Των Liana Fix , Caroline Kapp

Ένα χρόνο μετά από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, το μέγεθος του στρατηγικού λάθους του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο κάθε μέρα, αλλά μια εσφαλμένη εκτίμηση ξεχωρίζει: η Γερμανία. Ο Πούτιν θεώρησε τη Γερμανία πολύ εξαρτημένη από τη ρωσική ενέργεια, πολύ αδύναμη στρατιωτικά και πολύ επικεντρωμένη στις επιχειρήσεις ώστε να υποστηρίξει οποιαδήποτε σημαντική αντίσταση στον πόλεμό του. Έκανε λάθος.

Ενεργειακή εξάρτηση

Στη δεκαετία που προηγήθηκε της εισβολής του Φεβρουαρίου του 2022, η Ρωσία ενισχύθηκε από το τεκμήριο ότι η Γερμανία εκτιμούσε τα οικονομικά της συμφέροντα πάνω από όλα. Αυτά τα συμφέροντα συνδέονταν σε μεγάλο βαθμό με τη σημαντική εξάρτηση της Γερμανίας από την εισαγωγή φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου. Η ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία συνέχισε να αυξάνεται ακόμη και μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και την πυροδότηση πολέμου στην ανατολική Ουκρανία το 2014, επιβεβαιώνοντας φαινομενικά τη σκέψη της Μόσχας. Όταν τα ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Ουκρανία στις αρχές του περασμένου έτους, η Ρωσία παρείχε λίγο περισσότερο από το ήμισυ του συνόλου του φυσικού αερίου που καταναλωνόταν στη Γερμανία, αξίας περίπου 220 εκατομμυρίων δολαρίων την ημέρα.

Στρατιωτική Αποστροφή

Η βαθιά αποστροφή της Γερμανίας για τη χρήση στρατιωτικής δύναμης, που έχει τις ρίζες της στην ιστορία της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενθάρρυνε τη λανθασμένη εκτίμηση της Ρωσίας. Το 2014, η Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ επέμεινε ότι δεν υπήρχε στρατιωτική λύση στη σύγκρουση στην Ουκρανία και απέρριψε τις προτάσεις να παράσχει η Γερμανία οπλική βοήθεια στο Κίεβο. Η μεσολάβηση της Γερμανίας στο λεγόμενο Φορμάτ της Νορμανδίας από το 2014 έως το 2022 μεταξύ της ίδιας, της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Γαλλίας επιβεβαίωσε την εντύπωση της Ρωσίας ότι η Γερμανία θα έδινε προτεραιότητα στη διπλωματία ως κύριας προσέγγισης στην εξωτερική της πολιτική. Η Ρωσία περίμενε ότι – πέρα από την πολιτική ρητορική και τις οικονομικές κυρώσεις – η Γερμανία θα αναθεωρούσε τελικώς τη ρωσική κυριαρχία στην Ανατολική Ευρώπη.

Το γερμανικό παρελθόν του Πούτιν

Οι λανθασμένες αντιλήψεις του Πούτιν διαμορφώθηκαν επίσης από τις βαθιές προσωπικές του σχέσεις με τη Γερμανία. Έζησε και εργάστηκε ως αξιωματικός της KGB στη Δρέσδη για αρκετά χρόνια στα τέλη της δεκαετίας του 1980, και ήταν μάρτυρας των μαζικών διαδηλώσεων που σημάδεψαν τις τελευταίες ημέρες της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας και το τέλος του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Μιλάει άπταιστα γερμανικά και το 2001 εκφώνησε μια ομιλία στη γερμανική Bundestag – ο πρώτο Ρώσος αρχηγός κράτους που το έκανε – στα γερμανικά. Έχει επίσης στενή προσωπική σχέση με τον πρώην καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ. Αφότου ο Σρέντερ αποχώρησε, διορίστηκε πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Nord Stream AG και της Rosneft, εταιρειών ενέργειας που ελέγχονται από τη Ρωσία. Όλα αυτά ενίσχυσαν την πεποίθηση του Πούτιν ότι γνώριζε και κατανοούσε τις εσωτερικές λειτουργίες της γερμανικής πολιτικής – που πίστευε ότι κατευθύνεται κυρίως από τις επιχειρήσεις.

