Η Πολωνία γίνεται στρατιωτικό κέντρο του ΝΑΤΟ

Των Piotr Buras και Paweł Zerka

Η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, άλλαξε τη διεθνή εικόνα της Πολωνίας. Τα ερωτήματα σχετικά με το κράτος δικαίου στη χώρα έχουν δώσει τη θέση τους σε συζητήσεις με εκτιμήσεις για τα τανκ και τους Ουκρανούς πρόσφυγες. Και όπου και να  πάει κανείς στην Ευρώπη -είτε είναι το Παρίσι, είτε το Βερολίνο είτε οι Βρυξέλλες- οι άνθρωποι εκφράζουν τον θαυμασμό τους για την αντίδραση της Βαρσοβίας στον πόλεμο. Κάποιοι το κάνουν από πεποίθηση, άλλοι από συνείδηση και ακόμη περισσότεροι από ευκολία. Αλλά αυτό που έχει σημασία είναι η αντίθεση με την κατάσταση η οποία επικρατούσε μόλις πριν από λίγους μήνες.

Το αναμενόμενο τέλος στη διαμάχη της Κομισιόν με την πολωνική κυβέρνηση για το κράτος δικαίου, θέτει τις σχέσεις μεταξύ της Βαρσοβίας και των Βρυξελλών, υπό νέο πρίσμα. Εάν η Βαρσοβία πετύχει να αποβάλει αυτό το πολιτικό φορτίο, θα μπορούσε να κερδίσει μια πιο ισχυρή θέση στηΝ ΕΕ από ό,τι οποιαδήποτε άλλη στιγμή την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο, αυτή η νέα θέση θα μπορούσε επίσης να αποδειχθεί μια ψευδαίσθηση -εάν η Βαρσοβία απλώς αναζωπυρώσει τις κόντρες με τις Βρυξέλλες και τις άλλες πρωτεύουσες της ΕΕ, ελπίζοντας να έλξει το εσωτερικό της ακροατήριο.

Αντιμέτωποι με το αυξημένο ενεργειακό κόστος, τις βαθιές αυξήσεις στις τιμές των καταναλωτικών αγαθών και με την προοπτική της ύφεσης, οι Ευρωπαίοι ψηφοφόροι -ιδιαίτερα εκείνοι σε χώρες μακριά από τη Ρωσία και την Ουκρανία- θα μπορούσαν σύντομα να είναι ακόμη πιο διατεθειμένοι να ευνοήσουν την ειρήνη έναντι της δικαιοσύνης.

Και οι Ευρωπαίοι ηγέτες, οι οποίοι μέχρι τώρα έχουν συχνά (και αναπάντεχα) κρατήσει σκληρή γραμμή απέναντι στον Πούτιν, ίσως να αρχίσουν να κλίνουν σε αυτή την άποψη.

Ο κίνδυνος για την Πολωνία δεν είναι απλώς ότι η επιρροή της στην πολιτική της Ευρώπης για την Ουκρανία και τη Ρωσία μπορεί να εξασθενήσει. Είναι επίσης ότι η αποσύνδεση μεταξύ των αντιλήψεων των πολιτών στην Πολωνία και εκείνων σε Δυτικές και Νότιες χώρες, θα μπορούσαν να αναζωπυρώσουν ιστορικές δυσαρέσκειες στην Πολωνία, να δημιουργήσουν ευρωσκεπτικισμό και να οδηγήσουν σε πολιτική απομόνωση. Παραδόξως, αυτό θα μπορούσε να συμβεί την ίδια στιγμή κατά την οποία η Πολωνία έχει μια μοναδική ευκαιρία να ξεφύγει από το “σπιτάκι του σκύλου” της ΕΕ.

Υπάρχουν ήδη κάποια ανησυχητικά σημάδια μιας τέτοιες εξέλιξης των γεγονότων. Μεταξύ των 10 χωρών στις οποίες διεξήγε δημοσκόπηση το ECFR, η Πολωνία είναι η μόνη στην οποία η επικρατούσα άποψη είναι ότι η Γερμανία και η Γαλλία είναι φιλικές προς τον Πούτιν.

