ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ non paper, σύμφωνα με τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας, στάλθηκε σε όλες τις εμπλεκόμενες με τον αγωγό EastMed χώρες. Αλλά, όπως αναφέρουν δημοσιογραφικές πληροφορίες, και στην αντιδρούσα στο έργο, κατοχική Τουρκία. Με το έγγραφο αυτό, η Ουάσινγκτον προτείνει εν πολλοίς την εγκατάλειψη του σχεδιασμού για την υλοποίηση του αγωγού EastMed. Η αμερικανική επιχειρηματολογία εστιάζεται σε τρείς άξονες:

• Πρώτο, την προστασία του περιβάλλοντος/ενεργειακή μετάβαση.
• Δεύτερο, την έλλειψη οικονομικής και εμπορικής βιωσιμότητας και
• Τρίτον τη δημιουργία εντάσεων στην περιοχή.

Το τελευταίο συνδέεται με τις τουρκικές αντιδράσεις. Αφορά την ένταση που προκαλεί συνεχώς η Άγκυρα στην περιοχή. Ευθέως μπορεί να εξηγηθεί η αναφορά αυτή πως γίνεται για να ικανοποιηθεί η κατοχική δύναμη.

• Τι σημαίνει προκαλούνται εντάσεις;
• Ποιος τις προκαλεί;
• Όλοι οι εμπλεκόμενοι;
• Εκείνες οι χώρες που συμφώνησαν να κατασκευάσουν τον αγωγό, που χρηματοδοτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, προκαλούν τις εντάσεις;

Είναι η κατοχική Τουρκία και μόνο αυτή που προκαλεί την ένταση καθώς αυτή είναι η συμπεριφορά της έναντι των γειτόνων της. Έτσι συμπεριφέρεται όταν θεωρεί πως ένα έργο ή μια πολιτική δεν την εξυπηρετεί.

Η ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ έσπευσε μετά τη δημοσιοποίηση του εγγράφου να δώσει κάποιες διευκρινίσεις. Επανέλαβε τη στήριξή της «στην ενίσχυση της συνεργασίας και της σταθερότητας, όπως το σχήμα 3+1 στο οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία, η Ελλάδα, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ συμμετέχουν». Τοποθέτηση που δεν ήταν αυτονόητη, καθώς η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν φαινόταν να ήταν ένθερμη υποστηρικτής αυτού του μηχανισμού.

Εξέφρασε υποστήριξη σε έργα, όπως η σχεδιαζόμενη διασύνδεση EuroAfrica από την Αίγυπτο στην Κρήτη και η προτεινόμενη διασύνδεση EuroAsia που θα συνδέει τα ισραηλινά, κυπριακά και ευρωπαϊκά ηλεκτρικά δίκτυα. «Τέτοια έργα όχι μόνο θα συνδέουν ζωτικής σημασίας αγορές ενέργειας, αλλά θα βοηθούν και στην προετοιμασία της περιοχής για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια», αναφέρθηκε από πλευράς του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Σαφώς κι όλα αυτά δεν απαντούν στο θέμα του EastMed, ούτε και εξηγείται γιατί περιέλαβε στην επιχειρηματολογία του το θέμα της έντασης.

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΤΑΙ συναφώς ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, σε συνέντευξή του την περασμένη Κυριακή στον «Φιλελεύθερο» σημείωσε πως το μέλλον του έργου θα κριθεί στη βάση της οικονομικής του βιωσιμότητας, ενώ παράλληλα αφήνεται ανοικτό παράθυρο για αναζήτηση άλλων επιλογών.

Αυτή ήταν η θέση της Λευκωσίας εξαρχής, αλλά προφανώς η Κυπριακή Δημοκρατία είχε επενδύσει πολλά στην κατασκευή του αγωγού EastMed. Για τη Λευκωσία και τις άλλες χώρες, την Ελλάδα και το Ισραήλ, το μεγαλεπήβολο αυτό έργο είχε στρατηγική, γεωπολιτική σημασία. Έτσι αντιμετωπίζεται το έργο, αν και όλοι γνωρίζουν τις δυσκολίες.

Είναι σαφές πως πολλά εξαρτώνται από τη βιωσιμότητα του έργου. Εκτιμούμε, όμως, πως το περιεχόμενο της αμερικανικής παρέμβασης, αν και είχε και θετικά στοιχεία, περιείχε και μια λανθασμένη προσέγγιση. Δίνεται η εντύπωση πως με την κίνησή της αυτή κλείνει το μάτι στην κατοχική Τουρκία, που διακαώς ήθελε να σταματήσει το έργο αυτό. Και μάλλον δεν θα γίνει. Όχι μόνο επειδή αντιδρά η κατοχική δύναμη.