Στις 13 Ιουνίου κατά την επίσκεψή του στο Μπακού και τη συνάντηση με τον Αζέρο ομόλογό του, Ιλχάχμ Αλίγιεφ, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποστήριξε, ότι Τουρκία και Αζερμπαϊτζάν θα εντείνουν τις προσπάθειές τους για τη διάνοιξη ενός χερσαίου διαδρόμου που θα συνδέει την Τουρκία με το μεγαλύτερο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν μέσω της Αρμενίας. Πρόκειται για ένα έργο στον διάδρομο του Ζανγκεζούρ μέσω του οποίου ο Τούρκος πρόεεδρος θέλει να υλοποιήσει το όραμα της ένωσης του τουρκικού κόσμου μέσω της σύνδεσης Τουρκίας και Αζερμπαϊτζάν. Γι’αυτόν τον λόγο η Τουρκία στήριξε σημαντικά το Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο των 44 ημερών στο Ναγκόρνο Καραμπάχ το φθινόπωρο του 2020, με παροχή μη επανδρωμένων αεροσκαφών, τα οποία έκριναν την έκβαση των επιχειρήσεων υπέρ των Αζέρων. 

Για την Τουρκία, ο Διάδρομος Ζανγκεζούρ, ο οποίος σχεδιάζεται να κατασκευαστεί, θα είναι ένα ασφαλές και γρήγορο πέρασμα για τη σύνδεση του λεγόμενου «Οργανισμού Τουρκικών Κρατών», συνδέοντας την Τουρκία και την Κεντρική Ασία μέσω του Αζερμπαϊτζάν και της Κασπίας Θάλασσας.

Ερωτήσεις για το θέμα δέχτηκε ο Υπουργός  Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Αρμενίας κ. Αραράτ Μιρζογιάν από Αρμενίους Βουλευτές της Εθνικής Συνέλευσης της Δημοκρατίας της Αρμενίας.

Ερώτηση – Λιλίτ Μινασιάν: Ευχαριστώ, απευθύνω την ερώτησή προς τον υπουργό Εξωτερικών κ. Αραράτ Μιρζογιάν. «Όσο για τον διάδρομο Ζανγκεζούρ, δεν αποτελεί πρόβλημα με την Αρμενία. Ο διάδρομος Ζανγκεζούρ είναι ένα πρόβλημα με το Ιράν, με άλλα λόγια, είναι ένα πρόβλημα ανάμεσα σε δύο χώρες με πλειοψηφικό μουσουλμανικό πληθυσμό. Το γεγονός ότι το Ιράν έχει μια τέτοια θέση αποθαρρύνει τόσο το Αζερμπαϊτζάν όσο και εμάς. Στην πραγματικότητα, αυτό θα πρέπει να τους αποθαρρύνει επίσης. Ελπίζω ότι σύντομα θα ξεπεράσουμε αυτό το πρόβλημα. Αν είχαν θετική προσέγγιση, τότε σήμερα Τουρκία, Αζερμπαϊτζάν, Ιράν θα ενσωματώνονταν μεταξύ τους, τόσο οδικώς, όσο και σιδηροδρομικώς, και είναι πιθανό να άνοιγε και η γραμμή Πεκίνο-Λονδίνο». Αυτό ήταν ένα απόσπασμα από την ομιλία του Προέδρου της Τουρκίας κατά την επιστροφή του από το Αζερμπαϊτζάν. Θέλω να ακούσω τη θέση σας. Ποιος είναι, κατά τη γνώμη σας ο λόγος, που ο Πρόεδρος της Τουρκίας, δίνοντας για άλλη μια φορά λογική διαδρόμου στον δρόμο που διέρχεται από το κυρίαρχο έδαφος της Αρμενίας, θεώρησε ότι η θέση του Ιράν και όχι της Δημοκρατίας της Αρμενίας είναι πρόβλημα;

