Οι Βρετανοί κηδεμόνες μας, από το 1964 ήθελαν να … μας θεραπεύσουν από τα «ψυχολογικά» μας προβλήματα. Εξού και τότε  έστειλαν στην Κύπρο κλιμάκιο ειδικών για  «ψυχολογικό πόλεμο » για να μας φέρουν στον ίσιο δρόμο. Και να αλλάξουμε μυαλά, να παύσουμε  να τους κατηγορούμαι ότι εργάζονται υπέρ των Τούρκων. (βλέπε βιβλίο γράφουσας «Διζωνική vs Δημοκρατία» Λεμεσός 2019).

Ορθά έγραψε ο συνάδελφος Κώστας Βενιζέλος στις 9 Μαΐου 2023  στο άρθρο του στον «Φιλελεύθερο»  « Τα ψυχολογικά των Κυπρίων «εμποδίζουν» τη λύση!». Έγραψε προλέγοντας : « Στο παρελθόν, όταν το γνωστό αγγλοαμερικανικό δίδυμο «οικοδομούσε» ένα οργουελικό μοντέλο για την Κύπρο, με προδιαγραφές Βοσνίας, Λιβάνου, είχε «ανακαλυφθεί» ότι το Κυπριακό είναι πρόβλημα… ψυχολογικό….οργανώνονταν χρηματοδοτούμενα σεμινάρια, στη διάρκεια των οποίων στα οποία επέβαλαν στα πειραματόζωα διάφορες θεραπείες! Βασικά, οι προσκεκλημένοι υποβάλλονταν σε ψυχοθεραπεία για το πώς να τα βρουν με τον κατακτητή!…»

Για να προσθέσει ο συγγραφέας και την όντως ενδιαφέρουσα πρόσφατη  τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδος, Νίκου Δένδια στο πρόσφατο 8^ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών όταν είπε « Η Κύπρος είναι μια χώρα η οποία είναι ακρωτηριασμένη και ψηφίζει υπό το κράτος μιας εσωτερικής ψυχικής ατζέντας …»

O Έλληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας

Δεν γνωρίζω πόσο διαβασμένος είναι ο κ. Δένδιας για την βρετανική πολιτική, ή πόσο του αναπτύσσουν οι Βρετανοί διπλωμάτες που κηδεμονεύουν μονομερώς το Κυπριακό, τις απόψεις των για τους Έλληνες της Κύπρου. Οι οποίοι (Βρετανοί) διαχρονικά όπως μας αποκάλυψαν μέχρι τώρα τα επίσημα έγγραφά τους, …βρίσκουν  «ψυχολογικά» ταραγμένους τους  ‘Ελληνες της Κύπρου (ποτέ τους Τούρκους της Κύπρου εκείνοι είναι …παν -υγιείς!) γι΄αυτό δεν δεχόμαστε  τα προτεινόμενα για μας δίχως εμάς από το βρετανικό Φόρειν ΄Οφις,  σχέδιά τους…

Ομόσπονδη επιστροφή Βαρωσίων – ψυχολογική δυσκολία Ε/κ

Στις 17 Ιουνίου1982 πριν την έκδοση του ψηφίσματος 550/84, ο Κωνσταντίνος Λόρδος τότε πρόεδρος της Κίνησης Προσφύγων Αμμοχώστου, είχε συνάντηση στο Φόρειν Όφις για μια πρότασή του για επανεγκατάσταση των Βαρωσίων. Στα αρχεία τους οι Βρετανοί επισημαίνουν την … ψυχολογική δυσκολία των Ελληνοκυπρίων να δεχθούν τις τουρκικές προτάσεις. 

