα θα πρέπει να μεταφερθούν τηρώντας την “ψυκτική αλυσίδα” = από την αρχή ως το τέλος θα πρέπει να μεταφέρονται με συγκεκριμένη ελεγχόμενη θερμοκρασία, για να φτάσουν με τη σωστή ποιότητα στον τελικό καταναλωτή. Αυτή η θερμοκρασία είναι διαφορετική ανάλογα με το προϊόν. Δεν έχουν όλα την ίδια (μη ρωτάς τι μπλέξιμο είναι αυτό για κάποιον που διακινεί δεκάδες διαφορετικά φρουτολαχανικά την εβδομάδα…).

– Ο παραγωγός θα ετοιμάσει τα προϊόντα του και θα έρθει ο έμπορος να τα φορτώσει, συμφωνώντας να τον πληρώσει με 1 ευρώ / κιλό + ΦΠΑ. 

– Πώς θα πάρει τα προϊόντα αυτά ο έμπορος; 

– Με τα χέρια; Στο πορτ μπαγκάζ του αυτοκινήτου του; (μη γελάς, υπάρχουν και έμποροι / παραγωγοί που κάνουν και σήμερα τέτοιες “αρκουδιές” και στα ΜΜΕ παριστάνουν τη Μαρία Μαγδαληνή)

– Τα προϊόντα θα πρέπει να μεταφερθούν με ένα μικρό ή μεγάλο φορτηγό ψυγείο. 

– Το όχημα αυτό έχει ελεγχόμενη θερμοκρασία, για την οποία και “καίει” περισσότερα καύσιμα για να διατηρήσει.

– Αν μιλάμε για μικρές ποσότητες, τότε το κόστος αυτής της μεταφοράς (αυτοκίνητο, οδηγός και καύσιμα) θα φτάσει τα 0,20 – 0,30 ευρώ / κιλό. Σε μεγαλύτερες ποσότητες θα πέσει στα 0,10 – 0,15 ευρώ / κιλό. 

– Άρα λοιπόν το προϊόν φτάνει στην αποθήκη του εμπόρου με κόστος 1,15 ευρώ / κιλό.

(Μην μπεις στη διαδικασία να σκεφτείς το αν ο παραγωγός διατηρεί τα προϊόντα του σε ψυκτικό θάλαμο μέχρι να έρθει το φορτηγό, αυτές είναι “αμαρτωλές σκέψεις” στην Ελλάδα, μία μικρή μειοψηφία δίνει σημασία σε τέτοιες “λεπτομέρειες”).
 
ΥΓ. Όταν ο παραγωγός μεταφέρει ο ίδιος τα προϊόντα του στον έμπορο με ψυγείο, συνήθως έχει προσθέσει το σχετικό κόστος στην τιμή = καταλήγουμε στην ίδια άσκηση.

για τη συνέχεια Capital