Απάντηση – Αραράτ Μιρζογιάν:  Καλημέρα και σας ευχαριστώ για την ερώτησή σας. Για να είμαι ειλικρινής, δεν θα σχολιάσω τη δήλωση του Προέδρου της Τουρκίας και ειδικά το κομμάτι που αναφέρεται σε τρίτες χώρες και την πιθανή ενσωμάτωση ή μη, αλλά επειδή σχετίζεται με το θέμα, θα μιλήσω μόνο για άνοιγμα των περιφερειακών υποδομών. Νομίζω ότι αυτή είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να επιβεβαιώσουμε και να προβάλουμε ξανά τη θέση της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Η Δημοκρατία της Αρμενίας ενδιαφέρεται πολύ για το άνοιγμα των μεταφορικών και οικονομικών υποδομών στην περιοχή. Είναι οφθαλμοφανές ότι αυτές οι υποδομές πρέπει να ανοίξουν βάσει πολλών γνωστών αρχών, όπως – η λειτουργία υπό την κυριαρχία των χωρών από τις οποίες διέρχονται. Αυτές οι υποδομές πρέπει να είναι υπό τη δικαιοδοσία των χωρών από τις οποίες διέρχονται. Πρέπει να ανοίγουν με βάση τις αρχές της ισότητας και της αμοιβαιότητας. Τα θέματα αυτά συζητούνται κατά τακτικά χρονικά διαστήματα υπό την ηγεσία του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης κ. Mher Grigoryan καθώς και με τη συμμετοχή του κ. Πρωθυπουργού. Γνωρίζετε ότι οι πρόσφατες συναντήσεις με τον Ηγέτη του Αζερμπαϊτζάν ήταν εντατικές. Και η προσωπική μου εντύπωση, ίσως μια υποκειμενική εντύπωση, είναι ότι υπάρχει κάποια πρόοδος, ιδίως στις πρόσφατες συναντήσεις του κ. Grigoryan, αλλά ακόμα δεν έχουμε τελικό αποτέλεσμα και δυστυχώς προς το παρόν δεν μπορούμε να δημοσιοποιήσουμε. Επαναλαμβάνω όμως, ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την επαναλειτουργία αυτών των υποδομών, συμπεριλαμβανομένου και του πλαίσιο που επικαλείται ο Πρόεδρος της Τουρκίας – Πεκίνο-Λονδίνο, ή για να είμαστε μέρος οποιασδήποτε άλλης εφοδιαστικής αλυσίδας.

Λιλίτ Μινασιάν:

Ευχαριστώ, δεν έχω να προσθέσω κάτι. Αν έχετε κάτι να προσθέσετε, παρακαλώ.

Απάντηση – Αραράτ Μιρζογιάν:

Μια σκέψη μόνο, μια πρόταση. Αυτό που περιγράφω έχει ανακοινωθεί από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Αρμενίας εδώ και πολύ καιρό, και ιδιαίτερα στο πλαίσιο της έννοιας «Αρμενικό σταυροδρόμι». Αυτές οι διεθνείς υποδομές μπορούν οπωσδήποτε και απόλυτα να ενταχθούν στο σχέδιό μας για το Αρμενικό σταυροδρόμι. Ευχαριστώ.

Στη συνέχεια ο Αρμένιος ΥΠΕΞ δέχτηκε ερώτηση για το περιστατικό στο Γιεράσχ με τους πυροβολισμούς μονάδων των ενόπλων του Αζερμπαϊτζάν προς την κατεύθυνση εργοστασίου που κατασκευάζεται εκεί, σε μία επίθεση κατά την οποία τραυματίστηκαν δύο Ινδοί εργάτες.

