Ο Ζελένσκι επίσης κινδυνεύει να χάσει μέρος τεράστιου βαθμού στήριξης

Του Pankaj Mishra

Μέχρι την πτώση του την περασμένη εβδομάδα, ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον μπορούσε να υπολογίζει στην αμέριστη υποστήριξη από μία τουλάχιστον χώρα: Την Ουκρανία. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ισχυρίστηκε ότι ήταν “πολύ χαρούμενος” τον περασμένο μήνα, όταν ο Τζόνσον είχε κερδίσει οριακά την ψήφο δυσπιστίας κατά της ηγεσίας του κόμματος των Τόρις.

Την περασμένη εβδομάδα ο Τζόνσον καλούσε στο τηλέφωνο τον Ουκρανό πρόεδρο, αφού “έσκασε” το σκάνδαλο Πίντσερ, το οποίο και τελικά τον οδήγησε σε παραίτηση. Πράγματι, οι στρατηγικές συγχρονισμένες χρονικά συνομιλίες με τον Ζελένσκι αποτέλεσαν ένα είδος αντιπερισπασμού από την ταλαιπωρημένη από το σκάνδαλο κυβέρνησή του τις τελευταίες εβδομάδες.

Δεν είναι σαφές τι συζητήθηκε σε αυτές τις πολυάριθμες συνομιλίες. Όπως έγραψε ο αρθρογράφος Simon Jenkins, “το μόνο που ξέρουμε είναι ότι σχεδόν σε κάθε περίπτωση, ο Τζόνσον υπόσχεται μια ακόμη δόση από τα χρήματα των Βρετανών φορολογουμένων για βοήθεια προς την Ουκρανία”.

Στη Γερμανία, ο Ουκρανός πρεσβευτής Andrij Melnyk (σ.σ. πριν τον απολύσει το Σάββατο από τη θέση του πρεσβευτή ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι) είχε κάνει πολύ ισχυρότερες παρεμβάσεις στην τοπική πολιτική μέσω των tweets και των εμφανίσεων του σε τηλεοπτικές εκπομπές. Ασκώντας κριτική στη γερμανική κυβέρνηση και τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς, προσπάθησε να πιέσει το Βερολίνο να λάβει μια πιο ακτιβιστική στάση απέναντι στην Ουκρανία.

Το να πάρει θέση στην εσωτερική πολιτική των συμμάχων της δεν θα ήταν σοφή στρατηγική για την Ουκρανία υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο τώρα, όταν οι φορολογούμενοι στη Δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ ενδέχεται να κουραστούν να ξοδεύουν χρήματα για να στηρίξουν έναν πόλεμο όπου η νίκη φαίνεται όλο και πιο απίθανη.

Η ταχεία συναίνεση της Δυτικής πολιτικής και των μέσων ενημέρωσης για την Ουκρανία, όπως είναι κατανοητό, δεν προέκυψε από κάποια εκτεταμένη δημόσια συζήτηση. Αντίθετα, οι πολιτικοί και οι συντάκτες που πανηγύριζαν για τη νεοαποκτηθείσα ενότητα της Δύσης βασίστηκαν στα λαϊκά αισθήματα, την αυθόρμητη απέχθεια για την απρόκλητη εισβολή του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν σε μια ανεξάρτητη χώρα και τον θαυμασμό για το θάρρος που επέδειξαν οι Ουκρανοί απέναντι σε έναν βάναυσο και αδίστακτο εχθρό.

Αλλά τα συναισθήματα αλλάζουν πολύ πιο γρήγορα από τις πολιτικές που συμβάλλουν στη δημιουργία τους. Οι δυτικές επεμβάσεις στο Αφγανιστάν και το Ιράκ αποτελούν πρόσφατα παραδείγματα: Αρχικά δημοφιλείς, τελικά βοήθησαν στην άνοδο του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία ως, εν μέρει, αντιπολεμικού υποψηφίου.

Τέτοιες ανατροπές συμβαίνουν επειδή οι απλοί πολίτες δεν συμμερίζονται, και δεν μπορούν, να μοιραστούν τους λόγους για τους οποίους πολλοί πολιτικοί και δημοσιογράφοι συνεχίζουν να παίρνουν έντονες θέσεις πολύ καιρό αφότου παύουν να είναι αποτελεσματικές.

Οι πολιτικοί στις δημοκρατικές χώρες τείνουν να βρίσκουν στον πόλεμο στο εξωτερικό ένα πεδίο για τολμηρούς ελιγμούς και ρητορική που δεν τους είναι διαθέσιμη στο εσωτερικό: Οι δημοσιογράφοι και οι σχολιαστές στις εύπορες κοινωνίες έχουν από καιρό την τάση να αναζητούν την ηθική σοβαρότητα (και την αυτοπροβολή) στους πολέμους των άλλων.

