Η φετινή σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ που ολοκληρώθηκε στο Βίλνιους την Τετάρτη είχε μια σειρά δυσάρεστων εξελίξεων για το Κρεμλίνο, από την εδραίωση της πολιτικής μετατόπισης του μακροχρόνιου στρατηγικού εταίρου του, της Τουρκίας, μέχρι την επιβεβαίωση της ακλόνητης υποστήριξης της συμμαχίας προς την Ουκρανία σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά την εισβολή της Ρωσίας.  

Ενώ στη σύνοδο κορυφής πραγματοποιήθηκε η εναρκτήρια συνεδρίαση του νεοσύστατου Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ουκρανίας, μιας πλατφόρμας που αποσκοπεί στην εμβάθυνση της συνεργασίας της Ουκρανίας με τη συμμαχία υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, τα μέλη της συμμαχίας δεν ικανοποίησαν τα αιτήματα του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι για ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την ένταξη της Ουκρανίας στη στρατιωτική συμμαχία, όπως αναφέρουν οι Moscow Times.

Σε ένα συναισθηματικό μήνυμα που δημοσιεύθηκε την παραμονή της άφιξής του στη Λιθουανία, ο Ζελένσκι εξέφρασε την ανησυχία του ότι η επιφυλακτική προσέγγιση του ΝΑΤΟ σηματοδοτεί την επιθυμία να μείνουν περιθώρια ελιγμών σε πιθανές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία. 

“Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένα παράθυρο για να διαπραγματευτεί η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία. Και για τη Ρωσία, αυτό αποτελεί κίνητρο για να συνεχίσει την τρομοκρατία της”, δήλωσε ο Ζελένσκι. 

Η διατύπωση του ανακοινωθέντος της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ που εκδόθηκε αργά την Τρίτη φάνηκε να επιβεβαιώνει ορισμένες από τις ανησυχίες του Ουκρανού προέδρου. 

Στο έγγραφο, το οποίο περιγράφει τις βασικές προτεραιότητες και δεσμεύσεις της συμμαχίας, τα μέλη του ΝΑΤΟ κάλεσαν και πάλι τη Ρωσία να “σταματήσει τη χρήση βίας κατά της Ουκρανίας” και δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν την παροχή της επειγόντως αναγκαίας μη θανατηφόρας βοήθειας προς την Ουκρανία.

Όμως, ενώ αναφέρεται σαφώς ότι “το μέλλον της Ουκρανίας είναι στο ΝΑΤΟ”, το ανακοινωθέν απέφυγε να καθορίσει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα ή δράσεις που πρέπει να επιτευχθούν προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο μελλοντικός στόχος. 

“Η γλώσσα του ανακοινωθέντος ήταν προφανώς πιο αδύναμη από ό,τι θα ήθελαν η ουκρανική κυβέρνηση και οι υποστηρικτές της”, δήλωσε η Ruth Deyermond, λέκτορας στο Τμήμα Πολεμικών Σπουδών του King’s College του Λονδίνου.

“Θα μπορούσε να υπάρξει ένα σαφέστερο χρονοδιάγραμμα για την ένταξη”, δήλωσε η Deyermond στους Moscow Times. “Η δήλωση ότι αυτό θα συμβεί “όταν οι σύμμαχοι συμφωνήσουν και πληρούνται οι προϋποθέσεις” είναι τόσο ασαφής που θα μπορούσε να ισχύσει σε λίγους μήνες ή ποτέ”. 

Ενώ το ΝΑΤΟ έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει τη Μόσχα για την αποφασιστικότητά του να κλιμακώσει τη σύγκρουση στην Ουκρανία σε περίπτωση που η Ρωσία αναπτύξει όπλα μαζικής καταστροφής, τα μέλη της συμμαχίας “προσπαθούν επίσης να αποφύγουν την αντίληψη ότι ενισχύουν άσκοπα τις εντάσεις” – μια σκέψη που αντανακλάται στο τελικό ανακοινωθέν, σύμφωνα με τον Jeff Hawn, μη μόνιμο συνεργάτη στο Ινστιτούτο New Lines, ένα think tank για την εξωτερική πολιτική με έδρα την Ουάσινγκτον.

