Η Κυπριακή Δημοκρατία χρειάζεται μια νέα αντιαποικιακή στρατηγική, δηλώνει ο Κλέαρχος Κυριακίδης, Ανώτερος Επισκέπτης Καθηγητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου UCLan Cyprus, ο οποίος θέτει και την ιστορική και την πολιτική διάσταση. Θέτει παράλληλα και το πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, το οποίο στην περίπτωση της Κύπρου αγνοείται.

Ο κ. Κυριακίδης σε συνέντευξή του στο «Φ», σημειώνει ότι η διχαστική έννοια των «δυο κοινοτήτων» δεν θα έπρεπε να έχει θέση στις διαπραγματεύσεις, που αφορούν ένα κράτος που ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και που λαμβάνουν χώρα, κατά καιρούς, με πρωταγωνιστές τους «δύο» δήθεν «ηγέτες» των «δύο κοινοτήτων». Ο Κλέαρχος Κυριακίδης τονίζει ότι τα δικοινοτικά συστήματα προκαλούν συγκρουσιακή πολιτική κουλτούρα. 

Ο κ. Κυριακίδης αναφέρει πως η αναφορά σε «Κυπριακό» είναι παραπλανητικός όρος. Επί της ουσίας, αυτός είναι βρετανικός ευφημισμός (“the Cyprus problem”) που ήρθε στη φόρα τη δεκαετία του 1950. Ρίχνει, όπως εξηγεί, την προσοχή στο θύμα και όχι στα κράτη που ευθύνονται για την τουρκική αποικιοκρατία από το 1571 ως το 1878, τη βρετανική αποικιοκρατία από το 1878 ως το 1960 και την τούρκο-βρετανική νεοαποικιοκρατία από το 1960.

Περαιτέρω, καυτηριάζει ιδιαίτερα, πέραν της κατοχικής Τουρκίας και την εγγυήτρια Βρετανία, η οποία δεν υπερασπίσθηκε ως όφειλε την ανεξαρτησία της Κύπρου. Δεν επανέλαβε αυτό που έκανε τον Αύγουστο του 1914. Τότε, μετά τη γερμανική εισβολή στο Βέλγιο, το Ηνωμένο Βασίλειο, ως εγγυήτρια δύναμη του θύματος, όχι μόνο κήρυξε πόλεμο κατά της Γερμανίας, η οποία ήταν και αυτή εγγυήτρια δύναμη αλλά επίσης ανέπτυξε βρετανικές ένοπλες δυνάμεις στο Βέλγιο, το οποίο απελευθερώθηκε το 1918. Είναι σαφές πως πρόκειται για μια συνέντευξη με έναν ακαδημαϊκό που… κολυμπά, εν πολλοίς, αντίθετα στην παλίρροια. Θέτει ζητήματα, που δεν «αγγίζει» το πολιτικό σύστημα και διαχρονικά διαχειριστές του Κυπριακού.

-Το 2024 συμπληρώνονται 50 χρόνια από την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο. Μισός αιώνας κατοχής εδαφών της Κύπρου από την Τουρκία. Οι συζητήσεις από το 1974 και εντεύθεν στηρίζονται στις δυο κοινότητες ενώ η εισβολή έγινε από την Τουρκία. Τι πήγε λάθος και παραμένει άλυτο το Κυπριακό;

-Προτού απαντήσω, πρέπει να διευκρινίσω κάποια θέματα. Το 1974, η Τουρκία ξεκίνησε δύο εισβολές, όχι μία εισβολή. Η πρώτη εισβολή ήταν αυτή της 20ης Ιουλίου, πέντε μέρες μετά το πραξικόπημα στη Λευκωσία, που η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε ως πρόσχημα. Η δεύτερη εισβολή ξεκίνησε, χωρίς πρόσχημα, στις 14 Αυγούστου, αρκετές εβδομάδες μετά την κατάπαυση του πυρός που κηρύχθηκε στις 22 Ιουλίου και την επακόλουθη πτώση των πραξικοπηματικών καθεστώτων στη Λευκωσία και στην Αθήνα στις 23 και 24 Ιουλίου αντίστοιχα.

