Κύπρος: Οι δολοφόνοι σε αυτό το μικρό νησί έζησαν πάντα σαν βασιλιάδες

Κοίταξα τη φωτογραφία απέναντί μου. Μια φωτογραφία που δεν μπόρεσα να αντιληφθώ σε ποιο μέρος ήταν. Στη φωτογραφία, Ελληνοκύπριοι με ανήσυχα βλέμματα.

Διάβασα μια είδηση παλιάς εφημερίδας. Και ύστερα κοίταξα μια φωτογραφία. Έλεγε το εξής στην είδηση με ημερομηνία 17 Ιουλίου 1974:

«Μια ομάδα Ελληνοκυπρίων που ήρθε στην πλατεία προέβη σε επίδειξη αγάπης προς τον Πρωθυπουργό Μπουλέντ Ετζεβίτ, ο οποίος έκανε μια βόλτα στο Λονδίνο προτού επιστρέψει στη Μητέρα Πατρίδα. Κάποιοι από τους Ελληνοκύπριους που ζουν στο Λονδίνο αγκάλιασαν τον Ετζεβίτ και του είπαν ‘σώσε μας από την καταπίεση της φασιστικής διοίκησης, φέρε στο νησί την σωτηρία’».

Κοίταξα τη φωτογραφία απέναντί μου. Μια φωτογραφία που δεν μπόρεσα να αντιληφθώ σε ποιο μέρος ήταν. Στη φωτογραφία, Ελληνοκύπριοι με ανήσυχα βλέμματα. Ηλικιωμένοι, νέοι. Γυναίκες, άντρες. Υπάρχει και ένας ηλικιωμένος ιερέας και ένας νεαρός. Ο νεαρός ιερέας βρίσκεται πίσω από μια νεαρή γυναίκα που θεωρώ ότι ήταν η σύζυγός ή η αδελφή του και κρατάει τη γυναίκα από το χέρι και από τον ώμο. Στην αγκαλιά της γυναίκας είναι ένα μικρό βρέφος. Ένας μωρό νεογέννητο. Και η σημαντικότερη φιγούρα της φωτογραφίας είναι ένας Τούρκος στρατιώτης. Με μουστάκι. Με το πιστόλι στη μέση. Με το όπλο στον ώμο. Απλώνει το χέρι και χαϊδεύει με στοργή το μάγουλο του μικρού βρέφους. Κοιτάζει τον φακό με ένα ευτυχισμένο χαμόγελο. Κανείς δεν χαμογελάει στη φωτογραφία. Στο πρόσωπο όλων φαίνεται ένταση. Ήταν πολύ θλιμμένοι. Μαράζι, πολύ μαράζι. Ο μόνος που χαμογελούσε στη φωτογραφία είναι ο στρατιώτης.

Ένας μάστορας ζωγράφος θα έφτιαχνε έναν πολύ καλό πίνακα από αυτή τη φωτογραφία. Και κάτω από τη φωτογραφία θα έγραφε «Κύπρος 1974… Ιούλιος/Αύγουστος».

Ποιος θα μας διηγηθεί τώρα την ιστορία αυτής της φωτογραφίας; Τι έγινε μετά; Ζουν αυτοί οι άνθρωποι; Αν ζει κάποιος, να διηγηθεί. Τι έγινε το μωρό; Μεγάλωσε; Είναι 48 χρόνων τώρα; Μιλήστε, μιλήστε άνθρωποι…Θέλω να ξέρω τι σας συνέβη. Είμαστε ζωντανοί, πείτε. Σβήστε τις κακές σκέψεις από το μυαλό μου.

Είναι μια αναμνηστική φωτογραφία ενός μυστακοφόρου στρατιώτη και όχι φωτογραφία μιας δολοφονίας. Μια φωτογραφία της Κύπρου του 1974. Είναι Ελληνόπουλο και όχι Τουρκόπουλο το παιδί του οποίου ο Τούρκος στρατιώτης χαϊδεύει το μάγουλο με στοργή.

