Στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, δεν ειναι μόνο η Δύση που έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Εξίσου βαρύνουσας σημασίας, είναι η στάση τρίτων χωρών, που επιχειρούν να «ξεγλιστρήσουν» από τις συμπληγάδες της «παγκόσμιας συναίνεσης κατά της Μόσχας» που επιδιώκουν ΗΠΑ, Ευρώπη και λοιποί σύμμαχοι.

Ο αριθμός των χωρών, ανά τον κόσμο, που καταδικάζουν τη Ρωσία έχει μειωθεί, σύμφωνα με τον ιστότοπο thecqnversation.

Η Μποτσουάνα από την αρχική φιλοουκρανική της στάση έχει στραφεί προς τη Ρωσία. Η Νότια Αφρική μετακινείται από την ουδετερότητα και τάσσεται υπερ της Μόσχας, ενώ η Κολομβία από την καταδίκη της Ρωσίας περνά στην ουδετερότητα.

Ταυτόχρονα, ένας μεγάλος αριθμός χωρών εμφανίζεται απρόθυμος να υποστηρίξει την Ουκρανία.

Στην Αφρική, για παράδειγμα, παρά την έκκληση της Αφρικανικής Ένωσης προς τη Μόσχα για “άμεση κατάπαυση του πυρός”, οι περισσότερες χώρες παραμένουν ουδέτερες. Ορισμένοι παρατηρητές υποστηρίζουν ότι η σημερινή απροθυμία των αφρικανικών χωρών προέρχεται από την ιστορία των δυτικών παρεμβάσεων στις εσωτερικές τους υποθέσεις.

Η απροθυμία καταδίκης της Ρωσίας, ωστόσο, δεν περιορίζεται στην Αφρική. Τον Φεβρουάριο του 2023, οι περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής υποστήριξαν ψήφισμα του ΟΗΕ που ζητούσε την άμεση και άνευ όρων αποχώρηση της Ρωσίας. Και όμως, παρά την υποστήριξη της Ουκρανίας σε πολλά ψηφίσματα του ΟΗΕ, η Βραζιλία δεν καταδίκασε ευθέως τη Ρωσία.

Εντός του ΟΗΕ, η στάση της Βολιβίας, της Κούβας, του Ελ Σαλβαδόρ και της Βενεζουέλας επέτρεψε στη Ρωσία να αποφύγει κάποιες δυτικές κυρώσεις. Επιπλέον, η Βραζιλία, η Αργεντινή και η Χιλή, απέρριψαν τις εκκλήσεις για αποστολή στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία, ενώ το Μεξικό αμφισβήτησε την απόφαση της Γερμανίας να παράσχει άρματα μάχης στην Ουκρανία.

Οι ίδιες διαχωριστικές γραμμές είναι εμφανείς στην Ασία. Ενώ η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα έχουν καταγγείλει ανοιχτά τη Ρωσία, η Ένωση Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας δεν το έχει κάνει συλλογικά. Η Κίνα φαίνεται να τηρεί τις ισορροπίες, αλλά τελευταία γίνονται όλο και περισσότερα βήματα προσέγγισης με την Μόσχα.

Κατά τη διάρκεια της θητείας της ως μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Ινδία απείχε από τις ψηφοφορίες που αφορούσαν τη σύγκρουση.

Η πολιτική της ουδετερότητας

Μια τέτοια προσεκτική και ουδέτερη στάση φαίνεται να προέρχεται από το κίνημα της «μη προσχώρησης» κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, το οποίο θεωρήθηκε ως ένας τρόπος για τις αναπτυσσόμενες χώρες να πάρουν θέση στην σύγκρουση “με τους δικούς τους όρους” και να αποκτήσουν έναν βαθμό αυτονομίας στην εξωτερική πολιτική, έξω από τη Σοβιετική Ένωση και τη σφαίρα επιρροής της Δύσης.

