Σε λίγες μέρες ολοκληρώνεται ο 4ος μήνας της πολιορκίας του Αρτσάχ. Αυτή την περίοδο το πρόγραμμα και τα αιτήματα του κινήματος, που ξεκίνησε με ψευδά περιβαλλοντικά συνθήματα, άλλαξαν διαμετρικά. Τα ορυχεία του Ντρμπόν και του Κασέν έχουν ξεχαστεί εδώ και πολύ καιρό, και οι κάτοικοι του Αρτσάχ δεν μπορούν να φτάσουν στα σπίτια τους για εντελώς διαφορετικούς λόγους.

Ένα μήνα μετά την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου για την αποκατάσταση της αδιάλειπτης αμφίδρομης κίνησης μέσω του Διαδρόμου του Λατσίν και την παραμέλησή της, οι Αζέροι παρουσιάζουν νέα αιτήματα στους πολίτες του Αρτσάχ, τα οποία περιέχουν νέα στοιχεία εθνοκάθαρσης.

Όταν υπήρξαν προβλήματα θέσης με το Αζερμπαϊτζάν στο τμήμα Τεχ-Κορνιτζόρ στα τέλη Μαρτίου, παρουσιάστηκε η επίσημη εξήγηση σχετικά με αυτό. Την 1η Απριλίου, η ΥΕΑ ανακοίνωσε ότι ως αποτέλεσμα των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων η κατάσταση έχει «βελτιωθεί σημαντικά» χάρη στην έναρξη της νέας οδικής διαδρομής που συνδέει την Αρμενία με το Αρτσάχ. Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν, ξεκαθάρισε τι σημαίνει αυτή η διατύπωση.

«Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και των δύο πλευρών, εμφανίστηκαν διαφορές στις αναγνώσεις των χαρτών. Σε ορισμένα σημεία, σύμφωνα με την εκτίμησή μας, η πλευρά του Αζερμπαϊτζάν είχε τοποθετηθεί και πραγματοποιήσει μηχανολογικές εργασίες 100-300 μέτρα παρακάτω, στο έδαφος της Αρμενίας. Κατόπιν, συμφωνήθηκε ότι οι χαρτογράφοι και από τις δύο πλευρές θα διορθώσουν την κατάσταση. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πραγματοποιήθηκαν εργασίες για την προσαρμογή των σημείων ανάπτυξης των συνοριοφυλάκων και η κατάσταση βελτιώθηκε μερικώς. Συγκεκριμένα, έχουν καθοριστεί τα σημεία χωροθέτησης για 7 χιλιόμετρα από τα 12 χιλιόμετρα και συνεχίζονται οι εργασίες για τα υπόλοιπα 5 χιλιόμετρα».

Η ανεπίσημη άποψη για το θέμα αυτό ξεκινά όχι από την 1η Απριλίου ή τις 29 Μαρτίου, αλλά νωρίτερα. Ο Τιγκράν Αμπραχαμιάν, γραμματέας της παράταξης «Έχω την τιμή», θεωρεί σωστό να εξετάσουμε το πρόβλημα από το σημείο που επιτεύχθηκε συμφωνία μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν για τη λειτουργία της νέας διαδρομής που συνδέει την Αρμενία με το Αρτσάχ από την 1η Απριλίου.

«Ως αποτέλεσμα της αλλαγής αυτής της διαδρομής, υπάρχει ένα τμήμα που έπρεπε να επιπλωθεί ως νέο τοπίο. Η κυβέρνηση της Αρμενίας, γνωρίζοντας ότι θα γίνει αλλαγή από την 1η Απριλίου, επέτρεψε στο Αζερμπαϊτζάν να πάρει ένα πλεονέκτημα εκκίνησης και να έρθει 1-2 ημέρες νωρίτερα για να εντοπιστεί και να τοποθετηθεί στα επιθυμητά ύψη. Ακόμη και αν τα στρατεύματα του Αζερμπαϊτζάν δεν έμπαιναν στο έδαφος της Δημοκρατίας της Αρμενίας, και στέκονταν απευθείας στη συνοριακή γραμμή, είναι φυσικό ότι τα αρμενικά στρατεύματα θα έπρεπε να είχαν έρθει και να είχαν σταθεί σε μερική απόσταση από αυτά. Αυτό το επεισόδιο σημαίνει ήδη ότι σχηματίζεται μια ουδέτερη ζώνη σε βάρος της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Εάν τα αρμενικά στρατεύματα πήγαιναν πρώτα και εξασφάλιζαν την ανάπτυξη, αυτή η ουδέτερη ζώνη δεν θα είχε σχηματιστεί σε βάρος της Αρμενίας».

Μάλιστα, στην ομιλία του πρωθυπουργού της Αρμενίας επιβεβαιώνεται ότι μέχρι τις τελευταίες μέρες του Μαρτίου δεν υπήρχε έλεγχος από καμία πλευρά στο τμήμα Τεχ-Κορνιτζόρ. Αλλά δεν υπάρχει απάντηση στο ερώτημα γιατί η αρμενική πλευρά δεν ήταν η πρώτη που αναπτύχθηκε σε αυτές τις θέσεις. Αντίθετα, ο πρωθυπουργός αναφέρει τα επερχόμενα καθήκοντα.

«Η προστασία του τμήματος των 12 χιλιομέτρων των συνόρων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν θα πρέπει να αναληφθεί από τα στρατεύματα της συνοριακής φρουράς της Αρμενίας. Ο λόγος είναι ότι μέχρι τότε το αναφερόμενο τμήμα των συνόρων δεν φυλασσόταν άμεσα ούτε από την Αρμενία ούτε από το Αζερμπαϊτζάν.

