Οι πενταμερείς υποβαθμίζουν την Κυπριακή Δημοκρατία σε κοινότητα ή αναβαθμίζουν το κατοχικό καθεστώς σε επίπεδο κράτους

 Μαρίνος Σιζόπουλος   

Είναι γεγονός πως μετά το Κρανς Μοντανά δεν υπήρξε καμία ουσιαστική προσπάθεια επανέναρξης των διαπραγματεύσεων μεταθέτοντας με αυτό τον τρόπο το Κυπριακό από πρωτεύον σε δευτερεύον ζήτημα τόσο στις δημόσιες συζητήσεις όσο και στις προτεραιότητες των πολιτών. Φυσικά το ζητούμενο δεν είναι να υπάρχει σε εξέλιξη μία οποιαδήποτε προσπάθεια επανέναρξης αλλά η όποια προσπάθεια αναλαμβάνεται, να οδηγεί σε θετικό αποτέλεσμα. 

Το πολύμηνο αδιέξοδο είναι λογικό ότι θα οδηγούσε κατά καιρούς σε αναζήτηση λύσεων για άρση του, αφού παρόλο που το Κυπριακό δεν κυριαρχεί στις δημόσιες συζητήσεις, εντούτοις παραμένει το πιο σημαντικό πρόβλημα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με απογοήτευση όμως διαπιστώνουμε πως αντί να αναζητούνται λύσεις που θα φέρουν αποτέλεσμα, προτάσσονται επιλογές που έχουν ήδη δοκιμαστεί και αποτύχει. 

Οι πενταμερείς διασκέψεις που υποβαθμίζουν την Κυπριακή Δημοκρατία σε κοινότητα ή αναβαθμίζουν το κατοχικό καθεστώς σε επίπεδο κράτους είναι μια επιλογή που δοκιμάστηκε αρκετές φορές και κατέληγε πάντα σε αδιέξοδο ή σε επιλογές που ευνοούσαν τις τουρκικές στοχεύσεις (Ιανουάριος – Φεβρουάριος 1964, Αύγουστος 1974, Μάρτιος 2004, Νοέμβριος 2016, Ιανουάριος 2017, Ιούλιος 2017, Απρίλιος 2021).  

Τις τελευταίες βδομάδες επανήλθε στο προσκήνιο μία άλλη δοκιμασμένη «συνταγή». Αυτή των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (στο εξής ΜΟΕ). Η δική μας πλευρά αντιμετωπίζει διαχρονικά τα ΜΟΕ ως μία επίδειξη καλής θέλησης, την οποία για κάποιο λόγο αισθανόμαστε την ενοχική ανάγκη να καταθέτουμε. Μάλιστα, αυτό συμβαίνει ενώ έχει διαπιστωθεί πως από την πλευρά της Τουρκίας και του κατοχικού καθεστώτος δεν υλοποιήθηκε κανένα ΜΟΕ προς όφελος της Κυπριακής Δημοκρατίας και η κυβέρνηση έχει ήδη προχωρήσει σε σειρά μέτρων προς όφελος των Τουρκοκυπρίων. 

Επαναλαμβάνουμε συνεπώς την ίδια τακτική που οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα, χωρίς να καταλαβαίνουμε πως ενώ εμείς καταθέτουμε ΜΟΕ για να δείξουμε απεγνωσμένα πως είμαστε «τα καλά παιδιά», η τουρκική πλευρά τα αντιλαμβάνεται ως μέτρα «καλής γειτονίας» που ενισχύουν τη ρητορική τους για το ότι είμαστε «δύο λαοί που πρέπει να ζήσουν πλάι – πλάι».

