Μετά την κεραυνοβόλα ισχυροποίηση του το 2014, το Ισλαμικό Κράτος είδε το «χαλιφάτο» του να καταρρέει, δεχόμενο αλλεπάλληλες επιθέσεις από πολλές κατευθύνσεις στο Ιράκ και στη Συρία, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων του διεθνούς συνασπισμού υπό την Ουάσιγκτον.

Η Βαγδάτη ανακήρυξε στα τέλη του 2017 τη στρατιωτική νίκη της επί των τζιχαντιστών, που απώλεσαν το 2019 το τελευταίο τους οχυρό στη Συρία. Όμως πυρήνες του ΙΚ συνεχίζουν να βάζουν σποραδικά στο στόχαστρο τις δυνάμεις ασφαλείας και πολίτες.

«Από την αρχή της χρονιάς στο Ιράκ ως την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου καταγράψαμε πτώση κατά 68% των επιθέσεων σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο της περασμένης χρονιάς», ανέφερε ο αμερικανός στρατηγός Μάθιου Μακφάρλαν, επικεφαλής του αντιτζιχαντιστικού συνασπισμού.

«Στη Συρία (…) καταγράψαμε πτώση 55% την ίδια περίοδο», πρόσθεσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχωρήθηκε ψηφιακά, διευκρινίζοντας πως οι επιθέσεις αυτές ήταν «συγκριτικά περιορισμένες», και διαπράχθηκαν είτε από «έναν» ή από «μερικούς» τζιχαντιστές. Το Ισλαμικό Κράτος «δεν έχει καταφέρει να οργανώσει ή να συντονίσει κάτι μεγαλύτερης κλίμακας την τελευταία χρονιά», τόνισε.

Ο μήνας του Ραμαζανιού που οδεύει να ολοκληρωθεί ήταν «από τους πιο ειρηνικούς εδώ και χρόνια», διαβεβαίωσε ο αμερικανός στρατηγός, υπογραμμίζοντας τη μείωση «κατά 80%» των επιθέσεων στο Ιράκ σε σύγκριση με την περασμένη χρονιά και «κατά 37%» στη Συρία.

Ανέφερε ακόμη πως οι κουρδικές δυνάμεις, που ελέγχουν τον καταυλισμό Αλ Χολ, όπου βρίσκονται πάνω από 50.000 άνθρωποι, ανάμεσά τους μέλη οικογενειών τζιχαντιστών, στη βορειοανατολική Συρία, επαναπάτρισαν «πάνω από 1.300 υπηκόους τρίτων χωρών» από την αρχή του 2023.

Τον Μάρτιο, ανώτερος ιρακινός στρατιωτικός εκτιμούσε πως το Ισλαμικό Κράτος μετρά πλέον από 400 ως 500 ενεργούς μαχητές στο έδαφος της χώρας του.

Ωστόσο, εκτιμήσεις του ΟΗΕ που περιέχονταν σε έκθεση που δημοσιοποιήθηκε τον Φεβρουάριο έκαναν λόγο για «5.000 ως 7.000 μέλη και υποστηρικτές» του ΙΚ στο Ιράκ και στη Συρία, εκ των οποίων «περίπου οι μισοί» είναι μαχητές.

Η έκθεση με αποδέκτες τα κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας τόνιζε πως στο Ιράκ, το ΙΚ συνεχίζει να δρα «σε ορεινές περιοχές της επαρχίας, όπου εκμεταλλεύεται τα πορώδη ιρακοσυριακά σύνορα και διατηρεί επαρκή δυνατότητα ελιγμών για να ξεφεύγει από τις επιθέσεις των ιρακινών δυνάμεων».

Παρά τη μείωση των διαθεσίμων κεφαλαίων του –εκτιμάται πως κυμαίνονται ανάμεσα στα 25 και στα 30 εκατομμύρια δολάρια, κατά το έγγραφο–, το Ισλαμικό Κράτος φέρεται να έχει αρχίσει να «ξεπλένει χρήμα επενδύοντας σε νόμιμες εμπορικές δραστηριότητες, ιδίως σε ξενοδοχεία και ακίνητα στο Ιράκ και στη Συρία».