Η Τουρκία φιλοδοξεί από καιρό να γίνει ενεργειακός κόμβος

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε αυτό το Σαββατοκύριακο την κατασκευή ενός σημείου μεταφοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Προς το παρόν, η Τουρκία και η Ρωσία θα κάνουν κοινές προετοιμασίες και στη συνέχεια θα ασχοληθούν με τη δουλειά, δήλωσε ο Ερντογάν την Παρασκευή, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu. “Δεν υπάρχει καμία καθυστέρηση εδώ. Κοινοποιήσαμε αμέσως την απόφαση αυτή στον υπουργό μας για την ενέργεια και τους φυσικούς πόρους σήμερα”.

Ο επικεφαλής της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ συμμετέχει επίσης στο έργο, είπε. Σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο, η δυτική τουρκική περιοχή της Θράκης είναι το “καταλληλότερο μέρος” για ένα κέντρο διανομής.

“Εάν η Τουρκία και οι πιθανοί αγοραστές μας ενδιαφέρονται, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε το ενδεχόμενο κατασκευής ενός άλλου αγωγού φυσικού αερίου και τη δημιουργία ενός κόμβου φυσικού αερίου στην Τουρκία για πώληση σε τρίτες χώρες, ιδίως στην Ευρώπη”, πρότεινε ο Πούτιν στον Τούρκο ομόλογό του Ερντογάν, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Interfax. Επιπλέον, ο Πούτιν πρότεινε να δημιουργηθεί ένα χρηματιστήριο φυσικού αερίου στην Τουρκία για τον καθορισμό των τιμών.

Η Τουρκία φιλοδοξεί από καιρό να γίνει ενεργειακός κόμβος. Όμως, το νέο χρηματιστήριο φυσικού αερίου στην Τουρκία απειλεί να γίνει από την αρχή ένα αναξιόπιστο εγχείρημα – και ακόμη και στην τουρκική πρωτεύουσα δεν φαίνεται σαφές πόσο μακριά μπορεί να ωριμάσει το σχέδιο, σύμφωνα με την Handelsblatt.

Πρώτα απ’ όλα, τα γεγονότα είναι πολύ πιο νηφάλια από τα λόγια των δύο αρχηγών κρατών. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η Τουρκία εξετάζει πρώτα μια ρωσική πρόταση για να καταστεί η χώρα κόμβος φυσικού αερίου για την Ευρώπη. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε επίσης, αυστηρά μιλώντας, ότι η Τουρκία και η Ρωσία έδωσαν πρώτα εντολή στις αντίστοιχες ενεργειακές αρχές τους να ξεκινήσουν τεχνικές μελέτες. Αυτό δεν ακούγεται σαν εντολή κατασκευής νέου αγωγού.

Μιλώντας για αγωγούς πρέπει κανείς να αναφέρει πως υπάρχει εδώ και πολύ καιρό ένας αγωγός από τη Ρωσία μέσω της Μαύρης Θάλασσας στη Θράκη της δυτικής Τουρκίας, με κέντρο διανομής: Αυτό είναι το Turkstream. Ο αγωγός χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από την Gazprom και τροφοδοτεί κατά το ήμισυ την Τουρκία και κατά το ήμισυ τα Βαλκάνια. Το Turkstream τέθηκε πανηγυρικά σε λειτουργία στις 8 Ιανουαρίου 2020. Η δυναμικότητα ανέρχεται σε 31,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως, κατανεμημένα σε δύο σειρές αγωγών.

Το ρωσικό φυσικό αέριο θα μπορούσε θεωρητικά να μεταφερθεί και μέσω του ήδη υπάρχοντος Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου (TAP), ο οποίος παραδίδει αζέρικο φυσικό αέριο στη νότια Ευρώπη μέσω του νότιου διαδρόμου φυσικού αερίου μέσω της Τουρκίας.

Αλλά εδώ αρχίζουν τα προβλήματα: Επειδή κανείς δεν θέλει πλέον να αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο. Ο αγωγός TAP και η τουρκική επέκταση TANAP προς το Αζερμπαϊτζάν είχαν ήδη προγραμματιστεί το 2015 με στόχο τη μείωση της εξάρτησης από τη Ρωσία.

Συνεπώς, είναι αμφίβολο τι όφελος θα αποφέρει ένα πιθανό κέντρο διανομής στη δυτική Τουρκία. Η προώθηση του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή ή την Αφρική είναι μη ρεαλιστική ή δαπανηρή. Επιπλέον, στην ανατολική Μεσόγειο υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με τον τρόπο διέλευσης των θαλάσσιων συνόρων – η κατασκευή ενός αγωγού μέσω αμφισβητούμενων περιοχών είναι απίθανη.

Ο Πούτιν χρειάζεται Ευρωπαίους αγοραστές φυσικού αερίου

Είναι πιο πιθανό ότι η προσφορά του Πούτιν στον Ερντογάν ήταν στην πραγματικότητα ένα μήνυμα προς τους Ευρωπαίους ότι ήταν πρόθυμος να κάνει παραχωρήσεις. Δεν είναι περίεργο: οι Ρώσοι χάνουν όλο και περισσότερους αγοραστές του φυσικού αερίου τους, τα έσοδα του οποίου χρησιμοποιούνται για τον πόλεμο.

Η Γερμανία είχε πρόσφατα απορρίψει μια άλλη πρόταση του Πούτιν για την ενίσχυση των προμηθειών φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω μιας γραμμής του αγωγού Nord Stream 2, η οποία δεν τέθηκε ποτέ σε λειτουργία. Η Μόσχα είχε σταματήσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream 1, δικαιολογώντας το με τεχνικά προβλήματα. Οι δύο αγωγοί της Βαλτικής Θάλασσας είχαν υποστεί σοβαρές ζημιές από εκρήξεις που αρκετές ευρωπαϊκές χώρες απέδωσαν σε σαμποτάζ. Ένα σκέλος του Nord Stream 2 είναι ακόμη άθικτο.

Τώρα ο Πούτιν προφανώς θέλει να δοκιμάσει πόσο μακριά μπορεί να φτάσει με την Τουρκία. Μιλώντας με κυβερνητικούς αξιωματούχους στην τουρκική πρωτεύουσα Άγκυρα, η κατάσταση είναι πιο νηφάλια. Κανείς εκεί δεν θέλει να ακούσει τίποτα για έναρξη κατασκευής.

Ακόμα και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου παραδέχθηκε ότι η πρόταση του Πούτιν να παραδώσει φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας είχε να κάνει με το γεγονός ότι δεν θεωρούσε πλέον “αξιόπιστους” τους αγωγούς Nord Stream 1 και 2 της Βαλτικής Θάλασσας. Ωστόσο, είπε ότι η ρωσική πρόταση πρέπει να εξεταστεί διεξοδικά. “Υπάρχουν επενδύσεις που πρέπει να γίνουν, πρέπει να επανεξεταστούν”, δήλωσε ο Τσαβούσογλου σε συνέντευξη Τύπου με τον ομόλογό του από το Κατάρ το βράδυ της Παρασκευής.

Είπε ότι είναι θέμα προσφοράς και ζήτησης, δηλαδή πόσο μεγάλο μέρος της Ευρώπης θα ήταν πρόθυμο να αγοράσει φυσικό αέριο από ένα τέτοιο έργο. “Αυτό πρέπει να διευθετηθεί από κοινού”, δήλωσε ο Τσαβούσογλου. Η Τουρκία θέλει να ανακουφίσει την ενεργειακή κρίση της Ευρώπης, πρόσθεσε. Η συνολική αποδυνάμωση της Ευρώπης δεν είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας, είπε.

capital.gr