Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχοντας ανακάμψει από το πρόβλημα υγείας που τον ταλαιπώρησε τις προηγούμενες μέρες, αρχής γενομένης από τη ζωντανή εκπομπή, την Τρίτη το βράδυ, κατά την οποία υπέστη κάποιο επεισόδιο και αποχώρησε άρον άρον, εμφανίστηκε στο προπύργιο της κοσμικότητας, της προόδου και της ιδέας της εξέλιξης και της δημοκρατίας, τουλάχιστον όπως αυτές οι έννοιες γίνονται αντιληπτές από την τουρκική πολιτική ζωή, αλλά και την με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τουρκική κοινωνία. Την επόμενη μέρα, σύσσωμη η τουρκική αντιπολίτευση της Εθνικής Συμμαχίας, έδωσε το παρόν σε μία πανηγυρική συγκέντρωση όπου το πλήθος ξεπέρασε κάθε υπολογισμό.

Επανεμφάνιση Ερντογάν και οι “καραβιές”

Η εμφάνιση του Τούρκου προέδρου στο TEKNOFEST στην Κωνσταντινούπολη νωρίς το Σάββατο και στη συνέχεια στη Σμύρνη το απόγευμα, σηματοδότησε την επιστροφή στην εκστρατεία του και μπροστά σε τεράστια πλήθη. Μιλώντας από τη μεγαλύτερη πλατεία της Σμύρνης, ο Ερντογάν επιτέθηκε στην τοπική διοίκηση, φυσικά επειδή ο δήμαρχος είναι από το κεμαλικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) επειδή δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα υποδομής της πόλης, ιδιαίτερα τις επίμονες πλημμύρες.

“Τι συμβαίνει στη Σμύρνη σε κάθε βροχή;” φώναξε στο κοινό, το οποίο διαδήλωνε υπέρ του διαχωρισμού των φύλων, ένα ασυνήθιστο (και κατά πολλούς Σμυρνιούς προβοκατόρικο) γεγονός για τη φιλελεύθερη πόλη-λιμάνι όπου οι γυναίκες καταλαμβάνουν εξέχουσες θέσεις στις επιχειρήσεις, την πολιτική και τον ακαδημαϊκό κόσμο. Ο πρόεδρος καυχήθηκε ότι η κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) είχε φέρει μεγάλα έργα στην πόλη, όπως μια νέα διαδρομή προς την Κωνσταντινούπολη που μείωσε στο μισό τον χρόνο ταξιδιού, μια αναβάθμιση του αεροδρομίου της Σμύρνης και ένα τεράστιο στάδιο.

Η πόλη διοικείται από σοσιαλδημοκράτες (και πάλι στο τουρκικό πλαίσιο) δημάρχους από το 1999. Στις τελευταίες εκλογές, οι μισοί από τους 28 βουλευτές που εξελέγησαν από την πόλη ήταν από το CHP του Κιλιτσντάρογλου – διπλάσιο από το AKP, αν και ένας αυτομόλησε στο κυβερνών κόμμα πέρυσι. Υπάρχει μικρή υποστήριξη για το AKP στο κέντρο της πόλης της Σμύρνης και στις παράκτιες περιοχές, αλλά το κόμμα συγκεντρώνει κάποιες ψήφους στις αγροτικές περιοχές και στις νέες περιοχές μεταναστών, όπως για παράδειγμα στους πρόποδες του Πάγου.

Ενώ φιλοκυβερνητικοί δημοσιογράφοι και ειδήμονες δημοσιοποίησαν ελαφρώς πειραγμένες φωτογραφίες που απεικονίζουν το πλήθος στη συγκέντρωση του Ερντογάν, σχολιαστές που πρόσκεινται στην αντιπολίτευση, αλλά και πολλοί ψηφοφόροι χλεύασαν το AKP επειδή πλήρωσε για να φέρει υποστηρικτές από την περιφέρεια της πόλης για να δημιουργήσει πλήθος για τον πρόεδρο. Το κοινό ήταν περίπου στο ίδιο μέγεθος με την προεδρική εκστρατεία του Ερντογάν το 2018, όταν πολλοί άνθρωποι προσήχθησαν επίσης από γειτονικές πόλεις με τη βοήθεια τοπικών ομάδων υπέρ του Ερντογάν. Τότε είχε αποδειχθεί ότι είχαν έρθει λεωφορεία ακόμα και από τα βάθη της Μικράς Ασίας, με τους ανθρώπους να λαμβάνουν χαρτζιλίκι 50 λιρών και υπόσχεση για δωρεάν φαγητό κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης.

