Illustration on Turkey’s behavior in NATO by Linas Garsys/The Washington Times more >

Ο Ερντογάν απειλεί με βέτο τη Σουηδία και τη Φινλανδία

By Clifford D. May – – Tuesday, May 24, 2022

Η Τουρκία απέχει πολύ από τον Βόρειο Ατλαντικό, ωστόσο είναι μέλος του Οργανισμού του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Εντάχθηκε το 1952, μόλις τρία χρόνια μετά την ίδρυση του ΝΑΤΟ. Την ίδια περίοδο έγινε δεκτή και η Ελλάδα. Και οι δύο χώρες ήταν στόχοι του σοβιετικού επεκτατισμού, μια φιλοδοξία που ο πρώην πρόεδρος Χάρι Τρούμαν ήταν αποφασισμένος να περιορίσει.

«Πρέπει να είναι η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών να υποστηρίζουν τους ελεύθερους λαούς που αντιστέκονται στην απόπειρα υποταγής από ένοπλες μειονότητες ή από εξωτερικές πιέσεις», είπε σε κοινή συνεδρίαση του Κογκρέσου.

Αυτή ήταν η ουσία αυτού που έγινε γνωστό ως Δόγμα Τρούμαν. Εγκρίθηκε σε δικομματική βάση — με πρώην γερουσιαστή. Ο Άρθουρ Βάντενμπεργκ παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο στην πλευρά των Ρεπουμπλικανών – εξέφραζε τις βασικές αμερικανικές αξίες και συμφέροντα. Εβδομήντα χρόνια αργότερα, μπορείτε να σκεφτείτε μια πιο ακριβή περιγραφή μιας πρότασης της πολιτικής βάσει της οποίας οι Αμερικανοί βοηθούν τώρα τους Ουκρανούς να αμυνθούν ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα;

Η Τουρκία ήταν πάντα ένας μοναδικός σύμμαχος του ΝΑΤΟ. Βρίσκεται μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής. Ήταν ένα κράτος με μουσουλμανική πλειοψηφία που διαχώριζε την ισλαμική πίστη και το τζαμί από το κράτος. Ήταν οικονομικά δυναμική παρά το γεγονός ότι δεν είχε πετρέλαιο. Και φαινόταν να εκδημοκρατίζεται.

Από το 2003, ωστόσο, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι ο ισχυρός άνδρας του τουρκικού έθνους — πρώτα ως πρωθυπουργός, μετά ως πρόεδρος, αποκτώντας ενισχυμένες εξουσίες το 2017. Τώρα καταλαμβάνει ένα παλάτι 1.150 δωματίων κατάλληλο για έναν Οθωμανό σουλτάνο.

Πριν από μια δεκαετία περίπου, λέγεται ότι ήταν μόνο «ήπιος» ισλαμιστής. Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, έχει υποστηρίξει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, τη Χαμάς, τις θυγατρικές της Αλ Κάιντα, την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, ακόμη και το Ισλαμικό Κράτος.

Δεν μπορούν να αγνοηθούν οι κατηγορίες ότι η Τουρκία έχει καταστεί «ανεκτική στην παράνομη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας», ειδικά με τη δεύτερη μεγαλύτερη κρατική τράπεζα της Τουρκίας, τη Halkbank, που κατηγορείται στις Η.Π.Α. από το Υπουργείο Δικαιοσύνης για ξέπλυμα περισσότερων από 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων για λογαριασμό της Τεχεράνης την περίοδο μεταξύ 2012-2015.

Ο κύριος Ερντογάν έχει γίνει προβληματικό παιδί και αυτό το δείχνει και με άλλους τρόπους. Φυλακίζει δημοσιογράφους που τον προσβάλλουν — μόνο οι κυβερνώντες της Κίνας έχουν φυλακίσει περισσότερους δημοσιογράφους. Το 2017 αποφάσισε να αγοράσει το πυραυλικό σύστημα εδάφους-αέρος S-400 από τη Ρωσία. Αυτό ανάγκασε τις Ηνωμένες Πολιτείες να εκδιώξουν την Τουρκία από το πρόγραμμα μαχητικών F-35. Το τελευταίο πράγμα που θέλει το Πεντάγωνο είναι να δώσει στους Ρώσους τεχνικούς εμπειρογνώμονες την ευκαιρία να κάνουν πρόβα αναγνώρισης, παρακολούθησης και στόχευσης του F-35 — πληροφορίες που θα μπορούσε στη συνέχεια να μοιραστεί η Μόσχα με το Πεκίνο, τον στρατηγικό της εταίρο.

Η Σουηδία και η Φινλανδία έχουν πλέον υποβάλει αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ, που ήταν η απάντησή τους στον βάναυσο και ιμπεριαλιστικό πόλεμο του Βλαντιμίρ Πούτιν. Όλα τα κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ τους καλωσορίζουν — εκτός από τον κ. Ερντογάν. Απειλεί να μαυρίσει τις σκανδιναβικές δημοκρατίες.

Μπορεί να το κάνει επειδή τα νέα μέλη πρέπει να λάβουν την ομόφωνη συγκατάθεση και των 30 υπαρχόντων μελών. «Καμία από αυτές τις χώρες δεν έχει ξεκάθαρη, ανοιχτή στάση απέναντι στις τρομοκρατικές οργανώσεις», είπε ο κ. Ο Ερντογάν στριμωγμένος. «Πώς μπορούμε να τους εμπιστευτούμε;» Αναφερόταν σε διάφορες κουρδικές ομάδες.

