Η λάθος ανάγνωση του Ερντογάν

Κώστας Μαυρίδης*
Μετά την πρόσφατη επικράτηση του νεο-σουλτάνου στην Τουρκία, είναι ενδιαφέρον να εξετάσουμε την σημερινή στάση εκείνων των «ειδικών» που εξαρχής, πριν 20 περίπου χρόνια, πίστωναν τον Ερντογάν ως δήθεν ισλαμοδημοκράτη, με θετική προσέγγιση στα ανθρώπινα δικαιώματα και το Διεθνές Δίκαιο, για τα οποία διαψεύστηκαν πλήρως.

Ο γνωστός εκπρόσωπος αυτής της αποτυχημένης πολιτικής προσέγγισης υπήρξε το «ΕΛΙΑΜΕΠ», ίδρυμα εξωτερικής πολιτικής στην Αθήνα, με χρηματοδότηση εξωτερικού κι υπέρμετρη προβολή στα ΜΜΕ. Το «ΕΛΙΑΜΕΠ» υπήρξε ο κατ’ εξοχήν κήρυκας της κατευναστικής πολιτικής απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό.

Μετά από 20 χρόνια διαψεύσεων, επαναπροσδιόρισαν έστω κάποιες απόψεις τους; Κατά γενική ομολογία, ο τουρκικός επεκτατισμός στο Αιγαίο, επεδίωκε ένα ελεγχόμενο θερμό επεισόδιο που θα οδηγούσε Τουρκία και Ελλάδα σε «διμερές διάλογο» και θα πολιτικοποιούσε τις τουρκικές παρανομίες και διεκδικήσεις.

Ως γνωστό, η Τουρκία επιχειρεί στρατιωτικά εναντίον ενός δυσανάλογα αδύνατου θύματος, όταν έχει διασφαλισμένο το αποτέλεσμα (Συρία, Λιβύη, Ιράκ, Κουρδιστάν, Κύπρος 1974). Όταν κατέστη φανερό το αβέβαιο μιας γενικής πολεμικής σύρραξης με ασύμμετρη ανταπόδοση από μια εξοπλισμένη κι έτοιμη Ελλάδα, με πιθανότερο την τουρκική αποτυχία και μοιραίες εξελίξεις με ανατροπή του τουρκικού καθεστώτος εξουσίας και την συνοχή της χώρας, ο επεκτατισμός «αναστάληκε». Φυσικά, με δεκάδες στρατιωτικές επιχειρήσεις και βάσεις εντός Ιράκ και στο Κατάρ, Σομαλία, Δυτική Λιβύη, ενώ στην Αν. Μεσόγειο η Τουρκία έχει επεκτείνει την στρατηγική της επικυριαρχία με την «Mavi Vatan» (παρά «Γαλάζια Πατρίδα»), και αλλεπάλληλες παράνομες γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ και των κατεχόμενων κυπριακών υδάτων, ενώ απαιτεί αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης στο Αιγαίο, είναι βέβαιο ότι οι θεωρίες κατευνασμού δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουν την Τουρκία στο μέλλον.
Ένας από τους πλέον προβεβλημένους ειδικούς του «ΕΛΙΑΜΕΠ» είναι ο Πρόεδρος του, ο οποίος έδωσε τις προάλλες συνέντευξη στην ΕΡΤ (31/5/2023) με τίτλο «η νέα Τουρκία» όπου αναφέρθηκε σε «αρκετά ελεύθερες εκλογές», σε «παράθυρο ευκαιρίας» για ένα γόνιμο ελληνοτουρκικό διάλογο και άλλα τέτοια. Όμως, η κοινή σοφία της Ελληνικής Κυβέρνησης και της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών προσδοκεί σε συνέχιση της κάθετης ενίσχυσης της αποτρεπτικής ισχύος σε άμυνα, σε συμμαχίες και στο πεδίο της πολιτικής εντός ΕΕ και ευρύτερα στη Δύση.

Ενώ συνεχίζεται η παράνομη τουρκική κατοχή εδάφους της Κύπρου, ενώ διεκδικεί το μισό περίπου Αιγαίο και επικυριαρχία στη θάλασσα μέχρι και νοτίως της Κύπρου, προφανώς οι θεωρητικοί του κατευνασμού θα συνεχίσουν να εφευρίσκουν επιχειρήματα. Ωστόσο, καλόπιστες ψευδαισθήσεις για τον Ερντογάν πριν 20 χρόνια συγχωρούνται. Φαντασιώσεις σήμερα όχι. Η πολιτική του κατευνασμού έχει χρεοκοπήσει ηθικά και στρατηγικά εκ του αποτελέσματος.

Ο λαός αξίζει την αλήθεια. Ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης του κινδύνου ενώπιον μας είναι να τον αποτρέψουμε με ισχύ, αξιοποιώντας στο έπακρον κάθε παράθυρο, για να μην είμαστε ιστορικά μοιραίοι. Η μόνη πολιτική απέναντι στην Τουρκία είναι η μέγιστη διπλωματική δράση σε συνδυασμό με την αποτρεπτική στρατιωτική αποτροπή.

*Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D) – Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για τη Μεσόγειο