Σε ομιλία του, στις 16 Μαρτίου, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανέφερε ότι οι δυτικές δυνάμεις υποβάλλουν τη χώρα του σε “οικονομικό blitzkrieg” κυρώσεων. Για όσους αναλυτές προσπαθούν να εκτιμήσουν την κλίμακα της ζημίας στην οικονομία της Ρωσίας, ωστόσο, τα στοιχεία είναι ελάχιστα.

Στην αρχή της πανδημίας, πολλοί αναλυτές στράφηκαν σε μη συμβατικούς δείκτες, όπως δεδομένα κινητικότητας και κυκλοφοριακής συμφόρησης εταιρειών όπως οι Google και TomTom (ολλανδική εταιρεία κατασκευής GPS) προκειμένου να υπολογίσουν τον οικονομικό αντίκτυπο της COVID-19. Για τη Ρωσία, ωστόσο, χρειάζεται νέο εγχειρίδιο, καθώς τα συγκεκριμένα σύνολα δεδομένων δεν αποδεικνύονται ιδιαίτερα χρήσιμα.

“Δεν πρόκειται τόσο για περιορισμούς μετακίνησης”, λέει η Natalia Gurushina της Van Eck Associates. Αντίθετα, “πρόκειται για προσαρμογή των προτύπων δαπανών” καθώς η αξία του ρωσικού ρουβλίου καταρρέει (έχει υποχωρήσει σχεδόν 30% έναντι του δολαρίου από τον Ιανουάριο). Αλυσίδες ξένης ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένων των Ikea, McDonald’s και Starbucks κλείνουν τα καταστήματά τους, ενώ η ροή εισαγόμενων αγαθών “στεγνώνει”.

Μέχρι στιγμής, τα ελάχιστα διαθέσιμα στοιχεία υποδηλώνουν απότομη αύξηση των τιμών καταναλωτή και μεγέθυνση των δαπανών, καθώς τα νοικοκυριά προσπαθούν να αποθηκεύσουν εισαγόμενα αγαθά που σύντομα θα λείψουν.

Τα εβδομαδιαία στοιχεία για τις καταναλωτικές συναλλαγές από τη Sberbank, τη μεγαλύτερη τράπεζα της Ρωσίας, δείχνουν ότι οι δαπάνες αυξήθηκαν κατά 20% την εβδομάδα έως τις 12 Μαρτίου σε ετήσια βάση, ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με την εβδομάδα πριν από την εισβολή. Το άλμα ήταν ιδιαίτερα έντονο σε πολλές κατηγορίες αγαθών που εισάγονται στη χώρα, όπως ανταλλακτικά αυτοκινήτων, ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης, έπιπλα και φάρμακα.

“Αυτό που είδαμε στη Ρωσία κατά τη διάρκεια προηγούμενων κρίσεων, τον Φεβρουάριο του 2020 και τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο του 2014, είναι ότι οι δαπάνες τείνουν να αυξάνονται αρκετά απότομα, επειδή τα νοικοκυριά προσπαθούν να ξεπεράσουν τη μεγάλη υποτίμηση του νομίσματος”, λέει ο Liam Peach της Capital Economics. Αυτό φαίνεται να συμβαίνει ξανά τώρα, σημειώνει.

Όπως στα περισσότερα μέρη τον κόσμο, πολλοί από τους μακροοικονομικούς δείκτες δημοσιεύονται με καθυστέρηση τουλάχιστον ενός μήνα στη Ρωσία. Αυτή η καθυστέρηση σημαίνει ότι τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, όπως οι εισαγωγές και οι εξαγωγές για τον Μάρτιο ή το ΑΕΠ α’ τριμήνου, θα είναι διαθέσιμα στα μέσα Μαΐου.

Ύφεση χωρίς ανεργία

Μια εκτίμηση για το ρωσικό ΑΕΠ “εδώ και τώρα” από το Bloomberg Economics υποδηλώνει ότι, έως τις 10 Μαρτίου, η οικονομία είχε ήδη συρρικνωθεί κατά 2%. Το μοντέλο βασίζεται σε τρέχοντα δεδομένα των χρηματοπιστωτικών αγορών, όπως οι τιμές του πετρελαίου, οι αποδόσεις των εταιρικών ομολόγων, η συναλλαγματική ισοτιμία και οι τιμές των μετοχών για να παράγει μια ανάγνωση της οικονομικής δραστηριότητας σε πραγματικό χρόνο.