Σημειώνεται ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανέφερε την επέκταση του ΝΑΤΟ στην ανατολική Ευρώπη ως έναν από τους λόγους για την εισβολή του στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

“Εξακολουθεί να υπάρχει μια βαθιά απροθυμία να φανεί κανείς υπερβολικά συγκρουσιακός με τη Ρωσία”, δήλωσε ο Hawn στους Moscow Times.

Ωστόσο, η Deyermond τόνιε ότι δεν πρέπει να υποτιμηθεί ο ρόλος που διαδραματίζουν το νεοσύστατο διμερές συμβούλιο και η δέσμευση της συμμαχίας για συνεχή παροχή βοήθειας στην Ουκρανία, ειδικά εν μέω της προδοκίας του Κρεμλίνου ότι η υποστήριξη της Ουκρανίας από τη Δύη θα μειωθεί όσο παρατείνεται ο πόλεμος.

“Κάθε ένα από αυτά τα πακέτα βοήθειας γέρνει τη ζυγαριά περισσότερο υπέρ της Ουκρανίας… Δείχνουν ότι το ΝΑΤΟ δεν παρατάει την Ουκρανία, ότι, αντίθετα, η υποστήριξη προς το Κίεβο ενάντια στη ρωσική εισβολή ενισχύεται”, δήλωσε η Deyermond.

Πράγματι, παρά τη δυσαρέσκεια που εξέφρασε η Ουκρανία, η υπόσχεση για μακροπρόθεσμη στήριξη που έδωσαν οι χώρες της G7 την τελευταία ημέρα της συνόδου κορυφής του Βίλνιους προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση του Κρεμλίνου.

“Θεωρούμε ότι πρόκειται για μια εξαιρετικά λανθασμένη και δυνητικά πολύ επικίνδυνη απόφαση”, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ στους δημοσιογράφους την Τετάρτη. 

Ωστόσο, όλοι οι αναλυτές συμφώνησαν ότι το μεγαλύτερο πλήγμα για το Κρεμλίνο ήρθε την παραμονή της συνόδου κορυφής, όταν ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συμφώνησε να δώσει το πράσινο φως στην υποψηφιότητα της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, αφού μπλόκαρε το αίτημα επί μήνες λόγω ανησυχιών ότι η χώρα παρείχε άσυλο σε Κούρδους μαχητές.

“Η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ ήταν ο απόλυτος θρίαμβος του Τούρκου προέδρου”, δήλωσε ο Vlada Stankovic, ειδικός σε θέματα Τουρκίας στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου.

Η στροφή του Ερντογάν του απέφερε “το μόνο πράγμα που ήθελε”, σύμφωνα με τον Stankovic, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν επιβεβαίωσε ότι η Ουάσινγκτον θα προμηθεύσει την Άγκυρα με μαχητικά αεροσκάφη F-16, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι η Τουρκία “έγινε και πάλι ένας αξιόπιστος σύμμαχος εντός του ΝΑΤΟ”.

Αλλά για τη Ρωσία, η πολιτική της Τουρκίας στο Βίλνιους και τα άμεσα αποτελέσματά της αποτέλεσαν μια ακόμη απόδειξη ότι ο στενότερος εταίρος της στο ΝΑΤΟ κάνει πολιτική στροφή 180 μοιρών και απομακρύνεται από το Κρεμλίνο.

Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο Ερντογάν υποστήριξε δημοσίως το αίτημα της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Ζελένσκι στην Τουρκία και επέτρεψε την επιστροφή των διοικητών του τάγματος Αζόφ  στην Ουκρανία, μια κίνηση που η Μόσχα χαρακτήρισε “άμεση παραβίαση των όρων των υφιστάμενων συμφωνιών”.

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε την Τρίτη ότι η Μόσχα θα “βγάλει συμπεράσματα” και θα “λάβει τα κατάλληλα μέτρα” ως απάντηση στη σκανδιναβική επέκταση του ΝΑΤΟ, χωρίς να αναφερθεί στον ρόλο της Τουρκίας στο θέμα.

“Η Τουρκία είναι ένα από τα δύο κράτη του ΝΑΤΟ (μαζί με την Ουγγαρία) που θεωρούνται λιγότερο εχθρικά προς τη Ρωσία”, δήλωσε η Deyermond.  “Αυτό στέλνει ένα μήνυμα ότι οι προσπάθειες αποδυνάμωσης του ΝΑΤΟ εκ των έσω δεν λειτουργούν τόσο καλά όσο ίσως ήλπιζε ο Πούτιν”.

capital.gr