Γράφει ένα έγγραφο πριν την συνάντηση Λόρδου: «Η Κίνηση ζητούσε προ πολλού το άνοιγμα για επανεγκατάσταση των Ελληνοκυπρίων στην τουριστική περιοχή των Βαρωσίων, την οποίαν έκλεισαν τώρα οι Τούρκοι…Ενωρίς το 1981 τα Η.Ε. προσπάθησαν ανεπιτυχώς για ένα ενδιάμεσο πακέτο αυτού του είδους.
Το σκεπτικό του ιδίου του Κ. Λόρδου, τώρα, πάει κάπως πιο πέρα. Προτείνει επανεγκατάσταση σε αμφότερα Βαρώσια και χωριά στην ουδέτερη ζώνη σε μια ομόσπονδη περιοχή, κάτω από την επίβλεψη των Ηνωμένων Εθνών…»

Όμως, η θέση που εξέφρασε ο Κ. Λόρδος τον Ιούνιο του 1982, βρίσκουμε ότι τον Νοέμβριο του ιδίου χρόνου ήταν η θέση που υποστήριζαν και οι Τουρκοκύπριοι. Γράφει σχετικό έγγραφο για τις εδαφικές παραχωρήσεις:  «Οι Τουρκοκύπριοι υπέδειξαν ότι πιθανόν να ήσαν έτοιμοι να επιτρέψουν την επανεγκατάσταση (Βαρωσίων) κάτω από τουρκοκυπριακό έλεγχο».
«Τα Βαρώσια έχουν τεράστια σημασία για τους Τουρκοκυπρίους, τα έχουν ως το κύριο διαπραγματευτικό τους χαρτί. Αν τα δώσουν, δεν θα έχουν τίποτε άλλο στο χέρι για διαπραγμάτευση…» αναφέρθηκε και πρόσθεσαν οι του Φόρειν ΄Οφις:

«Οι Τουρκοκύπριοι (δίδοντας το Βαρώσι) δεν θα έχουν άλλο καλό διαπραγματευτικό χαρτί. Για τους Ελληνοκυπρίους, όμως, να το πάρουν πίσω θα είναι μια τεράστια ψυχολογική ενίσχυση».

Σε άλλο σημείο: «Δεν υπάρχει λόγος να μη χρησιμοποιηθούν οι τουρκοκυπριακές προτάσεις του Αυγούστου 1981 σε πρώτο στάδιο για μια διευθέτηση. Όμως ίσως ψυχολογικά να είναι δύσκολο για τους Ελληνοκυπρίους να τις δεχτούν».

«Σχέδιο Ανάν» – «ψυχολογικά προβλήματα» όσοι δεν το δέχονται!

 Ο Alvaro de Soto

Τον  καιρό δε του «Σχεδίου Ανάν», ο ειδικός σύμβουλος του Γ.Γ. του ΟΗΕ, Alvaro de Soto,  σε συνάντηση στο ξενοδοχείο όπου έμενε στο Λονδίνο με εκπροσώπους της Κυπριακής Εθνικής Ομοσπονδίας, ισχυρίστηκε ότι, όσοι δεν δέχονταν το Σχέδιο Ανάν, είχαν ψυχολογικά προβλήματα. Όταν ένας αξιωματούχος (της ΕΚΟ) τού είπε: «Μα εγώ είμαι εναντίον του σχεδίου και δεν έχω ψυχολογικά προβλήματα, πού το βρίσκετε ότι υπάρχουν τέτοια;»

Ο Γκόμπι (Gobbi) και η «ψυχολογική μας ικανοποίηση»

Ο Hugo Juan Gobbi, (του ΟΗΕ) στις 6 Δεκεμβρίου 1982, είχε δίωρη συνάντηση στο Φόρεϊν Όφις για το Κυπριακό με τον ανώτερο αξιωματούχο κ. Goodison, από τους πλέον υπεύθυνους για το Κυπριακό (και ο άνθρωπος που δίπλα στον James Callaghan πίεζαν στη Γενεύη  ΙΙ τον Αύγουστο του 1974 για γεωγραφικό διαχωρισμό πριν από τη δεύτερη εισβολή). Ο Gobbi  είπε ότι οι ιδέες του συμφωνούσαν με εκείνες των Τούρκων για «εξελισσόμενη ομοσπονδία» (Federation by evolution) και θα εξασφάλιζαν τις κυριότερες επιδιώξεις της τουρκικής πλευράς, την αποφυγή αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων, αυτονομία, νομιμότητα και άρση του οικονομικού εμπάργκο, αποζημιώσεις και την ευκαιρία καλυτέρευσης της οικονομίας στην «τουρκική Κύπρο». Θα είχαν επίσης αποτελεσματικό βέτο στην εξωτερική πολιτική.

