Τα χέρια τους είναι υψωμένα στον αέρα. Ο στρατιώτης ακούμπησε την κάννη του όπλου του στην κοιλιά του ενός. Είμαι περίεργος. Τράβηξε ή δεν τράβηξε την σκανδάλη;

Εμφανίστηκαν νέες εντυπωσιακές φωτογραφίες του 1974. Φωτογραφίες που τραβήχτηκαν κατά τις πρώτες μέρες της τουρκικής στρατιωτικής επιχείρησης στις 20 Ιουλίου. Στην περιοχή Λαπήθου. Ελληνοκύπριοι νέοι με πολιτική περιβολή που πιάστηκαν αιχμάλωτοι εκ μέρους Τούρκων στρατιωτών. Τα χέρια τους είναι υψωμένα στον αέρα. Ο στρατιώτης ακούμπησε την κάννη του όπλου του στην κοιλιά του ενός. Είμαι περίεργος. Τράβηξε ή δεν τράβηξε την σκανδάλη; Αν δεν την τράβηξε, τι έγινε; Δεν σκοτώθηκαν αργότερα;

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έρχονται, καρφώθηκε από μια σφαίρα στο κεφάλι τους. Δηλαδή, αυτές είναι οι τελευταίες εικόνες που είναι ζωντανοί οι αιχμάλωτοι που βλέπετε σε αυτές τις φωτογραφίες. Οι τελευταίες ματιές τους στον κόσμο, στη ζωή. Μου θυμίζουν τους πέντε Ελληνοκύπριους στρατιώτες που τους δόθηκε τσιγάρο και τους το άναψαν Τούρκοι στρατιώτες. Και αυτές οι φωτογραφίες είναι μια άλλη εκδοχή τους. Και για τι άλλο είμαι περίεργος; Εκείνοι αιχμάλωτοι πέθαναν, αλλά εκείνοι οι στρατιώτες ακόμα ζουν; Ο στρατιώτης που ακούμπησε την κάννη του όπλου του στην κοιλιά του Ελληνοκύπριου νέου για παράδειγμα, είναι ζωντανός; Αν είναι ζωντανός, σίγουρα θεωρείται βετεράνος πολεμιστής. Και ίσως να πηγαινοέρχεται εδώ σε εμάς. Παίρνει τη θέση του στις εξέδρες των τελετών. Εκείνος και οι άλλοι. Ίσως να έμειναν και να εγκαταστάθηκαν στο νησί. Τους δόθηκε γη και σπίτι. Και ψεύτικος τίτλος ιδιοκτησίας!

Γιατί εμφανίστηκαν τόσο αργά αυτές οι φωτογραφίες; Πέρασαν 48 χρόνια από τότε. Πού και γιατί ήταν κρυμμένες τόσα χρόνια; Άραγε βγήκαν και εκείνες από την κατασχεθείσα φωτογραφική μηχανή του εκ Τουρκίας δημοσιογράφου Εργκίν Κονούκσεβερ, ο οποίος πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Ελληνοκύπριους στον πόλεμο; Αποκτούμε πρόσβαση σε νέους μάρτυρες μετά από 48 χρόνια και όχι μόνο σε φωτογραφίες. Τελικά σπάνε τη σιωπή τους και οι γυναίκες που υπέστησαν βιασμό και σώπαιναν μέχρι σήμερα. Πρώτη φορά διηγήθηκε την ιστορία της στην εφημερίδα «Πολίτης» και η ‘Ιωάννα’, η οποία τώρα είναι 63 χρόνων. Ήταν 15 χρόνων το 1974, λέει. Υπέστη βιασμό κατά συρροή. «Είμαι μια από τις περίπου 700 γυναίκες που βιάστηκαν εκ μέρους Τούρκων στρατιωτών», λέει. Μετά τον πόλεμο έχασε το χαμόγελό της, λέει. Κοιτάξτε πώς το εκφράζει αυτό: «Το χαμόγελο είχε μια ημερομηνία λήξης στη δική μας ζωή». Εκείνο το χαμόγελο πάγωσε στα χείλη και στα μάτια της το 1974. Υπέστη κακά και μετά τον πόλεμο, όχι μόνο κατά τη διάρκειά του, και νομίζω ότι αυτά την κλόνισαν όσο και οι βιασμοί που έζησε. Λέει το εξής: «Βιάστηκα κατ’ επανάληψη, έμεινα έγκυος, γέννησα το παιδί μου, όμως δεν τέλειωσε τίποτα. Πάντα αποκλειόμουν, δεν γινόμουν δεχτή ακόμα και στην εκκλησία». Τι είδους εκκλησία είναι αυτή που δεν συμπεριφέρεται με στοργή σε ένα θύμα πολέμου και το αποκλείει; Τι είδους Θεό έχουν αυτοί; Μήπως μπορεί να τους έχει διατάξει τέτοιο πράγμα ο Θεός στον οποίο πιστεύουν;

Υπάρχουν σημαντικές λεπτομέρειες που δεν πρέπει να διαλάθουν της προσοχής ανάμεσα σε αυτά που διηγήθηκε η ‘Ιωάννα’. Ένας Τουρκοκύπριος αγωνιστής την έσωσε από τα χέρια των στρατιωτών, λέει. Επιπλέον, λέει ότι «και δικοί μας στρατιώτες βίασαν Τουρκάλες». Και παρά την τραγωδία που έζησε, λέει ότι δεν νιώθει μίσος, εχθρότητα και εκδίκηση, αναφέροντας ότι «πριν από τον πόλεμο δεν είχαμε πρόβλημα με τους Τουρκοκύπριους». Θυμάται τόσο και τους βιαστές της όσο και τον παπά του χωριού που την απέκλειε από την κοινωνία και δεν της επέτρεπε να μπαίνει στην εκκλησία.

Ποιος ξέρει τι άλλο δεν ξέρουμε ακόμα; Αυτές είναι πικρές αναμνήσεις που κρύβονταν 48 χρόνια; Που θάφτηκαν στην καρδιά 48 χρόνια. Τυραννία που θέλει θάρρος για να αντιμετωπιστεί. Ο Τούρκος στρατηγός θυμάται αυτές τις θλιβερές μέρες λέγοντας «εμείς είμαστε οι μεγάλοι Τούρκοι που πολεμούν για την ειρήνη». «Δίνουμε τη ζωή μας χωρίς δισταγμό για την πατρίδα», λέει. Και παίρνετε και ζωές χωρίς δισταγμό στρατηγέ, έτσι δεν είναι; Γιορτάζει για άλλη μια φορά εκείνες τις μέρες με το μήνυμα «Η Αϊσέ να πάει διακοπές». Τι διακοπές είναι αυτές; Γίνονται διακοπές 48 χρόνων; Ήρθε, έχυσε αίμα, τα πήρε και έμεινε. Εγκαταστάθηκε στο νησί και μετέφερε εδώ και τους συγγενείς του. Στην τσέπη τους οι τίτλοι ιδιοκτησίας της λεηλασίας. Και ψηφίζει στην κάλπη για να εκλέξει την κυβέρνησή μας. Και θέλει να πάει περίπατο και στο Τρόοδος. Όταν ήρθαν, κρατούσαν σημαίες στα χέρια τους, ενώ εμείς είχαμε τα χώματά μας. Μας έδωσαν τις σημαίες τους. Πήραν τα χώματά μας. Θα τους ωφελήσει αυτό το ματωμένο και καταραμένο χώμα;