Οπρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε δηλώσεις του αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό της Λετονίας, Κρισιάνις Κάρινς, τον ευχαρίστησε για τα συγχαρητήρια για την επανεκλογή του κι επεσήμανε ότι αποδείχθηκε από το εκλογικό αποτέλεσμα ότι οι ειλικρινά προοδευτικές κεντροδεξιές πολιτικές μπορούν να σταθούν απέναντι στις άδειες υποσχέσεις και τον λαϊκισμό, κάτι που αποτελεί και το μήνυμα της εξασφάλισης μιας δεύτερης θητείας.

Υπογράμμισε ότι πέρυσι γιορτάσαμε τα 100 χρόνια διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών και παρά τη γεωγραφική απόσταση αντιμετωπίζουμε με κοινό τρόπο πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις.

Μίλησε για καλή επικοινωνία στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά την περασμένη τετραετία, όταν και χρειάστηκε να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις για θέματα όπως η ενεργειακή κρίση, αλλά και την ανάγκη να προχωρήσει γρήγορα η Ευρωπαϊκή Ένωση στην πράσινη μετάβαση.

Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι «δεν υπάρχει ευημερία χωρίς ασφάλεια και ελευθερία» αναφέρθηκε στην ανάγκη να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία απέναντι στη ρωσική εισβολή, θέμα βέβαια που θα συζητηθεί και στην επικείμενη σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.

Τόνισε, ότι και οι δύο χώρες ελπίζουν στη γρήγορη εισδοχή στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και στάθηκε στην αναφορά που είχε κάνει προηγουμένως ο Λετονός πρωθυπουργός στην ενίσχυση των αμυντικών δαπανών της χώρας του.

Υπογράμμισε ότι οι αμυντικές δαπάνες πρέπει να αντιμετωπίζονται διαφορετικά γιατί ακριβώς διαφέρουν από άλλες δαπάνες και τόνισε τη σημασία της αμυντικής πολιτικής της ΕΕ υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ.

Στη συνέχεια ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι αν και αντιμετωπίζουμε διαφορετικές προκλήσεις όσον αφορά το μεταναστευτικό και οι δύο χώρες συμφωνούν στην ανάγκη αποτελεσματικής φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Πρόσθεσε ότι αυτό δεν είναι το μόνο ζήτημα βέβαια για ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί συνολικά και να αναζητήσουμε μια κοινής αποδοχής και κατανόησης ευρωπαϊκή φόρμουλα.

«Το μεταναστευτικό» τόνισε «είναι ένα θέμα που αφορά την ΕΕ στο σύνολό της και είναι άδικο για χώρες όπως η Ελλάδα να επωμίζονται μόνες το βάρος της φύλαξης περασμάτων όπως αυτό της Μεσογείου ή και να κατηγορούνται ότι δεν σώζουν ζωές, όταν καθημερινά οι αρχές τους δίνουν τη μάχη αυτή στη θάλασσα ενάντια στους διακινητές που ευθύνονται για κάθε τραγωδία».

Επανέλαβε ότι «όσο λιγότερα πλοία προσπαθούν να διασχίσουν τη Μεσόγειο τόσο λιγότερες πιθανότητες είναι να έχουμε ανθρώπινες τραγωδίες» και επεσήμανε ότι «έχουμε σπάσει το μοντέλο των διακινητών στη θαλάσσια διαδρομή της ανατολικής Μεσογείου, κάτι που πρέπει να κάνουμε και σε ολόκληρη τη Μεσόγειο».

«Έχουμε τώρα πολύ καλύτερη αμοιβαία κατανόηση ο ένας για τις θέσεις του άλλου σχετικά με σειρά γεωπολιτικών θεμάτων», τόνισε κλείνοντας τις δηλώσεις του ο πρωθυπουργός, υπογραμμίζοντας ότι αυτή άλλωστε είναι η έννοια της συμμετοχής στην ΕΕ ή και στο ΝΑΤΟ.

Στη σύντομη εισαγωγική τοποθέτησή του, ο πρωθυπουργός της Λετονίας, Κρισιάνις Κάρινς, επεσήμανε μεταξύ άλλων:

Συζητήσαμε θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Θα βρεθούμε στο Βίλνιους και θα μιλήσουμε κι εκεί για σειρά σοβαρών ζητημάτων.

Συνεχάρη τον Έλληνα πρωθυπουργό για την εκλογή του και επεσήμανε ότι έχουμε μια κοινή προσέγγιση για τη συνέχιση στήριξης της Ουκρανίας.

Υπογράμμισε την ανάγκη να συνεχίσουμε να αναζητούμε τρόπους ενίσχυσης της ασφάλειας και τόνισε ότι η χώρα του σκοπεύει να αυξήσει τον αμυντικό της προϋπολογισμό ως ποσοστό του ΑΕΠ της, κάτι που ελπίζει να καταφέρει από την επόμενη χρονιά.

