Να εγκαταληφθεί η αδρανής στάση τουΕλληνισμού

του Φοίβου Κλόκκαρη *

Η Κύπρος το 1960, μετά τον εθνικοαπελευθερωτικό  αγώνα των Ελλήνων κατά της Βρετανικής  κατοχής, απόκτησε κολοβωμένη ανεξαρτησία. Βρετανία και Τουρκία, για να διατηρούν υπό τον στρατηγικό έλεγχο τους το νησί, επέβαλαν στο νεοσύστατο κράτος  ένα σύστημα κηδεμονίας, με τις συνθήκες Εγγυήσεως και Συμμαχίας 1960, που παραβιάζουν κατάφορα τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ, και αποτελούν μόνιμη πηγή προβλημάτων ασφάλειας της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ). Πέραν τούτου διατηρήθηκε στην Κύπρο το αποικιοκρατικό κατάλοιπο, των στρατιωτικών Βρετανικών  Βάσεων (ΒΒ).

Σήμερα η ΚΔ, κράτος μέλος της ΕΕ τελεί υπό  στρατιωτική κατοχή στο βόρειο τμήμα της, από την “εγγυήτρια” Τουρκία, η οποία μετά την εισβολή του 1974, προέβη σε εκρίζωση του Ελληνικού στοιχείου, που πλειοψηφούσε συντριπτικά, εποικισμό, εγκατάσταση υποτελούς διοίκησης, της ούτω καλούμενης «ΤΔΒΚ» και ισχυρών στρατιωτικών δυνάμεων , που παραμένουν μέχρι σήμερα.

Η ΚΔ με τη βοήθεια της Ελλάδας, εντάχθηκε στην ΕΕ ως ενιαίο κράτος, προχώρησε σε προσαρμογή προς το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, με την 5^η τροποποίηση του συντάγματος της, αλλά στο θέμα των συνθηκών Εγγυήσεως/Συμμαχίας παρέμεινε αδρανής καθώς και ηΕλλάδα.Τα βασικά στοιχεία που διέπουν τις εν λόγω συνθήκες είναι :

• Η Συνθήκη Εγγυήσεως προβλέπει με το άρθρο II, όπως οι εγγυήτριες δυνάμεις, Ελλάδα, Τουρκία και Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ),εγγυώνται την ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα, ασφάλεια και συνταγματική τάξη της ΚΔ και με το άρθρο III όπως η ΚΔ, Ελλάδα και Τουρκία, σέβονται την ακεραιότητα των ΒΒ. Η συνθήκη Συμμαχίας στο πρωτόκολλο No 1/Άρθρο I, προβλέπει ότι τα αποσπάσματα της Ελλάδας και Τουρκίας, που θα συμμετέχουν στο Τριμερές Στρατηγείο (ΚΔ, Ελλάδα, Τουρκία) θα περιλαμβάνουν 950 Έλληνες (ΕΛΔΥΚ) και 650 Τούρκους (ΤΟΥΡΔΥΚ) στρατιωτικούς.
• Οι εγγυήτριες δυνάμεις δεν εκπλήρωσαν τις υποχρεώσεις τους έναντι της ΚΔ και παραβίασαν τους όρους των συνθηκών. Ιδιαίτερα η Τουρκία, συνεχίζει μέχρι σήμερα να τις παραβιάζει, και ενώ  δεν αναγνωρίζει το κράτος της ΚΔ, την οποία θεωρεί εκλιπούσαν από το 1963 (επίσημη δήλωση Τουρκίας προς την ΕΕ την 23 Ιουνίου 2014, UE-TR4806/14),  εμμένει στη διατήρηση των συνθηκών. Ειδικά οι παραβιάσεις της Τουρκίας την περίοδο  1974 μέχρι σήμερα περιλαμβάνουν την στρατιωτική εισβολή, κατοχή, εποικισμό, εθνοκάθαρση, βίαιη εγκατάσταση υποτελούς διοίκησης στη Κύπρο της «ΤΔΒΚ» και την διατήρηση στο έδαφος της ΚΔ, 40000 στρατιωτικών με βαρύ οπλισμό ενός Σώματος Στρατού.

Οι συνθήκες έπαυσαν να ισχύουν και είναι ουσιαστικά  άκυρες γιατί αντίκεινται προς το διεθνές δίκαιο και οι διατάξεις τους παραβιάσθηκαν και συνεχίζεται η παραβίαση τους μέχρι σήμερα.Συγκεκριμένα παραβιάζονται:

• Τα άρθρα 2.1 (κυρίαρχη ισότητα κρατών) 4 (αποχή από απειλή ή άσκηση βίας) και 103 (οι διατάξεις των συνθηκών βρίσκονται σε σύγκρουση με το 103, που υπερισχύει) του καταστατικού χάρτη των HE και
• Τα άρθρα 53 (παραβίαση αρχών και αναγκαστικών κανόνων διεθνούς δικαίου) και 60 (η παραβίαση των διατάξεων των συνθηκών, από συμβαλλόμενο μέρος, όπως η Τουρκία, καθιστά τις συνθήκες άκυρες) της συνθήκης της Βιέννης 1969 «Περί του δικαίου των διεθνών συνθηκών».

