Φωτ.: Reuters

Αντίπαλοι είναι η μετριοπαθής ελίτ και η υπερπατριωτική πτέρυγα που σχετίζεται με το στράτευμα

Μπορεί να παραμένει ασαφής η τοποθεσία όπου βρίσκεται ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, 25 μέρες μετά την ανταρσία του που κατέληξε σε φιάσκο τόσο για τον ίδιον όσο και για την ως τότε αδιαμφισβήτητη ηγεμονία του Βλαντίμιρ Πούτιν, αλλά η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί πλέον στη Μόσχα είναι πολύ σαφέστερη και δεν διαφέρει και πολύ από ένα τέλμα όπου μάχονται αντίπαλες φατρίες, όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του ο Economist.

Ο,τι κι αν έχει συμβεί στον ιδρυτή και επικεφαλής της μισθοφορικής ομάδας Wagner, μετά τη διαβόητη «πορεία ελευθερίας» προς τη Μόσχα στις 24 Ιουνίου, η κίνησή του διάβρωσε ανεπανόρθωτα την εικόνα του Ρώσου προέδρου τον οποίον στήριξε επί δεκαετίες. Κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να συμβεί πλέον στη Μόσχα από τη μια μέρα στην άλλη.

Μέχρι τον περασμένο μήνα ο κ. Πούτιν «διαιρούσε και βασίλευε»: Είχε τη σταθερή στήριξη διαφόρων πυρήνων εξουσίας στη Ρωσία και συχνά φρόντιζε να τους φέρνει σε σύγκρουση μεταξύ τους ώστε να επικυριαρχεί με άνεση παίζοντας και τον ρόλο του διαμεσολαβητή. Ετσι, π.χ., με αντικειμενικό σκοπό να ελέγξει τη δύναμη του στρατού στα πολιτικά πράγματα φρόντισε να δημιουργήσει ένα αντίπαλο δέος, τη Wagner, που λειτούργησε ως παράλληλη στρατιωτική δομή αποτρέποντας έτσι κάθε πιθανότητα στρατιωτικού πραξικοπήματος – όπως νόμιζε.

Αυτό λειτούργησε καλά σε καιρό ειρήνης, αλλά κάτω από την πίεση του πολέμου κατέρρευσε: Η ανταρσία Πριγκόζιν δεν ήταν κάποια προστριβή που μπορούσε να κρυφτεί κάτω από το χαλί, αλλά ένας δημόσιος διχασμός εντός του λεγόμενου «κόμματος του πολέμου» του κ. Πούτιν.

Η μία πλευρά του διχασμού είναι η συμβιβαστική ελίτ που υποκρίνεται ότι όλα είναι εντάξει και δεν έγινε και καμιά ζημιά. Από την άλλη όμως είναι μια ομάδα οργισμένων πατριωτών που συνδέονται με τις ένοπλες δυνάμεις και σε μεγάλο βαθμό και με τον ίδιον τον κ. Πριγκόζιν. Το χειρότερο δε για τον κ. Πούτιν είναι ότι και ο στρατός φαίνεται πλέον διχασμένος.

Αντίστοιχη είναι και η κατάσταση στον ρωσικό λαό που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις: Ερευνα της ανεξάρτητης εταιρείας δημοσκοπήσεων Levada έδειξε ότι το 92% των Ρώσων παρακολούθησαν σε κάποιο βαθμό τις εξελίξεις με την ανταρσία της 24ης Ιουνίου. Σχεδόν οι μισοί συμφώνησαν με τις δημόσιες επικρίσεις εκ μέρους του κ. Πριγκόζιν σχετικά με διαφθορά, στρατιωτική ανικανότητα και ψεύδη για τον πόλεμο στην Ουκρανία, αν και μόνο το 22% εμπιστεύεται τον ίδιο τον ιδρυτή της Wagner.

Οι Ρώσοι παρακολουθούν

Ελλείψει άλλων νόμιμων φωνών αντιπολίτευσης (οι περισσότεροι αντιφρονούντες βρίσκονται στη φυλακή), ο κ. Πριγκόζιν κέρδισε την προσοχή των Ρώσων πολιτών, πολύ περισσότερων από τους συνήθεις πατριώτες του στρατού. Πολλοί έδειξαν κατανόηση και αν και δεν πήραν το μέρος της μιας πλευράς ή της άλλης παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις.

Η ανταρσία έδειξε ακόμη ότι μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Telegram όπου ο κ. Πριγκόζιν και οι οπαδοί του έχουν ισχυρή παρουσία, αλλοίωσαν πλέον το μονοπώλιο του Κρεμλίνου στην ενημέρωση, κυρίως μεταξύ των νέων. Την ώρα που οι προπαγανδιστές της ρωσικής τηλεόρασης ανέμεναν για να πάρουν γραμμή από το Κρεμλίνο, η ανταρσία εξελισσόταν απευθείας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

«Δεν υπάρχει» Wagner, δήλωσε ο Πούτιν

Η απουσία της δημόσια καταδίκης των υψηλόβαθμων στρατιωτικών που πήραν το μέρος του κ. Πριγκόζιν, αλλά και ο έπαινος στις υπηρεσίες ασφαλείας, οι οποίες στην πραγματικότητα απέτυχαν να αποτρέψουν την ανταρσία, δείχνουν ότι ο κ. Πούτιν ανησυχεί πάρα πολύ μήπως τυχόν καρατομήσεις προξενήσουν ρήγματα εντός του στρατεύματος και θα καταστρέψουν την εικόνα του ισχυρού ανδρός.

Σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, οι Ουκρανοί έπληξαν, κατά τους Ρώσους, και την υψηλού συμβολισμού γέφυρα της Κριμαίας, σε ένα ακόμη πλήγμα για το γόητρο της Ρωσίας και του ίδιου του προέδρου της. Τυχόν πρόοδος των Ουκρανών στην αντεπίθεσή τους μπορεί να έχει μεγάλες συνέπειες στις ισορροπίες της πολιτικής εξουσίας στο Κρεμλίνο…

Πηγή: The Economist, Καθημερινή