Των Inbar Noy-Freifeld, Jesse R. Weinberg, Lauren Dagan Amoss

Τον Ιανουάριο του 2023, μετά από συνάντηση μεταξύ ανώτατων αξιωματούχων των ΗΠΑ και της Ινδίας – με επικεφαλής τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν και τον Ινδό ομόλογό του, Ατζίτ Ντόβαλ – ξεκίνησε μια συνολική συμφωνία συνεργασίας σε διάφορους τομείς της τεχνολογίας από τις δύο χώρες.

Ως μέρος της πρωτοβουλίας, και οι δύο χώρες συμφώνησαν να συνεργαστούν για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις εξελισσόμενες και κρίσιμες τεχνολογίες, καθώς και για την κοινή ανάπτυξη τεχνολογιών και την άρση των ρυθμιστικών φραγμών στο τεχνολογικό εμπόριο. Η πρωτοβουλία καλύπτει ένα ευρύ φάσμα τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων των αλυσίδων εφοδιασμού τσιπ, της παροχής αμερικανικών κινητήρων τζετ στην Ινδία και της συνεργασίας για την ανάπτυξη σημαντικών τεχνολογιών διπλής χρήσης, συμπεριλαμβανομένων της τεχνητής νοημοσύνης και των κβαντικών τεχνολογιών.

Η πρωτοβουλία επικεντρώνεται στην τεχνολογική σφαίρα και χαρακτηρίστηκε από τον Σάλιβαν ως “το επόμενο ορόσημο” στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Από την υπογραφή της Συμφωνίας Πυρηνικής Συνεργασίας το 2016, δεν έχουν καταγραφεί ουσιαστικές εξελίξεις στους διμερείς δεσμούς μεταξύ Ινδίας και ΗΠΑ. Αυτό έχει τις ρίζες της στην ιστορία της μη ευθυγράμμισης της Ινδίας, στην προσπάθειά της, από την αρχή του Ψυχρού Πολέμου, να μην βασίζει τις διπλωματικές της σχέσεις με ξένες χώρες σε ιδεολογικούς λόγους που αναγκαστικά συμπίπτουν με εκείνες των ΗΠΑ και τους στενότερους δεσμούς της με την Κίνα και τη Σοβιετική Ένωση. Ωστόσο, η νέα πρωτοβουλία χρησιμεύει ως ένδειξη ότι από την σκοπιά των ΗΠΑ, η ενίσχυση της Ινδίας θα εξυπηρετούσε τα γεωπολιτικά και στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στον Ινδικό-Ειρηνικό. Υπογραμμίζει επίσης τη σημασία που αποδίδουν οι ΗΠΑ στην Ινδία ως δυνητικό εταίρο για την προώθηση βασικών συμφερόντων, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης της Κίνας στον στρατιωτικό-τεχνολογικό και οικονομικό τομέα. Για την Ινδία, η συμφωνία προσφέρει περιθώριο που της επιτρέπει να προωθήσει τις βιομηχανίες της και την ελκυστικότητα για ξένες επενδύσεις καθώς και τις τεχνολογικές της ικανότητες, ειδικά εκείνες που ενισχύουν τη στρατιωτική της ικανότητα να αντιμετωπίζει εξωτερικές προκλήσεις.

Πράγματι, η αυξανόμενη εγγύτητα μεταξύ των δύο χωρών που οδήγησε στην πρωτοβουλία είναι προϊόν κοινών γεωστρατηγικών συμφερόντων που σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με τις δραστηριότητες της Κίνας στη διεθνή σκηνή γενικά και στον Ινδο-Ειρηνικό ειδικότερα. Ενώ η πρωτοβουλία αφορά πρωτίστως διμερή συνεργασία, ο Σάλιβαν είπε ότι η κοινή πρόκληση αντικατοπτρίζεται στις στρατιωτικές δραστηριότητες της Κίνας, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικοποίησης της ινδο-κινεζικής συνοριακής περιοχής, της προσπάθειάς της να αποκτήσει τον έλεγχο των τεχνολογικών αλυσίδων εφοδιασμού και της προσπάθειάς της για κυριαρχία στις τεχνολογικές βιομηχανίες γενικά.

