Η οικονομία θα είναι το βασικό ζητούμενο την επόμενη ημέρα

Μαριλίζα Αναστασοπούλου

Τα πάντα δείχνουν ότι ο πρόεδρος Ερντογάν θα συνεχίσει την εικοσαετή κυριαρχία του για ακόμη πέντε χρόνια.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τον Ερντογάν να προηγείται απέναντι στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Μπορεί να αποδείχτηκαν αναξιόπιστες στον πρώτο γύρο, η ανάλυση όμως της παρούσας κατάστασης συμβαδίζει με αυτές. Ο Σινάν Ογάν, ο οποίος πήρε 5.28% στις προεδρικές εκλογές, στηρίζει ανοικτά τον Ερντογάν, η αντιπολίτευση έχει χαμηλό ηθικό, εμφανίζει σημάδια διάσπασης και εκτιμάται ότι λιγότεροι ψηφοφόροι της θα προσέλθουν στις κάλπες στις αυριανές εκλογές. 

Την ίδια ώρα ο Κιλιτσντάρογλου εξασφάλισε την υποστήριξη του υπερ-εθνικιστή, Ουμίτ Οζντάγκ, ο οποίος ηγείται του «Κόμματος της Νίκης» και έλαβε 2.2%, δηλαδή περίπου 1.5 εκ. ψήφους, στο Κοινοβούλιο. Ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, από μετριοπαθής προεκλογικά, σε μία ύστατη προσπάθεια να κερδίσει έδαφος, υιοθέτησε τις τελευταίες μέρες ακραίο αντιμεταναστευτικό λόγο. Η στροφή αυτή του Κιλιτσντάρογλου δημιούργησε ρωγμές μέσα στο ίδιο του το κόμμα και απομακρύνει τους Κούρδους ψηφοφόρους του στα νοτιανατολικά, από τους οποίους υπολογίζεται ότι συγκέντρωσε τουλάχιστον 8% των ψήφων του στον πρώτο γύρο. 

Η οικονομία, οι μετανάστες και η δικαιοσύνη αποτελούν τις τρεις βασικές προκλήσεις για του ψηφοφόρους.  Ο αντιμεταναστευτικός λόγος και η επιστροφή των Σύρων και άλλων, προσφύγων και μεταναστών στη χώρα τους, ή οπουδήποτε αλλού, έχουν κυριαρχήσει στην πολιτική αντιπαράθεση τις τελευταίες μέρες.  Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνες, η οικονομία παραμένει μακράν το σημαντικότερο θέμα για τον τουρκικό λαό.

Παρά τον υψηλό πληθωρισμό και την αύξηση στις τιμές η αντιπολίτευση δεν μπόρεσε να πείσει τους ψηφοφόρους ότι θα καταφέρει να διαχειριστεί την οικονομική κρίση. Οι υποστηρικτές του Ερντογάν, θεωρούν ότι για την κακή κατάσταση της οικονομίας φταίνε οι ξένες δυνάμεις, ο Μπάιντεν ή κάποιος άλλος, εξηγεί η ανταποκρίτρια του Reuters Χουμέιρα Παμούκ στο podcast «Γιατί ο Ερντογάν κερδίζει» του War on the Rocks. 

Υπάρχει μεγάλη ανησυχία για την πορεία της τουρκικής οικονομίας την επομένη των εκλογών. Ήδη, στο μεσοδιάστημα των εκλογών, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας έδωσε οδηγίες στις τράπεζες, προκειμένου να μειώσει το δανεισμό και τις μεγάλες αναλήψεις μετρητών ή από πιστωτικές κάρτες. 

«Η τουρκική Κεντρική Τράπεζα διαθέτει περίπου 25 δισεκατομμύρια δολάρια για να στηρίξει τη λίρα και τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα βρίσκονται σε αρνητικό έδαφος (58 δις δολάρια) για πρώτη φορά σε 21 χρόνια» εξηγεί στο Liberal o συν-πρόεδρος της εταιρείας πολιτικού ρίσκου Teneo, Γούλφ Πίκολι. «Επομένως υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία σχετικά με το σημερινό οικονομικό μοντέλο και οι αγορές αναρωτιούνται αν θα δούμε αλλαγή στην πολιτική μετά τις εκλογές». 

