Σε άρθρο του, με τίτλο «It’s time to arm Cyprus», ο Αμερικανός αναλυτής Michael Rubin υποστηρίζει ότι ήρθε ο καιρός οι ΗΠΑ ν’ αντιστρέψουν την πορεία και να παράσχουν στην Κύπρο έναν στρατό των αναπτυγμένων χωρών.

Η άρση του αμερικανικού εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία δημιουργεί την ιστορική ευκαιρία για τη Λευκωσία ν’ ανεβεί για τα καλά στο άρμα της Δύσης και να καταστεί υπολογίσιμος παίκτης και εταίρος στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Δεν έχει έρθει όμως ακόμα η στιγμή, που η Εθνική Φρουρά θα ξεκινήσει να εξοπλίζεται με αμερικανικά άρματα μάχης και περίπλοκα οπλικά συστήματα. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να παρέλθει μια περίοδος, κατά την οποία η Εθνική Φρουρά θα έχει διεξαγάγει μαζί με τις ΗΠΑ και άλλα συμμαχικά κράτη, αρκετές συνεκπαιδεύσεις και ασκήσεις, όπως και κοινές εργασίες του προσωπικού, οι οποίες εν τέλει θα μετατρέψουν το σύνολο της Εθνικής Φρουράς σε έναν «Δυτικό» στρατό.

Οι ανάγκες της Εθνικής Φρουράς για αναβάθμιση είναι μεγάλες και αγγίζουν όλα τα σώματα στρατού. Από τον απλό Πεζό, μέχρι το Πυροβολικό, τις Διαβιβάσεις και τη Διοίκηση Ναυτικού, υπάρχουν δεκάδες ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν, ώστε η Εθνική Φρουρά να καταστεί ένας σύγχρονος στρατός, με την δυνατότητα διακλαδικών επιχειρήσεων.

Η αρχή ωστόσο για το Υπουργείο Άμυνας και το ΓΕΕΦ έγινε με την υπογραφή συμβολαίων με το Ισραήλ για την προμήθεια ατομικού προστατευτικού εξοπλισμού των εθνοφρουρών, που ελπίζουμε σύντομα να φτάσει και τις τάξεις της εφεδρείας. Ακολούθησε επίσης η ανάθεση συμβάσεως με το Τελ Αβίβ, για την προμήθεια πυραυλικού συστήματος εδάφους – αέρος μεγάλου βεληνεκούς.

Το πλάνο του Υπουργείου Άμυνας για τη μετατροπή της Εθνικής Φρουράς σε έναν σύγχρονο στρατό αποκαλύπτεται και από την αντικατάσταση των ρωσικών ελικοπτέρων Mi-35, με τα ελικόπτερα πολλαπλών ρόλων H145M της Airbus, τα οποία μπορούν να εξοπλιστούν με ισραηλινούς πυραύλους SPIKE ER-2 και πλήρη σουίτα οπλισμού. Άλλωστε, με παραδοχή του ιδίου του Υπουργού Άμυνας, η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται φέτος στο υψηλότερο σημείο δαπανών για εξοπλιστικά εδώ και 20 χρόνια.

Οι φωνές…

Βεβαίως υπάρχουν και οι φωνές, οι οποίες προτάσσουν πολλά και λογικά επιχειρήματα απέναντι στο άνοιγμα της Κύπρου προς τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, αποκόπτοντας τους δεσμούς με τη Μόσχα. Ο φόβος για ενδεχόμενα αντίποινα στο Κυπριακό από τη Ρωσία εκφράζεται συχνά από πολλούς σχολιαστές, ωστόσο, με προσεγμένες διπλωματικές κινήσεις, οι κυπρορωσικές σχέσεις μπορεί να μην επηρεαστούν στον βαθμό της ρήξης.

