Από τον Αγησίλαο Χρ. Κανελλόπουλο, αριστούχο Ιστορικό του ΕΚΠΑ

Εν τέλει, τις έπταισεν;

___________________________________________________

Ήδη από τον Δεκέμβριο του 1963 η κατάσταση στην νεοσύστατη (μόλις του 1960) Κυπριακή Δημοκρατία έχει καταστεί εκρηκτική. Ένοπλοι Τουρκοκύπριοι και η ΤΟΥΡ.ΔΥ.Κ. (Τουρκική Δύναμη Κύπρου) κινούνται στρατιωτικώς, ενώ η Τουρκία απειλεί με εισβολή στην Μεγαλόνησο. Η ελλαδική κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου αποφασίζει να θωρακίσει αμυντικώς την νήσο αποστέλλοντας εν κρυπτώ ειδικώς συγκροτηθέν στράτευμα (΄΄Μεραρχία΄΄), ενώ τον Απρίλιο του 1964 ψηφίστηκε στην Κυπριακή Βουλή η σύσταση εθνικού στρατού (Εθνική Φρουρά). Επικεφαλής του οσημέραι εξ Ελλάδος – από τον Απρίλιο του 1964 – αποστελλομένου στρατεύματος η ελλαδική κυβέρνηση τοποθετεί τον Στρατηγό Γ. Γρίβα, που με την κάθοδό του στην Μεγαλόνησο αναλαμβάνει Διοικητής της Ανωτάτης Στρατιωτικής Διοικήσεως Αμύνης Κύπρου (ενώ αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς παρέμεινε ο ήδη αρχηγός Αντιστράτηγος Γεώργιος Καραγιάννης). Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ετύγχανε ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄.

Μετά τα μοιραία γεγονότα της Κοφίνου (/Αγίου Θεοδώρου) στην Κύπρο (14/15 Νοεμβρίου 1967) [υπαιτιότητι των Τουρκοκυπρίων είχαμε φόνια σύγκρουση μεταξύ Αστυνομίας/Εθνικής Φρουράς και Τουρκοκυπρίων] η αντεθνική στρατιωτική αυτεξουσία αρχή^* των Αθηνών ίσταται κάθιδρη εμπρός στην τουρκική απειλή για εισβολή στην Κύπρο. [Εισβολή; Ποια εισβολή, στην τεθωρακισμένη πλέον Μεγαλόνησο;]. Στις 17/11/1967 ο Τούρκος Υπουργός των Εξωτερικών επιδίδει διακοίνωση στον πρέσβη της Ελλάδος στην Άγκυρα. Η Τουρκία απαιτεί (!) την επιστροφή της ΄΄Μεραρχίας΄΄ στην Ελλάδα, την έξοδο του Γ. Γρίβα από την Κύπρο και την διάλυση της Εθνικής Φρουράς. Έτσι, μετά τετραήμερον από τις επιχειρήσεις της Κοφίνου ο Γ. Γρίβας, αφού εκλήθη (είτε εμμέσως είτε ευθέως) εξ Αθηνών, επιστρέφει στην Ελλάδα. Οι εν Ελλάδι ηνιοχεύοντες (κατ΄ απαίτηση της Τουρκίας [!] …μέσω σχεδίου Ο.Η.Ε.) ανακαλούν και την ΄΄Μεραρχία΄΄. Το λυκόφως του α΄ δεκαπενθημέρου του Δεκεμβρίου 1967 ευρίσκει την Μεγαλόνησο αφρούρητη (από την 7^η Δεκεμβρίου είχε αρχίσει η αποχώρηση της ΄΄Μεραρχίας΄΄). Πβ. συνέντευξη (2011) του αειμνήστου Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στον Νικόλαο Θεοδώρου («Μαρτυρίες που στάζουν αίμα»): «Η Μεραρχία ήταν ό,τι χρειαζότανε για την Κύπρο. […] Εάν η Μεραρχία δεν είχε αποσυρθεί, το πραξικόπημα δεν μπορούσε να γίνει. […] …ίσως σε ορισμένους δεν ήταν καν επιθυμητή η παρουσία της, εντούτοις ήτανε το μεγάλο έγκλημα, και η τύχη της Κύπρου εσφραγίστηκε όταν έφυγε η Μεραρχία. Εάν η Μεραρχία δεν είχε φύγει, δεν μπορούσε ποτέ να γίνει απόβαση…». Εν τω μεταξύ, οι στρατιωτικοί που διαφέντευαν την Ελλάδα (μόλις προ επταμήνου είχαν καταλύσει την συνταγματική τάξη της χώρας), άμα τη αφίξει του «Διγενή» (Γ. Γρίβα) στην Αθήνα τον θέτουν υπό έναν ιδιότυπο κατ΄ οίκον περιορισμό.

