Η Αφροδίτη από τη Μήλο και η φτερωτή θεά Νίκη από ιερό των Μεγάλων θεών στη Σαμοθράκη.

Την τριάδα συμπληρώνει το πορτρέτο της Ιταλίδας Λίζαντελ Τζοκόντα -Γκεραρντίνι, της Μόνα Λίζα του Λεονάρντο ντα Βίντσι.

Ήταν 8 Απριλίου του 1820. Στο νησί της Μήλου, ο πολύτεκνος αγρότης Γεώργιος Κεντρωτάς ή Μποτώνης πηγαίνει στο χωράφι του. Ήθελε να προστατέψει ταόρια του αμπελιού του και ξεκίνησε να μαζεύει πέτρες για την κατασκευή μιας ξερολιθιάς. Μαζεύοντας τις πέτρες περιμετρικά του χωραφιού, η αξίνα του χτύπησε σε κενό. Ένας μικρός υπόγειος θόλος βρισκόταν κάτω από τα πόδια του. Και κάτω από αυτόν κάτι μεγάλο, κάτασπρο, μαρμάρινο εμφανίστηκε μπροστά στα έκπληκτα μάτια του. Ήταν ένα πανέμορφο γυναικείο, ημίγυμνο άγαλμα. Πολύ μεγάλο. Ασήκωτο. Αφού την έκπληξή του την διαδέχθηκαν οι σκέψεις, το έκρυψε ξανά από τα αδιάκριτα βλέμματα και άρχισε μυστικά να ρωτάει τους δικούς του για την τύχη του αγάλματος. Στην Ευρώπη η εποχή χαρακτηριζόταν από την έντονη αρχαιοφιλία. Αφού είχαν εξαντλήσει τις ρωμαϊκές αρχαιότητες σχεδόν όλοι οι συλλέκτες, οι αρχαιοκάπηλοι και οι έμποροι αρχαιοτήτων είχαν στραφεί στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Ελληνομαθείς Άγγλοι, Γάλλοι και λοιποί δυτικοευρωπαίοι αρχαιόφιλοι «περιηγητές» περιδιάβαιναν την τουρκοκρατούμενη ελληνική χερσόνησο αναζητώντας ως «λεία» αφύλακτους αρχαιοελληνικούς θησαυρούς. Φυσικά σκοπός τους ήταν το προσωπικό τους όφελος και το κέρδος. Το μυστικό του Κεντρωτά δεν άργησε να φτάσει και στους Γάλλους αρχαιοκάπηλους. Η Γαλλία, παραδοσιακή σύμμαχος της Πύλης, είχε πάρει άδεια από τον σουλτάνο για ανασκαφές στο αρχαίο θέατρο της Μήλου ενώ και μια μοίρα του γαλλικού στόλου ναυλοχούσε στην Κωνσταντινούπολη. Το μυστικό για το άγαλμα έφτασε και στον ελληνομαθή και αρχαιόφιλο αξιωματικό του γαλλικού στόλου Ντ’ Ουρβίλ. Σε συνεννόηση με τον Γάλλο πρεσβευτή, εξασφάλισαν τη βούλα από τον σουλτάνο και αμέσως ένα πλοίο σαλπάρισε για τη Μήλο. Ταυτόχρονα οι Έλληνες πρόκριτοι της Αθήνας, αφού κι αυτοί είχαν μάθει για το άγαλμα, έστειλαν με ένα τουρκικό πλοίο τον ιερέα Βέργη στο νησί με εντολή να το μεταφέρει στην Αθήνα. Ο Βέργης φτάνοντας στη Μήλο συσκεύασε το άγαλμα σε ξύλινο κιβώτιο και ετοιμαζόταν να το φορτώσει στο πλοίο. Τότε κατέφτασε στη Μήλο και το γαλλικό πολεμικό πλοίο Estafette. Εν μέσω ταραχών, οι Γάλλοι ναύτες απέσπασαν την Αφροδίτη από τους Έλληνες και μετά από μια περιπετειώδη διαδρομή, τον Μάρτιο του 1821αυτή έφτασε στη Γαλλία και παρουσιάστηκε στον βασιλιά Λουδοβίκο XVIII, ο οποίος τη δώρισε στο Μουσείο του Λούβρου. Έργο του Αλεξάνδρου από την Αντιόχεια, με ύψος 2,02 μέτρα και βάρος 900 κιλά η ημίγυμνη θεά της ομορφιάς και του έρωτα, με ένα ιμάτιο δεμένο στους γοφούς της, στέκεται στο Λούβρο διαφημίζοντας το αρχαιοελληνικό κλέος. Τα χέρια της χάθηκαν. Μπορεί και να έλειπαν. Κοντά στη θέση που κειτόταν για αιώνες το άγαλμα βρέθηκε όμως ένα χέρι που κρατούσε ένα μήλο, σκαλισμένο σε ίδιο παριανό μάρμαρο. Αυτό προσδιόρισε την ταυτότητα του ημίγυμνου γλυπτού. Το μήλο που της είχε προσφέρει ο Πάρης στο διαγωνισμό ομορφιάς των τριών θεών, αποκάλυψε την ταυτότητα της Αφροδίτης.