Τότε, γιατί έχω αυτές τις κακές σκέψεις; Γιατί σκέφτομαι πάντα τι έγινε μετά; Μπορεί να υπάρχει ευτυχισμένο τέλος σε αυτή τη φωτογραφία; Σε αυτήν υπάρχει μια θλίψη που μοιάζει με τη θλίψη μας μετά από κάθε ταινία, μετά από κάθε μυθιστόρημα που δεν τελειώνει.

Και ιδού ακόμα μια φωτογραφία. Μια μάντρα στη μέση της πεδιάδας. Δεν υπάρχουν ζώα εκεί. Άνθρωποι υπάρχουν. Και πάνω από το κεφάλι τους δεν είναι ένας τσομπάνης. Είναι ένας ένοπλος φρουρός στρατιώτης πάνω από το κεφάλι του οποίου κυματίζει η σημαία με το μισοφέγγαρο. Πίσω φαίνονται τα βουνά. Είναι ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης αιχμαλώτων!

Είναι η δική μου χώρα αυτή; Ποιο είναι αυτό το μέρος; Κάποιος λέει η πεδιάδα του Γκιόνελι. Σύμφωνα με κάποιον άλλο είναι η Μεσαριά! Η ζέστη είναι η ζέστη του Ιουλίου και του Αυγούστου. Η δίψα είναι η δίψα του καλοκαιριού. Όλοι είναι εξαθλιωμένοι. Και όλοι είναι κακιωμένοι με τη ζωή. Είμαι περίεργος και γι’ αυτούς.

Μιλήστε άνθρωποι, μιλήστε. Ζείτε; Είστε ζωντανοί ή νεκροί;Ύστερα τι έγινε; Διηγηθείτε μου. Αυτό δεν μοιάζει με ταινία με ευτυχισμένο τέλος. Θέλω να φανταστώ ότι σώθηκαν, επέστρεψαν στα σπίτια τους και κλαίγοντας αγκαλιάστηκαν με τους αγαπημένους τους που τους περίμεναν. Όμως, αυτό είναι η φαντασία, αδελφέ μου, δύσκολη τέχνη, δύσκολη… Πολύ δύσκολη.

Μετά από όλες αυτές τις φωτογραφίες σκέφτομαι τους Ελληνοκύπριους που τρεις μέρες προηγουμένως αγκάλιασαν τον Ετζεβίτ στο Λονδίνο λέγοντάς του «σώσε μας». Τους έσωσε; Ήρθαν, έχυσαν αίμα, τα πήραν και έμειναν.

Η μάντρα που βρίσκεται στη μέση της πεδιάδας έγινε μια μάντρα για όλους εμάς. Γίναμε πρόβατα. Μας μέτρησαν στο κοπάδι. Οι δολοφόνοι σε αυτό το μικρό νησί έζησαν πάντα σαν βασιλιάδες. Οι αθώοι πάντα καταπιέζονταν. Και αποκόπηκα και εγώ από τη ζωή όταν είδα ότι οι υπόλοιποι από εμάς δεν νοιάζονται για την τραγωδία που ζει κάποιος ανάμεσά μας.

Συσσωρεύτηκαν τόσο κακές, τόσες πολλές μαυρόασπρες φωτογραφίες μέσα στην ψυχή μου, που κατάλαβα ότι από εδώ και μπρος δεν είναι εύκολο να ευτυχίσεις. Ένιωσα πιο πολύ ενόχληση από κάθε άλλη φορά για όσους λένε «να ξεχάσουμε το παρελθόν, να κοιτάξουμε μόνο το μέλλον». Ακόμα και κάποιος που πάσχει με Alzheimer δεν τα ξεχνάει αυτά. Εγώ, πώς να τα ξεχάσω;

Πηγή: Πολίτης