Την 28^η Αυγούστου του 1971 (και σε ηλικία 74 ετών) ο Γρίβας ενδεδυμένος ιερέας (κατά μετέπειτα μαρτυρία αστυνομικού φρουρού) ξεφεύγει από τον κατ΄ οίκον περιορισμό μου και σε 2-3 ημέρες λεληθότως αποβιβάζεται στη Μεγαλόνησο (ο ίδιος μιλούσε για δραματική απόδρασή του, και για άφιξή του με μυρίους κινδύνους στην Κύπρο). Σχεδιάζει και ιδρύει επικρυπτομένως την οργάνωση Ε.Ο.Κ.Α. Β΄ κατ΄ εικόνα, κατά το μάλιστα, της Ε.Ο.Κ.Α. του 1955 – 1959. Και κηρύσσει νέον αγώνα προς επίτευξη του διακαούς πόθου των Ελλήνων: τα δύο ελληνικά κράτη ένα. Παρεμπιπτόντως, και η θέση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη για τον Γρίβα: «Εγώ είχα μεγάλη εκτίμηση και σεβόμουνα τον Γρίβα. Ήταν ένας καλός στρατιώτης, ένας καλός πατριώτης, ένας γενναίος αξιωματικός, αλλά βεβαίως πολιτικός δεν ήτανε, δυστυχώς. Τιμώ τη μνήμη του χωρίς καμιά αμφιβολία, γιατί πράγματι ήταν έτοιμος να θυσιαστεί ανά πάσα ώρα για την Ελλάδα και την Κύπρο» (από την συνέντευξη του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στον Νικόλαο Θεοδώρου).

Από το πρώτο ήδη τρίμηνο του 1972 θρυλείται ο εξοπλισμός ιδιαζούσης τινός ‘’μακάρειας’’ πολιτοφυλακής (με όπλα μάλιστα του τύπου Avtomat Kalashnikova εισαχθέντα λάθρα κατά μήνα Ιανουάριο του 1972 εκ Τσεχοσλοβακίας)∙ σκοπός της η δράση κατά των τυχόν αντιφρονούντων (;!). Ένας άτυπος εμφύλιος κηρύσσεται στη Μεγαλόνησο∙ μιαιφόνος κρίση που στα μέσα του 1973 λαμβάνει σοβαρές διαστάσεις. Διά τον Μακάριο Γ΄ αποκαλυπτικοτάτη είναι η ως άνω συνέντευξη του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη: «Πρέπει να ξέρετε ότι οι σχέσεις του Παπανδρέου με τον Μακάριο ήταν πολύ κακές και είχαν φτάσει στο σημείο να μην υπάρχουν σχέσεις. Είχαν διακοπεί οι σχέσεις τους. Με ευθύνη; Του Μακαρίου φυσικά. Ο Παπανδρέου του έλεγε: ‘’Μακαριότατε, άλλα συμφωνούμε και άλλα κάνεις’’. Ο Γεώργιος Παπανδρέου τον είχε ξεμπροστιάσει τον Μακάριο δημοσίως. […] Ο Μακάριος ακολουθούσε τη δική του πολιτική, χωρίς καμιά αμφιβολία. […] Ο Μακάριος ήταν εναντίον της ενωτικής πολιτικής του Παπανδρέου. Ο Μακάριος δεν ήθελε να ακούει για ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Το πρόβλημα το μεγάλο της ένωσης ήταν ο Μακάριος, ο οποίος ήταν εχθρός της ενώσεως, δεδηλωμένος, ξεκάθαρος».

