Γράφει ο Κουκάκης Γεώργιος*

Αφορμή της παρούσας ανάλυσης στάθηκαν οι δηλώσεις σχετικά με την Υπερδνειστερία[1] (Transdniestria ή Transnistria) στις οποίες προέβη ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Sergey Lavrov στις 31 Αυγούστου 2022 κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικού μαραθωνίου στη Μόσχα. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της ιστοσελίδας του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, η ερώτηση που τέθηκε στον Υπουργό Εξωτερικών ήταν: «Ο ρωσικός θύλακας είναι αποκλεισμένος μεταξύ Μολδαβίας και Ουκρανίας εδώ και 30 χρόνια. Πότε θα ενσωματώσει η Ρωσία την Υπερδνειστερία; Έχουν διεξαχθεί πολλά δημοψηφίσματα για την ενσωμάτωση της Υπερδνειστερίας στη Ρωσία και το τελευταίο δείχνει ότι πάνω από το 97% των ερωτηθέντων θέλει να ενταχθεί στη Ρωσία. Να περιμένουμε να τελειώσει η ειδική στρατιωτική επιχείρηση; Ή θα γίνει νωρίτερα αυτή η ένταξη;»[2]

Απαντώντας στην προαναφερθείσα ερώτηση, ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι: «Δεν θα αποκαλούσα την Υπερδνειστερία ρωσικό θύλακα. Αυτή η περιοχή είναι μέρος της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και έχει κυρίως Ρωσικό και ρωσόφωνο πληθυσμό, συμπεριλαμβανομένων περίπου 200.000 πολιτών της Ρωσικής Ομοσπονδίας. […] Φτάσαμε κοντά στην επίτευξη ειρηνευτικής διευθέτησης πριν από περίπου 20 χρόνια. […] Μιλώντας για το μέλλον, η ηγεσία της Υπερδνειστερίας και της Ρωσίας ζητούν τώρα την επανέναρξη του άμεσου διαλόγου. […] Οι δημόσιες δηλώσεις της Προέδρου Maia Sandu και της ομάδας της δείχνουν ότι ενεργούν υπό την καθοδήγηση των Η.Π.Α. και της ΕΕ, δεν θέλουν αυτόν τον άμεσο διάλογο και βασίζονται σε κάποια μη διπλωματική επιλογή για την επίλυση αυτού του προβλήματος. Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση. Θα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να προστατεύσουμε τα συμφέροντα του ρωσόφωνου πληθυσμού. […] Θα επιμείνουμε σε αυτήν ακριβώς την προσέγγιση στο παρόν στάδιο».[3]

Πόσο πιθανή είναι όμως η επέκταση της συνεχιζόμενης Ρωσικής «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» στην Υπερδνειστερία και κατ’ επέκταση μία νέα πολεμική σύγκρουση της Ρωσίας με τη Μολδαβία; Η απάντηση που θα δώσουμε βασίζεται στη λειτουργία του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των δύο αυτών κρατών.[4] Το Ανώτατο Συμβούλιο Ασφάλειας (ΑΣΑ) [Supreme Security Council (SSC)] της Μολδαβίας ιδρύθηκε το 1997.[5] Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας της Μολδαβίας είναι «ένα συμβουλευτικό όργανο που αναλύει το έργο των Υπουργείων και των Τμημάτων που σχετίζονται με τον τομέα της Εθνικής Ασφάλειας και υποβάλλει συστάσεις στον Προέδρο της Μολδαβίας όσον αφορά τα θέματα εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής του κράτους».[6] Περιλαμβάνει επίσης την Υπηρεσία του ΑΣΑ (Service of the SSC) η οποία είναι το επιτελικό όργανο του Συμβουλίου, επικεφαλής της οποίας είναι ο Γραμματέας του ΑΣΑ (Secretary of the SSC), ο οποίος διορίζεται απευθείας από τον/την Πρόεδρο και είναι άμεσα υπαγόμενος σε αυτόν/αυτήν. [7]

