Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν αντιμετώπισε τη μεγαλύτερη απειλή που έχει αντιμετωπίσει το καθεστώς του εδώ και περισσότερες από δύο δεκαετίες στην εξουσία. Προς το παρόν.

Καθώς γίνονται γνωστές λεπτομέρειες σχετικά με τη δραματική ανταρσία υπό τον Γεβγκένι Πριγκόζιν – τον πρώην κατάδικο ο οποίος ίδρυσε την παραστρατιωτική ομάδα PMC Wagner, η οποία πολεμούσε από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία – έχει γίνει σαφές ότι ο Πούτιν απέφυγε “ξυστά” την καταστροφή.

Την Τετάρτη, ειδησεογραφικά μέσα ανέφεραν ότι ο Πριγκόζιν είχε σκοπό να απαγάγει δύο κορυφαίους Ρώσους αξιωματούχους – τον υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου και τον στρατηγό Βαλέρι Γκερασίμοφ, αρχηγό του γενικού επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσίας – όταν οι δυο τους επισκέπτονταν μια ρωσική περιοχή γειτονική με την Ουκρανία. Δυτικοί αξιωματούχοι αναφέρουν ότι η συνωμοσία πιθανότατα είχε καλές πιθανότητες να λειτουργήσει έως ότου διέρρευσαν λεπτομέρειες στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB) της Ρωσίας – κι έτσι ο Πριγκόζιν επέλεξε αντί αυτού του σχεδίου την πορεία προς τη Μόσχα.

Περίεργες πτυχές

Δύο στοιχεία της αποτυχημένης συνωμοσίας ξεχωρίζουν.

Πρώτον, ο Πριγκόζιν, ένας βάναυσος πολέμαρχος με μακροχρόνιους δεσμούς με τον Πούτιν, κατέλαβε μια στρατηγικής σημασίας ρωσική πόλη, κατέρριψε ρωσικά αεροσκάφη, κατέλαβε πολλές κομβικής σημασίας στρατιωτικές εγκαταστάσεις και οδήγησε τα στρατεύματά του σε απόσταση λίγων ωρών από το Κρεμλίνο, χωρίς να συναντήσει σημαντική αντίσταση. Η απόλυτη τόλμη της αρχικής του συνωμοσίας – η οποία φέρεται να περιελάμβανε τη συγκέντρωση τεράστιων ποσοτήτων στρατιωτικού υλικού και προηγμένων όπλων – υποδηλώνει ότι ο Πριγκόζιν περίμενε ότι πολλοί Ρώσοι στρατιωτικοί και στρατιώτες θα συμμετείχαν στην εξέγερση.

Ίσως το πιο περίεργο: ο Πούτιν, ένας ανελέητος αυταρχικός ηγέτης ο οποίος έχει συντρίψει χωρίς εξαίρεση τις αντιληπτές απειλές για το καθεστώς του στο παρελθόν, φαίνεται να επέτρεψε στους στασιαστές να προχωρήσουν. Αν και οι λεπτομέρειες εξακολουθούν να είναι σκοτεινές, ο Λευκορώσος δικτάτορας Αλεξάντερ Λουκασένκο, στενός σύμμαχος του Πούτιν, μεσολάβησε σε μια συμφωνία βάσει της οποίας οι εξεγερμένες δυνάμεις αποσύρθηκαν, ο Πριγκόζιν βρήκε ασφαλές πέρασμα στη Λευκορωσία και τα στρατεύματα της Wagner δεν θα αντιμετωπίσουν νομικές συνέπειες.

Αν και οποιαδήποτε απόπειρα απαγωγής απέτυχε, ο Πούτιν έχει αναδειχθεί από αυτό το φιάσκο ως ένας πολύ αποδυναμωμένος ηγέτης. Όχι μόνο φαινόταν ζαλισμένος και ευάλωτος, αλλά αναγκάστηκε πια και σε μια ευρεία αναδιάρθρωση των επιτελείων των ενόπλων δυνάμεων, φοβούμενος περαιτέρω φαινόμενα ανταρσίας. Η καταγγελία της πολεμικής προσπάθειας από τον Πριγκόζιν – η οποία είπε ότι βασίστηκε σε ψευδή προσχήματα και μυρίζει από παντού διαφθορά – είναι πιθανό να υπονομεύσει τη δημόσια υποστήριξη στον πόλεμο. Καθώς ο στρατός της Ρωσίας και η οικονομία της συνεχίζουν να υφίστανται μεγάλες απώλειες, η πιθανότητα για περισσότερη αστάθεια θα αυξηθεί.

