Το τσουνάμι του ρωσικού χρήματος που μετέτρεψε την πρωτεύουσα της Μεγάλης Βρετανίας σε «Λόντονγκραντ». Καταγγελίες για χρηματοδότηση πολιτικών και κομμάτων από Ρώσους ολιγάρχες. Γιατί είναι δύσκολο να βρεθεί το «μαύρο χρήμα».

Ο αριθμός 5 της Belgrave Square, ένα αρχοντικό με γυψομάρμαρο και στοά με πυλώνες, αποτελεί μια από τις πλέον διακεκριμένες διευθύνσεις του Λονδίνου. Έχει θέα στους καταπράσινους κήπους και στέκει ανάμεσα σε σημαντικές πρεσβείες και ιδιωτικές κατοικίες.

Ήταν κάποτε το σπίτι του Sir Henry “Chips” Channon, ενός γεννημένου στις ΗΠΑ συντηρητικού βουλευτή του οποίου τα ημερολόγια δημοσιεύτηκαν στη δεκαετία του 1960 και υπήρξαν πηγή σκανδάλου για τη βρετανική υψηλή κοινωνία. Το 2003, το ακίνητο Belgravia, που αγοράστηκε για 25 εκατομμύρια λίρες, έγινε σύμβολο μιας νέας εποχής σε ό,τι αφορά την ιδιοκτησία εκλεκτής ακίνητης περιουσίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Αγοράστηκε για τα μέλη της οικογένειας του Όλεγκ Ντεριπάσκα, ενός Ρώσου ολιγάρχη -ένα πρώιμο σημάδι της πλημμύρας του ρωσικού πλούτου στο «Λόντονγκραντ», όπως σύντομα ονομάστηκε η πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ένας άλλος εξέχων ολιγάρχης που επένδυσε στο Λονδίνο την ίδια χρονιά ήταν ο Ρομάν Αμπράμοβιτς, ο οποίος αγόρασε την ποδοσφαιρική ομάδα της Τσέλσι. Πριν λίγες μέρες, καθώς η πίεση στους Ρώσους μεγιστάνες μετά την εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία αυξήθηκε, ο Αμπράμοβιτς έβαλε πωλητήριο στην Τσέλσι.

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, το Λονδίνο έγινε ένας από τους προτιμώμενους -αν όχι ο αγαπημένος- επενδυτικός προορισμός για τους Ρώσους ολιγάρχες, καθώς και βασικό οικονομικό κέντρο για τις ρωσικές εταιρείες, έχοντας σταθερά την ενθάρρυνση βρετανικών κυβερνήσεων με διάφορες πολιτικές αποχρώσεις.
Ωστόσο επικριτές αποκάλεσαν όλο αυτό «πλυντήριο του Λονδίνου»: Αναφέρονταν σε ένα σύστημα που επέτρεψε σε δισεκατομμύρια λίρες -μερικές από τις οποίες αποκτήθηκαν με παράνομα ή αμφισβητήσιμα μέσα- να απομακρυνθούν από τη ρωσική οικονομία και να μετατραπούν σε περιουσιακά στοιχεία στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Μετά τον μεγάλης κλίμακας πόλεμο του Πούτιν κατά της Ουκρανίας, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον δήλωσε ότι ήθελε να αντιστραφεί αυτή η διαδικασία, να επιβάλει κυρώσεις σε άτομα και εταιρείες που συνδέονται με το Κρεμλίνο, καθώς και να καταπολεμήσει το ξέπλυμα χρήματος. Ωστόσο, παρά την τολμηρή ρητορική, δεν είναι σαφές αν η κυβέρνηση Τζόνσον έχει την πολιτική βούληση ή τα εργαλεία για να αφαιρέσει εντελώς τα παράνομα χρήματα από το χρηματοπιστωτικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου.

Το πρώτο κύμα Ρώσων που επένδυσαν σε ακίνητα στο Ηνωμένο Βασίλειο «ήταν νέο χρήμα που ζητούσε πολύ σημαντικά ακίνητα», σύμφωνα με τον Andrew Langton, πρόεδρο του κτηματομεσιτικού γραφείου του Λονδίνου Aylesford International. «Τα ακίνητα που επιθυμούσαν, ήταν τα μεγαλύτερα και τα καλύτερα», λέει.

Η απουσία κανόνων που να απαιτούν πλήρη διαφάνεια σε ό,τι αφορά τα στοιχεία ξένων ιδιοκτητών βρετανικής περιουσίας αποτέλεσε πόλο έλξης για τους Ρώσους κροίσους, οι οποίοι εκτιμούσαν την ιδιωτικότητα. «Δεν ρωτήθηκαν λεπτομέρειες», λέει ο Τσαρλς ΜακΝτάουελ, ένας κτηματομεσίτης που ειδικεύεται στην αγορά ακινήτων υψηλού επιπέδου στο Λονδίνο. «Αρκούσε να έρθεις με μια φωτοτυπία του διαβατηρίου σου».
Μια απόφαση του 2006 του Ανώτατου Δικαστηρίου του Λονδίνου, στην οποία εμπλεκόταν ο Ντεριπάσκα, τον ανέφερε ως τον πραγματικό ιδιοκτήτης του Belgrave Square 5.

Αλλά το μητρώο τίτλων του ακινήτου ανέφερε ως ιδιοκτήτη τη Ravellot Limited, μια εταιρεία εγγεγραμμένη στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους. Το όνομα του Ντεριπάσκα δεν εμφανίζεται στον τίτλο, αν και μία εκπρόσωπός του είπε ότι μέλη της οικογένειάς του κατέχουν το σπίτι. Πρόσθεσε ότι ο Ντεριπάσκα δεν ήταν ο πραγματικός ιδιοκτήτης.

Ο Ντεριπάσκα, ιδρυτής της εταιρείας μετάλλων και υδροηλεκτρικής ενέργειας EN+, υφίσταται αμερικανικές κυρώσεις από το 2018, ως αποτέλεσμα της υποτιθέμενης στενής σχέσης του με το Κρεμλίνο.

Ο εκπρόσωπος του Ντεριπάσκα -ο οποίος το 2019 περιέγραψε τις επιβληθείσες από τις ΗΠΑ κυρώσεις ως βασισμένες σε «βρώμικα ψέματα»- είπε ότι τα περιουσιακά του στοιχεία αποκτήθηκαν «δίκαια και νόμιμα» και προσέθεσε ότι «οι ισχυρισμοί για το αντίθετο είναι εντελώς αβάσιμοι». Ο εκπρόσωπος Τύπου του Ντεριπάσκα είπε ότι πριν παραιτηθεί από τη διευθυντική του θέση στο EN+, συναντήθηκε με πολλούς ανώτερους αξιωματούχους από το Κρεμλίνο και υπηρεσίες της ρωσικής κυβέρνησης. «Είχε συνηθισμένες επαφές, όπως θα είχε οποιοσδήποτε άλλος βιομήχανος του επιπέδου του σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου», πρόσθεσε.

Για τη συνέχεια Euro2Day