Τις τελευταίες εβδομάδες, γράφτηκαν πολλά ανακριβή για την ενέργεια στην Αν. Μεσόγειο, κυρίως από όσους δεν επιθυμούν την αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου βάσει του Διεθνούς  Δικαίου του ΟΗΕ για τη Θάλασσα (είναι και Δίκαιο της ΕΕ) και όσους θέλουν να ικανοποιηθεί πρώτα … η Τουρκία!

Ξεκαθαρίζουμε λοιπόν ότι το Συμβούλιο με πρόσφατη απόφασή του (τέλη 2021) επιβεβαίωσε  την διατήρηση δύο έργων για την Κύπρο (του καλωδίου EuroAsia Interconnector και του αγωγού East Med) στον κατάλογο «Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος» για την ΕΕ. Τις προάλλες, η Ευρωπ. Επιτροπή ανακοίνωσε χρηματοδότηση του EuroAsia Interconnector με €657 εκατομμύρια (με επιπλέον €100 εκατομμύρια από το Σχέδιο Ανάκαμψης της Κύπρου) για διασύνδεση των  ηλεκτρικών δικτύων Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου, με σκοπό να τερματιστεί η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου. Έτσι, μια μεθοδική και σκληρή εργασία διάρκειας πέραν των δέκα χρόνων οδήγησε στο σημερινό στάδιο επιτυχίας ενός τέτοιου μεγαλεπήβολου έργου υποδομής με αναμενόμενα σημαντικά οφέλη για την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον. Παρεμπιπτόντως, στην κατανομή των χρηματοδοτήσεων από την Επιτροπή, για άλλη μια φορά τα Βαλτικά κράτη έλαβαν σημαντικό μερίδιο, ενώ περιλαμβάνεται έργο που αφορά το φυσικό αέριο (Βουλγαρία).  

Ο αγωγός East Med αφορά το φυσικό αέριο στην Αν. Μεσογείου, με τεράστια γεωπολιτική αξία, όχι μόνο για Κύπρο-Ελλάδα, αλλά ήταν εξαρχής στρατηγική επιδίωξη της ΕΕ για διεύρυνση των πηγών εφοδιασμού και ταυτοχρόνως μείωση της εξάρτησής της από το εισαγόμενο φυσικό αέριο.  Το γνωστό πλέον αμερικανικό «άτυπο έγγραφο» με απόσυρση της πολιτικής στήριξης των ΗΠΑ προς τον αγωγό είχε διοχετευτεί στοχευμένα, μήνες πριν την διαρροή του αρχές 2022, σε πρόσωπα-κλειδιά εντός της ΕΕ, ενόψει της αναθεώρησης του ευρωπαϊκού ενεργειακού σχεδιασμού, ώστε να ακυρωθεί ο αγωγός εσωτερικά από την ΕΕ. Η σκοπιμότητα του άτυπου εγγράφου που προκάλεσε «εσωτερική τρικυμία» σε Ελλάδα και Κύπρο, ήταν ολοφάνερη αφού αφενός προέκρινε τον αγωγό οικονομικά ασύμφορο χωρίς καν τις τεχνικές μελέτες βιωσιμότητας και αφετέρου παραγνώρισε την απόφαση της ΕΕ για προδιαγραφές κατασκευής του αγωγού βάσει των οποίων, μετά το φυσικό αέριο, θα μπορεί να διοχετεύει υδρογόνο (πράσινη ενέργεια). Εν ολίγοις, αν υπάρχει η ανάλογη πολιτική στήριξη της ΕΕ και ιδιαίτερα των εμπλεκομένων κρατών, ο αγωγός θα κριθεί βάσει της βιωσιμότητάς του.

Επισημαίνεται ότι οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ (Euro-Asia Interconnector)  και της υπό συζήτηση Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου (Euro-Africa Interconnector) θα διέλθουν από την ίδια περιοχή του αγωγού East-Med που η Τουρκία θεωρεί δική της μέσω και του τουρκολυβικού μνημονίου. Αυτή την ώρα ας ενεργήσουμε επιτέλους με κοινά πανεθνική στάση αποφεύγοντας τις παγίδες: Τα ευρωπαϊκά έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης  επιβεβαιώνουν τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας και ακυρώνουν τις τουρκικές παρανομίες. 

*Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για τη Μεσόγειο