Αν και συζητούνται τα προβλήματα που προκαλεί η λειτουργία του νέου δρομολογίου, το δρομολόγιο ουσιαστικά δεν λειτουργεί. Αυτό αποδεικνύεται από την παρεμπόδιση της εισόδου 23 κατοίκων του Αρτσάχ στο Στεπανακέρτ από ψευδείς «περιβαλλοντιστές» που επέστρεφαν στα σπίτια τους συνοδευόμενοι από ειρηνευτικές δυνάμεις στις 4 Απριλίου.

«Το περιστατικό αυτό κατέγραψε για άλλη μια φορά ότι η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου δεν εφαρμόζεται και πρέπει να συνεχίσουμε τις διεθνείς διπλωματικές μας προσπάθειες που απορρέουν από αυτό».

Ο υπουργός Επικρατείας του Αρτσάχ Γκουργκέν Νερσισιάν εξετάζει τις κοινές προσπάθειες όχι μόνο της Αρμενίας, αλλά και της Διασποράς για την ενίσχυση της διεθνούς πίεσης στο Αζερμπαϊτζάν. Ο Νερσισιάν εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι το Αζερμπαϊτζάν μπερδεύτηκε στις αιτίες για το κλείσιμο του δρόμου, καθώς και στα ζητήματα του Λάτσιν να είναι κλειστό ή ανοιχτό. Σύμφωνα με τον Υπουργό Επικρατείας του Αρτσάχ, μόνο η παρατήρηση της εικόνας της μεταφοράς του ανθρωπιστικού φορτίου μπορεί εύκολα να αποκαλύψει το ψέμα του Αζερμπαϊτζάν που παρουσιάζεται στη διεθνή κοινότητα.

«Ο εφοδιασμός μας και η ικανότητά μας να καλύψουμε τις ανάγκες του πληθυσμού περιορίζεται από μερικά φορτηγά των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων και περιστασιακές αποστολές από τον Ερυθρό Σταυρό. Ακόμη και ο Ερυθρός Σταυρός, ο οποίος προφανώς δεν θα έπρεπε να έχει πρόβλημα να μεταφέρει ανθρωπιστικό φορτίο στο Αρτσάχ, βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις εδώ και μέρες για να μπορέσει να λάβει το δικαίωμα μεταφοράς φορτίου μία ή το πολύ δύο φορές την εβδομάδα. Και υπό αυτές τις συνθήκες, το Αζερμπαϊτζάν ανακοινώνει συνεχώς στον κόσμο ότι ο δρόμος είναι ανοιχτός. Αν και, επαναλαμβάνω, περιμέναμε μέρες ο Ερυθρός Σταυρός να έχει την ευκαιρία να μεταφέρει ένα φορτίο».

Στον αέρα της δημόσιας τηλεόρασης, ο Νερσισιάν παρουσίασε στοιχεία για το πώς η διαμαρτυρία του Αζερμπαϊτζάν που ονομάζεται «προστασία του περιβάλλοντος» μετατράπηκε σε άλλα αιτήματα. Αν η πλευρά του Αζερμπαϊτζάν δήλωνε για τη λεγόμενη «επανένταξη» του Αρτσάχ, σήμερα στον λαό του Αρτσάχ παρουσιάζονται άλλα αιτήματα. Το γεγονός καταγράφηκε κατά το τελευταίο περιστατικό, όταν απαγορεύτηκε η είσοδος των πολιτών του Αρτσάχ στο Αρτσάχ.

«Σταμάτησαν τα αυτοκίνητα και άρχισαν να κάνουν πρόσθετες απαιτήσεις ότι οι πολίτες μας μπορούν να εισέλθουν στο Αρτσάχ μόνο εάν αποδεχτούν την υπηκοότητα του Αζερμπαϊτζάν, να συμφωνήσουν σε κάποια ενσωμάτωση κ.λπ.».

Κατά το τελευταίο επεισόδιο, οι Ρώσοι στρατιώτες ειρηνευτικών δυνάμεων διαπραγματεύτηκαν με τους Αζέρους για περίπου 5 ώρες. Αλλά λόγω ασφαλείας, οι άνθρωποι επέστρεψαν στο Γκορίς.

Ο Σαργκίς Χαντανιάν, επικεφαλής της Μόνιμης Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Εθνοσυνέλευσης, καταγράφει:

«Αυτή είναι μια άλλη εκδήλωση της πολιτικής του Αζερμπαϊτζάν, η οποία περιέχει στοιχεία εθνοκάθαρσης, τουλάχιστον σε σχέση με τους Αρμένιους του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, και θίγουμε αυτό το θέμα σε όλες τις διεθνείς μας επαφές και με όλους τους εταίρους μας. Φυσικά υπάρχει επικοινωνία και με τη Ρωσία και εκεί επίσης καταγράφουν και αυτά τα περιστατικά».

Κανένας διεθνής οργανισμός δεν έχει ακόμη απαντήσει επίσημα σε αυτό το περιστατικό.

Στο πλαίσιο των πρόσφατων εξελίξεων και του ασταθούς και αβέβαιου παγκόσμιου περιβάλλοντος, ο Αρμένιος Πρωθυπουργός υπογραμμίζει την ανάγκη να έχουμε γερά νεύρα και αυτοσυγκράτηση προκειμένου να μην συμβάλλουμε στις δυνάμεις που ενδιαφέρονται να ανατινάξουν την περιφερειακή κατάσταση.

Παράλληλα με τα αναδυόμενα προβλήματα, το επίσημο Ερεβάν επιβεβαιώνει τη δέσμευσή του στην ειρηνευτική ατζέντα.