Υπογράμμισε τη σημασία της ενίσχυσης της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ επισημαίνοντας ότι το μεταναστευτικό είναι μια πρόκληση και πρέπει να υπόκειται σε έλεγχο.

Αντικείμενο της συνάντησης ήταν η οικονομική συνεργασία των δύο χωρών στο πλαίσιο της κοινής μας συμμετοχής τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στο ΝΑΤΟ, αλλά και η ευρωπαϊκή πολιτική για το μεταναστευτικό.

Πρόκειται, να σημειωθεί, για την πρώτη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στη Λετονία την τελευταία εικοσαετία.

Ακολουθεί ολόκληρη η δήλωση του πρωθυπουργού: 

Σε ευχαριστώ, Krišjānis, γι’ αυτή την πολύ θερμή υποδοχή. Πράγματι, είναι μεγάλη μου χαρά που επισκέπτομαι τη Λετονία σε ένα ταξίδι, το οποίο, όπως γνωρίζετε, σχεδιάζαμε εδώ και αρκετό καιρό. Σε ευχαριστώ επίσης για τα καλά σου λόγια. Πράγματι, καταφέραμε να κερδίσουμε μια δεύτερη θητεία εστιάζοντας σε πολιτικές που πραγματικά αλλάζουν τις ζωές των ανθρώπων. Αποδείξαμε ότι αυτές οι πραγματικά προοδευτικές κεντρώες πολιτικές μπορούν να έχουν απήχηση στους ψηφοφόρους μας και να κερδίσουν τη μάχη με τις κενές υποσχέσεις του λαϊκισμού. Πιστεύω ότι υπάρχει επίσης ένα ευρύτερο μήνυμα που προκύπτει από την πρόσφατη εκλογική μας νίκη στην Ελλάδα.

Πέρυσι, γιορτάσαμε τα εκατό χρόνια των διπλωματικών μας σχέσεων και νομίζω ότι υπάρχουν εξαιρετικές προοπτικές να αναπτύξουμε και να δώσουμε νέα ώθηση στις σχέσεις αυτές. Μπορεί να βρισκόμαστε σε διαφορετικά άκρα της ηπείρου μας, υπάρχει σημαντική γεωγραφική απόσταση μεταξύ των δύο χωρών μας, αλλά θεωρώ ότι αντιμετωπίζουμε, κατά μία έννοια, εξαιρετικά όμοιες γεωπολιτικές αλλά και οικονομικές προκλήσεις. Θα ήθελα, κατ’ αρχάς, να τονίσω το γεγονός ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια είχαμε ένα εξαιρετικό επίπεδο επικοινωνίας και κατανόησης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου συζητήσαμε κρίσιμα ζητήματα που είναι σημαντικά για το κοινό ευρωπαϊκό μας μέλλον.

Πιστεύω ότι είχαμε την ίδια οπτική σε θέματα όπως η ενεργειακή κρίση, όπου αγωνιστήκαμε σκληρά γι’ αυτό που τελικά αποφάσισε να κάνει η Ευρώπη, δηλαδή να επιβάλει πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Αλλά μοιραζόμαστε επίσης με πάθος αυτή την ανάγκη να προχωρήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση προς την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Αλλά, φυσικά, δεν υπάρχει ευημερία χωρίς ασφάλεια και ελευθερία, γι’ αυτό και συζητήσαμε για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Συμφωνούμε ότι πρέπει να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία για όσο χρειαστεί, με όποια μέσα μπορούμε να διαθέσουμε στον ουκρανικό λαό, προκειμένου να μπορέσει να υπερισχύσει σε αυτή τη σύγκρουση. Και, βέβαια, τα θέματα αυτά θα συζητηθούν και στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.

Αναφορικά με το ΝΑΤΟ, ελπίζουμε και οι δύο σε μια ταχεία ένταξη της Σουηδίας στη Συμμαχία και, βέβαια, στην υιοθέτηση της νέας στάσης που θα ενισχύσει σημαντικά τον Οργανισμό, κάτι που είναι επίσης καίριας σημασίας για τη Λετονία, αλλά και για όλους τους φίλους μας στη Βαλτική. 

Αναφέρατε την ανάγκη να δαπανηθούν περισσότερα για την άμυνα. Θεωρώ ότι αυτή είναι μια αντίληψη που συμμερίζονται όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι εταίροι μας στο ΝΑΤΟ.