Πολλοί παρευρίσκοντες στη συνάντηση Ερντογάν μην μπορώντας να αμυνθούν απέναντι στο επιχείρημα ότι οι καραβιές ήρθαν εκτός Σμύρνης έσπευσαν απλώς να πουν ότι ήρθαν με τη θέλησή τους και ότι δεν τους υποσχέθηκε κανείς τίποτα. Δύσκολο όμως να γίνει πιστευτό όταν έχει γίνει γνωστό πως ο Ερντογάν επεφύλαξε για τον εαυτό του το δικαίωμα να σπαταλήσει άφθονο δημόσιο χρήμα για την εκστρατεία του, απαγορεύοντας στην αντιπολίτευση να πράξει το ίδιο.

Οι χαρούμενοι του “κυρίου Κεμάλ”

Από την πλευρά της η αντιπολιτευόμενη Εθνική Συμμαχία, έδωσε μια εντυπωσιακή παράσταση στη Σμύρνη, σαν να απαντούσε στις ατάκες του Ερντογάν ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν μπορούσαν να μιλήσουν με μία φωνή. 

Οι δήμαρχοι του CHP της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης, Μανσούρ Γιαβάς και Εκρέμ Ιμάμογλου “άνοιξαν το πρόγραμμα”,  απευθυνόμενοι σε εθνικιστές και Κούρδους ψηφοφόρους, αντίστοιχα. Στη συνέχεια μίλησαν οι Τεμέλ Καραμολάογλου (Κόμμα Ευδαιμονίας, SP), ο Γκιουλτεκίν Ουισάλ (Δημοκρατικό Κόμα DP), ο Αλί Μπαμπατζάν (DEVA), ο Αχμέτ Νταβούτογλου (Κόμμα του Μέλλοντος) και η Μεράλ Ακσενέρ (Καλό Κόμμα). 

“Οι επερχόμενες δημοσκοπήσεις είναι κρίσιμες για την ανοικοδόμηση της δημοκρατίας μας”, είπε ο Κιλιτσντάρογλου εμφανιζόμενος μαζί με την ντροπαλή σύζυγό του Σελβί, η οποία όμως αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα κεμαλιστή ψηφοφόρου ως προς την εμφάνισή της. “Θα φέρουμε την ειρήνη σε αυτή τη χώρα, θα φέρω την αδελφοσύνη σε αυτή τη χώρα”. Η χειρονομία του να κάνει μια καρδιά με τα χέρια του έγινε viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μαζί με τους άλλους ηγέτες που ενώθηκαν μαζί του στην πλατφόρμα και εκφώνησαν ομιλίες σε διαφορετικούς τομείς πολιτικής. Για παράδειγμα, ο Μπαμπατζάν, εστίασε στις πολιτικές για τη νεολαία. 

Ήταν ομολογουμένως η πρώτη φορά που τα μέλη του λεγόμενου “Τραπεζιού των Έξι” συγκεντρώθηκαν με τις/τους συζύγους τους. Μίλησαν για συμφιλίωση, για ανεκτικότητα, αντί να χρησιμοποιούν πιο σκληρούς τόνους, γιατί είναι σίγουροι ότι βρίσκονται σε προπύργιο της αντιπολίτευσης. 

Η δημοσκόπηση

Οι μονομαχίες κυβέρνησης και αντιπολίτευσης στην τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας έρχονται εν μέσω πρόσφατης δημοσκόπησης που φέρνει τον Κεμάλ Κιλτσντάρογλου ελαφρώς μπροστά από τον Ερντογάν. 

Η δημοσκόπηση TEAM με έδρα την Κωνσταντινούπολη, η οποία δημοσίευσε την έκθεσή της τον Απρίλιο το Σαββατοκύριακο, τοποθετεί τον υποψήφιο για την προεδρία της αντιπολίτευσης στο 47,4% και τον Ερντογάν στο 44,4% στον πρώτο γύρο στις 14 Μαΐου.

Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, ο δεύτερος γύρος δύο εβδομάδες αργότερα πιθανότατα θα τελειώσει με τον Κιλιτσντάρογλου να κερδίζει τον Ερντογάν κατά 5%. 

Πέτρος Κράνιας

capital.gr