Ο Μπιν Σαλμάν κατηγορήθηκε από τις ΗΠΑ για τη δολοφονία του Κασόγκι

Προτού εκλεγεί, ο Μπάιντεν είχε αναφέρει ότι η Σαουδική Αραβία θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως κράτος «παρίας» εξαιτίας της δολοφονίας του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο του βασιλείου στην Κωνσταντινούπολη.

Το περασμένο φθινόπωρο, ο πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να «τιμωρήσει» τη Σαουδική Αραβία για την απόφασή της να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου εν μέσω υψηλών τιμών ενέργειας.

Επισήμως, η σαουδαραβική κυβέρνηση είχε υπερασπιστεί τις ενέργειές της μέσω διπλωματικών καναλιών. Ιδιωτικά, όμως, ο πρίγκιπας διάδοχος, Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, είχε απειλήσει να αλλάξει ριζικά τη σχέση ΗΠΑ – Σαουδικής Αραβίας.

Σύμφωνα με απόρρητο έγγραφο που περιήλθε στην κατοχή της Washington Post, ο πρίγκιπας διάδοχος ανέφερε ότι «θα προκαλούσε σημαντική οικονομική ζημιά στις Ηνωμένες Πολιτείες» εάν προχωρούσαν σε αντίποινα για τις περικοπές πετρελαίου.

Ο Μπιν Σαλμάν φέρεται να είχε υποστηρίξει ότι «δεν θέλει καμία σχέση, πλέον, με την αμερικανική κυβέρνηση», όπως αναφέρει το έγγραφο, προαναγγέλλοντας «σημαντικές οικονομικές συνέπειες για την Ουάσινγκτον».

Οκτώ μήνες μετά, ο Τζο Μπάιντεν δεν έχει «απαντήσει» στην αραβική χώρα και ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν συνεχίζει να συζητάει με κορυφαίους Αμερικανούς αξιωματούχους, όπως έκανε με τον υπουργό Εξωτερικών, αντονι Μπλίνκεν, στην παραθαλάσσια σαουδαραβική πόλη Τζέντα αυτή την εβδομάδα.

Δεν είναι σαφές αν η απειλή του πρίγκιπα μεταφέρθηκε στους Αμερικανούς αξιωματούχους ή αν διέρρευσε μέσω υποκλοπών, αλλά αποκαλύπτει με τον πλέον εμφατικό τρόπο την ένταση σε μια σχέση που βασιζόταν επί μακρόν στη λογική «quid pro quo».

Παρότι το έγγραφο των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών κυκλοφόρησε στην πλατφόρμα ανταλλαγής μηνυμάτων Discord, ένας εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας δήλωσε ότι «δεν γνωρίζουμε τίποτα σχετικό».

Ενα δεύτερο έγγραφο των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που διέρρευσε τον Δεκέμβριο προειδοποιούσε ότι η Σαουδική Αραβία σχεδιάζει να επεκτείνει τη σχέση της με την Κίνα, προμηθευόμενη μη επανδρωμένα αεροσκάφη, βαλλιστικούς πυραύλους, πυραύλους Κρουζ και συστήματα μαζικής επιτήρησης από το Πεκίνο. Αλλά Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι αυτές οι προειδοποιήσεις ήταν υπερβολικές και δεν επαληθεύτηκαν. 

Ο 37χρονος Μπιν Σαλμάν είναι ο de facto κυβερνήτης της Σαουδικής Αραβίας αφότου ο πατέρας του, βασιλιάς Σαλμάν, τον διόρισε πρωθυπουργό το 2022.

Προτού εκλεγεί, ο Μπάιντεν είχε αναφέρει ότι η Σαουδική Αραβία θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως κράτος «παρίας» εξαιτίας της δολοφονίας του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο του βασιλείου στην Κωνσταντινούπολη.

Αφού ανέλαβε την εξουσία, ο Δημοκρατικός πρόεδρος έδωσε στη δημοσιότητα, τον Φεβρουάριο του 2021, την έκθεση των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών που κατηγορούσαν ευθέως τον νεότερο Σαλμάν για τη δολοφονία. Η Ουάσιγκτον έκανε λόγο τότε για «αναθεώρηση» της σχέσης με τον προνομιακό εταίρο της στον Κόλπο, για αλλαγή σελίδας στη στενή συνεργασία επί προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, χωρίς όμως τα πράγματα να φτάσουν στη ρήξη.

Το περιβάλλον του Μπάιντεν εξηγούσε πως ο Αμερικανός πρόεδρος, στο εξής, επρόκειτο να συζητάει μόνο με τον βασιλιά Σαλμάν και όχι με τον πρίγκιπα, τον προνομιακό συνομιλητή του Ρεπουμπλικανού προκατόχου του.

Την ίδια ώρα, η Σαουδική Αραβία προσπαθεί να παρουσιαστεί ως παγκόσμιος παίκτης που δεν είναι προσδεδεμένος στο «άρμα» της Ουάσινγκτον. Τους τελευταίους μήνες, το Ριάντ συμφώνησε να τερματίσει τις εχθροπραξίες στην Υεμένη, αποκαθιστώντας τις σχέσεις του με τον «άσπονδο» εχθρό του Ιράν, προσκάλεσε τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Ασαντ στον Αραβικό Σύνδεσμο ύστερα από μια δεκαετία και τερμάτισε την περιφερειακή διαμάχη του με το Κατάρ.

«Το Ριάντ επιστρέφει σε μια πιο παραδοσιακή εξωτερική πολιτική, που αποφεύγει τις συγκρούσεις και ευνοεί τη διευθέτηση με τους αντιπάλους», δήλωσε ο Μπρους Ραιντέλ, ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής στο Ινστιτούτο Brookings.

Οι αλλαγές στην εξωτερική πολιτική της Σαουδικής Αραβίας έρχονται καθώς η Ουάσινγκτον ζητεί τη βοήθειά της σε ορισμένα περιφερειακά ζητήματα. Λίγες ημέρες πριν από την άφιξη του υπουργού Εξωτερικών, Α. Μπλίνκεν, στη χώρα, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε πως θα συνεχίσει τις περικοπές στην παραγωγή πετρελαίου τον Ιούλιο, κίνηση στην οποία αντιτίθεται η κυβέρνηση Μπάιντεν.

Το πιο δύσκολο από όλα φαίνεται να είναι η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ισραήλ, δεδομένου ότι οι ισραηλινο-παλαιστινιακές σχέσεις έχουν επιδεινωθεί υπό την κυβέρνηση συνασπισμού του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου.

«Ο Μπάιντεν έχει θέσει ως μεγάλη προτεραιότητα την εξασφάλιση της δημόσιας αναγνώρισης του Ισραήλ από τη Σαουδική Αραβία. Αυτό είναι απίθανο χωρίς σοβαρή πρόοδο στο παλαιστινιακό μέτωπο», δήλωσε ο Ραιντέλ. 

Ορισμένες κινήσεις της σαουδαραβικής κυβέρνησης έχουν ικανοποιήσει τους Αμερικανούς αξιωματούχους, όπως η βοήθειά της προς την Ουκρανία, που ανακοινώθηκε κατά τη διάρκεια επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών στο Κίεβο τον Φεβρουάριο, και τα σχέδιά της για μια μεγάλη παραγγελία αεροσκαφών Boeing.

Πηγές: Washington Post, Καθημερινή