Οι αναλυτές στρέφονται στο μεταξύ στα λίγα επίσημα στοιχεία που διαθέτουν. Η αγορά λιανικών πωλήσεων (πλην τροφίμων) της Ρωσίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εισαγόμενα αγαθά, τα οποία αποτελούσαν το 75% του συνόλου το 2020.

Στην πλευρά των εξαγωγών, το ρωσικό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο –τα οποία ως επί το πλείστον έχουν εξαιρεθεί από τις κυρώσεις– είναι τώρα πιο σημαντικά από ποτέ για την οικονομία της χώρας. Η εύρεση τρόπων για να παρακολουθεί κανείς στενά τη φυσική κίνηση των αγαθών έχει καταστεί κρίσιμη για την κατανόηση του τι συμβαίνει.

“Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν δορυφορικά δεδομένα. Παρακολουθούν ζωντανά τις μεταφορές αγαθών και προϊόντων”, λέει η Gurushina. “Τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, αποτελούν έναν πολύ καλό δείκτη των κλυδωνισμών προσφοράς που πλήττουν μια οικονομία”.

Ο αντίκτυπος στην απασχόληση είναι ο πιο δύσκολος στον προσδιορισμό. Ορισμένες εταιρείες σταμάτησαν την παραγωγή στη Ρωσία και έστειλαν τους υπαλλήλους τους σπίτι, ωστόσο θα συνεχίσουν προς το παρόν να πληρώνουν μισθούς.

“Στις πρόσφατες κρίσεις, τόσο με τον Covid όσο και από το 2015 έως το 2016, η κυριαρχία των κρατικών επιχειρήσεων επιβράδυνε την αύξηση της ανεργίας”, λέει ο Scott Johnson του Bloomberg Economics. “Οι ρωσικές εταιρείες τείνουν να διατηρούν τον αριθμό των εργαζομένων τους, είτε οικειοθελώς είτε υπό πολιτική πίεση. Βλέπουμε μεγαλύτερο αντίκτυπο στις ώρες εργασίας – και δυστυχώς τα δεδομένα γι’ αυτές βγαίνουν μήνες μετά τα βασικά στοιχεία για την απασχόληση. Πιθανόν να μην έχουμε πλήρη αίσθηση αυτής της αναπροσαρμογής μέχρι τα χειρότερα να έχουν τελειώσει”.

Πληθωρισμός

Ένα επίσημο στατιστικό στοιχείο ανακοινώνεται πιο γρήγορα: ο δείκτης τιμών καταναλωτή. Η Ομοσπονδιακή Κρατική Στατιστική Υπηρεσία της Ρωσίας δημοσιεύει εβδομαδιαία στοιχεία ΔΤΚ και ο τελευταίος μετά τις κυρώσεις –την εβδομάδα έως τις 4 Μαρτίου– παρουσίασε αύξηση 2,2%, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη άνοδο σε εβδομαδιαία βάση από το 2008. Τα στοιχεία μιας δεύτερης εβδομάδας, έως τις 11 Μαρτίου, έδειξαν νέα άνοδο 2,1%, ανεβάζοντας τον συνολικό πληθωρισμό μετά την εισβολή στο 4,4%.

Έτερο στοιχείο είναι η ημερήσια ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος. Εκεί, 14 δισ. δολ. αποσύρθηκαν καταιγιστικά σε μια ημέρα όταν ξεκίνησε η εισβολή, ενώ ακολούθησαν συνεχείς εκροές τις επόμενες ημέρες. Από τις 10 Μαρτίου και μετά, ωστόσο, το ισοζύγιο εισροών-εκροών γύρισε ξανά σε θετικό. Αυτό υποδεικνύει κάποια ανάπαυλα στο αρχικό σοκ στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Ο Peach πιστεύει ότι το ΑΕΠ πιθανότατα θα μειωθεί κατά 12% ως αποτέλεσμα των κυρώσεων, ενώ αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί περίπου στο 20% μέχρι τα μέσα του έτους. “Η πτώση του ρουβλίου ήταν πολύ απότομη και αυτό φαίνεται να τροφοδοτεί τον πληθωρισμό πολύ γρήγορα”, λέει. “Είναι πιθανό να δούμε τους επόμενους μήνες σαφή αντίκτυπο στην καταναλωτική εμπιστοσύνη και στις δαπάνες των νοικοκυριών, λόγω των ελλείψεων αγαθών και της αύξησης τιμών”.

ΠΗΓΗ: capital.gr