Του Andreas Kluth

Αρχίσαμε λοιπόν. Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, αναγνωρίζοντας δύο αποσχιστικές περιοχές της Ουκρανίας ως ανεξάρτητα κράτη και στέλνοντας εκεί Ρώσους στρατιώτες ως “ειρηνευτική δύναμη”, έκανε την αρχή αυτού που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε έναν πόλεμο.

Τι έχει στο μυαλό του ο συγκεκριμένος άνθρωπος; Πώς βλέπει τον κόσμο; Οι αναλυτές και οι ειδικοί παντού στον κόσμο ξύνουν με απορία το κεφάλι τους. Πολλές πιθανές απαντήσεις είναι τρομακτικές.

Δεν ήταν πάντα έτσι

Υπήρξε μια εποχή, στα πρώτα χρόνια της “βασιλείας” του, που ο Πούτιν περιβαλλόταν ακόμα με συμβούλους και ειδικούς οι οποίοι του παρείχαν διαφορετικές μεταξύ τους απόψεις και ερμηνείες για τον κόσμο, μια εποχή που μιλούσε με ξένους ηγέτες και άκουγε πραγματικά τι του έλεγαν. Κατά τα φαινόμενα, τότε βρισκόταν σε επαφή με την πραγματικότητα.

Κάποια στιγμή – έχει περάσει από τότε περισσότερο από μια δεκαετία – ο Πούτιν άρχισε να κατασκευάζει μια εναλλακτική πραγματικότητα. Έγινε ερασιτέχνης ιστορικός και έφτιαξε δικές του θεωρίες για το παρελθόν, τροποποιώντας κατά βούληση τα γεγονότα προκειμένου να αρχίσει να διηγείται στον εαυτό του ιστορίες που του άρεσαν. Σύμφωνα με μία από αυτές, η Ουκρανία δεν είναι μια πραγματική χώρα, παρά μόνο ένα μέρος μιας μεγάλης Ρωσίας – της Ρωσίας του. Το 2014, άρχισε να αρπάζει τμήματά της.

Εκείνη την ίδια την εποχή, η Άνγκελα Μέρκελ, τότε καγκελάριος της Γερμανίας, είχε πολλές συνομιλίες μαζί του. Η ίδια μιλά άπταιστα τα ρωσικά και λέγεται ότι ήταν η παγκόσμια ηγέτιδα που καταλάβαινε καλύτερα τον Πούτιν. Μετά από ένα τηλεφώνημα μαζί του, στράφηκε στους συνεργάτες της και τους είπε ότι “δεν ήταν σίγουρη ότι ο Πούτιν ήταν σε επαφή με την πραγματικότητα” και ότι φαινόταν να ζει “σε έναν άλλο κόσμο”.

Μετασύμπαν

Οκτώ χρόνια μετά και ο Πούτιν, απ’ ό,τι φαίνεται, έχει ταξιδέψει περαιτέρω στο δικό του μετασύμπαν. Όπως περιγράφουν οι πολιτικοί επιστήμονες Adam Casey και Seva Gunitsky στο Foreign Affairs, αυτό συμβαίνει επειδή ο Ρώσος πρόεδρος, όπως και οι περισσότεροι ισχυροί άνδρες ιστορικά, έχει δημιουργήσει μια κλειστή “φούσκα” πληροφοριών από την οποία δεν μπορεί πλέον να ξεφύγει.

Με εμμονή στη μυστικότητα, δεν χρησιμοποιεί καν κινητό τηλέφωνο. Έχει συρρικνώσει τον κύκλο των συμβούλων του σε ελάχιστα “τσιράκια”, τα οποία επιλέχθηκαν επί τη βάσει της αφοσίωσης και της κολακείας και όχι λόγω των ικανοτήτων τους. Προέρχονται δυσανάλογα πολύ από τους λεγόμενους siloviki, τα κορυφαία στελέχη του στρατού και υπηρεσιών όπως η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB), διάδοχος της KGB, λίκνο και του ίδιου του Πούτιν.

Αυτοί οι yes-men (οι περισσότεροι είναι άνδρες) αντικατοπτρίζουν στον Πούτιν την παράνοια του για μια υποτιθέμενα επιθετική “Δύση”. Τροφοδοτούν το “γερακίσιο” εγώ του και του αποκρύπτουν πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους, κάνοντάς τον να νιώθει ότι ελέγχει τις εξελίξεις περισσότερο από ό,τι ισχύει στ’ αλήθεια. Στην πραγματικότητα, ο Πούτιν έχει κατασκευάσει μια μεροληπτική μηχανή αυτοεπιβεβαίωσης. Η πανδημία τα έχει χειροτερέψει όλα αυτά. Μετέτρεψε τον Πούτιν σε μικροβιοφοβικό, καθώς δεν αφήνει σχεδόν κανέναν να τον πλησιάσει παρά μόνο από απόσταση.

Για τη συνέχεια Capital