Οι συνθήκες παραβιάσθηκαν από όλες τις εγγυήτριες δυνάμεις περιλαμβανομένου του ΗΒ, γι’ αυτό η ΚΔ, δεν πρέπει να θεωρεί ότι δεσμεύεται από τις υποχρεώσεις της έναντι του, που απορρέουν από το άρθρο III της Συνθήκης Εγγυήσεως (Βρετανικές Βάσεις), αφού το ΗΒ δεν τήρησε και δεν τηρεί τις υποχρεώσεις του έναντι της ΚΔ, όπως αυτές απορρέουν από το άρθρο II της συνθήκης Εγγυήσεως (εδαφική ακαιρεότητα,συνταγματική τάξη). Σήμερα η ΚΔ είναι ανεξάρτητο κράτος μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ . Η κατάργηση των συνθηκών θα θέσει σε κίνδυνο την υπόσταση της; O νομικός και πρώην εισαγγελέας της ΚΔ κ. Στέλιος Θεοδούλου σε  άρθρο του (Σημερινή 17.3.2019) για την συνθήκη εγκαθίδρυσης της ΚΔ (που  είναι “πακέτο” με τις συνθήκες εγγυήσεως/συμμαχίας) τοποθετείται κατά τρόπο νομικά τεκμηριωμένο ότι “δεν καταργείται  ένα σύνταγμα και δεν διαλύεται ένα κράτος λόγω τερματισμού μιάς τετραμερούς διεθνούς συμφωνίας”.

O Ελληνισμός δεν πρέπει να  συνεχίσει την αδρανή στάση του. Η Τουρκία, μετά την εισβολή,  προβαίνει  συστηματικά σε νέες επεκτατικές δράσεις στο έδαφος (προωθήσεις στη ουδετέρα ζώνη, εποικισμός Αμμοχώστου κ.α.) και την ΑΟΖ  της ΚΔ , που αποτελούν συνέχιση της κατάφορης επί μισό αιώνα, παραβίασης των εν λόγω συνθηκών. Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να αλλάξουν  στρατηγική στο Κυπριακό, το οποίο δεν είναι θέμα δικοινοτικής διαφοράς, αλλά θέμα εισβολής, κατοχής, εποικισμού, εθνοκάθαρσης, να ενισχύσουν την αμυντική  συνεργασία τους (δόγμα ΕΑΧ, απόκτηση από ΚΔ ικανών αεροναυτικών δυνάμεων) και να προχωρήσουν σε πρωτοβουλίες απαλλαγής της Κύπρου από το επιβληθέν,  μέσω των συνθηκώνΕγγυήσεως/Συμμαχίας1960, αποικιοκρατικό σύστημα  κηδεμονίας.

Επανέρχομαι στην  εισήγηση που υπέβαλα  το  2017 (Φιλελεύθερος 14.11.2017) , όπως οι κυβερνήσεις Ελλάδας-ΚΔ:

(1) καταγγείλουν επίσημα τις συνθήκες στα HE ως  άκυρες, να μην αποδέχονται ότι βρίσκονται σε ισχύ και να μην συμμετέχουν σε πενταμερείς διασκέψεις για το κυπριακό όπως συνέβη στη Γενεύη (Ελλάδα,Τουρκία,Βρετανία, ΕΚ και ΤΚ κοινότητα) και

(2) υπογράψουν διμερή συμφωνία    στάθμευσης της ΕΛΔΥΚ  ή και άλλων Ελλαδικών δυνάμεων στρατού, ναυτικού και αεροπορίας στο έδαφος της ΚΔ, στα πλαίσια της μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας στα θέματα ασφάλειας και άμυνας, που προβλέπεται από την συνθήκη της Λισαβόνας για τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η υιοθέτηση αυτής της εισήγησης, απαιτεί πολιτική βούληση  και  επεξεργασία της εισήγησης  από τις κυβερνήσεις ΚΔ-Ελλάδας με την συνδρομή και  αξιόλογων   επιστημόνων, που διαθέτει ο Ελληνισμός στους τομείς που αφορούν  τις διεθνείς συνθήκες,και την ασφάλεια.

Είναι καιρός να σταματήσει ο εμπαιγμός και το θέατρο του παραλόγου με τις εν λόγω συνθήκες, τις οποίες η Τουρκία χρησιμοποιεί ως μοχλό για να τηρεί εσαεί την Κύπρο υπό την κηδεμονία της. Εμμένει στη διατήρηση τους αλλά συνεχίζει να τις παραβιάζει κατάφορα και ταυτόχρονα δεν αναγνωρίζει την ΚΔ, δηλαδή την ύπαρξη του κράτους το οποίο εγγυάται. Η απραξία της ΚΔ και Ελλάδας στις συνεχιζόμενες επι μισό αιώνα τουρκικές παραβιάσεις τών εν λόγω συνθηκών και οι λανθασμένες ενέργειες στο διπλωματικό πεδίο (συμμετοχή σε πενταμερείς διασκέψεις με απούσα τηνΚΔ, που υποβαθμίζεται σε κοινότητα και ανάδειξη του ρόλου των εγγυητριών δυνάμεων) οδηγούν σε νεκρανάσταση των συνθηκών και στην εσαεί τήρηση  τού Ελληνισμού της Κύπρου υπο τουρκική  κηδεμονία. Να εγκαταληφθεί η αδρανής στάση τουΕλληνισμού.

* αντιστράτηγος ε.α.