«ψυχολογική εκτόνωση»

Ο Ντενκτάς ήταν σκεπτικός, όμως οι συνταγματολόγοι του (Ονάν και Φασίογλου) ήσαν υπέρ. Οι Ελληνοκύπριοι από την άλλη επανεξέταζαν τα πράγματα. Ο Μαυρομμάτης (Ε/κ διαπραγματευτής) είχε πει ότι το όλο εδαφικό θα έπρεπε να λυθεί από την πρώτη φάση. Στις εκτιμήσεις Γκόμπι επαναλαμβανόταν το ψυχολογικό μας πρόβλημα ως εξής: «Οι Ελληνοκύπριοι θα έπαιρναν πίσω γη περιλαμβανομένων και των Βαρωσίων, ένα είδος ενότητας στο νησί, ασφάλεια και «ψυχολογική εκτόνωση » (psychological detente), ευκαιρία για ανάπτυξη και καλυτέρευση σχέσεων μεταξύ των δύο κοινοτήτων…» Ο  γνωστικότατος κ. Goodison, όμως, έβρισκε ότι θα ήταν πολύ δύσκολο οι Ελληνοκύπριοι να δεχθούν ένα τέτοιο τέχνασμα…

Σχέδια 1983 Ύπ. Αρμοστού Matthew Kidd – ψυχολογικό κτύπημα

Ο βρετανός Matthew Kidd

Το 1983 η Βρετανική Υπάτη Αρμοστεία στη Λευκωσία ετοίμασε και έστειλε στο Φόρεϊν Όφις στο Λονδίνο 5 προτάσεις/σκέψεις για ‘σταδιακή λύση’ του Κυπριακού. Οι δύο γράφτηκαν από τον τότε ΄Υπατο Αρμοστή William John Antony Wilberforce, o οποίος υπηρέτησε στο πόστο του από το 1982 μέχρι το 1988.

Οι άλλες τρεις ετοιμάστηκαν από τον τότε β’ Γραμματέα Matthew Kidd , ο οποίος στη συνέχεια επανήλθε δύο φορές ως ΄Υπ. Αρμοστής με την τελευταία του θητεία κατά την διάρκεια του Κρaν Μοντανά και συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις εκεί με τον Sir Alan Duncan επικεφαλής της  30μελούς ομάδας  του Φόρειν ΄Οφις.

Το 1983 ο κ. M. Kidd είχε προτείνει μεταξύ άλλων στα σχέδιά του και πρόταση για μερική μόνιμη παραμονή τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο μετά τη λύση.

Στο Φόρειν ΄Οφις συμφώνησαν μεν με την ανάλυση του κ. Kidd, αλλά κατέγραψαν τις δυσκολίες για το τελικό αποτέλεσμα.

«Η αποχώρηση του τουρκικού στρατού έχει καταντήσει εκ των ων ουκ άνευ (sine qua non) στο μυαλό των Ελληνοκυπρίων. Σχετίζεται με την ανάγκη, όπως γράφει ο κ. Kidd, για επούλωση του ψυχολογικού κτυπήματος του 1974. Βεβαίως, θα μπορούσαν να σχεδιαστούν μέθοδοι με τις οποίες αυτό το κτύπημα να θεραπευτεί, δίχως την πλήρη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων. Όμως αυτό θα χρειαστεί ριζοσπαστική αλλαγή σκέψης εκ μέρους των Ελληνοκυπρίων. Δυστυχώς, δεν βλέπω αυτό να γίνεται κατορθωτό…»

Δηλαδή για μας είναι… ψυχολογικό κτύπημα οι δύο βάρβαρες τουρκικές εισβολές που χρειάζονται «επούλωση» κατά τον κ. Matthew Kidd!!!

Έχουμε λοιπόν, σωρεία ενημερωτικών αναφορών και για τα… «ψυχολογικά» μας στα επίσημα αποδεσμευμένα βρετανικά αρχεία!!! Και όχι μόνο…

Φανούλα Αργυρού

Ερευνήτρια/δημοσιογράφος