Το Ανώτατο Συμβούλιο Ασφάλειας της Μολδαβίας, σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 69 του 2017, αποτελείται από 18 μέλη. Αυτά περιλαμβάνουν τον Προέδρο της Δημοκρατίας της Μολδαβίας (ο οποίος τελεί χρέη Προέδρου του Συμβουλίου), τον Σύμβουλο Ειδικών Υποθέσεων του Προέδρου, τον Σύμβουλο του Προέδρου για την Άμυνα και Εθνική Ασφάλεια[8] (ο οποίος τελεί χρέη Γραμματέα του Συμβουλίου),[9] τον Πρόεδρο του Κοινοβουλίου, τον Πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο και Αντιπρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας, Άμυνας και Δημόσιας Τάξης, τον Υπουργό Εσωτερικών, τον Υπουργό Άμυνας, τον Διευθυντή της Υπηρεσίας Ασφάλειας και Πληροφοριών, τον Γενικό Εισαγγελέα, τον Διευθυντή της Εθνικής Τράπεζας της Μολδαβίας, τον Κυβερνήτη της Γκαγκαουζίας (Gagauzia), τον Γενικό Γραμματέα του Δημόσιου Τομέα, τον Σύμβουλο του Προέδρου για την Επανένταξη, τον Σύμβουλο του Προέδρου για Οικονομικά Ζητήματα, τον Σύμβουλο του Προέδρου για Νομικές και Θεσμικές Υποθέσεις-Αντιπρόσωπο του Προέδρου για τις Σχέσεις με το Κοινοβούλιο και την Κυβέρνηση και τον Σύμβουλο του Προέδρου για την Εκπαίδευση, τον Πολιτισμό και την Έρευνα.[10]

Στο σημείο αυτό οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η Μολδαβία δεν είναι το μοναδικό κράτος που διαθέτει Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας. Για την ακρίβεια συμβαίνει το αντίθετο, καθώς τα περισσότερα σύγχρονα κράτη διαθέτουν παρόμοια θεσμικά όργανα συμβουλευτικού χαρακτήρα, η ονομασία των οποίων διαφέρει από κράτος σε κράτος. Τα εν λόγω όργανα είναι επιφορτισμένα με διάφορες αρμοδιότητες που σχετίζονται με τον τομέα της Εθνικής Ασφάλειας, μεταξύ των οποίων η χάραξη της Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας, η καθημερινή ενημέρωση του Προέδρου ή Πρωθυπουργού – ανάλογα με το πολιτικό σύστημα του κάθε κράτους – σχετικά με ζητήματα που επηρεάζουν την Εθνική Ασφάλεια του κράτους και η συμβολή στη λήψη απόφασης μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες που ακολουθούνται κατά τις τακτικές ή έκτακτες συνεδριάσεις των μελών τους.

Το πρώτο Κράτος που θέσπισε ένα τέτοιο επιτελικό όργανο ήταν οι Η.Π.Α., οι οποίες σύμφωνα με το Νόμο Εθνικής Ασφάλειας (National Security Act)^[11] που ψηφίστηκε το 1947 προχώρησαν στην ίδρυση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (National Security Council). Το εν λόγω Συμβούλιο – αφενός επειδή ήταν το πρώτο που δημιουργήθηκε και αφετέρου λόγω της παγκόσμιας επιρροής των Η.Π.Α. – αποτέλεσε το πρότυπο βάση του οποίου άλλα κράτη ίδρυσαν αντίστοιχες δομές, όπως το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας[12] [Milli Güvenlik Kurulu (MGK)] της Τουρκικής Δημοκρατίας το 1962, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας[13] (National Security Council) του Ηνωμένου Βασιλείου το 2010, η Κεντρική Επιτροπή Εθνικής Ασφάλειας^[14] (Central National Security Commission) της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας το 2014, το Συμβούλιο Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας[15] (Defence and National Security Council) της Γαλλικής Δημοκρατίας το 2019 και πολλά άλλα.