Οι άνθρωποι που δεν ανήκουν σε κανένα πολιτικό ή δημοσιογραφικό κατεστημένο δεν έχουν τέτοια επαγγελματικά και ιδεολογικά κίνητρα. Είναι επίσης περισσότερο εκτεθειμένοι στις οικονομικές αντιξοότητες και διατεθειμένοι να αλλάξουν γνώμη για τους πολέμους που μοιάζουν να διαρκούν για πάντα.

Όπως συμβαίνει, οι απλοί πολίτες δεν ενημερώθηκαν ποτέ επαρκώς για τους απότομους οικονομικούς και στρατιωτικούς κινδύνους ενός παρατεταμένου πολέμου εναντίον μιας πυρηνικής υπερδύναμης.

Οι δυτικοί αναλυτές έχουν τονίσει τις στρατιωτικές αποτυχίες και την οικονομική αδυναμία της Ρωσίας στα πρώτα στάδια της εισβολής της στην Ουκρανία. Αλλά ελάχιστα έλαβαν υπόψη τους το ότι, σε αντίθεση με τους ηγέτες της Βόρειας Κορέας και του Ιράν που στοχοποιήθηκαν από τις δυτικές κυρώσεις, ο Πούτιν ήταν πρόθυμος και ικανός να εξαπολύσει μια παγκόσμια ενεργειακή και επισιτιστική κρίση σε αντίποινα.

Ούτε προέβλεψαν ότι, καθώς η Κίνα και η Ινδία αγοράζουν πρόθυμα ρωσικό πετρέλαιο με έκπτωση και οι μη δυτικές χώρες αρνούνται να επιβάλουν κυρώσεις στη Ρωσία, τα έσοδα του Κρεμλίνου θα αυξάνονταν στην πραγματικότητα αντί να μειώνονται.

Το ρούβλι δεν μετατρέπεται ακριβώς σε “συντρίμμια”, όπως υποσχέθηκε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. Αντίθετα, κάθε μέρα φέρνει πλέον νέους φόβους για επικείμενες καταστροφές ακόμη και σε πολύ ανεπτυγμένες οικονομίες. Ο αγωγός φυσικού αερίου της Ρωσίας προς τη Γερμανία πρόκειται να υποβληθεί σε συνήθη συντήρηση και να κλείσει. Αν, όπως φαίνεται πιθανό, ο Πούτιν δεν ανοίξει ξανά πλήρως τον αγωγό, η ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης θα μπορούσε να βυθιστεί σε βαθιά ύφεση.

Εν μέσω μαζικής ανεργίας, η δημόσια συμπάθεια στη Γερμανία για τον Melnyk, τον Ουκρανό διπλωμάτη, θα αρχίσει να υποχωρεί. Ο Ζελένσκι επίσης κινδυνεύει να χάσει μέρος τεράστιου βαθμού στήριξης που έχει στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά την αμέριστη υποστήριξή του στον Τζόνσον.

Σίγουρα, η κοινή γνώμη στην Ευρώπη αλλάζει ήδη γρήγορα, καθώς ο πληθωρισμός σε επίπεδα ρεκόρ τροφοδοτεί τους φόβους για μια καταστροφική οικονομική κρίση. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που διεξήχθη σε 10 ευρωπαϊκές χώρες από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων τον περασμένο μήνα, εκείνοι που επιθυμούν τον τερματισμό του πολέμου το συντομότερο δυνατό είναι περισσότεροι από εκείνους που επιδιώκουν να τιμωρήσουν τη Ρωσία.

Αυτή η πλειοψηφία στη Δύση είναι πολύ πιθανό να αυξηθεί περαιτέρω, θα μπορούσε ακόμη και να γίνει αδιάφορη για την τύχη των Ουκρανών καθώς οι οικονομικές προοπτικές επιδεινώνονται. Η εγκατάλειψη των Ουκρανών στον πόλεμο ενάντια στη Ρωσία θα ήταν λάθος, όπως ήταν η εγκατάλειψη των Αφγανών στους Ταλιμπάν. Ωστόσο, πρέπει να προετοιμαστούμε για την πιθανότητα ότι άλλη μια βιαστική και κακοσχεδιασμένη επέμβαση που υποστηρίζεται από τις πολιτικές ελίτ και τα μέσα ενημέρωσης θα εξελιχθεί σε αποτυχία, πλήττοντας τους ίδιους τους ανθρώπους που υποτίθεται ότι θα βοηθούσε.

capital.gr