Ως άμεσο αποτέλεσμα της δεύτερης εισβολής, η Τουρκία επέτυχε την κατοχή του 36% της επικράτειας καθώς και το 57% της ακτογραμμής της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ). Εδώ πρέπει να διευκρινίσω κάτι άλλο. Μεταξύ τους, οι δύο εισβολές προκάλεσαν επιπρόσθετες παράνομες συνέπειες πέραν της κατοχής που αναφέρθηκε στο ερώτημα. Προκάλεσαν την εθνοκάθαρση, τον αποικισμό, τον αφελληνισμό, τον εκτουρκισμό, τον από-χριστιανισμό, την ισλαμοποίηση, τη στρατιωτικοποίηση και την εκμετάλλευση των ματωμένων κατεχομένων εδαφών της ΚΔ. Όλα αυτά και τόσα άλλα πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με μια νέο-αποικιακή τουρκική στρατηγική με ρίζες στις βρετανό-τουρκικές μηχανορραφίες του 1956 και στο σχέδιο που παρέδωσε ο Δρ. Νιχάτ Ερίμ στον τότε Πρωθυπουργό της Τουρκίας, Adnan Menderes, τον Νοέμβριο του ίδιου έτους.

Η τελευταία μου διευκρίνιση αφορά «το Κυπριακό», ο παραπλανητικός όρος που εμφανίζεται στο ερώτημα. Επί της ουσίας, αυτός είναι βρετανικός ευφημισμός (“the Cyprus problem”) που ήρθε στη φόρα τη δεκαετία του 1950. Ρίχνει την προσοχή στο θύμα και όχι στα κράτη που ευθύνονται για την τουρκική αποικιοκρατία από το 1571 ως το 1878, τη βρετανική αποικιοκρατία από το 1878 ως το 1960 και την τούρκο-βρετανική νεοαποικιοκρατία από το 1960.

Τρεις λόγοι μη λύσης

Έρχομαι τώρα στο ερώτημα. «Τι πήγε λάθος και παραμένει άλυτο το Κυπριακό;» Θα προσδιορίσω τρεις από τις πιο σημαντικές εξηγήσεις που δεν συζητούνται συχνά στο δημόσιο διάλογο.

 Πρώτον, το «στάτους κβο» επιτρέπει τη βρετανό-τουρκική νεοαποικιοκρατία και την ατιμωρησία να διαρκέσουν, προς όφελος των υπευθύνων. Ας μην ξεχνάμε ότι στις 16 Αυγούστου 1960, η αυτοδιάθεση μπλοκαρίστηκε με την καμουφλαρισμένη διχοτόμηση της Νήσου Κύπρου – μέσω της διατήρησης, σε βρετανικά χέρια, δύο τμημάτων της Αποικίας του Στέμματος της Κύπρου στο 3% της Νήσου και μέσω της παράλληλης εγκαθίδρυσης της ΚΔ, με περιορισμένη κυριαρχία, στο υπόλοιπο 97%. Το καλοκαίρι του 1974 ακολούθησε η τουρκική κατοχή του βορρά της ΚΔ. Ως αποτέλεσμα των αμέτρητων βίαιων, καταναγκαστικών και απάνθρωπων πράξεων που διαπράχθηκαν το 1974 και τα προηγούμενα χρόνια, ειδικά το 1964, η ΚΔ κατάντησε να αποτελεί απέραντη σκηνή ατιμώρητης διεθνούς εγκληματικότητας. 