Το σημαντικότερο έγγραφο που εκπονεί κάθε Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας ονομάζεται Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας (National Security Strategy). Όπως καταλαβαίνει κανείς πρόκειται για ένα κείμενο στρατηγικού χαρακτήρα, το οποίο αποτελεί τη βάση για την εκπόνηση της Εθνικής Στρατηγικής των επιμέρους κρατικών Φορέων-Υπουργείων. Στο κείμενο αυτό – όπως και στις περισσότερα στρατηγικά κείμενα – συνήθως περιγράφεται το περιβάλλον εντός του οποίου καλείται να δράσει το εν λόγω κράτος, καθορίζονται τα εθνικά συμφέροντα, προσδιορίζονται οι εθνικές απειλές και τέλος παρέχονται οι γενικές κατευθύνσεις όσον αφορά τους στόχους (ends) που επιδιώκονται, τα μέσα (means) που απαιτούνται και τους τρόπους (ways) με τους οποίους θα επιτευχθούν, παρέχοντας με τον τρόπο αυτό το πλαίσιο εντός του οποίου θα ασκηθεί η Εσωτερική και Εξωτερική Πολιτική.[16]

Στις 26 Απριλίου 2022, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Μολδαβίας συγκάλεσε το Ανώτατο Συμβούλιο Ασφάλειας της χώρας προκειμένου να εξεταστεί η κατάσταση που επικρατούσε στην Υπερδνειστερία, έπειτα από εκρήξεις που είχαν σημειωθεί εκείνο το διάστημα σε σημαντικές υποδομές της εν λόγω περιοχής.[17] Κατά την ανακοίνωση που εξέδωσε με το πέρας της συνεδρίασης, η Πρόεδρος δήλωσε μεταξύ άλλων ότι «[…] Η ανάλυσή μας μέχρι στιγμής δείχνει ότι υπάρχουν εντάσεις μεταξύ διαφορετικών δυνάμεων στην περιοχή που ενδιαφέρονται να αποσταθεροποιήσουν την κατάσταση. Αυτό καθιστά την περιοχή της Υπερδνειστερίας ευάλωτη και δημιουργεί κινδύνους για τη Δημοκρατία της Μολδαβίας […]».[18]

Εικόνα 1: Χάρτης της Μολδαβίας στον οποίο διακρίνεται και η Υπερδνειστερία (Transdniestria)

(Πηγή: https://www.britannica.com/place/Transdniestria)

Η διαμορφωθείσα κατάσταση μάλιστα θεωρήθηκε από την ηγεσία της Μολδαβίας τόσο επικίνδυνη, ώστε το Συμβούλιο Ασφάλειας πρότεινε την εφαρμογή μέτρων όπως «[…] Η αύξηση της έντασης των ελέγχων κίνησης κοντά στη ζώνη ασφαλείας της Υπερδνειστερίας, η αύξηση της έντασης των περιπολιών και των ελέγχων στο έδαφος της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και στα σύνορα, η αύξηση του επιπέδου συναγερμού για την ασφάλεια των υποδομών ζωτικής σημασίας και η αύξηση του επιπέδου εγρήγορσης όλων των φορέων που είναι αρμόδιοι για τη διασφάλιση της δημόσιας τάξης και ασφάλειας […]»[19].

Η Πρόεδρος της Μολδαβίας τόνισε επίσης ότι είναι αποφασισμένη «[…] να πάρει κάθε απαραίτητο μέτρο προκειμένου να εμποδίσει την κλιμάκωση της κατάστασης, να διατηρήσει την ασφάλεια και να προστατέψει τους πολίτες της Μολδαβίας […]»,[20] ζητώντας από όσους συμβάλλουν στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης να είναι πολύ προσεκτικοί ως προς τις πληροφορίες που δημοσιεύουν, ώστε να μη αποτελέσουν μέρος της επιχειρούμενης εκστρατείας παραπληροφόρησης των πολιτών. Τέλος επεσήμανε ότι αν και η συγκεκριμένη περιοχή δεν ελέγχεται από τις Αρχές της Μολδαβίας, αποτελεί τμήμα αυτής και τόπο κατοικίας Μολδαβών πολιτών, η προστασία των οποίων αποτελεί προτεραιότητα του κράτους.