Η πρωτοβουλία σχετίζεται ιδιαίτερα με πολλά ειδικά ζητήματα. Πρώτον είναι η ενίσχυση των αμυντικών και στρατιωτικών δυνατοτήτων της Ινδίας υπό το πρίσμα της συγκέντρωσης δυνάμεων της Κίνας στην περιοχή Ινδικού-Ειρηνικού, η οποία απειλεί και την Ινδία, λόγω της συνοριακής διαμάχης μεταξύ των δύο εθνών. Ένα από τα έργα που καλύπτονται από την πρωτοβουλία αφορά την ανάπτυξη και παραγωγή κινητήρων τζετ που κατασκευάζονται και λειτουργούν στην Ινδία για τροφοδοσία στρατιωτικών αεροσκαφών. Δεύτερον, είναι η ενίσχυση των κρίσιμων αλυσίδων εφοδιασμού για την παραγωγή και την ανάπτυξη τεχνολογιών με στόχο τη μείωση της σημαντικής εξάρτησης της Ινδίας από συγκεκριμένες χώρες και την επέκταση των επιλογών της σε άλλες χώρες – ιδίως υπό το φως γεγονότων όπως η πανδημία COVID-19 και ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, που προκάλεσε διακοπές στις αλυσίδες εφοδιασμού.

Από τη σκοπιά των ΗΠΑ, η πρωτοβουλία προορίζεται να εξυπηρετήσει δύο στρατηγικά συμφέροντα και συμφέροντα που σχετίζονται με την ασφάλεια. Το πρώτο είναι η αύξηση της επιρροής του στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, ιδιαίτερα με την ενίσχυση των χωρών που θεωρούνται μέρος του φιλελεύθερου-δημοκρατικού μπλοκ. Τα στοιχεία των ΗΠΑ έχουν χαρακτήρισει αυτό το θέμα ως ένα από τα κίνητρα της συμφωνίας, παρά τα σκαμπανεβάσματα στις σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ινδίας όλα αυτά τα χρόνια. Το κύριο ζήτημα της διαφοράς σχετίζεται με την επιθυμία της Ινδίας να διατηρήσει την ουδετερότητά της, η οποία της επιτρέπει να διατηρεί δεσμούς με διάφορες χώρες βάσει των αναγκών της, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, με την οποία έχει ιδιαίτερα στενούς δεσμούς λόγω της εξάρτησής της από ρωσικό πετρέλαιο και όπλα (το οποίο εξηγεί γιατί η Ινδία απέφυγε να εκφράσει την άποψή της για τον πόλεμο στην Ουκρανία). Μέσω της μεγαλύτερης συνεργασίας με την Ινδία, οι ΗΠΑ επιδιώκουν να αποθαρρύνουν την Ινδία από το να συσφίξει τις σχέσεις της με την Κίνα και τη Ρωσία και να μειώσει την εξάρτησή της από το εμπόριο και τα όπλα από αυτές τις χώρες. Ως εκ τούτου, ως μέρος της νέας δυναμικής με την Ινδία, Οι Ηνωμένες Πολιτείες απέφυγαν να απαιτήσουν από την Ινδία να επικρίνει τα αυταρχικά κράτη και ειδικότερα να λάβει θέση στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας. Δεδομένων των εντάσεων με την Κίνα και τη Ρωσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να φέρουν την Ινδία πιο κοντά στο δυτικό-φιλελεύθερο μπλοκ, σύμφωνα με τα στρατηγικά και ιδεολογικά της συμφέροντα.

