Η στρατηγική ενός κράτους δεν γράφεται στο γόνατο

Του Σάββα Καλεντερίδη

Γραμμένο στο γόνατο ή πάνω στο σαμάρι του μουλαριού (ενώ ήταν εν κινήσει), αυτό λέγαμε όταν ακόμα είχαμε μουλάρια στα χωριά μας, για ένα κείμενο που ήταν κακογραμμένο και ακαταλαβίστικο.

Η στρατηγική ενός κράτους, δεν γράφεται ούτε στο γόνατο ούτε πάνω στο σαμάρι ενός εν κινήσει μουλαριού. Είναι μια μακρόχρονη, επίπονη και συνεχής διαδικασία πρόσληψης και ανάλυσης των γεωπολιτικών δεδομένων από τους αρμόδιους φορείς του κράτους, τους ακαδημαϊκούς, τα κόμματα και προσωπικόττηες γνώστες του θέματος, η οποία αυτή διαδικασία μετουσιώνεται σε εθνική στρατηγική, που υλοποιείται από τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Και η εθνική στρατηγική των σοβαρών κρατών δεν αλλάζει ριζικά, απλώς διαφοροποιείται στο βαθμό που διαφοροποιούνται διάφορα δεδομένα.

Οι δομές του τουρκικού κράτους, κληρονόμος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία κι αυτή κληρονόμησε την υψηλή στρατηγική του Βυζαντίου, βάσει της οποίας κατέστη ίσως η μακροβιότερη αυτοκρατορία στην ιστορία της ανθρωπότητας, με εξαίρεση την περίπτωση της Κίνας, «κουβαλούν» τη μνήμη της υψηλής στρατηγικής των προαναφερθεισών δύο αυτοκρατοριών. Και στη μνήμη αυτή οφείλεται η λειτουργία των κρατικών θεσμών και του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, όπου μετουσιώνεται η εθνική στρατηγική της Τουρκίας.

Σε ότι αφορά το σκέλος της εθνικής στρατηγικής που αφορά την Κύπρο και την Ελλάδα, αυτό συνίσταται στα εξής:

Ανάκτηση της Κύπρου: Αυτό θα γίνει με βάση το στρατηγικό σχέδιο του καθηγητή συνταγματικού δικαίου, Νιχάτ Ερίμ, που υπέβαλε το 1956 ως σύμβουλός του στον τότε πρωθυπουργό Αντνάν Μεντερές. Το σχέδιο εκείνο εφαρμόζεται κατά γράμμα από όλες τιςτουρκικές κυβερνήσεις.

Προσάρτηση της Δυτικής Θράκης: Η οθωμανική βουλή, πριν διαλυθεί και μεταφερθεί στην Άγκυρα, όπου λειτούργησε υπό την ηγεσία του Μουσταφά Κεμάλ ως «ΜεγάληΤουρκική Εθνοσυνέλευση», στην τελευταία της συνεδρίαση τις 28 Ιανουραίου  1920, ψήφισε τον «Εθνικό Όρκο», που ήταν η εθνική στρατηγική ως παρακαταθήκη για τις επόμενες κυβερνήσεις. Το τρίτο άρθρο του «Εθνικού Όρκου» αναφέρει τα εξής για την Δυτική Θράκη: «Το καθεστώς της περιοχής της Δυτικής Θράκης θα καθοριστεί με την ψήφο των κατοίκων της.». Ως γνωστόν, ο Ισμέτ Ινονού, ως επικεφαλής διαπραγματευτής της Τουρκίας στη Λοζάνη, κατάφερε και κράτησε μουσουλμανική μειονότητα στην Δυτική Θράκη, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να υλοποιηθεί ο «Εθνικός Όρκος». Και έκτοτε, κάνει ό,τι πρέπει στη μουσουλμανική μειονότητα, με την ακατανόητη ανοχή του ελληνικού κράτους, για να πετύχει σε βάθος χρόνου το στόχο της.

Διχοτόμηση του Αιγαίου: σε χάρτη που είναι προσαρτημένος στον «Εθνικό Όρκο», τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου παρουσιάζονται ως τουρκικά. Η αμφισβήτησή τους ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1960, όταν Τούρκοι ακαδημαϊκοί, σε συνεργασία με το τουρκικό ΥΠΕΞ, άρχισαν να δημοσιεύουν «ακαδημαϊκές μελέτες» με τη θεωρία ότι τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου δεν δικαιούνται υφαλοκρηπίδα, επειδή «επικάθηνται της τουρκικής υφαλοκρηπίδας».

Ακολούθησαν το Πρωτόκολλο της Βέρνης, η Συμφωνία του Νταβός, του Casus Belli, οι «Γκρίζες Ζώνες» και η Διακήρυξη της Μαδρίτης, η θεωρία των «υπό ελληνική κατοχή 18 τουρκικών νησιών του Αιγαίου», η «Γαλάζια Πατρίδα» και το «Τουρκολυβικό Μνημόνιο», η αμφισβήτηση της κυριαρχίας των νησιών του ανατολικού Αιγαίου εν όσω είναι στρατιωτικοποιημένα, όλα ενταγμένα σε μια εθνική στρατηγική που δεν είναι γραμμένη «στο σαμάρι του εν κινήσει μουλαριού», με στόχο πάντα τη διχοτόμηση του Αιγαίου, χωρίς να σημαίνει ότι στη συνέχεια θα σταματήσουν οι διεκδικήσεις για το άλλο μισό.

Αλήθεια, τι από τα παραπάνω έχει αλλάξει, για να πιστέψει έστω και ένας Έλληνας ότι όντως έχει «ανοίξει παράθυρο ευκαιρίας» για να λύσουμε τα προβλήματά μας με την Τουρκία, που για μας είναι ένα, η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας-ΑΟΖ αλλά για την Τουρκία είναι «πακέτο», όπως μας υπενθύμισε προχθές ο κος Τσαβούσογλου και ο Ερντογάν με το προεκλόγικό μανιφέστο του κόμματός του.

Αλήθεια, η ελληνική εθνική στρατηγική πού είναι γραμμένη;