Ο Πούτιν έχει επανειλημμένα τονίσει τους ιστορικούς δεσμούς μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας, αναφέροντας την ενοχή για εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη Σοβιετική Ένωση από τη Ναζιστική Γερμανία και τη γερμανική εκτίμηση για τη συναίνεση του Σοβιετικού ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ για μια ειρηνική επανένωση της Γερμανίας. Σε πολλές περιπτώσεις, έχει περιγράψει την προσάρτηση της Κριμαίας ως επανένωση, επιχειρώντας να κάνει έναν παραλληλισμό με την επανένωση της Γερμανίας το 1990.

Το γερμανικό σοκ

Προς έκπληξη του Πούτιν, η Γερμανία έχει μεταστρέψει δραστικά τις πολιτικές της αναφορικά με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της επιτυχούς απεμπλοκής της από τη ρωσική ενέργεια. Η Ρωσία έσπευσε να ολοκληρώσει τον αγωγό Nord Stream 2 τους μήνες πριν από την εισβολή και σκόπιμα άδειασε τις γερμανικές αποθήκες φυσικού αερίου που ανήκαν στη ρωσική κρατική εταιρεία ενέργειας Gazprom για να αυξήσει την πίεση στη Γερμανία. Ωστόσο, λίγες ημέρες πριν από την εισβολή, η Γερμανία τερμάτισε ανεπανόρθωτα το έργο Nord Stream 2 και, αφού η Ρωσία διέκοψε όλες τις προμήθειες φυσικού αερίου, στράφηκε από αέριο κυρίως από ρωσικούς αγωγούς σε κυρίως υγρό φυσικό αέριο για να γεμίσει τις αποθήκες της.

Η Γερμανία επίσης προώθησε και υποστήριξε μεγάλες κυρώσεις στη Ρωσία. Μεταξύ Νοεμβρίου 2021 και Νοεμβρίου 2022, οι γερμανικές εξαγωγές στη Ρωσία μειώθηκαν κατά 1,29 δισ. ευρώ (μείωση 51,3%) και οι εισαγωγές από τη Ρωσία μειώθηκαν κατά 2,36 δισ. ευρώ (μείωση 59,4%). Η άλλοτε στρατιωτικώς περιορισμένη χώρα δεσμεύτηκε να δαπανήσει τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ της για την άμυνα, όπως είναι ο δηλωμένος στόχος για τα μέλη του ΝΑΤΟ, και έχει παράσχει σημαντική στρατιωτική υποστήριξη στα μέλη της ανατολικής πλευράς του ΝΑΤΟ και την Ουκρανία. Σήμερα, η Γερμανία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος χορηγός στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία στην Ευρώπη, μετά το Ηνωμένο Βασίλειο. Παρά τα παράπονα του Πούτιν ότι ογδόντα χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, “[Οι Ρώσοι] απειλούνται ξανά από τα γερμανικά τανκς Leopard”, η Γερμανία και οι εταίροι της σχεδιάζουν να παραδώσουν το πρώτο τάγμα αρμάτων μάχης Leopard 2 στην Ουκρανία μέχρι τον Απρίλιο και θα ακολουθήσουν παλαιότερα άρματα μάχης Leopard 1.

Η λανθασμένη εκτίμηση της Ρωσίας για τη Γερμανία, και η μεταστροφή της Γερμανίας, έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε έναν πόλεμο που πολλοί υπέθεσαν ότι θα κατέληγε σε μια γρήγορη ήττα της Ουκρανίας. Οι δεσμεύσεις Zeitenwende του Καγκελαρίου Όλαφ Σολτς έχουν προκαλέσει κριτική για δισταγμό, αργή εφαρμογή και σεβασμό στην ηγεσία των ΗΠΑ. Ωστόσο, η Γερμανία διέψευσε κατηγορηματικά τις προσδοκίες του Πούτιν. Στην πραγματικότητα, ο πόλεμος της Ρωσίας πυροδότησε τον μεγαλύτερο μετασχηματισμό στη γερμανική εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Δείτε τη δημοσίευση του πρωτότυπου άρθρου εδώ