Για τον λόγο αυτό πιστεύω ότι είναι επίσης σημαντικό να ασχοληθούμε ξανά με το ζήτημα του πώς αντιμετωπίζουμε τις αμυντικές δαπάνες στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Θεωρώ ότι οι αμυντικές δαπάνες διαφέρουν ποιοτικά από κάθε άλλο είδος δαπάνης, διότι πρόκειται για τον έναν τύπο δαπάνης που μας επιτρέπει να παραμένουμε ελεύθεροι και να ευημερούμε ως ελεύθερες κοινωνίες.

Και καθώς όλοι θα διαθέτουμε περισσότερα χρήματα για την άμυνα, η ευρωπαϊκή διάσταση της αμυντικής συνεργασίας, και εντός της «ομπρέλας» του NATO, γίνεται κατά τη γνώμη μου όλο και σημαντικότερη.

Αγαπητέ Krišjānis, αναφέρθηκες στις προκλήσεις του μεταναστευτικού. Οι δύο χώρες μας βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης. Αντιμετωπίζουμε διαφορετικές προκλήσεις, όμως συμφωνούμε, πιστεύω, ότι χωρίς την αποτελεσματική προστασία των εξωτερικών συνόρων μας δεν μπορούμε, ως Ευρωπαϊκή Ένωση, να έχουμε μία ολοκληρωμένη πολιτική για τη μετανάστευση.

Ούτε μπορούμε να ελπίζουμε στη διατήρηση των ελεύθερων μετακινήσεων εντός της ζώνης Σένγκεν εάν δεν προστατεύσουμε αποτελεσματικά τα εξωτερικά μας σύνορα και ουσιαστικά πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας, αντί να «εκχωρούμε» αυτό το έργο στους διακινητές και σε αυτούς που συστηματικά εκμεταλλεύονται την ανθρώπινη δυστυχία, αφήνοντας απεγνωσμένους ανθρώπους να σαλπάρουν σε ένα πολύ επικίνδυνο ταξίδι ώστε να φτάσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Είμαστε ευχαριστημένοι με το γεγονός ότι έχουμε σημειώσει πρόοδο όσον αφορά το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. Χαίρομαι που τουλάχιστον σε επίπεδο Συμβουλίου υπάρχει κοινή αντίληψη όσον αφορά τη σημασία της εξωτερικής διάστασης της μετανάστευσης. 

Βέβαια, δεν είναι η μόνη λύση στο πρόβλημα, διότι πρέπει να εργαστούμε σκληρά και για το ίδιο το Σύμφωνο. Αλλά αν δεν λύσουμε αυτό το πρόβλημα, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να καταλήξουμε σε μια συνολική ευρωπαϊκή λύση για ένα ζήτημα που κατά τη γνώμη μας είναι κατά βάση ευρωπαϊκό. Είναι πολύ άδικο για χώρες όπως η Ελλάδα, που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα ενός πολύ επικίνδυνου περάσματος -και αναφέρομαι στη θαλάσσια οδό της Μεσογείου-, πρώτον, να επιβαρύνονται με το καθήκον της διαχείρισης αυτού του προβλήματος ή να κατηγορούνται ότι δεν σώζουν ανθρώπους στη θάλασσα, όταν το Λιμενικό μας καθημερινά αυτό κάνει. Η ευθύνη θα πρέπει να αποδίδεται ξεκάθαρα στους διακινητές και σε όσους τους διευκολύνουν. Αυτοί είναι τελικά υπεύθυνοι για την όποια τραγωδία συμβαίνει στη Μεσόγειο. 

Έχουμε εφαρμόσει μια αυστηρή αλλά δίκαιη μεταναστευτική πολιτική και πιστεύω πως έχουμε αποδείξει ότι όσο λιγότερα σκάφη βρίσκονται στη θάλασσα, τόσο μικρότερος είναι ο κίνδυνος άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους στη θάλασσα. Ουσιαστικά έχουμε τσακίσει το «επιχειρηματικό» μοντέλο των διακινητών στη διαδρομή της Ανατολικής Μεσογείου και νομίζω ότι αυτό πρέπει να κάνουμε σε όλη τη Μεσόγειο. 

Επιτρέψτε μου να σας ευχαριστήσω και πάλι για τη θερμή φιλοξενία και για το γεγονός ότι έχουμε ενισχύσει σημαντικά τις διμερείς μας σχέσεις. Πιστεύω ότι έχουμε πολύ καλύτερη κατανόηση τώρα όσον αφορά τις γεωπολιτικές σας ανησυχίες. Και εσείς έχετε πολύ καλύτερη κατανόηση των γεωπολιτικών ζητημάτων στο δικό μας μέρος του κόσμου. Στο τέλος της ημέρας, αυτός είναι ο σκοπός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, η αλληλοκατανόηση και η αλληλοϋποστήριξη όταν υπάρχει ανάγκη.

Σας ευχαριστώ λοιπόν και πάλι την υποδοχή. Και θα ειδωθούμε και πάλι αύριο στο Βίλνιους.