Η Τουρκία αλλάζει γεωπολιτικό προσανατολισμό

Γράφει ο Yusuf Dinç

Πρόσφατα, υπήρξε μια εξαιρετικά έντονη κινητικότητα επαφών και συνομιλιών μεταξύ της Τουρκίας και άλλων χωρών. Πραγματοποιούνται ώρες τηλεφωνικών συνομιλιών και συναντήσεων. Εκτός από την παγκόσμια και περιφερειακή σταθερότητα, γίνεται αντιληπτό ότι η οικονομία είναι το κύριο θέμα αυτών των συναντήσεων. Για παράδειγμα, η συνάντηση της περασμένης εβδομάδας στο Σότσι ήταν μία από αυτές.

Πέραν των θεμάτων ασφαλείας, τα δύο σημαντικότερα αποτελέσματα της επίσκεψης του Προέδρου Ερντογάν στο Σότσι ήταν το ενεργειακό εμπόριο με πληρωμή σε ρούβλια και η συμμετοχή της Τουρκίας στη σύνοδο τoυ Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (The Shanghai Cooperation Organisation, SCO). Αυτές οι αποφάσεις, που προσελκύουν την προσοχή όλου του κόσμου, είναι πολύ καθοριστικές εξελίξεις ως προς τη συγκυρία που συμβαίνουν.

Η είδηση για συμμετοχή της Τουρκίας στη σύνοδο τoυ Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης πριν από δέκα χρόνια, θα συνοδευόταν από σχόλια του τύπου “η Τουρκία αλλάζει γεωπολιτικό προσανατολισμό” και άλλα παρόμοια. Ακόμη και το γεγονός ότι μια τέτοια συζήτηση δεν ανοίγει πλέον ούτε καν στο εγχώριο κοινό δείχνει ότι το δυτικό μπλοκ θα πρέπει να επανεξετάσει τις σχέσεις του με την Τουρκία. Η Τουρκία δεν είναι πλέον μια χώρα που πρέπει να καθοδηγείται και να κυβερνάται όπως παλιά από έξω. Η Τουρκία είναι μια χώρα της οποίας η κοινή γνώμη είναι ήδη πεπεισμένη ότι έχει στήσει το δικό της παιχνίδι.

Οι χώρες της Ανατολής αναπτύσσουν μια σχέση εμπιστοσύνης με την Τουρκία με αυτή την επίγνωση. Η Δύση, από την άλλη πλευρά, δεν έχει συναίσθηση αυτών που κάνει, με αποτέλεσμα η Τουρκία να αναπτύξει μια επιφυλακτικότητα που βασίζεται στη δυσπιστία. Εφόσον η Δύση θεωρεί ότι μπορεί να εμπιστεύεται την Τουρκία υπό οποιαδήποτε περίσταση, έχει πέσει στην κατάσταση να χάσει την εμπιστοσύνη της Τουρκίας. Αυτά τα συμπεράσματα από τη συνάντηση του Σότσι μπορεί να ξυπνήσουν τη Δύση από την απουσία της ή θα είναι πολύ αργά. Η Δύση θα πρέπει να εξετάσει τη δημιουργία μιας πιο ισορροπημένης σχέσης με την Τουρκία. Το ίδιο και η Ευρώπη…

Προκειμένου η Ευρώπη να δημιουργήσει μια σχέση εμπιστοσύνης με την Τουρκία, φαίνεται ότι πρέπει να ξεφύγει από τις ΗΠΑ. Γιατί η Ευρώπη δρα όλο και πιο παράλογα ακολουθώντας κατά πόδα τις ΗΠΑ. Σκεφθείτε ότι ενώ ακόμη και οι χώροι αποθήκευσης φυσικού αερίου στη Γερμανία ανήκαν στην Gazprom, οι ΗΠΑ μπόρεσαν να σύρουν την Ευρώπη να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία. Κάπως έτσι φαίνεται και ο παραλογισμός στις σχέσεις της με την Τουρκία.