Υπάρχουν, ωστόσο, συγκεκριμένα οικονομικά και πολιτικά κίνητρα που ασκούν επιρροή στις αποφάσεις χωρών να μην καταδικάσουν τη Ρωσία.

Ιδού μερικά παραδείγματα:

Βραζιλία

Από τα πρώτα στάδια της σύγκρουσης στην Ουκρανία, η Βραζιλία διατήρησε μια αμφίσημη στάση, που συνδέεται με τις γεωργικές και ενεργειακές ανάγκες της.

Ως ένας από τους κορυφαίους γεωργικούς παραγωγούς και εξαγωγείς παγκοσμίως, η χώρα απαιτεί υψηλό ποσοστό χρήσης λιπασμάτων, με το 23% των αναγκών της να καλύπτονται από την Ρωσία.

Τον Φεβρουάριο του 2023 εξάλλου, ανακοινώθηκε ότι η ρωσική εταιρεία φυσικού αερίου Gazprom θα επενδύσει στον ενεργειακό τομέα της Βραζιλίας στο πλαίσιο της επέκτασης των ενεργειακών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε στενή συνεργασία στην παραγωγή και επεξεργασία πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και στην ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας. Μέχρι τον Μάρτιο του 2023, οι ρωσικές εξαγωγές ντίζελ στη Βραζιλία έφτασαν σε νέα ρεκόρ, την ίδια στιγμή που η ΕΕ είχε επιβάλει συνολικό εμπάργκο στα ρωσικά πετρελαιοειδή.

Ινδία

Οι παρατηρητές επισημαίνουν ότι στη μεταψυχροπολεμική εποχή, η Ρωσία και η Ινδία εξακολουθούν να μοιράζονται παρόμοιες στρατηγικές και πολιτικές απόψεις. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, στο πλαίσιο της στρατηγικής τους εταιρικής σχέσης, σκοπός της Ρωσίας ήταν η οικοδόμηση ενός πολυπολικού παγκόσμιου συστήματος, το οποίο στόχευε στην επιφυλακτικότητα της Ινδίας απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες ως εταίρο.

Η Μόσχα παρείχε επίσης στην χώρα υποστήριξη για το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων της και τις προσπάθειές της να γίνει μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ εξακολουθεί να αποτελεί βασικό παράγοντα στο εμπόριο όπλων.

Από την έναρξη του πολέμου η Ρωσία έχει καταστεί σημαντικός προμηθευτής πετρελαίου της Ινδίας. Αυτό σημαίνει αύξηση των αγορών από περίπου 50.000 βαρέλια ημερησίως το 2021 σε περίπου 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως μέχρι τον Ιούνιο του 2022.

Νότια Αφρική

Την παραμονή της επετείου του πολέμου, η Νότια Αφρική πραγματοποίησε κοινή ναυτική άσκηση με τη Ρωσία και την Κίνα. Για τη Νότια Αφρική, τα οφέλη από την άσκηση σχετίζονται με την ασφάλεια  μέσω της ενίσχυσης των ικανοτήτων του υποχρηματοδοτούμενου και καταπονημένου ναυτικού της.

Τον Ιανουάριο του 2023, η Ρωσία ήταν ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές αζωτούχων λιπασμάτων στην χώρα, ένα κρίσιμο συστατικό για την ανάπτυξη των βοσκοτόπων και των καλλιεργειών. Επιπλέον, μεταξύ των κυριότερων εισαγωγών από τη Ρωσία είναι οι μπρικέτες άνθρακα που χρησιμοποιούνται για καύσιμα σε διάφορες βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένης της επεξεργασίας τροφίμων.

Λαμβάνοντας υπόψη το επίπεδο επισιτιστικής ανασφάλειας στη χώρα και οι δύο εισαγωγές είναι θεμελιώδεις για την κοινωνικοπολιτική και οικονομική της σταθερότητα.

naftemporiki.gr