Μεταξύ σφύρας και άκμονος η Ευρώπη

Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]

Ασχημα τα ενεργειακά νέα για την Ευρωπαϊκή Ενωση σε … δυόμισι  μέτωπα:  Στην Αλγερία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και προσωρινά στη Νορβηγία!

Την ώρα που  η ΕΕ αγωνίζεται να γεμίσει τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης του φυσικού αερίου ενόψει του χειμώνα, η Αλγερία που παρουσιάστηκε ως ενεργειακός σωτήρας, αυξάνει τις τιμές για να μεγιστοποιήσει τα κέρδη της, ενώ είναι αμφίβολη και η μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων LNG από τις  Ηνωμένες Πολιτείες. Την ίδια ώρα, η σημερινή απεργία των Νορβηγών εργαζομένων στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα μπορούσε να επιδεινώσει την κρίση φυσικού αερίου από αυτήν την εβδομάδα: Σύμφωνα με τη Norwegian Oil and Gas Association (NOG), η παραγωγή φυσικού αερίου θα μπορούσε να είναι σημαντικά χαμηλότερη και να μειωθεί κατά 13%. Η ΕΕ εισάγει μέχρι στιγμής εισάγει περίπου το 20% του φυσικού της αερίου από τη Νορβηγία.

Στο μέτωπο της Αλγερίας είας, η κρατική εταιρεία υδρογονανθράκων της  Sonatrach, βλέποντας ότι οι εξαγωγές φυσικού αερίου αυξήθηκαν κατά 70% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021, αποφάσισε να «ενεργοποιήσει τη ρήτρα αναθεώρησης τιμών». Τι σημαίνει αυτό; Αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου.  Όπως δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Sonatrach, Τουφίκ Χεκάρ, στις νέες συμβάσεις που το Αλγέρι διαπραγματεύεται με χώρες της ΕΕ, οι τιμές θα είναι σημαντικά αυξημένες. « Η Sonatrach αποφάσισε να ενεργοποιήσει τη ρήτρα αναθεώρησης των τιμών υπό το φως της απότομης αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου στη διεθνή αγορά», ανακοίνωσε ο Αλγερινός αξιωματούχος σε συνέντευξη Τύπου στο Αλγέρι, εξηγώντας ότι είχε ξεκινήσει επαφές με ευρωπαίους εταίρους για να επανεξεταστούν οι συμβατικές ρήτρες προμηθειών. «Ηδη,  η Αλγερία έχει καταλήξει σε συμφωνία με τρεις χώρες ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με τις υπόλοιπες», πρόσθεσε.

 Η οικονομία της Αλγερίας, μέλος ΟΠΕΚ, εξαρτάται περίπου κατά 90% από τους υδρογονάνθρακες και φυσικά θα ήταν αδιανόητο οι Αλγερινοί να γυρίσουν την πλάτη τους στους νόμους της αγοράς. Με τις εξαγωγές να έχουν υπερδιπλασιαστεί σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του  2021,αποφέροντας στο Αλγέρι 21,5 δισεκατομμύρια δολάρια τους πρώτους πέντε μήνες του έτους, με μία αύξηση της παραγωγής υδρογονανθράκων μόλις κατά 2%.

Σε απλά ελληνικά, το  Αλγέρι αποφασίζει να εκμεταλλευτεί τις συνέπειες της ουκρανικής σύγκρουσης και να μεγιστοποιήσει τα κέρδη δεδομένης της αυξανόμενης ευρωπαϊκής ζήτησης. Το γεγονός αυτό συνιστά  μεγάλο πρόβλημα για την Ευρώπη, η οποία αυτή τη στιγμή βλέπει τα αποθέματά της σε φυσικό αέριο να είναι λίγο πάνω από το 50% και ελπίζει να τα έχει φτάσει στο 80% την 1η Νοεμβρίου.

Μεταξύ σφύρας και άκμονος

«Η Sonatrach έχει πολύ ισχυρή διαπραγματευτική ισχύ, επειδή έχει το φυσικό αέριο και ξέρει ότι η Ευρώπη το χρειάζεται. Οι Ευρωπαίοι πελάτες συνειδητοποιούν τώρα ότι έχουν κολλήσει μεταξύ σφύρας και άκμονος» δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος, εξηγώντας ότι από την άλλη πλευρά υπάρχει το ενδεχόμενο πλήρους διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου από την Gazprom.