 Δεύτερον, από το 1974, το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ), ως εγγυήτρια δύναμη της ΚΔ, δεν ενορχήστρωσε καμία στρατιωτική επιχείρηση με στόχο την υπεράσπιση της «ανεξαρτησίας, εδαφικής ακεραιότητας και ασφάλειας της ΚΔ», τα οποία εγγυήθηκαν από το ΗΒ μέσω του άρθρου II της Συνθήκης Εγγύησης του 1960. Άρα, το ΗΒ δεν έχει επαναλάβει αυτό που έκανε τον Αύγουστο του 1914. Τότε, μετά τη γερμανική εισβολή στο Βέλγιο, το ΗΒ, ως εγγυήτρια δύναμη του θύματος, όχι μόνο κήρυξε πόλεμο κατά της Γερμανίας, η οποία ήταν και αυτή εγγυήτρια δύναμη αλλά επίσης ανέπτυξε βρετανικές ένοπλες δυνάμεις στο Βέλγιο, το οποίο απελευθερώθηκε το 1918. Τα δύο μέτρα και δύο σταθμά μιλούν από μόνα τους.

Τρίτον, για σχεδόν όλο το διάστημα από το 1974, το ΗΒ και άλλοι διεθνείς παράγοντες, ιδίως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (ΗΠΑ) και ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), έχουν παρουσιάσει την ΚΔ ως παγωμένο εσωτερικό πεδίο μάχης που περιλαμβάνει «δύο κοινότητες». Από το 1974, κάθε Πρόεδρος της ΚΔ έχει τροφοδοτήσει αυτήν την παραπλανητική εντύπωση, η οποία απομακρύνει την προσοχή από την κατοχή και τις σχετικές ευθύνες της Τουρκίας. 

Ο όρος «o λαός» παραλείφθηκε το 1960

– Ποια η έννοια των «δύο κοινοτήτων» σε μια διαδικασία διαπραγματεύσεων;

-Για λόγους που θα συνοψίσω παρακάτω, η διχαστική έννοια των «δυο κοινοτήτων» δεν θα έπρεπε να έχει θέση στις «διαπραγματεύσεις» που αφορούν ένα «δυτικό» κράτος που ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και που λαμβάνουν χώρα, κατά καιρούς, με πρωταγωνιστές τους «δύο» δήθεν «ηγέτες» των «δύο κοινοτήτων». Εντούτοις, παραμένει η οργανωτική αρχή (στα αγγλικά “organizing principle”) που διαμορφώνει τις «διαπραγματεύσεις». Η εξήγηση βρίσκεται στην ιστορία. 

Ως φωτισμένο μοντέλο διακυβέρνησης με αρχαία ελληνική προέλευση, η δημοκρατία έχει ως γερή βάση ένα ολοκληρωμένο δήμο, δηλαδή ένα λαό, που πρέπει να σέβεται το κράτος δικαίου, να απολαμβάνει την ελευθερία υπό τον νόμο, να εγγυάται την ισότητα του κάθε πολίτη, να ανέχεται τον πλουραλισμό και να προστατεύει την κάθε μειονότητα ως αναπόσπαστο συστατικό του λαού. Σε αντίθεση, o ισλαμισμός και οι πνευματικοί απόγονοι του, όπως ο οθωμανισμός, έχουν ως ραγισμένο θεμέλιο τον αυστηρό διαχωρισμό των «δύο κοινοτήτων», δηλαδή η ανώτερη «κοινότητα» των «μουσουλμάνων» και η κατώτερη «κοινότητα» των «μη μουσουλμάνων», οι οποίες συνυπάρχουν σε μια αντιδημοκρατική, ανελεύθερη και άνιση κοινωνία. 