Τον συγκεκριμένο κίνδυνο επιβεβαίωσαν και οι δηλώσεις της Διευθύντριας της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών[21] (Director of National Intelligence) των Η.Π.Α. κατά τη διάρκεια ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας (Senate Armed Services Committee) που έλαβε χώρα στις 10 Μαΐου 2022. Σύμφωνα με αυτές η Διευθύντρια δήλωσε πως εκτιμάται ότι «[…] ο Πρόεδρος Πούτιν προετοιμάζεται για μια παρατεταμένη σύγκρουση στην Ουκρανία, κατά την οποία σκοπεύει να επιτύχει στόχους πέρα ​​από το Ντονμπάς. […] Η Ρωσία δεν θα αρκεστεί απλώς στην κατάκτηση του Ντονμπάς […]. Ο Πούτιν σκοπεύει να καταλάβει τη νοτιοανατολική Ουκρανία, να συνδεθεί με την κατεχόμενη από τη Ρωσία Κριμαία και να χτίσει μια χερσαία γέφυρα στην Υπερδνειστερία […]».[22]

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η θέση του Διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών [Director of National Intelligence (DNI)] δημιουργήθηκε μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11^ης Σεπτεμβρίου 2001 με σκοπό τον ενιαίο συντονισμό όλων των Αμερικανικών Υπηρεσιών Πληροφοριών. Πράγματι, ο εκάστοτε Διευθυντής ηγείται της κοινότητας των Υπηρεσιών Πληροφοριών των Η.Π.Α., αποτελώντας συνάμα τον κατεξοχήν σύμβουλο του Προέδρου των Η.Π.Α., του Αμερικανικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και των λοιπών θεσμικών οργάνων, σύμφωνα με το Nόμο για τη Μεταρρύθμιση των Πληροφοριών και την Πρόληψη της Τρομοκρατίας [Intelligence Reform and Terrorism Prevention Act (ΙRTPA)] που ψηφίστηκε το 2004. ^[23]

Όσον αφορά τη Ρωσία, το θεσμικό της όργανο που ασχολείται με την Εθνική Ασφάλεια ονομάζεται Συμβούλιο Ασφάλειας[24] (ΣΑ) [Sovet Bezopasnosti (SB)] της Ρωσικής Ομοσπονδίας και ιδρύθηκε το 1992. Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του Προέδρου της Ρωσίας το Συμβούλιο Ασφάλειας «[…] είναι ένα συνταγματικό συμβουλευτικό όργανο που προετοιμάζει τις αποφάσεις του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας σε θέματα ασφάλειας, αμυντικής οργάνωσης, στρατιωτικών έργων, αμυντικής παραγωγής, στρατιωτικής-τεχνικής συνεργασίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας με ξένα κράτη, άλλα θέματα που σχετίζονται με την προστασία της συνταγματικής τάξης, την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, καθώς και σε θέματα σχετικά με τη διεθνή συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας».^[25] Περιλαμβάνει επίσης τη Γραμματεία (Secretariat) η οποία είναι το επιτελικό όργανο του Συμβουλίου, επικεφαλής της οποίας είναι ο Γραμματέας του ΣΑ (Secretary of the SC), ο οποίος «[…] είναι ο υπάλληλος που είναι αρμόδιος για την επίβλεψη και εκτέλεση των καθηκόντων που ανατίθενται στο Συμβούλιο Ασφαλείας.[…] διορίζεται και απολύεται από τον πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, στον οποίο υπάγεται απευθείας».^[26]