Προστίθεται, επίσης, ότι η Κύπρος συμμετέχει, από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία, στις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Μόσχας, κάτι που φαίνεται ότι δεν επηρεάζει την προσέγγιση της Ρωσίας στο Κυπριακό, με τον ίδιο τον Βλαντιμίρ Πούτιν να δηλώνει ξεκάθαρα ότι η Μόσχα επιθυμεί τη λύση του Κυπριακού στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ.

Τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα ορίζουν ότι η Κύπρος θα πρέπει να ακολουθήσει ξεκάθαρη γραμμή. Από τη στιγμή που η Λευκωσία αποφάσισε να ακολουθήσει τον δρόμο της συμμόρφωσης στις «Δυτικές» απαιτήσεις, θα πρέπει να εφαρμόσει πιστά κάποιες συντεταγμένες, όπως η μη αγορά οπλικών συστημάτων από τη Ρωσία.

Τα ωφελήματα…

Το μεγαλύτερο όφελος που μπορούν να προσφέρουν οι Αμερικανοί στην Εθνική Φρουρά είναι η εκπαίδευση και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας, κάτι το οποίο το Υπουργείο Άμυνας ήδη πράττει, με την αποστολή Κυπριών αξιωματικών στις ΗΠΑ για εκπαίδευση, αλλά και με τις πολλές συνεκπαιδεύσεις και κοινές ασκήσεις που διεξάγονται.

Απ’ εκεί και πέρα, υπάρχουν και ευκαιρίες για τα εξοπλιστικά, μέσω προγραμμάτων, στα οποία η Λευκωσία μπορεί να αιτηθεί να ενταχθεί.

Ο αμερικανικός νόμος Εκμισθώσεως και Δανεισμού (Lend Lease Act), τον οποίο θέσπισε ο Πρόεδρος Φράνκλιν Ντ. Ρούζβελτ και εγκρίθηκε από τη Νομοθετική Εξουσία των ΗΠΑ το 1941, προνοεί την εκμίσθωση, τον δανεισμό ή την παραχώρηση κάθε είδους υλικού εκ μέρους των ΗΠΑ σε συμμαχικά κράτη, με προϋπόθεση ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ θα το κρίνει σκόπιμο.

Από αυτόν τον νόμο, τα συμμαχικά κράτη των ΗΠΑ μπορούν ν’ αποκτήσουν εξοπλισμούς, από τα τεράστια αποθέματα του Αμερικανικού Στρατού, κάτι το οποίο πράττει σήμερα η Ουκρανία, με αποπληρωμή μόνο το 10% περίπου του κόστους των εξοπλισμών.

Βεβαίως η Κύπρος δεν αναμένεται να εκμεταλλευτεί στο άμεσο μέλλον τον νόμο Lend Lease, διότι προηγούνται πολλά άλλα συμμαχικά κράτη, τα οποία περιμένουν από τις ΗΠΑ μεγάλους αριθμούς οπλικών συστημάτων.

Στον νόμο Lend Lease συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, η Ταϊβάν και η Πολωνία, όπως και οι χώρες της Βαλτικής αλλά και της Ανατολικής Ευρώπης.

Πέρα από τον νόμο Lend Lease, υπάρχει και το πρόγραμμα του Αμυντικού Πλεονάζοντος (EDA) των ΗΠΑ, όπου τα υπεράριθμα αμυντικά είδη που ανήκουν στο αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας και την Ακτοφυλακή των ΗΠΑ και που δηλώνονται ως πλεονάζον, μπορούν να προσφερθούν με μειωμένο ή μηδενικό κόστος σε συμμαχικά κράτη για την υποστήριξη των στόχων εθνικής ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.

Οι προτεραιότητες της Λευκωσίας

Βεβαίως και η Λευκωσία μπορεί να εκμεταλλευτεί τα παραπάνω προγράμματα, με σχετική ευκολία, λόγω του μικρού μεγέθους της Εθνικής Φρουράς.