Στη Νήσο Κύπρο, ο «δικοινοτικός» διαχωρισμός των «μη μουσουλμάνων» στην πλειοψηφία από τους «μουσουλμάνους» στη μειονότητα εισήλθε στον απόηχο της τουρκικής εισβολής του 1570, κάτι που οδήγησε στην οθωμανική κατάκτηση του 1571, στον οθωμανικό αποικισμό της Νήσου και σε σχετικό πρόγραμμα εξισλαμισμού. Κατά τη διάρκεια της καταπιεστικής οθωμανικής αποικιοκρατικής εποχής από το 1571 έως το 1878, ο «δικοινοτικός» διαχωρισμός ενσωματώθηκε στην πολιτική κουλτούρα μαζί με τη διάκριση, το δουλεμπόριο, τη δουλεία, τη διαφθορά και τόσα άλλα κακοήθη χαρακτηριστικά της αντιδημοκρατικής τουρκικής διοίκησης. Από το 1878 ως το 1960, οι βρετανοί αποικιοκράτες όχι μόνο διατήρησαν αλλά εμβάθυναν τον «δικοινοτικό» διαχωρισμό. Ακόμη και όταν εφάρμοσαν ένα περιορισμένο μέτρο δημοκρατίας, μέσω ενός βρετανικού εκλογικού νόμου (Order-in-Council) με ημερομηνία 30 Νοεμβρίου 1882, αυτό εξυπηρέτησε τα συμφέροντα του «δικοινοτικού» διαχωρισμού εφόσον βασιζόταν σε δύο ξεχωριστούς «εκλογικούς καταλόγους»– έναν για τους «μη Μωαμεθανούς» (δηλαδή, τους ενήλικους μη μουσουλμάνους άνδρες) και έναν για τους «Μωαμεθανούς» (δηλαδή τους ενήλικους μουσουλμάνους άνδρες). 

Όταν η ΚΔ εγκαθιδρύθηκε το 1960, ο όρος “the people” («o λαός») παραλείφθηκε από το «δικοινοτικό» Σύνταγμα που προετοιμάστηκε στην αγγλική γλώσσα πίσω από κλειστές πόρτες σύμφωνα με τα «δικοινοτικά» αιτήματα της Τουρκίας πριν επιβληθεί στις 16 Αυγούστου 1960. Αντ’ αυτού, ο όρος «δύο Κοινότητες» (με κεφαλαίο «Κ») ενσωματώθηκε σε διάφορα άρθρα του Συντάγματος όπως τo άρθρο 6. Επιπλέον, το άρθρο 2 όρισε «την Ελληνική Κοινότητα» με νέο-οθωμανικό τρόπο που περιλαμβάνει τους πολίτες της ΚΔ που «ανήκουσιν εις την Ελληνικήν Ορθόδοξον Εκκλησίαν» και όρισε την «Τουρκική Κοινότητα» με εξ ίσου νέο-οθωμανικό τρόπο που περιλαμβάνει τους πολίτες που «είναι μωαμεθανοί». (Η αγγλική έκδοση του Συντάγματος βρίσκεται στο www.law.gov.cy/law/law.nsf/constitution-en/constitution-en?OpenDocument και η ελληνική στο www.law.gov.cy/law/law.nsf/constitution-el/constitution-el?OpenDocument) 

Οποιαδήποτε μορφή διαχωρισμού έχει την έμφυτη δυνατότητα να προκαλέσει αδικία. Στις 16 Δεκεμβρίου του 1956, ο 27χρονος τότε Martin Luther King, Jr, προειδοποίησε ότι «ο διαχωρισμός είναι μοχθηρός» (“segregation is evil”) επειδή «αναπόφευκτα παράγει ανισότητα», «ουλώνει την ψυχή του διαχωρισμένου καθώς και του διαχωριστή» και «ενώ δίνει στους διαχωρισμένους μια ψευδή αίσθηση κατωτερότητας, δίνει στον διαχωριστή μια ψευδή αίσθηση ανωτερότητας». 