Μια μεγάλη αρμενο-αμερικανική χαλυβουργία κατασκευάζεται στο Yeraskh

Ερώτηση – Σεργκέι Μπαγκρατιάν: Σας ευχαριστώ. Απευθύνω την ερώτησή μου προς τον υπουργό Εξωτερικών. Κύριε Μιρζογιάν, μιλάμε συνεχώς για πρόοδο στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, αλλά, δυστυχώς, γίνονται παράλληλες διεργασίες που δεν έχουν καμία εξήγηση για τις κοινωνίες. Πηγαίνοντας προς την ειρήνη, γιατί το Αζερμπαϊτζάν να ανοίγει πυρ προς την κατεύθυνση των Αρμενικών θέσεων στο Γιεράσχ; Απλώς δεν μπορούμε να εξηγήσουμε στην κοινωνία πού είναι το λάθος. Και αφού ακούσαμε την καταδικαστική δήλωση του Υπουργείου Εξωτερικών, νομίζω ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να πει τον λόγο της. Και θα ήθελα ιδίως εσείς να υπογραμμίσετε αυτό το γεγονός, το πώς πρέπει να ερμηνεύεται από τη σκοπιά και των δύο κοινωνιών και όλων των παραγόντων της περιοχής.

Απάντηση – Αραράτ Μιρζογιάν: Κύριε Μπαγκρατιάν δεν είναι μυστικό ότι το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί συνεχώς με βία να αλλάξει, να διαταράξει την πορεία των διαπραγματεύσεων και στο τέλος να επιβάλει στη Δημοκρατία της Αρμενίας τις επιθυμητές λύσεις που θέλει εκείνος, παρά να υπάρχει μία λύση, όπως θα έπρεπε – τα μέρη διαπραγματεύονται και βρίσκουν αμοιβαία αποδεκτές λύσεις. Αυτή δεν είναι η πρώτη εκδήλωση και είμαι σίγουρος ότι δεν θα είναι ούτε η τελευταία. Άλλο είναι το ερώτημα ότι τόσο εμείς, η Δημοκρατία της Αρμενίας, όσο και η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να λάβουμε μια πολύ ξεκάθαρη θέση απέναντι σε μια τέτοια συμπεριφορά. Ή διαπραγματευόμαστε με καλή θέληση, όπως συνηθίζεται να λέγεται για να καταλήξουμε, να βρούμε αμοιβαία αποδεκτές λύσεις, ή, αν είναι με τη χρήση βίας, τότε μια τέτοια πολιτική είναι τουλάχιστον απαράδεκτη για εμάς. Ελπίζουμε να είναι μη αποδεκτό και από τη διεθνή κοινότητα. Τώρα, στη συγκεκριμένη περίπτωση και στις περισσότερες από τις προηγούμενες περιπτώσεις, γίνεται λόγος για τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Αυτά τα σύνορα πρέπει να παραμείνουν απαραβίαστα, η εδαφική ακεραιότητα της Δημοκρατίας της Αρμενίας πρέπει να αποκατασταθεί και η διεθνής κοινότητα, φυσικά, πρέπει να διαδραματίσει ρόλο σε αυτή τη διαδικασία.

Στην περίπτωση του Γιεράσχ, βέβαια, υπάρχει μια νέα απόχρωση. Ξέρετε, είχε προαναγγελθεί ότι εκεί κατασκευάζεται ένα μεταλλουργικό εργοστάσιο και σύμφωνα με προκαταρκτικές εκτιμήσεις, η λειτουργία αυτού του εργοστασίου θα συμβάλει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Και παρακαλώ, Αζερική πλευρά ήρθε αρχικά με κατασκευασμένες, ψευδείς, αβάσιμες περιβαλλοντικές κατηγορίες, ενώ εκπληρώνουμε όλες τις διεθνείς μας υποχρεώσεις, συμπεριλαμβανομένου του περιβαλλοντικού πλαισίου. Και αυτό αποτελεί επίσης γεγονός και στην περίπτωση αυτού του εργοστασίου. Και αυτό δεν είναι απλώς μια δήλωση. Έχει ελεγχτεί και επανελεγχθεί. Το Αζερμπαϊτζάν παρουσίασε ψευδείς περιβαλλοντικές κατηγορίες. Ακολούθησε διαψεύσει των Αρμενίων. Και υπάρχουν οι αναφερόμενες διεθνείς συμβάσεις, τα γραφεία που ασχολούνται με αυτά, οι φορείς όπου μπορούμε επίσης να λάβουμε περαιτέρω διαβεβαιώσεις, ή να αμφισβητήσουμε ή να συζητήσουμε το θέμα. Και μετά την ανακοίνωση της θέσης αυτής της Αρμενικής πλευράς, η Αζερική πλευρά προσπαθεί να διαταράξει ξανά αυτό το σχέδιο, απλώς με τη χρήση βίας. Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται μόνο για καταπάτηση των συνόρων της Αρμενίας, παραβίασης της εκεχειρίας. Όλα είναι παράνομα. Με αβάσιμες κατηγορίες και με ψευδή αιτιολόγηση, προσπαθούν να υπονομεύσουν ένα πρόγραμμα που μπορεί να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη της Δημοκρατίας της Αρμενίας.