Μετά την κοίμηση του «Διγενή» (27/01/1974) στη Λεμεσό (ανακοπή καρδίας) δυστυχώς δεν εξεπληρώθη εν απολύτω η επιθυμία του όπως την ηγεσία της οργανώσεως αναλάβει στιβαρά ο (16χρονος Ανθυπολοχαγός του Ε.Δ.Ε.Σ., ο νικητής των εχθρών του Γένους στην Αγία Τηλλυρία τον Αύγουστο του 1964) Ελλαδίτης Ταγματάρχης Γεώργιος Καρούσος. Και περί Γεωργίου Καρούσου: Ηναντιώθη προς τους τότε καθηγουμένους της Ελλάδος, εφυλακίσθη και εξωρίσθη διά μίαν τετραετίαν∙ απέδρασε όμως και έχων απεριόριστον εμπιστοσύνην στον Γρίβα τον ηκολούθησε – περιπετειωδώς – στην Κύπρο∙ η εν Ελλάδι μεταπολίτευση τον επανέφερε στο στράτευμα εν δόξη και τιμή∙ απεστρατεύθη το 1981 ως Αντιστράτηγος∙ είχε λάβει μέρος σε 97 μάχες∙ διά να μετρηθούν οι επ΄ ανδραγαθία προαγωγές του, τα Αριστεία, Μετάλλια και Παράσημά του χρειάζονται τα δάκτυλα αμφοτέρων των χειρών εις διπλούν.

Αν δεν απήρχετο εις Κύριον ο Γρίβας ή είχε αναλάβει τα ηνία της οργανώσεως ο Καρούσος (τον Μάρτιο του 1974 ηναγκάσθη να επιστρέψει στην Ελλάδα, όπου συνελήφθη και πάλιν), το πραξικόπημα της 15^ης/07^ου/1974 (ανατροπή Μακαρίου) δεν θα επραγματοποιείτο ! Πβ. την εν έτει 2002 συνέντευξη του αειμνήστου Στρατηγού Γ. Καρούσου στον Αντώνη Κακαρά (στην εν Αθήναις Διπλάρειο Σχολή): «…με εντολή τής εδώ κυβερνήσεως, […] <δόθηκε> εντολή στην εκεί Εθνική Φρουρά να προπαρασκευάσει ανατροπή του Μακαρίου. […] Αυτό έγινε αντιληπτό […] στις αρχές του μηνός Φεβρουάριου 1972. […] Από τα δελτία πληροφοριών που παίρναμε εμείς από τους δικούς μας ανθρώπους, έβγαινε η βεβαιότητα ότι η Εθνική Φρουρά προπαρασκεύαζε πραξικόπημα κατά του Μακαρίου. Ο Γρίβας έτσι το έμαθε. […] Ήτανε μάλιστα και στις ημέρες εκδόσεως μιας διαταγής του Γρίβα, η οποία κυκλοφόρησε μέχρι και στο τελευταίο μέλος της ΕΟΚΑ Β΄, η οποία απαγόρευε κάθε συνάφεια με χουντικά στοιχεία του ελλαδικού στρατού στην Κύπρο. Και βεβαίως αυτά δεν ελήφθησαν υπ’ όψιν στις κριτικές κατά Γρίβα που έγιναν αργότερα. Θελήσανε να τα αντιπαρέλθουν, όπως και τα αντιπαρήλθαν. Τι έγινε όμως με την ΕΟΚΑ Β΄; Ο Γρίβας εξέδωσε διαταγή προπαρασκευής της ΕΟΚΑ Β΄ για παρεμπόδιση του πραξικοπήματος εκ μέρους της Εθνικής Φρουράς».