Όπωσ δείχνει παρακάτω το γράφημα, το 50% των Πολωνών αντιλαμβάνονται κατ’ αυτόν τον τρόπο τη Γερμανία. Ο μέσος όρος στις άλλες χώρες είναι στο 18%. Παρομοίως, το 40% της πολωνικής κοινής γνώμης βλέπει τη Γαλλία ως φιλική απέναντι στΟν Πούτιν, σε σχέση με το 17% αλλού.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι Πολωνοί είναι οι μόνοι επικριτές της Δυτικής Ευρώπης. Υπάρχουν ακόμη πιο καχύποπτοι στην Ουγγαρία, με το 61% να πιστεύει ότι ο πρωθυπουργός της χώρας Βίκτορ Όρμπαν είναι φιλικός προς τη Ρωσία. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό από οποιαδήποτε άλλη χώρα συμμετέχει στη δημοσκόπηση. Κατά μέσο όρο, το 34% των ερωτηθέντων στις εννέα χώρες, επικρίνουν τη Βουδαπέστη για τη συμπαράσταση της στη Μόσχα.

Ίσως ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι σε αυτά τα θέματα υπάρχει μικρότερη διάσταση απόψεων μεταξύ των Πολωνών όλου του πολιτικού φάσματος, από ό,τι μεταξύ των Πολωνών και άλλων Ευρωπαίων. Οι υποστηρικτές του Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), του εθνικιστικού κόμματος που κυβερνάει την Πολωνία, είναι πιο πρόθυμοι από ό,τι οι υποστηρικτές του φιλελεύθερου Συνασπισμού Πολιτών (ΚΟ) ή της Αριστεράς, να σκεφτούν ότι το Βερολίνο και το Παρίσι είναι πολύ άνετα με τη Μόσχα. Αλλά είναι ακόμη πιο πιθανό να δουν τη Γερμανία ή τη Γαλλία ως φιλικές προς τον Πούτιν από ό,τι βουλευτές οποιουδήποτε άλλου μεγάλου κόμματος στις 10 χώρες που συμμετείχαν στη δημοσκόπηση.

Έχει ενδιαφέρον ότι ο Όρμπαν θεωρείται φιλικός προς τη Ρωσία όχι μόνο από την πλειοψηφία των ψηφοφόρων της αντιπολίτευσης της Πολωνίας αλλά και από το 62% των υποστηρικτών του Νόμος και Δικαιοσύνη -για τους οποίους κάποτε λειτουργούσε ως πηγή έμπνευσης.

Επομένως, ενώ ο ηγέτης του Νόμος και Δικαιοσύνη, Γιάροσλαβ Καζίνσκι, μπορεί να έχει ακόμη μια τακτική συμμαχία με τον Όρμπαν σε θέματα ΕΕ, η σχέση τους δεν πηγαίνει πλέον πιο μακριά από αυτό. Οι υποστηρικτές του Νόμος και ΔΙκαιοσύνη έχουν σε μεγάλο βαθμό εξωτερικεύσει την απογοήτευση των ηγετών τους με τη στάση της Ουγγαρίας στον πόλεμο στην Ουκρανία. Το φλερτ τους με τον Όρμπαν φαίνεται να έχει τελειώσει.

Τέλος, την προτίμηση της Πολωνίας για δικαιοσύνη έναντι ειρήνης -που την καθιστά ως μια ευρωπαϊκή ακραία θέση, συμμερίζεται το Νόμος και Δικαιοσύνη και ψηφοφόροι της αντιπολίτευσης επίσης. Αυτό διαφοροποιεί το σύνολο της Πολωνίας, όχι απλώς την πολωνική κυβέρνηση, σε σχέση με τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες.

Πηγή: ecfr.eu