Στο ίδιο πνεύμα είναι οι πρόνοιες της Διεθνής Σύμβασης για την Εξάλειψη Όλων των Μορφών Φυλετικών Διακρίσεων, που εγκρίθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1965, ένα χρόνο αφότου ο Δρ. King κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης το 1964 αλλά τρία χρόνια πριν δολοφονηθεί το 1968. Το άρθρο 3 είναι ξεκάθαρο: “States Parties particularly condemn racial segregation and apartheid and undertake to prevent, prohibit and eradicate all practices of this nature in territories under their jurisdiction.” Σύμφωνα με τη μετάφραση που έχει δημοσιευτεί από τον ΟΗΕ: «Τα Κράτη μέλη καταδικάζουσι την φυλετικήν απομόνωσιν και απαρτχάιντ και αναλαμβάνουσι την υποχρέωσιν παρεμποδίσεως, απαγορεύσεως και εκριζώσεως πάσης μεθόδου τοιαύτης φύσεως διενεργουμένης εις τα εδάφη της δικαιοδοσίας των.» (Πηγή: www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain/opendocpdf.pdf?reldoc=y&docid=4c2aff2b2)

Παρ’ όλα αυτά, το 1974, το «διζωνικό» απαρτχάιντ επιβλήθηκε «ντε φάκτο» ως γεωγραφική εξωτερίκευση του «δικοινοτικού» διαχωρισμού. Από το 1974, οι «διαπραγματεύσεις» έχουν ενισχύσει αυτά τα είδη διχασμού και η Τουρκία έχει λάβει μέρος περιστασιακά αλλά ως εγγυήτρια δύναμη και όχι ως κατοχική δύναμη.

Η ΚΔ χρειάζεται μια νέα αντιαποικιακή στρατηγική

– Ποιος ο ρόλος των Ηνωμένων Εθνών διαχρονικά σε σχέση με το Κυπριακό;

-Παρόλο που ο ΟΗΕ ενεπλάκη στο λεγόμενο «Κυπριακό» κατά τη δεκαετία του 1950, ήρθε στο προσκήνιο με την υιοθέτηση του Ψηφίσματος 186 από το Συμβούλιο Ασφαλείας στις 4 Μάρτιου 1964 και με την επακόλουθη συγκρότηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Ωστόσο, από τότε που ο Kurt Waldheim, πρώην αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών της Ναζιστικής Γερμανίας, έγινε Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ το 1972 και υπηρέτησε σε αυτό το ρόλο μέχρι το 1981 πριν αποδειχτεί ότι ήταν ψεύτης, η φήμη του έχει σπιλωθεί. Θα αναφέρω δύο λόγους.

 Πρώτον, από το 1974, εξ αιτίας της πολιτικής του ΗΒ και των ΗΠΑ ως μόνιμα μέλη του Συμβούλιου Ασφάλειας, ο ΟΗΕ δεν προσπάθησε να ενεργοποιήσει το Κεφάλαιο VII του Χάρτη του ΟΗΕ με στόχο την ένοπλη αλλά νόμιμη απελευθέρωση της ΚΔ από ξένη κατοχή. Σε αντιδιαστολή, μετά την ιρακινή εισβολή στο Κουβέιτ το 1990, το ΗΒ και οι ΗΠΑ έκαναν ακριβώς αυτό. 

 Δεύτερον, εδώ και για χρόνια, το Συμβούλιου Ασφάλειας λειτουργεί υπό την καθοδήγηση του ΗΒ ως “penholder”, δηλαδή «κάτοχος της πέννας», που προσχεδιάζει τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την Κύπρο. Ως “penholder”, το ΗΒ και, μέσω αυτού, ο ΟΗΕ προωθεί μια προτεινόμενη νέο-αποικιακή «λύση» που θα διατηρήσει τη βρετανική αποικιακή παρουσία στη Νήσο Κύπρο, θα διαιωνίσει τον «δικοινοτισμό», θα νομιμοποιήσει τις παρανομίες του παρελθόντος, θα ενσωματώσει το «διζωνικό» απαρτχάιντ, θα εγκαθιδρύσει δύο «συνιστώντα κράτη» κάτω από μια εύθραυστη «ομοσπονδιακή» ομπρέλα και, έτσι, θα εξαφανιστεί η ΚΔ. Ο ΟΗΕ τα επέτρεψε όλα αυτά παρά το γεγονός ότι το ΗΒ φαίνεται να έχει ξεκάθαρη σύγκρουση συμφερόντων ως αποικιακός ηγεμόνας δύο υπολειμμάτων της Αποικίας του Στέμματος της Κύπρου.