Στη συνέχεια ο Αρμένιος ΥΠΕΞ ρωτήθηκε γιατί το Αζερμπαϊτζάν δεν ακολουθεί τον διάλογο και ασκεί βία.

Σεργκέι Μπαγκρατιάν: Σας ευχαριστώ, κύριε Μιρζογιάν, για την εμπεριστατωμένη παρουσίασή σας. Οι τριμερείς συναντήσεις στην Ουάσιγκτον, τις Βρυξέλλες και τη Μόσχα οδήγησαν στην πεποίθηση ότι δεν πρέπει πλέον να ακολουθούμε αυτόν τον δρόμο, δηλαδή τον δρόμο της βίας, της επιβολής ισχύος. Αν ήταν κατανοητό μετά τον πόλεμο του 2020, δεν είναι κατανοητό πια σήμερα, όταν κάθε μέρα ανακοινώνουμε τις λεπτομέρειες της συνθήκης ειρήνης, συμφωνιών, του ανοίγματος των δρόμων. Και παράλληλα με αυτό, μια τέτοια μισαλλόδοξη στάση απέναντι σε οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα. Όταν θα μπορούσε να συζητηθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να κατανοηθεί εάν θα μπορούσε να προκαλέσει περιβαλλοντικό πρόβλημα ή όχι. Γιατί αυτός ο δρόμος δεν είναι αποδεκτός από τις Αρχές του Αζερμπαϊτζάν; Ευχαριστώ.

Απάντηση – Αραράτ Μιρζογιάν: Έχετε δίκιο κύριε Μπαγκρατιάν. Μολονότι απαιτείται από το ίδιο το διεθνές δίκαιο, η Ηγεσία του Αζερμπαϊτζάν έχει επανειλημμένα και παρουσία άλλων παραγόντων αναλάβει μια πρόσθετη υποχρέωση να μην καταφύγει στη χρήση βίας. Η συμφωνία επετεύχθη και ως αποτέλεσμα μίας άλλης συνάντησης με τον Πρωθυπουργό της Αρμενίας και σχετικά με αυτό έγινε ενημέρωση, μετά την οποία, όπως φαίνεται, δεν υπήρξε διάψευση από την Αζερική πλευρά. Ναι, υπάρχει αυτή η πρακτική και επαναλαμβάνω, ότι αυτή η πρακτική δεν είναι αποδεκτή. Πρέπει επίσης να είναι μη αποδεκτή και από τη διεθνή κοινότητα. Και εδώ θέλω να προσθέσω, ότι είναι αξιοσημείωτο, που σήμερα η αποστολή παρακολούθησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναχώρησε για εκείνο το μέρος που αναφέρατε, προς το εκείνο το τμήμα του Γιεράσχ. Και αύριο, κατόπιν πρόσκλησής μας, οι εκπρόσωποι του διπλωματικού σώματος, οι οποίοι είναι διαπιστευμένοι στη Δημοκρατία της Αρμενίας θα είναι εκεί. Και βέβαια θα εστιάσουμε την προσοχή τους πάνω στο θέμα.

.