Υπάρχει ένα μεγάλο δίλημμα σε ΗΠΑ και Ευρώπη, για το ποιος πραγματικά είναι προς το συμφέρον της Δύσης να κερδίσει τις εκλογές στην Τουρκία. Μάλιστα, το δίλημμα αυτό ισχύει και για την Ελλάδα.

Είναι γνωστή η αντιδυτική στάση του Ερντογάν, ο οποίος δεν χάνει την ευκαιρία να στραφεί εναντίον των ΗΠΑ και της Ευρώπης – της Δύσης, γενικότερα. Από την άλλη είναι ο Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος υπόσχεται να εγκαταλείψει τις «τυχοδιωκτικές» πολιτικές με τη Μόσχα και το Πεκίνο, και να ενισχύσει τους δεσμούς με το ΝΑΤΟ και τη Δύση.

Είναι όμως έτοιμη η Δύση να υποδεχτεί ξανά την Τουρκία στους κόλπους της; Είναι έτοιμη η Ευρωπαϊκή Ένωση να ανταποκριθεί στα βήματα που θα κάνει ο Κιλιτσντάρογλου προς τις Βρυξέλλες;

Κάποιες απαντήσεις δίνει ο έγκριτος Τούρκος αρθρογράφος Murat Yetkin (Μουράτ Γετκίν), στο άρθρο του που ακολουθεί:

Η Ρωσία δεν κρύβει ότι είναι υπέρ της νίκης του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στις εκλογές της 14ης Μαΐου. Το απαιτούν τα συμφέροντά της. Με το θέμα των S-400 κατόρθωσε να ξεκινήσει μια συζήτηση στο ΝΑΤΟ για την Τουρκία, η οποία δεν θα μπορούσε να προκληθεί ακόμα και αν «έπεφταν» δισεκατομμύρια δολάρια σε μεθόδους ψυχολογικού πολέμου. Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι Ρώσοι έλαβαν 2,5 δισ. δολάρια για την πώληση των S-400. Επίσης κατασκευάζουν το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο εκτός Ρωσίας, στο Άκουγιου της Μερσίνας.

Παρόλο που η Μόσχα δεν έχει χαρακτηρίσει και δεν θεωρεί το PKK τρομοκρατική οργάνωση (όπως οι ΗΠΑ), δεν γίνεται στόχος επιθέσεων από τον Ερντογάν για το θέμα αυτό. Πέραν τούτου, είναι υπέρ της κουρδικής ομοσπονδίας και δεν κρύβει ότι έχει σχέσεις με τους Κούρδους της Συρίας (τους οποίους επίσης η Τουρκία θεωρεί τρομοκράτες).

Η Κίνα από την πλευρά της παραμένει σιωπηλή στο θέμα των εκλογών. Βλέπει το θέμα εμπορικά και την ενδιαφέρει η στάση της Άγκυρας στο θέμα των Ουιγούρων Τούρκων. Άλλωστε, η κυβέρνηση του ΑΚΡ –περιλαμβάνει και το εθνικιστικό MHP που έκανε λόγο για «αιχμάλωτους Τούρκους στο Ανατολικό Τουρκεστάν»–, μέχρι πρόσφατα δεν έχει ασχοληθεί με το θέμα. Έτσι το Πεκίνο αναμένει να δει αν η επόμενη κυβέρνηση θα κάνει λόγο για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο Ερντογάν τη Ρωσία και την Κίνα δεν τις θεωρεί «ξένες δυνάμεις»· ούτε τις αραβικές χώρες που ανοίγουν τις στρόφιγγες με τα πετροδολάρια.

Αν ο Κιλιτσντάρογλου κερδίσει τις εκλογές

Φυσικά, μπορείτε να πείτε ότι ΕΕ και ΗΠΑ θέλουν να κερδίσει ο Κιλιτσντάρογλου, διότι:

Η Συμμαχία των Έξι που πρότεινε τον Κιλιτσντάρογλου λέει ότι είναι υπέρ της βελτίωσης των σχέσεων με την ΕΕ. Λέει επίσης ότι οι σχέσεις της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ θα ενισχυθούν σε μια πιο ισότιμη βάση. Από την άλλη, ο Ερντογάν είναι έτοιμος να «πυροβολήσει» τις ΗΠΑ και την ΕΕ με κάθε ευκαιρία και να σταθεί απέναντί τους ως η… φωνή του καταπιεσμένου κόσμου.