– Οι πολίτες έχουν κληθεί μια φορά να αποφανθούν για το περιεχόμενο της λύσης, στο δημοψήφισμα του 2004. Ήταν κομβικό σημείο για το Κυπριακό το δημοψήφισμα. Τι έπρεπε να γίνει που δεν έγινε τότε σε σχέση με το Κυπριακό; Θα μπορούσε η Λευκωσία να ανατρέψει την μέχρι τότε ακολουθούμενη πορεία;

-Το 2004 δεν πραγματοποιήθηκε ένα «δημοψήφισμα» αλλά δύο «ξεχωριστά ταυτόχρονα δημοψηφίσματα» σύμφωνα με την αντιδημοκρατική αρχή του «δικοινοτικού» διαχωρισμού. Κοιτάζοντας το μέλλον, η ΚΔ χρειάζεται μια νέα αντιαποικιακή στρατηγική. Θα πρέπει να βασίζεται στο κράτος δικαίου, στη δημοκρατία και στην ισχυρή άμυνα και θα πρέπει να έχει ως πρωταρχικό στόχο τη νόμιμη απελευθέρωση των κατεχομένων. Για να συμβούν αυτά, η ΚΔ θα πρέπει να απαιτήσει την επιβολή του διεθνούς δικαίου, την απόδοση της διεθνούς ποινικής δικαιοσύνης και την αποκάλυψη της αλήθειας.

Μόνο εδώ διαχωρισμός μουσουλμάνοι και μη μουσουλμάνοι

-Υπάρχουν «δικοινοτικά» συστήματα διακυβέρνησης στον κόσμο;

-Στην ιστορία, υπήρχαν αρκετά «δικοινοτικά» συστήματα διακυβέρνησης. Έχω ήδη αναφέρει το Οθωμανικό που διαχώριζε τους «μη μουσουλμάνους» από τους «μουσουλμάνους» και που οδήγησε στον «δικοινοτικό» διαχωρισμό των «μελών της Ελληνικής Κοινότητας» από τα «μέλη της Τουρκικής Κοινότητας», δύο ετικέτες που βρίσκονται στα άρθρα 63 και 94 του Συντάγματος της ΚΔ του 1960.

Στη Ναζιστική Γερμανία, οι Νόμοι της Νυρεμβέργης του 1935, που προηγήθηκαν το Ολοκαύτωμα και τις άλλες γενοκτονίες που επέφερε το χιτλερικό καθεστώς, ξεχώριζαν τους «μη Άριους» από τους «Άριους». Πριν τη θέσπιση του Νόμου για τα Πολιτικά Δικαιώματα του 1964 στις ΗΠΑ, ορισμένες πολιτείες στις ΗΠΑ όπως την Αλαμπάμα και το Μισισίπι, είχαν νόμους – ο Δρ. King τους ονόμαζε «άδικους νόμους» – που διαχώριζαν τους “Negroes” («Νέγρους») από τους “whites” («λευκούς»). 

Από ότι γνωρίζω, στα 27 κράτη- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), εκτός στην ΚΔ, δεν υπάρχει ούτε ένα σύστημα διακυβέρνησης με οργανωτική αρχή τον «δικοινοτικό» διαχωρισμό των «μη μουσουλμάνων» από των «μουσουλμάνων». Ωστόσο, έξω από την ΕΕ, υπάρχουν. Σας δίνω δύο παράδειγμα. 