Από την πρώτη στιγμή η ΕΔΕΚ τόνισε πως η ανάδειξη των ΜΟΕ εκτρέπει το Κυπριακό από τη σωστή του βάση, ως πρόβλημα εισβολής, συνεχιζόμενης κατοχής και εθνοκάθαρσης, συμβάλλει στην κεφαλαιοποίηση πρόσθετων ωφελημάτων προς το κατοχικό καθεστώς και υποβοηθάει στην παράταση των αδιεξόδων. Με τη στάση αυτή δίνουμε την δυνατότητα στο κατοχικό καθεστώς να αναβαθμιστεί αξιοποιώντας τον χρόνο που περνά προς αυτή την κατεύθυνση και ταυτόχρονα επιτρέπουμε στην Τουρκία να απενοχοποιείται για τα μέχρι σήμερα εγκλήματα που έχει πράξει. Το πλέον ανησυχητικό είναι πως επιλέγουμε αυτήν ακριβώς την αποτυχημένη τακτική, τη στιγμή που τόσο η Τουρκία όσο και το κατοχικό καθεστώς:

·       αξιώνουν τη λύση δύο κρατών,

·       απειλούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και στον αέρα και στη θάλασσα,

·       άρχισαν τον εποικισμό της Αμμοχώστου.

Η ενδεχόμενη ένταξη των ΜΟΕ, αλλά και του ενεργειακού που επίσης προτάσσεται το τελευταίο χρονικό διάστημα, ως μέρος της διαπραγμάτευσης, θα υποβαθμίσει ακόμα περισσότερο την ουσία του προβλήματος και θα απαλλάξει πλήρως την Τουρκία από τις ευθύνες της. Πέραν τούτου, η δήθεν κινητικότητα που δημιουργεί η εμπλοκή σε ΜΟΕ, αξιοποιείται και από διάφορες χώρες της Ε.Ε. για να αποφύγουν την επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας για την πειρατική πολιτική που ακολουθεί στην Αν. Μεσόγειο για να μην επηρεαστούν τα εμπορικά τους συμφέροντά.

Στην ουσία όμως η επιμονή σε αυτή τη διαδικασία οδηγεί είτε στην παράταση της σημερινής κατάστασης και στη μονιμοποίηση της διαίρεσης, είτε στην αποδοχή της ΔΔΟ και τη νομιμοποίηση της διχοτόμησης. 

Για να αποφευχθούν αυτές οι αρνητικές επιπτώσεις, η ΕΔΕΚ προτάσσει τα εξής:

Σε ό,τι αφορά το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου αυτό δεν πρέπει να ενταχθεί στα ΜΟΕ αλλά να ληφθούν συγκεκριμένα νομικά μέτρα σε βάρος της λειτουργίας του. Μάλιστα να διερευνηθούν δυνατότητες προσφυγής και λήψης νομικών μέτρων σε βάρος εταιρειών, οι οποίες το χρησιμοποιούν παράνομα. 

Εάν η κυβέρνηση επιμένει στην κατάθεση ΜΟΕ, πριν τη δημοσιοποίησή τους θα πρέπει η Τουρκία και το κατοχικό καθεστώς να προχωρήσουν στην απομάκρυνση της σημαίας της ντροπής από τον Πενταδάκτυλο και στη διάνοιξη του οδοφράγματος των Κοκκίνων και της διόδου Πυροΐου.

Για την ΕΔΕΚ λύση στο αδιέξοδο μπορεί να δοθεί μέσα από τη σύγκληση Διεθνούς Διάσκεψης για το Κυπριακό, όπως προνοεί το ψήφισμα 37/253 (1983) της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η οποία κατά προτεραιότητα να συζητήσει τη διεθνή πτυχή που είναι και η ουσία του προβλήματος.

Όσο δεν διδασκόμαστε από τα λάθη του παρελθόντος για να τα διορθώσουμε ή να τα αποφύγουμε, όσο με δική μας συναίνεση το Κυπριακό διολισθαίνει από θέμα εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής σε θέμα διακοινοτικής διευθέτησης ή ΜΟΕ, τόσο υποβοηθούμε την Τουρκία να προωθήσει και να υλοποιήσει τους επεκτατικούς της στόχους σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ελπίδες διαφυγής από το αδιέξοδο υπάρχουν μόνο αν παραμείνουμε σταθεροί στο ότι το Κυπριακό είναι διεθνές θέμα εισβολής και κατοχής.

Πρόεδρος Κ.Σ. ΕΔΕΚ