Το Συμβούλιο Ασφάλειας της Ρωσίας απαριθμεί 30 μέλη^[27] (13 τακτικά και 17 μη τακτικά). Τα τακτικά μέλη περιλαμβάνουν τον Προέδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, τον Αναπληρωτή Πρόεδρο του Συμβουλίου Ασφαλείας, τον Πρωθυπουργό της Ρωσίας, την Πρόεδρο του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας, τον Διευθυντή της Υπηρεσίας Πληροφοριών Εξωτερικού, τον Πρόεδρο της Κρατικής Δούμας, τον Επιτελάρχη του Επιτελικού Γραφείου του Προέδρου, τον Ειδικό Προεδρικό Εκπρόσωπο για την Προστασία του Περιβάλλοντος, την Οικολογία και τις Μεταφορές, τον Γραμματέα του Συμβουλίου Ασφάλειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, τον Υπουργό Άμυνας, τον Υπουργό Εξωτερικών, τον Υπουργό Εσωτερικών και τον Διευθυντή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφάλειας.^[28]

Στο πλαίσιο της λειτουργίας του Ρωσικού Συμβουλίου Ασφάλειας, συγκροτούνται επίσης μόνιμες ή προσωρινές Διυπηρεσιακές Επιτροπές^[29], οι οποίες εξετάζουν τα ζητήματα εθνικής ασφάλειας σε γεωγραφικό (ανά περιοχή) ή θεματικό (σύμφωνα με κάποιο τομέα όπως πχ. οικονομία, τρομοκρατία, κλπ) επίπεδο. Συμπληρωματικά με το Συμβούλιο Ασφάλειας λειτουργεί επίσης το Επιστημονικό Συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από Ρώσους της ακαδημαϊκής κοινότητας (επιστήμονες, μέλη εκπαιδευτικών ινστιτούτων, ειδικούς, κλπ) και έχει ως σκοπό την παροχή εξειδικευμένων επιστημονικών γνώσεων.^[30] Στο πλαίσιο της λειτουργίας του, το ΣΑ εκπονεί από το 2009 και μετά τη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας^[31] (National Security Strategy), η οποία κατά τα προηγούμενα έτη ονομαζόταν Δόγμα Εθνικής Ασφάλειας (National Security Concept).

Όσον αφορά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν η Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας του 2021,[32] στην οποία το ΝΑΤΟ χαρακτηρίζεται ως μία από τις κυριότερες στρατιωτικές απειλές της Ρωσικής Εθνικής Ασφάλειας. Για την αντιμετώπιση της εν λόγω απειλής μάλιστα, ορισμένα από τα μέτρα που καθορίζονται είναι η ικανότητα πυρηνικής αποτροπής και η προστασία όχι μόνο των εθνικών συμφερόντων της Ρωσίας αλλά και των πολιτών της που βρίσκονται εκτός της Ρωσικής επικράτειας. Η εισβολή επομένως της Ρωσίας στην Ουκρανία με την πρόφαση της προστασίας των Ρωσόφωνων κατοίκων αυτής, βασίζεται στις προβλέψεις της Ρωσικής Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας.

Έχοντας επομένως ως δεδομένο τους ιστορικούς δεσμούς που διατηρεί η Ρωσική Ομοσπονδία με την περιοχή της Υπερδνειστερίας, τις προαναφερθείσες διατάξεις της Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας, τις δηλώσεις της Διευθύντριας της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των Η.Π.Α. αλλά και τις πρόσφατες δηλώσεις του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών, συμπεραίνουμε ότι η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» της Ρωσίας δεν αποκλείεται να επεκταθεί μελλοντικά και στην περιοχή της Υπερδνειστερίας. Το γεγονός επίσης ότι η Μολδαβία – τμήμα της οποίας αποτελεί η εν λόγω περιοχή – δεν αποτελεί κράτος μέλος του ΝΑΤΟ καθιστά μία ενέργεια σαν και αυτή πιο «ασφαλή» για την Ρωσική Ομοσπονδία, καθώς δεν δίνει το «δικαίωμα» στα κράτη-μέλη του να κάνουν χρήση του άρθρου 5 της Βορειοατλαντικής Συνθήκης, σύμφωνα με το οποίο:

«Τα Συμβαλλόμενα Μέρη συμφωνούν ότι ένοπλη επίθεση εναντίον ενός ή περισσοτέρων από αυτών στην Ευρώπη ή τη Βόρεια Αμερική θα θεωρηθεί επίθεση εναντίον όλων και συνεπώς συμφωνούν ότι, σε περίπτωση τέτοιας ένοπλης επίθεσης, καθένα από αυτά, […] θα συνδράμει το Μέρος ή Μέρη που δέχονται την επίθεση με τη λήψη άμεσων, μεμονωμένων και ε συμφωνία με τα υπόλοιπα Μέρη, τέτοιων μέτρων τα οποία θεωρεί αναγκαία, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ένοπλης βίας, για την αποκατάσταση και διατήρηση της ασφάλειας της περιοχής του Βορείου Ατλαντικού».[33]

Επιπλέον, μία επέκταση των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Υπερδνειστερία παρέχει στη Ρωσική Ομοσπονδία σημαντικά πλεονεκτήματα σε τακτικό επίπεδο, καθώς αφενός αποκλείει την Ουκρανία από το Νότο (βλέπε Εικόνα 2) δημιουργώντας ενιαίο μέτωπο με τον θύλακα που έχει δημιουργηθεί Βόρεια της Κριμαίας (Supporting effort 2) – όπως πολύ σωστά είχε επισημάνει σε παλαιότερη ανάλυσή του ο κ. Γέροντας Παναγιώτης[34] – και αφετέρου δημιουργεί έναν επιπλέον μέτωπο, αναγκάζοντας την Ουκρανία να στείλει στην περιοχή επιπλέον στρατεύματα είτε από αυτά που τηρεί ως εφεδρεία και δεν έχουν εμπλακεί ακόμα σε επιχειρήσεις είτε από αυτά που μάχονται στον τομέα της κύριας προσπάθειας (Main effort), ενέργεια που δεν ενδείκνυται από τακτικής άποψης, καθώς θα αποδυναμώσει την Ουκρανική ενέργεια δίνοντας «το πάνω χέρι» στη Ρωσία.

Εικόνα 2: Χάρτης Καταστάσεως στο Θέατρο Επιχειρήσεων της Ουκρανίας της 1^ης Σεπτεμβρίου 2022

(Πηγή: https://www.understandingwar.org/backgrounder/ukraine-conflict-updates)

Ένα ακόμα πιο ακραίο σενάριο που σχετίζεται με την διαμορφωθείσα κατάσταση, αφορά στην πιθανή αναγνώριση της κυριαρχίας της Υπερδνειστερίας από τη Ρωσία κατά τρόπο αντίστοιχο με την αναγνώριση της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ» [Donetsk People’s Republic (DPR)] και της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ» [Lugansk People’s Republic (LPR)], έπειτα δηλαδή από συνεδρίαση του Ρωσικού Συμβουλίου Ασφάλειας.[35] Η υπογραφή στη συνέχεια μίας παρόμοιας «Συνθήκης Φιλίας, Συνεργασίας και Αμοιβαίας Βοήθειας» με την Υπερδνειστερία, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί (και πάλι) ως δικαιολογία για μία δεύτερη «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στο έδαφος της Υπερδνειστερίας. Επειδή ωστόσο η Ρωσία έχει ήδη χρησιμοποιήσει τη συγκεκριμένη τακτική στο Ντονμπάς (Donbas), μία τέτοια ενέργεια κρίνεται σχετικά απίθανη καθώς θα της στερήσει τη δυνατότητα αιφνιδιασμού, ενός παράγοντα που είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία για κάθε στρατιωτικής επιχείρησης.