Η αυξανόμενη συνεργασία μεταξύ των ΗΠΑ και της Ινδίας είναι επίσης αποτέλεσμα της κρίσης στις αλυσίδες εφοδιασμού τεχνολογίας. Τα προβλήματα που προέκυψαν κατά την κρίση εφοδιασμού που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19, καθώς και η επιθυμία των ΗΠΑ και της Ινδίας να ελέγξουν τις προηγμένες τεχνολογίες, οδήγησαν στην αμοιβαία κατανόηση ότι η ανάπτυξη και η παραγωγή μικροτσίπ στην Ινδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να ενισχυμένη. Η πρωτοβουλία αντανακλά αυτόν τον στόχο και ενθαρρύνει τις αμερικανικές εταιρείες να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους στην Ινδία. Ως μέρος της πρωτοβουλίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να ενισχύσουν τις υπάρχουσες ισχυρές δεξιότητες των ινδικών εργοστασίων και να γεφυρώσουν τα ρυθμιστικά κενά. Ταυτόχρονα, η συμφωνία ενισχύει το ενδιαφέρον της Ινδίας να επιδείξει την ελκυστικότητά της στους ξένους επενδυτές, ενώ για τις ΗΠΑ μεταφέρει ένα μήνυμα στον ιδιωτικό επιχειρηματικό τομέα των ΗΠΑ, με βάση την πρόθεση άρσης των ρυθμιστικών φραγμών προκειμένου να διευκολυνθεί ο τεχνολογικός τομέας να ενισχύσει τους δεσμούς του με την Ινδία. Στην πραγματικότητα, η πρωτοβουλία είναι μια δοκιμή της πολιτικής “φιλικής υποστήριξης” της κυβέρνησης Μπάιντεν, η οποία περιλαμβάνει την εξάρτηση από την παραγωγή κρίσιμων τεχνολογικών στοιχείων σε φιλικές χώρες.

Η Ινδία αποδίδει πρωταρχική σημασία στη συνεργασία με τις ΗΠΑ, εν μέρει λόγω της επιθυμίας της να ενισχύσει τη γεωστρατηγική της θέση, κυρίως στον τεχνολογικό και οικονομικό τομέα, ως απάντηση στην αυξανόμενη ισχύ της Κίνας σε αυτούς τους τομείς. Σήμερα, η Κίνα και η Ινδία είναι οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο και η ταχεία ανάπτυξή τους πυροδοτεί έντονη ένταση μεταξύ τους. Επιπλέον, η Κίνα και η Ινδία βρίσκονται σε διαμάχη για τα κοινά τους σύνορα, στην περιοχή Ακσάι Τσιν των Ιμαλαΐων. Ενώ η περιοχή βρίσκεται υπό κινεζικό έλεγχο, η Ινδία απαιτεί κυριαρχία σε μέρος της επικράτειας. Επιπλέον, η Ινδία ισχυρίζεται ότι η προσέγγιση της Κίνας με το Πακιστάν, τον αντίπαλο της Ινδίας, είναι μια ακόμη έκφραση της επιθετικής συμπεριφοράς της Κίνας. Αυτή η εγγύτητα αντικατοπτρίζεται στην Πρωτοβουλία Belt and Road, που χρησιμοποιείται από την Κίνα για να επεκτείνει τις δραστηριότητές της στην ευρω-ασιατική σφαίρα. Η Ινδία αρνήθηκε να συμμετάσχει σε αυτό το έργο. Πράγματι, παρά τις υπάρχουσες σχέσεις μεταξύ Ινδίας και Κίνας και τις προσπάθειές τους να επιλύσουν τις μεταξύ τους διαφορές, η Κίνα γίνεται αντιληπτή στην Ινδία ως αντίπαλος, αμφισβητώντας την πρόοδο στη στρατηγική και τεχνολογική της θέση. Ως εκ τούτου, θεωρεί την πρωτοβουλία με τις ΗΠΑ ως ευκαιρία να ενισχύσει τη θέση της, καθώς και τις τεχνολογικές και στρατιωτικές της ικανότητες.