Σύμφωνα με τα λεγόμενα του ΥΠΑΜ, Χαράλαμπου Πετρίδη, στη «Σημερινή» (11/09/2022), η Κύπρος ενδιαφέρεται να προμηθευτεί μεταχειρισμένο αμερικανικό υλικό. Η Εθνική Φρουρά, όπως προαναφέραμε, έχει αρκετές ανάγκες να καλύψει, ωστόσο πρέπει να ιεραρχήσει αυτές τις ανάγκες.

Η Κύπρος θα μπορούσε αρχικά να προμηθευτεί από τις ΗΠΑ ατομικό οπλισμό, τόσο για τις επίλεκτες μονάδες, όσο και για το ευρύ φάσμα της Εθνικής Φρουράς. O πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε την σημαντικότητα των αντιαρματικών όπλων (ATGM) και των φορητών αντιαεροπορικών πυραύλων (MANPADS) στα χέρια του απλού πεζικάριου.

Στους σχεδιασμούς της Λευκωσίας μπορεί να περιλαμβάνονται, επίσης, η προμήθεια τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού (ΤΟΜΑ), μικρά σκάφη επιφανείας για τη Διοίκηση Ναυτικού, αλλά και οπλισμένα και μη UAV’s για τη Διοίκηση Αεροπορίας.

Ο ελέφαντας στο δωμάτιο…

Στις συζητήσεις σε διάφορα φόρουμ παρατηρητών του πολέμου στην Ουκρανία επισημάνθηκε, ουκ ολίγες φορές, η Κύπρος και το ρωσικό οπλοστάσιο που διαθέτει. Η Εθνική Φρουρά έχει στην κατοχή της οπλικά συστήματα, που το Κίεβο έχει μεγάλη ανάγκη, καθώς δεν θα χρειαστεί η επανεκπαίδευση των χειριστών τους.

Δεκάδες άρματα μάχης Τ-80U / UK, δεκάδες ΤΟΜΑ ΒΜP-3, αντιαεροπορικά συστήματα Buk M1/M2 και TorM1, όπως και συστήματα πυροβολικού, έχουν «μπει στο μάτι» της διεθνούς κοινότητας που σπεύδει να βοηθήσει το Κίεβο, ανοίγοντας τη συζήτηση για τη μεταφορά τους στην Ουκρανία και την αντικατάστασή τους.

Ακόμα και να παρθεί αυτή η τολμηρή απόφαση από τη Λευκωσία, κάτι που δεν αναμένεται, αυτή η πράξη δεν μπορεί να υλοποιηθεί, για πολλούς λόγους. Έτσι, το ρωσικό οπλοστάσιο της Εθνικής Φρουράς θα παραμείνει ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» για την Ευρώπη και την Ουκρανία.

Προς το παρόν, το μόνο που ισχύει είναι οι δηλώσεις του Χαράλαμπου Πετρίδη στη «Σημερινή» (11/09/2022), ότι μελετούμε εναλλακτικές λύσεις και ότι «ενέργειες για εξεύρεση δυνητικών αγοραστών αμυντικού υλικού αναλαμβάνονται, εφόσον κριθεί από το ΓΕΕΦ».

Άλλωστε, η υπεράσπιση της φιλελεύθερης τάξης από ρεβιζιονιστικά κράτη, όπως η Ρωσία και η Τουρκία, δεν είναι φτηνή. Ούτε ο Πρόεδρος Franklin Delano Roosevelt, ούτε το Κογκρέσο ζήτησαν o Lend Lease Act να αποφέρει κέρδος. Ούτε η κυβέρνηση Truman επέμεινε ότι η αερογέφυρα του Βερολίνου είχε κέρδος. Και οι δύο κατάλαβαν την αξία για τις Ηνωμένες Πολιτείες και η διεθνής φιλελεύθερη τάξη πραγμάτων ξεπέρασε κατά πολύ την άμεση επένδυση.

Σημερινή