Ολοκληρώνοντας την ανάλυσή μας, οφείλουμε να επισημάνουμε για ακόμα μία φορά τον κυρίαρχο ρόλο που διαδραματίζει το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας κάθε κράτους στη χάραξη και εφαρμογή της Εξωτερικής του Πολιτικής. Για το λόγο αυτό – ειδικά όσον αφορά την κατάσταση στην Ουκρανία – θα πρέπει να έχουμε στραμμένη την προσοχή μας στο Συμβούλιο Ασφάλειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας και το Ανώτατο Συμβούλιο Ασφάλειας της Μολδαβίας. Σε περίπτωση που ανακοινωθεί στο προσεχές μέλλον η έκτακτη σύγκληση κάποιου εξ αυτών ή και των δύο με σκοπό την εξέταση της κατάστασης στην Υπερδνειστερία, η ενέργεια αυτή θα πρέπει να εκληφθεί ως μία ένδειξη κλιμάκωσης της έντασης στην ευρύτερη περιοχή, η οποία με τη σειρά της ενδέχεται να οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές τόσο σε στρατηγικό όσο και σε τακτικό επίπεδο.

*Αναλυτής στο Κέντρο Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων (ΚΕΔΙΣΑ)

Μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.)

Research Associate of Hermes Institute of International Affairs, Security & Geoeconomy (I.I.A.S.GE.)

Master of Arts στη «Διακυβέρνηση, Ανάπτυξη και Ασφάλεια στη Μεσόγειο» του Πανεπιστημίου Αιγαίου

—————————————

[1] Transdniestria, Britannica, https://www.britannica.com/place/Transdniestria (02/09/2022).

[2] Foreign Minister Sergey Lavrov’s remarks and answers to questions at a meeting with participants in the Znaniye educational marathon, Moscow, August 31, 2022, The Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation, https://www.mid.ru/en/foreign_policy/news/1827982/ (02/09/2022).

[3] Οπ.π.

[4] Τα εν λόγω Συμβούλια αν και έχουν ελαφρώς διαφορετική ονομασία από τα περισσότερα Συμβούλια Εθνικής Ασφάλειας των υπόλοιπων κρατών ανά τον κόσμο, εν τούτοις επιτελούν την ίδια λειτουργία.

[5] Presidency of the Republic of Moldova, Supreme Security Council, Legal Framework, Normative acts regulating the activity of the Supreme Security Council, https://presedinte.md/eng/cadrul-normativ (02/09/2022).

[6] Presidency of the Republic of Moldova, Supreme Security Council, Press Releases, Moldovan president signs decree creating new composition of Supreme Security Council, https://presedinte.md/eng/css-comunicate-de-presa/presedintele-nicolae-timofti-a-semnat-un-decret-privind-constituirea-consiliului-suprem-de-securitate-intr-o-noua-componenta-50338 (02/09/2022).

[7] Presidential Decree No. 331 on the approval of the Regulation of the Supreme Security Council http://lex.justice.md/index.php?action=view&view=doc&lang=1&id=290266 (02/09/2022).

[8] Στα περισσότερα κράτη ονομάζεται Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας.

[9] Presidency of the Republic of Moldova, Supreme Security Council, Legal Framework, οπ.π.

[10] President of the Republic of Moldova, Decree No. 69, 10 March 2017, http://lex.justice.md/index.php?action=view&view=doc&lang=1&id=369418 (03/09/2022).

[11] National Security Act of 1947, https://www.govinfo.gov/content/pkg/COMPS-1493/pdf/COMPS-1493.pdf (02/09/2022).

[12] Presidency of the Republic of Türkiye, Secretariat-General of the National Security Council, https://www.mgk.gov.tr/en/index.php/secretariat-general/about-us (02/09/2022).

[13] Government of the United Kingdom, National Security Council, https://www.gov.uk/government/groups/national-security-council (02/09/2022).

[14]Qin Liwen, Securing the “China Dream”: What Xi Jinping wants to achieve with the National Security Commission (NSC), Mercator Institute for China Studies, 24 February 2014, https://merics.org/sites/default/files/2020-05/China%20Monitor%20No_4.pdf (31/08/2022).

[15] Defence and National Security Council, https://www.elysee.fr/en/french-presidency/defence-and-national-security-council (02/09/2022).