Η καινοτομία είναι ακόμα ένα κομβικό σημείο της πρωτοβουλίας, η οποία περιλαμβάνει σχέδια συνεργασίας σε εξελισσόμενους τεχνολογικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων των κβαντικών υπολογιστών και της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτές οι τεχνολογίες είναι σημαντικές λόγω της φύσης τους και η κοινή παραγωγή και ανάπτυξή τους θα ωφελούσε και τις δύο χώρες. Για την Ινδία, η συμφωνία θα προωθήσει τη θέση της ως τεχνολογικής δύναμης, τόσο στον Ινδικό-Ειρηνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ για τις ΗΠΑ αποτελεί σημαντικό βήμα προς τη θέσπιση εφαρμοστέων προτύπων για τη χρήση τέτοιων τεχνολογιών· ευθυγραμμίζεται με τα οικονομικά, τα συμφέροντα ασφάλειας και τα ιδεολογικά της συμφέροντα. Όπως τόνισε η κυβέρνηση Μπάιντεν στο πλαίσιο της Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας, η αποτροπή της χρήσης τέτοιων τεχνολογιών κατά των δημοκρατιών, εν μέρει μέσω της επίβλεψης και της παρακολούθησης της διανομής ψευδών πληροφοριών μέσω του Διαδικτύου, αποτελεί μείζονα αναγκαιότητα ασφάλειας.

Παρά τα κοινά συμφέροντα της Ινδίας και των ΗΠΑ, η πρόοδος των σχέσεών τους αντιμετωπίζει πολλά πιθανά εμπόδια. Η αμερικανική κυβέρνηση επέκρινε τον πρωθυπουργό της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τη χώρα του. Επιπλέον, στο πλαίσιο της Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας, η κυβέρνηση τόνισε τη σημασία της συνεργασίας που βασίζεται σε φιλελεύθερες-δημοκρατικές αξίες, κυρίως ενόψει των προκλήσεων για τη φιλελεύθερη διεθνή τάξη που θέτει η συμπεριφορά της Κίνας και της Ρωσίας. Το τμήμα της συμφωνίας που αφορά την ανάπτυξη αυτών των τεχνολογιών που βασίζονται σε δημοκρατικές αξίες δεν μαρτυρεί απαραίτητα την επιθυμία επιβολής δημοκρατικών αξιών στην Ινδία, αλλά μάλλον χρησιμεύει ως ένδειξη κοινής αιτίας ενίσχυσης των αξιών σε παγκόσμιο επίπεδο. Παρόλα αυτά, προκειμένου η Ινδία να χαλαρώσει τους δεσμούς της με τη Ρωσία και την Κίνα και να μειώσει την εξάρτησή της από το πετρέλαιο και τους στρατιωτικούς πόρους τους, οι ΗΠΑ επιδιώκουν να της προσφέρουν μια απτή εναλλακτική λύση. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ΗΠΑ θέλουν να παράσχουν στην Ινδία όπλα, συμπεριλαμβανομένων μαχητικών αεροσκαφών και κινητήρων τζετ, για να αντικαταστήσουν αυτά που παρέχει η Ρωσία.

Συμπερασματικά, η τεχνολογική πρωτοβουλία μεταξύ των ΗΠΑ και της Ινδίας αποσκοπεί στην επέκταση της επιρροής τους στον Ινδικό-Ειρηνικό, αποδυναμώνοντας παράλληλα την κινεζική επιρροή στην περιοχή αυτή. Αυτή η διμερής εγγύτητα επιβεβαιώνει την αυξανόμενη σημασία αυτής της περιοχής για τις ΗΠΑ και παρέχει στην Ινδία μια χρυσή ευκαιρία να επεκτείνει τη δική της σφαίρα επιρροής μεταξύ της δυτικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής. Ενώ η Ινδία και οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να έχουν ιδεολογικές διαφορές, ο ανταγωνισμός με την Κίνα εδραιώνει τους δεσμούς μεταξύ των δύο εθνών και δημιουργεί μια ευκαιρία για την υλοποίηση κοινών γεωστρατηγικών συμφερόντων.

Δείτε τη δημοσίευση του πρωτότυπου άρθρου εδώ