Η αγωνία της Ευρώπης επιτείνεται από το γεγονός ότι οι εξαγωγές Αμερικανικού LNG από το Φρίπορτ του Τέξας αναμένεται να καταγράψουν σημαντική  μείωση, τουλάχιστον μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του έτους, λόγω της πυρκαγιάς που σημειώθηκε πριν ένα  μήνα στις εγκαταστάσεις της εταιρείας .  Η αμερικανική Υπηρεσία Ασφάλειας Αγωγών και Επικίνδυνων Υλικών (PHMSA) ανακοίνωσε μάλιστα ότι θεωρεί επικίνδυνη για τη δημόσια ασφάλεια την πλήρη επανενεργοποίηση του τερματικού σταθμού στο Φρίπορτ, αν δεν αποκατασταθούν πλήρως οι ζημιές. Για το λόγο αυτό η PHMSA διέταξε τη «Freeport LNG» να διεξάγει έρευνα εντός 60 ημερών, τα αποτελέσματα της οποίας θα είναι καθοριστικά για την έγκριση πλήρους επανάληψης των δραστηριοτήτων. Με απλά λόγια: Τουλάχιστον μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου, οι εξαγωγές LNG είναι σε κίνδυνο  .Αν αυτή η τάση  συνεχιστεί, με σημαντικά χαμηλότερες ποσότητες LNG προς εξαγωγή – θα επηρεάσει αντικειμενικά και την όποια βούληση υπάρχει στην ΕΕ για τη θέσπιση πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Οι 27 παρέπεμψαν για τον προσεχή Οκτώβριο τη συζήτηση για τον καθορισμό ανώτατου ορίου στην τιμή του φυσικού αερίου.

Η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί λόγω της αναμενόμενης ύφεσης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπό την πίεση του  υψηλότερου εδώ και 40 χρόνια πληθωρισμού,  η κυβέρνηση Μπάιντεν  δεν αποκλείεται να κρατήσει για την αμερικανική αγορά το πολύτιμο φυσικό αέριο, αντί να τροφοδοτήσει την ΕΕ, σε μια προσπάθεια περιορισμού της ανόδου των τιμών. Μόνο εφέτος, η ΕΕ θέλει να αντικαταστήσει 50 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου με μη ρωσικό LNG.

Αξίζει η επένδυση;

 Θα συνεχίσουν λοιπόν οι Ηνωμένες Πολιτείες να τροφοδοτούν την Ευρώπη με  υγροποιημένο φυσικό αέριο;  Η Handelsblatt διερωτάται μάλιστα σε κύριο άρθρο της αν αξίζει η Ευρώπη να επενδύσει κάπου 12 δισεκατομμύρια ευρώ σε τερματικούς σταθμούς LNG, καθώς σε πέντε έως 10 χρόνια, δεν θα χρειάζονται πλέον. Η Γερμανική εφημερίδα υπενθυμίζει  ότι η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προωθεί  την λεγόμενη «Πράσινη Συμφωνία» κυρίως, ως πρόγραμμα κατά της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ πρόκειται να επενδύσει 210 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2027, κυρίως για την επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση.  Το φυσικό αέριο είναι ήδη ένα «σπάνιο εμπόρευμα» στην Ευρώπη και πολύ σύντομα θα μπορούσε να είναι πολύ λιγότερο διαθέσιμο. Ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 1 πρόκειται να τεθεί σε συντήρηση από τις 11 ως τις 21 Ιουλίου από την Gazprom και στη διάρκεια αυτής της περιόδου θα διακοπεί πλήρως η παροχή αερίου. Αν αυτή η διακοπή θα είναι πραγματικά προσωρινή ή όχι δεν είναι ακόμη γνωστό. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι εκκλήσεις για εξοικονόμηση φυσικού αερίου αυξάνονται σε όλη την Ευρώπη. Η  Γερμανική κυβέρνηση συνέστησε μάλιστα σε όλες τις εταιρείες να προμηθευτούν με… γεννήτριες .για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης!

Ναυτεμπορική