Η διαπραγμάτευση και αγοραπωλησία ενεργειακών πρώτων υλών σε ρούβλια είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα απόφαση όταν διαβάζεται μαζί μαζί με τη συμμετοχή της Τουρκίας στη σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης. Κανονικά, η Ρωσία είχε υιοθετήσει την πολιτική να πουλάει ενέργεια σε ρούβλια σε χώρες που δεν ήταν φιλικές προς αυτήν. Ο σκοπός αυτού ήταν να παρακάμψει ορισμένους περιορισμούς που συνεπάγονται κυρώσεις. Το εμπόριο ενέργειας με την Τουρκία σε ρούβλια μπορεί να θεωρηθεί ως ευκολία και για τις δύο οικονομίες. Δεν ξέρω αν υπάρχει συμφωνία SWAP πίσω από αυτό. Αλλά βασικά, η Ρωσία χρειάζεται στρατηγικά την Τουρκία ενώ βρίσκεται υπό την πίεση των κυρώσεων. Προσπαθεί να αντικαταστήσει τους ξένους διαύλους του κόσμου που έχασε βάζοντας τη Λευκορωσία στον πόλεμο. Αυτή η ανάγκη των Ρώσων δημιουργεί πλεονέκτημα και για την Τουρκία. Ο ρόλος που διαδραματίζει το μοντέλο του ενεργειακού εμπορίου με ρούβλια στη χρηματοδότηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα καταστήσει αυτό το πλεονέκτημα πιο κατανοητό. Με αυτόν τον τρόπο, η Τουρκία μπορεί να μειώσει τα τρωτά σημεία της. Οι κινήσεις προς τα κάτω των CDS θα πρέπει επίσης να ερμηνεύονται με βάση τα παραπάνω.

Εάν στη σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, στην οποία θα παρευρεθεί και η Τουρκία, έρθει στο προσκήνιο το θέμα των εμπορικών συναλλαγών με γιουάν,  να το πούμε από τώρα ότι η ιστορία του κ΄σομου αρχίζει να αλλάζει.

Υπάρχει μια γενικά αποδεκτή απάντηση στο ερώτημα πώς αλλάζει η ιστορία. Με την αντικατάσταση του δολαρίου με το γιουάν. Εάν η Τουρκία γίνει μέρος σε ένα τέτοιο βήμα ως χώρα των G20, αυτή η προσδοκία που εκφράζεται εδώ και καιρό θα ενισχυθεί. Αλλά δεν νομίζω ότι η ιστορία θα αλλάξει, τουλάχιστον προς το παρόν, με το δολάριο να δίνει τη θέση του στο γιουάν. Δεν είναι αυτό που θέλω να επισημάνω. Καθώς δείχνει ότι η ΕΕ μπορεί να είναι επιτυχής στον τρόπο που χειρίζεται τα αποθέματά της σε χρήμα, προβλέπω ότι μπορεί να υπάρξει αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο μπορεί να προκύψει μια αρχιτεκτονική υπέρ των περιφερειακών αποθεματικών νομισμάτων τα επόμενα χρόνια.

Ενώ το παράδειγμα του ευρώ έδειξε ότι ένα βιώσιμο νόμισμα μπορεί να αναπτυχθεί ακόμη και σε μια περιοχή χωρίς ενεργειακούς πόρους, νομίζω ότι είναι κατανοητό ότι μπορούν να δημιουργηθούν πολύ πιο ισορροπημένες νομισματικές ενώσεις από το ευρώ. Οι περιφερειακές νομισματικές ενώσεις προχωρούν προς το να γίνουν δημοφιλές θέμα, με τρόπο που προκαλούν το ενδιαφέρον της Τουρκίας, Πάντως η επερχόμενη σύνοδος του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης θα μπορούσε να αποτελέσει ορόσημο από αυτή την άποψη. Νομίζω ότι δεν θα ήταν λάθος να πούμε η συζήτηση για τα παγκόσμια αποθεματικά το επόμενο διάστημα θα συνεχιστεί, παράλληλα με τα σενάρια που χτίζονται για το γιουάν.

Πηγή: yenisafak.com