Ο Κιλιτσντάρογλου ισχυρίζεται ότι θα στείλει τους Σύρους πρόσφυγες πίσω στα σπίτια τους με ασφάλεια, κάνοντας μια συμφωνία με τη Συρία. Ο Ερντογάν όμως απειλεί να τους κρατήσει στην Τουρκία, ζητώντας την οικονομική βοήθεια της ΕΕ για τη φροντίδα τους και στέλνοντάς τους στην Ευρώπη σε κάθε κρίση.

Ο Κιλιτσντάρογλου και οι εταίροι του ισχυρίζονται ότι όταν κερδίσουν τις εκλογές η Κεντρική Τράπεζα δεν θα είναι υποχείριο των πολιτικών, το υπουργείο Οικονομικών και τα οικονομικά υπουργεία θα εφαρμόσουν προβλέψιμες πολιτικές, η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης θα διασφαλιστεί και ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης θα προσελκύσει Ευρωπαίους και Αμερικανούς επενδυτές.

Εάν εκλεγεί ο Κιλιτσντάρογλου υπόσχεται να επιστρέψει στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης που αφορά τη βία κατά των γυναικών. Λέει ακόμα ότι θα εργαστεί για την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων –όπως ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς και ο Οσμάν Καβάλα–, και ότι η ελευθερία του Τύπου και της έκφρασης θα διευρυνθεί.

Αυτά είναι βήματα που θα φέρουν την Τουρκία πιο κοντά στα πρότυπα της ΕΕ όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον εκδημοκρατισμό.

Προτιμούν οι ξένες δυνάμεις τον Ερντογάν;

Υπάρχουν λόγοι για τους οποίους οι ΗΠΑ και η ΕΕ θα προτιμούσαν να κερδίσει ο Ερντογάν τις εκλογές;

Ναι, αν κερδίσει ο Κιλιτσντάρογλου οι επενδυτές μπορούν να επιστρέψουν στην Τουρκία με την τεράστια εγχώρια αγορά και τη γεωγραφική της θέση – εάν τηρηθούν οι υποσχέσεις για «προβλεψιμότητα» και για «δικαστική ανεξαρτησία» και αφότου αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη με τις αγορές, με πρώτο βήμα την Κεντρική Τράπεζα. Αυτό είναι μια μεγάλη πιθανότητα.

Ναι, τα προοδευτικά κόμματα, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, τα μέσα ενημέρωσης στη Δύση μπορούν να επικροτήσουν την απελευθέρωση των Καβάλα και Ντεμιρτάς, τη Συμφωνία της Κωνσταντινούπολης για τα δικαιώματα των γυναικών και τα βήματα για την ενίσχυση του κοσμικού χαρακτήρα του τουρκικού κράτους.

Όλα αυτά τα επιχειρήματα δεν αφορούν τα κράτη. Τα πράγματα όμως αλλάζουν όταν πρόκειται για πολιτική.

Εάν κερδίσει ο Κιλιτσντάρογλου, η Δύση –ειδικά η ΕΕ– θα αντιμετωπίσει μια σοβαρή δοκιμασία. Θα πρέπει να γίνει συνομιλητής του.

Γιατί μέχρι τώρα με τον ισλαμιστή και εθνικιστή Ερντογάν ως συνομιλητή ήταν πολύ εύκολο να κρατούν την Τουρκία στην απόσταση που θα ήθελαν.

Αν κερδίσει ο Κιλιτσντάρογλου οι Βρυξέλλες και οι πρωτεύουσες της ΕΕ θα πρέπει να ανταποκριθούν στα βήματα που θα κάνει η Άγκυρα προς την Ευρώπη. Για παράδειγμα, υπάρχει ανησυχία για το εάν θα στείλει πίσω τους Σύρους που θα περάσουν στην Ευρώπη με άλλα μέσα. Ωστόσο, ο Ερντογάν είναι πρόθυμος να τους κρατήσει στην Τουρκία, για τα δικά του πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Ο Ερντογάν με τη στάση του εξυπηρετεί πραγματικά τα συμφέροντα των Ευρωπαίων.

Μια Τουρκία που θα στρέψει ξανά το πρόσωπό της στη Δύση δεν είναι ευπρόσδεκτη σε θρησκευτικούς, δεξιούς, συντηρητικούς και ρατσιστικούς κύκλους που βλέπουν την ΕΕ ως μια χριστιανική λέσχη. Στα μάτια των περισσότερων Ευρωπαίων πολιτικών η Τουρκία πρέπει να παραμείνει στην κατάσταση που είναι σήμερα. Για το λόγο αυτό προτιμούν –χωρίς όμως να το ομολογούν– να κερδίσει τις εκλογές ο Ερντογάν.

Όταν λέτε για ανάμιξη ξένων δυνάμεων στις εκλογές, λέω να κοιτάξετε καλά για ποιους μιλάτε.