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι

Μια µεγαλοφυία Η Αναγέννηση είναι µια εποχή της ευρωπαϊκής ιστορίας, από τον 15ο µέχρι τον 17ο αιώνα, που καθορίζει τη µετάβαση από τον Μεσαίωνα στη νεότερη εποχή, αµφισβητώντας την κλασσική αρχαιότητα και συνδέθηκε µε µεγάλες κοινωνικές αλλαγές. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι είναι ο πληρέστερος εκφραστής της αφού το πολύπλευρο έργο του είναι η βάση της εξέλιξης των επιστηµών και των τεχνών στην αναγεννησιακή περίοδο. Τον συναντούµε σε κάθε τοµέα εξέλιξης της τέχνης και της επιστήµης. Η ζωγραφική, η γλυπτική, η αρχιτεκτονική, η µηχανική και γενικότερα η επιστήµη ακόµα και η ανατοµία ήταν τοµείς που προώθησε αυτός ο µοναδικός αναγεννησιακός άνθρωπος. Με πληθώρα εφευρέσεων, µελετών ακόµα και πτητικών µηχανών έδωσε ώθηση στην παγκόσµια γνώση. Ήταν νόθος γιός του νοταρίου (συµβολαιογράφου) Πιέρο ντα Βίντσι και µιας χωρικής της Κατερίνα ντι Μέο Λίπι. Γεννήθηκε στις 15 Απριλίου 1452 στην Τοσκάνη, στο χωριό Αντσιάνο (Anchiano) κοντά στο Βίντσι (Vinci). Αρχικά, από το 1466, ο Λεονάρντο ανέλαβε βοηθός στο εργαστήριο του ζωγράφου Andrea del Verrocchio στη Φλωρεντία και εκεί εκπαιδεύτηκε στη ζωγραφική δίπλα του. Σε αυτή την εποχή της µαθητείας του, δίπλα στον Verrocchio, αποδίδεται και η «Παναγία µε το γαρύφαλλο» που βρίσκεται στην παλαιά πινακοθήκη του Μονάχου. Το 1481, µπήκε στην υπηρεσία του δούκα του Μιλάνου Ludovico Maria Sforza και εργάστηκε στον σχεδιασµό τεχνικών αλλά και έργων πολεµικής τέχνης. Από το 1495 µέχρι το 1498 δηµιούργησε στο Μιλάνο, στην τραπεζαρία του µοναστηριού  Santa Maria delle Grazie, το αριστούργηµά του «ο Μυστικός ∆είπνος». Για τη δηµιουργία του ο Λεονάρντο εργαζόταν πολλές φορές από την αυγή µέχρι τη δύση ασταµάτητα µπροστά σε θεατές που πολλές φορές συνήθιζε να τους εξηγεί και τι ζωγράφιζε. Για τον Σφόρτσα εργάστηκε στο Μιλάνο µέχρι το 1499. Μετά την πτώση του, ο Λεονάρντο πήγε για λίγο στη Βενετία όπου εργάστηκε ως στρατιωτικός αρχιτέκτονας για την οργάνωση της άµυνας της πόλης αλλά τον ίδιο χρόνο γύρισε στη Φλωρεντία. ∆ηµιούργησε πλήθος αγιογραφιών και απεικονίσεων σε ναούς, παλάτια και παρεκκλήσια. Η σπουδή του στην απόδοση του φωτός ανέπτυξε µια νέα τεχνογνωσία, το «sfumato του Λεονάρντο». Η τέχνη του δηλαδή έφτασε σε τέτοιο επίπεδο ώστε να είναι αδύνατη η οπτική διαφοροποίηση και διάκριση µεταξύ των τόνων που αργά και µε µαεστρία ο ζωγράφος αποδίδει το πέρασµα από το φως στο σκοτάδι. Παράδειγµα της εφαρµογής του sfumato από τον Λεονάρντο είναι ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής (1513-1516) που βρίσκεται στο Λούβρο. Εκεί βέβαια δεσπόζει η Μόνα Λίζα, το άψογο πορτραίτο της της Λίζα Γκεραρντίνι, που το ξεκίνησε το 1503 και κατά µία εκδοχή το τελείωσε το 1518. Αναµφισβήτητα το κύριο έργο ανατοµίας του Λεονάρντο ήταν ο  «Άνθρωπος του Βιτρούβιου». Ο Ρωµαίος συγγραφέας, αρχιτέκτονας και µηχανικός Μάρκος Βιτρούβιος Πολλίωνας  (Marco Vitruvio Pollione) στην ανθρωποµορφική θεωρία του έβαλε τους κανόνες περί αναλογιών βασισµένος στο ανθρώπινο σώµα.

 Θεωρούσε ότι το ανθρώπινο σώµα -µε τα χέρια σε έκτασηµπορούσε να χωρέσει σε έναν κύκλο και ένα τετράγωνο µε κέντρο τον οµφαλό.

Ο Λεονάρντο µε τις µελέτες και µικροδιορθώσεις του απέδωσε τον «Άνθρωπο του Βιτρούβιου». Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι πέθανε στις 2 Μαΐου 1519. Το έργο του όµως είναι αιώνιο.

ΠΗΓΗ: “Ελεθευρία “Μεσσηνίας