Μία συνέντευξη του Αλέξανδρου Σημαιοφορίδη,  Συνταγματάρχη σήμερον ε.α.,  στον Γιάννη Παπαδόπουλο στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (Ιούλιος 2022) έρχεται να ενισχύσει – αν όχι να τεκμηριώσει – την ως άνω θέση μας (ο Σημαιοφορίδης κατά την περίοδο 1968 – 1974 υπήρξε επικεφαλής του κλιμακίου της ελληνικής Κ.Υ.Π. [= Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών] στην κυπριακή Κυρήνεια). Γιάννης Παπαδόπουλος: «[…] [Ο Σημαιοφορίδης] παρακολουθούσε, μεταξύ άλλων, το 6ο σώμα στρατού στα Άδανα και την 39η μεραρχία με έδρα την Αλεξανδρέττα της Τουρκίας. Κάθε Σεπτέμβριο η συγκεκριμένη μεραρχία εκτελούσε μια αποβατική άσκηση από τη Μερσίνη προς την Αντιόχεια, στην οποία συμμετείχε εκ περιτροπής ένα από τα τρία συντάγματά της. Τον Απρίλιο του 1974, όμως, με διαφορά λίγων ημερών και τα τρία συντάγματα πραγματοποίησαν διαδοχικά αποβατικές ασκήσεις. ‘’Ηταν ασυνήθιστο’’, παρατηρεί. […] ‘’Ηξεραν οι δικοί μας ότι ο τουρκικός στρατός είναι σε επιφυλακή από τον Απρίλιο’’, λέει [ο Σημαιοφορίδης]». Η Τουρκία είχε πληροφορηθεί την επάνοδο του Καρούσου στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 1974, καθώς και την σύλληψή του από το καθεστώς. Καταφανώς – δυστυχέστατα – η Μ.Ι.Τ. (= Milli İstihbarat Teskilati: η τουρκική υπηρεσία πληροφοριών) εγνώριζε ότι υπό την ηγεσία Γρίβα, συνεπικουρούντος και του ατύπως υπαρχηγού Καρούσου,  η ΕΟΚΑ Β’ ήτο διηνεκώς υπέρ το δέον έτοιμη να αποτρέπει τυχόν πραξικοπήματα κατά του Μακαρίου Γ’. Όθεν, αφού είχε “απαλλαγεί” η ΕΟΚΑ Β’ από τους δύο έμπειρους αξιωματικούς, έντιμους πατριώτες και θιασώτες των δημοκρατικών θεσμών, το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου Γ’ αριδήλως ήτο προ των θυρών. Όπερ και συνέβη στις 15 Ιούλιου 1974. Και ήταν το πολυπόθητο πρόσχημα για την εισβολή.

Τον Ιούλιο του 1974 οι Τούρκοι ΑΠΟΒΙΒΑΖΟΝΤΑΙ στην Κύπρο (πρόσχημα η επελθούσα ανατροπή του Μακαρίου). Οι εν Ελλάδι ταγοί, αφού πρώτα είχαν διαπράξει έγκλημα καθοσιώσεως, παρέδωσαν την διακυβέρνηση της χώρας στον πολιτικό κόσμο. Και τον Αύγουστο του 1974 οι Τούρκοι αποβιβάζουν εκ νέου στρατεύματα στην Κύπρο – εν μέσω ή μη ειρηνευτικών (;!) διαβουλεύσεων μεταξύ ποικίλων γραφειοκρατών – και εν γένει προωθούνται στην κυπριακή ενδοχώρα. Οι δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς με τον μέτριο (εξ)οπλισμόν των αμύνονται του πατρίου εδάφους∙ οι Ηρακλείς Ελλαδίτες εν Κύπρω (ΕΛ.ΔΥ.Κ.) μάχονται ακαταπονήτως, και νικούν. Οι νέοι, εν τω μεταξύ, ιθύνοντες εν Ελλάδι, φευ !, τηλόθεν θεώνται τις εξελίξεις…

Εν τέλει, σήμερον, και διά 48 συναπτά έτη, η Τουρκία κατέχει το 37% περίπου της Μεγαλονήσου. Και δι΄ ημάς άγνωστος τυγχάνει ο αριθμός των πανταχόθεν κουβαλημένων και εγκατεστημένων στην κατεχόμενη περιοχή Μουσουλμάνων.

_________________________

^*Πβ. λατινιστί ΄΄dictatura΄΄(=΄΄δικτατωρία΄΄, αυτεξουσία αρχή).