Επιτρέψτε μου να δηλώσω ξεκάθαρα τη θέση μου: Η βία κατά πολιτών για πολιτικούς σκοπούς είναι και ανήθικη και εγκληματική. Όμως, όπως σημειώθηκε παραπάνω, ο κ. Ο Ερντογάν δεν έχει υποστηρίξει αταλάντευτα αυτήν την αρχή.

Το να λέμε ότι η τρομοκρατία είναι ο λάθος τρόπος για την επιδίωξη της κουρδικής υπόθεσης, δεν είναι το ίδιο με το να λέμε ότι η κουρδική υπόθεση είναι λάθος. Αριθμώντας περίπου 30 εκατομμύρια, οι Κούρδοι είναι ένας αρχαίος λαός της Μέσης Ανατολής, που, σε αντίθεση με άλλους αρχαίους λαούς της Μέσης Ανατολής – π.χ. Τούρκοι, Άραβες, Εβραίοι – δεν έχουν δικό τους κράτος.

Απολαμβάνουν σημαντική αυτονομία στο βόρειο Ιράκ, ένα θετικό αποτέλεσμα της ανατροπής του Σαντάμ Χουσεΐν, του οποίου οι διώξεις κατά των Κούρδων περιελάμβανε τη γενοκτονική εκστρατεία Ανφάλ, του 1988.

Ωστόσο, οι Κούρδοι στερούνται την αυτονομία – μια πιο μετριοπαθή φιλοδοξία από την ανεξαρτησία – στα εδάφη των προγόνων τους στην Τουρκία, καθώς και στα εδάφη των προγόνων τους στο Ιράν.

Στα πατρογονικά τους εδάφη στη Συρία, πολεμούν για όποια αυτοδιάθεση μπορούν να αποκτήσουν. Ως κύρια δύναμη των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), που είναι σύμμαχος με την Αμερική, οι Κούρδοι πολεμούν επίσης το αποδυναμωμένο αλλά όχι ακόμη ηττημένο Ισλαμικό Κράτος.

Η Σουηδία έχει υποδεχτεί κατά καιρούς έως και 100.000 Κούρδους μετανάστες. Πολλοί έγιναν πολίτες και ένας μικρός αριθμός κέρδισε τις εκλογές και εισήλθαν ως βουλευτές στο σουηδικό κοινοβούλιο. Είναι κάποιοι συμπαθείς προς τις κουρδικές ομάδες που εμπλέκονται στην τρομοκρατία; Νομίζω ότι είναι πιθανό.

Η κουρδική μειονότητα στη Φινλανδία είναι πολύ μικρότερη και έχει μικρότερη επιρροή. Ο κ. Ερντογάν έχει ζητήσει την έκδοση έξι φερόμενων ως τρομοκρατών από τη χώρα αυτή.

Γενικότερα, θέλει και οι δύο χώρες να υιοθετήσουν μια πιο σκληρή γραμμή απέναντι στο PKK (το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν), το οποίο εδρεύει στις ορεινές περιοχές της νοτιοανατολικής Τουρκίας και του βόρειου Ιράκ, και έχει οριστεί από τις Η.Π.Α. και η Ευρωπαϊκή Ένωση ως τρομοκρατική οργάνωση, αλλά και απέναντι στο YPG (Μονάδες Προστασίας του Λαού). Σημειώνεται ότι οι YPG είναι ηγετική φατρία εντός των SDF, που δρουν στα βόρεια και ανατολικά εδάφη της Συρίας, τα οποία οι τουρκικές δυνάμεις επιδιώκουν να ελέγξουν. Το YPG έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση μόνο από την Τουρκία και το Κατάρ.

Ο κ. Ερντογάν έχει κι άλλα παράπονα — κάποια υπερασπίσιμα, άλλα όχι.

Πώς τελειώνει αυτή η ιστορία; Οι ειδικοί σε θέματα Τουρκίας, στη γνώμη των οποίων βασίζομαι, πιστεύουν ότι ο Ερντογάν είναι αρκετά έξυπνος ώστε να αναγνωρίσει ότι, μακροπρόθεσμα, δεν ωφελείται από το γεγονός ότι είναι ο παράγοντας που εμπόδισε μια ευκαιρία να ενισχυθεί το ΝΑΤΟ, για να αποτραπεί η νίκη του Πούτιν στον πόλεμο που ξεκίνησε.

Αν είναι σωστή η εκτίμηση των ειδικών σε θέματα Τουρκίας, ο Ερντογάν θα διαπραγματευτεί σκληρά, θα κερδίσει κάποιες παραχωρήσεις και θα κηρύξει τον εαυτό του νικητή, δείχνοντας έτσι στο εγχώριο κοινό του πώς στέκεται απέναντι στους αλαζονικούς Ευρωπαίους και Αμερικανούς. Και μετά θα καλωσορίσει τη Σουηδία και τη Φινλανδία στη Συμμαχία.

Ωστόσο, αυτή η περιφρόνηση που δείχνει ο Ερντογάν στη Συμμαχία, χρησιμεύει ως υπενθύμιση ότι η Τουρκία, η οποία έχει τον μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ μετά την Αμερική, έχει γίνει το λιγότερο αξιόπιστο μέλος της και ότι, σε αυτήν τη φιλοδημοκρατική συμμαχία, έχει έναν ολοένα και πιο αυταρχικό πρόεδρο εφ’ όρου ζωής.

Γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής, η Τουρκία δεν έχει γίνει. Πρόκειται για μια απογοήτευση ιστορικών διαστάσεων.

• Clifford D. May is the founder and president of the Foundation for Defense of Democracies and a columnist for The Washington Times.

Πηγή: The Washington Times