Ο ίδιος ο Ερντογάν, σε συνέντευξη που έδωσε στην Becky Anderson στο CNN δήλωσε πως αν εκλεγεί θα συνεχίσει την ίδια οικονομική πολιτική, δηλαδή την αμφιλεγόμενη πολιτική των χαμηλών επιτοκίων. 

«Κατά τη γνώμη μου, δεν είναι πιθανή μία στροφή 180 μοιρών» επιβεβαιώνει ο κ. Πίκολι. «Αυτό που θα βλέπαμε είναι μερικές περικοπές, κυρίως για να κερδίσουν χρόνο, λαμβάνοντας υπόψη ότι την ερχόμενη άνοιξη διεξάγονται οι τοπικές εκλογές στην Τουρκία, οι οποίες είναι κρίσιμες για τον Ερντογάν».

«Για να κερδίσουν χρόνο θα μπορούσαν να υποσχεθούν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, επαναφορά των σχέσεων της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και μια προσπάθεια μεταρρυθμίσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, ίσως να διορίσουν έναν υπουργό Οικονομίας που να απολαμβάνει κάποιο αίσθημα εμπιστοσύνης από τις αγορές, ο οποίος όμως θα μπορεί να απολυθεί ανά πάσα στιγμή θελήσει ο Ερντογάν», αναλύει ο κ. Πίκολι.

Ωστόσο, «καμία από αυτές τις δεσμεύσεις δε θα εκπληρωθεί, απλά μπορεί να κερδίσουν λίγο χρόνο» τονίζει ο κ. Πίκολι. 

Επίσης, συμπληρώνει ότι, «αξίζει να σημειωθεί ότι μία ενδεχόμενη αύξηση των επιτοκίων, ίσως στο 25%, θα είναι σχεδόν χωρίς κόστος, επειδή τα επιτόκια που χρεώνουν οι τράπεζες όταν δανείζουν είναι ήδη πολύ πάνω από 25%. Συνεπώς,  το θέμα είναι περισσότερο ιδεολογικό παρά οτιδήποτε άλλο». Όποιο και να είναι το αποτέλεσμα των εκλογών η οικονομία της Τουρκίας είναι σε μεγάλο κίνδυνο να εκτροχιαστεί. 

Την ίδια ώρα, ως προς το πολιτικό σύστημα η σημαντικότερη συνέπεια των προεδρικών και κοινοβουλευτικών εκλογών που διεξήχθησαν στις 14 Μαΐου είναι η στροφή της χώρας προς τον εθνικισμό.  «Η αυξανόμενη τάση στην Τουρκία είναι προς τον κοσμικό εθνικισμό και όχι στον θρησκευτικό συντηρητικό εθνικισμό» σχολιάζει στο Liberal ο Τούρκος αναλυτής και καθηγητής στο Kadir Has, Σολί Οζέλ. «Συνεπώς, όποιος και να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές θα έχει να αντιμετωπίσει εσωτερικά πολλές προκλήσεις και ζητήματα σχεδόν υπαρξιακά για τη χώρα», συμπληρώνει ο κ. Οζέλ. 

Πέραν της ευρύτερης γεωστρατηγικής κατάστασης, όλα τα ανωτέρω, δηλαδή η εύθραυστη οικονομική πραγματικότητα στην Τουρκία, η πιθανότητα να εκδιωχθούν εκατομμύρια μετανάστες καθώς και η άνοδος του εθνικισμού, στους κοσμικούς και στους συντηρητικούς ισλαμιστές, δεν μπορεί παρά να επιβαρύνουν μετεκλογικά την ήδη προβληματική σχέση της Τουρκίας με τη χώρα μας. 

liberal.gr