Το πρώτο παρέχεται από το Σύνταγμα του Λιβάνου. Αυτό βασίζεται στην παραπλανητική αρχή της «ισότητας μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων». Κατά συνέπεια, Εβραίοι και άλλοι μη χριστιανοί και μη μουσουλμάνοι υφίστανται διακρίσεις. Επιπλέον, επειδή η λιβανέζικη πολιτική παράδοση υπαγορεύει ότι ο Πρόεδρος πρέπει να είναι Χριστιανός και ο Πρωθυπουργός Μουσουλμάνος, όλοι οι πολίτες αντιμετωπίζουν διακρίσεις για τον ένα ή για τον άλλο λόγο. 

 Το δεύτερο παράδειγμα παρέχεται από το Σύνταγμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Πακιστάν. Αναφέρεται επανειλημμένα σε «μουσουλμάνους» και σε «μη μουσουλμάνους». Εντούτοις, επειδή το Πακιστάν είναι Ισλαμική Δημοκρατία, οι μουσουλμάνοι έχουν το πάνω χέρι και οι μη μουσουλμάνοι αντιμετωπίζουν άμεσες ή έμμεσες μορφές διακρίσεων. Μάλιστα, αντιμετωπίζουν φρικτές διώξεις.

Τόσο ο Λίβανος όσο και το Πακιστάν αποσταθεροποιείται από τη διαλειτουργικότητα των φορέων του δημόσιου τομέα, τη διαφθορά, τις εσωτερικές συγκρούσεις και, σε τέτοιες άθλιες συνθήκες, την καταπίεση όλων των πολιτών. 

Το 1999, όταν εφαρμόστηκε η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής του 1998, η Βόρεια Ιρλανδία, η οποία παρέμεινε μέρος του ΗΒ όταν οι βρετανοί διχοτόμησαν τη Νήσο Ιρλανδία το 1921, απόκτησε μια διαφορετική εκδήλωση της «δικοινοτικής» διακυβέρνησης. Αυτή βασίζεται στη «μοιρασιά της εξουσίας» μεταξύ των Ενωτικών (οι οποίοι είναι κατά κύριο λόγο Προτεστάντες υπέρ της συνεχιζόμενης ένωσης της Βόρειας Ιρλανδίας με το ΗΒ) και Εθνικιστές (που είναι κατά κύριο λόγο Καθολικοί υπέρ της προτεινομένης ένωσης με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας). Ωστόσο, αυτή η «μοιρασιά» έχει δημιουργήσει μια συγκρουσιακή πολιτική κουλτούρα που, κατά καιρούς, έχει οδηγήσει σε ασυμβίβαστο αδιέξοδο και στην επιβολή της άμεσης διακυβέρνησης από το Λονδίνο. Για παράδειγμα, το σύστημα ανεστάλη μεταξύ του Οκτωβρίου του 2002 και του Μαΐου του 2007. Πιο πρόσφατα, το σύστημα έχει ανασταλεί από τον Φεβρουάριου του 2022.

Κάθε ένα από αυτά τα παραδείγματα ισοδυναμεί με έντονο δίδαγμα. Ο λαός της ΚΔ πρέπει να απορρίψει κάθε μορφή «δικοινοτικού» συστήματος διακυβέρνησης. 

-Τα δικοινοτικά συστήματα, όπως τα συναντούμε διεθνώς, τι χαρακτηριστικά έχουν και ποια η σχέση τους με την δημοκρατία;

-Όπως έχω ήδη επισημάνει, τα «δικοινοτικά συστήματα» δεν έχουν καμία σχέση με τη δημοκρατία. Ένα κυρίαρχο κράτος μπορεί να έχει δημοκρατικό ή «δικοινοτικό» σύστημα. Δεν μπορεί να έχει και τα δύο

Φιλελεύθερος