[16] Cavanaugh ML, It’s time to end the tyranny of Ends, Ways, and Means, 24 July 2017, Modern War Institute, United States Military Academy, https://mwi.usma.edu/time-end-tyranny-ends-ways-means/ (02/09/2022).

[17] Presidency of the Republic of Moldova, Message of President Maia Sandu on the incidents in the Transnistrian region after the meeting of the Supreme Security Council, https://presedinte.md/eng/presa/mesajul-presedintei-maia-sandu-dupa-sedinta-css-cu-privire-la-incidentele-din-regiunea-transnistreana (02/09/2022).

[18] Οπ.π.

[19] Οπ.π.

[20] Οπ.π.

[21] Office of the Director of National Intelligence, Director of National Intelligence, https://www.dni.gov/index.php/who-we-are/leadership/director-of-national-intelligence (02/09/2022).

[22] Knox Olivier, Russia will take ‘years’ to recover from early Ukraine setbacks, 11 May 2022, The Washington Post, https://www.washingtonpost.com/politics/2022/05/11/russia-will-take-years-recover-early-ukraine-setbacks/ (02/09/2022).

[23] Public Law 108-458-Dec. 17,2004, Intelligence Reform and Terrorism Prevention Act of 2004, https://www.govinfo.gov/content/pkg/PLAW-108publ458/pdf/PLAW-108publ458.pdf (02/09/2022).

[24] President of Russia, Security Council, General Information, http://www.en.kremlin.ru/structure/security-council (02/09/2022).

[25] Ομοσπονδιακός Νόμος περί Ασφάλειας, http://scrf.gov.ru/security/docs/document111/ (03/09/2022).

[26] President of Russia, Security Council, General Information, http://www.en.kremlin.ru/structure/security-council (03/09/2022).

[27] President of Russia, Security Council, Members, http://www.en.kremlin.ru/structure/security-council/members (03/09/2022)

[28] President of Russia, Security Council, Members, οπ.π.

[29] Security Council of the Russian Federation, Interdepartmental Commissions of the Security Council of the Russian Federation, http://scrf.gov.ru/about/commission/ (03/09/2022).

[30] Security Council of the Russian Federation, Regulations on the Scientific Council under the Security Council of the Russian Federation, http://scrf.gov.ru/about/NS_spis_organ/polozh_NS/(03/09/2022).

[31] Russia: National Security Strategy to 2020, Center for Security Studies, https://css.ethz.ch/en/services/digital-library/publications/publication.html/154915 (03/09/2022).

[32] Security Council of the Russian Federation, National Security Strategy of the Russian Federation, http://scrf.gov.ru/security/docs/document133/ (02/09/2022).

[33] North Atlantic Treaty Organization, Η Συνθήκη Του Βόρειου Ατλαντικού, https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_17120.htm?selectedLocale=el (03/09/2022).

[34] Γέροντας Παναγιώτης, Η Μολδαβία είναι ο στόχος ή αλλιώς το μεγάλο παιχνίδι της Ρωσίας, 25 Ιουλίου 2022, Geopolitics & Daily News, https://geopolitics.iisca.eu/2022/07/25/%ce%b7-%ce%bc%ce%bf%ce%bb%ce%b4%ce%b1%ce%b2%ce%af%ce%b1-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%ce%bf-%cf%83%cf%84%cf%8c%cf%87%ce%bf%cf%82-%ce%ae-%ce%b1%ce%bb%ce%bb%ce%b9%cf%8e%cf%82-%cf%84%ce%bf-%ce%bc%ce%b5/ (02/09/2022).

[35] Κουκάκης Γεώργιος, Ουκρανία: Χρησιμοποιώντας την ειρήνη ως όπλο, 22 Φεβρουαρίου 2022, Κέντρο Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων (ΚΕΔΙΣΑ), https://kedisa.gr/oukrania-chrisimopoiontas-tin-eirini-os-oplo/ (02/09/2022).

ΠΗΓΗ: geopolitics.iisca.eu