Η απάντηση της Δύσης

Πώς πρέπει να απαντήσει η Δύση; Μέχρι στιγμής, το ΝΑΤΟ δικαίως παρέμεινε έξω από κάθε συμμετοχή στη συγκεκριμένη αντιπαράθεση. Οποιαδήποτε προσπάθεια επηρεασμού της εσωτερικής πολιτικής κατάστασης στη Ρωσία σε μια τέτοια στιγμή είναι πιθανό να ήταν είτε αναποτελεσματική είτε αντιπαραγωγική. Ακόμη δύο μετριοπαθή και μετρημένα βήματα θα βοηθούσαν, ωστόσο.

Το ένα είναι να επαναλάβει μέσω όλων των διαύλων τη σημασία του ελέγχου των πυρηνικών εγκαταστάσεων, υποδομών και συσκευών και της τήρησης των καθιερωμένων πρωτοκόλλων ασφαλείας. Ο τραυματισμένος ηγέτης της Ρωσίας δεν έχει διστάσει να πραγματοποιήσει πυρηνικές απειλές στο παρελθόν και πρόσφατα άρχισε να μεταφέρει όπλα στη Λευκορωσία. Εν μέσω αυτού του πρόσθετου χάους, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να διασφαλίσει ότι διατηρούνται τα μέτρα μείωσης του κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων των τηλεφωνικών γραμμών επικοινωνίας. Θα πρέπει επίσης να επιταχύνει τις πρόσφατες προσπάθειες για την ενίσχυση των συμβατικών δυνάμεών του, την ασφάλεια των συνόρων του και τη βελτίωση της άμυνας του σε επίπεδο βαλλιστικών πυραύλων, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε κλιμάκωση.

Στη συνέχεια, η Δύση θα πρέπει να συνεχίσει αμείωτη την υποστήριξή της στην Ουκρανία. Οποιαδήποτε απόσυρση των στρατευμάτων της Wagner από τη μάχη (η Ρωσία επιμένει ότι θα συναφθούν απευθείας συμβάσεις των μαχητών της με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας) πιθανότατα θα βοηθήσει τις δυνάμεις της Ουκρανίας, οι οποίες έχουν αναλάβει το έργο μιας τιτάνιας αντεπίθεσης. Θα ήταν ανόητο να σταματήσει η τόσο αναγκαία στρατιωτική βοήθεια τώρα, όταν θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματική στο πεδίο της μάχης και τελικά να επισπεύσει το τέλος του πολέμου. Δεν υπάρχει ανάγκη για κάποια απερίσκεπτη κλιμάκωση: η δουλειά της Δύσης είναι απλώς να παραμείνει στην πορεία την οποία έχει χαράξει.

Η σύντομη ανταρσία του Πριγκόζιν θύμισε το παλιό ρητό του Ουίνστον Τσόρτσιλ για τη Ρωσία το 1939: “ένας γρίφος τυλιγμένος σε ένα μυστήριο μέσα σε ένα αίνιγμα”. Ίσως μια παλαιότερη παροιμία, γι’ αυτούς που ζουν με το σπαθί, μπορεί να αποδειχθεί πιο εύστοχη. Η βασιλεία του Πούτιν – υποβοηθούμενη εδώ και πολύ καιρό από ένα γκροτέσκο καστ γκάνγκστερ, μισθοφόρων και εγκληματιών πολέμου – δεν ήταν ποτέ πιθανό να τελειώσει καλά γι ‘αυτόν. Το ερώτημα είναι πόση ζημιά μπορεί να κάνει στο μεσοδιάστημα.

capital.gr