Πού θα κινηθούν οι σχέσεις Γερμανίας-Τουρκίας, με την νέα κυβέρνηση του Βερολίνου;

Οι σχέσεις με την Τουρκία αποτελούν ένα από τα πιο δύσκολα θέματα εξωτερικής πολιτικής του τρέχοντος έτους για τη νέα γερμανική κυβέρνηση υπό τον Όλαφ Σολτς ως πρωθυπουργό.

Στη Γερμανία, όπου η Τουρκία θεωρείται «δύσκολος αλλά απαραίτητος σύμμαχος», ο Σολτς τηρεί μια απόμακρη και επιφυλακτική στάση έναντι του προέδρου της Δημοκρατίας και προέδρου του AKP Ταγίπ Ερντογάν, όπως ακριβώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.

Ενώ εντάσεις και συγκρούσεις σε περιοχές όπως η Συρία, η Ανατολική Μεσόγειος, η Λιβύη και το Αφγανιστάν αναμένεται να καταλάβουν σημαντική θέση στην ατζέντα φέτος, θεωρείται ότι η κρίση Ρωσίας-Ουκρανίας και οι εντάσεις στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, που προκαλούν διεθνείς ανησυχίες, θα βρίσκονται επίσης στο προσκήνιο.

Αναφέρεται ότι ο Σολτς και ο Μπάιντεν απέφυγαν να πάρουν θέσεις έναντι του Ερντογάν που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες κρίσεις. Βασικός άξονας αυτής της νέας προσέγγισης είναι η προσδοκιές για στροφή της πορείας της Τουρκίας προς τη Δυτική Συμμαχία και το δημοκρατικό κράτος δικαίου.

Στην κοινή δήλωση που έγινε μετά τη σύνοδο κορυφής ηγετών ΕΕ-ΗΠΑ στις 15 Ιουνίου πέρυσι, αυτή η προσέγγιση συνοψίστηκε στους ακόλουθους όρους:

«Θέλουμε μια συνεργατική και αμοιβαία επωφελή σχέση με μια δημοκρατική Τουρκία».

Ο Σολτς, ο οποίος ορκίστηκε ως καγκελάριος στις 8 Δεκεμβρίου, πραγματοποίησε την πρώτη του επίσκεψη στο εξωτερικό στη Γαλλία στις 10 Δεκεμβρίου, πήγε στις Βρυξέλλες την ίδια μέρα και συναντήθηκε με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, αφού έκανε πρώτα συνάντηση με ανώτερους αξιωματούχους της ΕΕ. Ο Σολτς πραγματοποίησε επίσης την πρώτη του τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στις 10 Δεκεμβρίου.

Δεν πέρασε απαρατήρητο ότι ο Πρωθυπουργός Όλαφ Σολτς τηλεφώνησε στον Ερντογάν 11 ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του και ότι την ίδια μέρα συνομίλησε επίσης με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.

Σε μια σύντομη δήλωση σχετικά με το τηλεφώνημα, ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης αρκέστηκε στο να πει ότι ο Ερντογάν συνεχάρη τον Σολτς για τη νέα του θέση, ότι οι ηγέτες συζήτησαν διμερή θέματα και θέματα εξωτερικής πολιτικής και ότι τα δύο μέρη «συμφώνησαν να συνεχίσουν τις στενές διαβουλεύσεις».

Εκτός από τον μεγάλο εταίρο του συνασπισμού, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), και ο άλλος κυβερνητικός εταίρος, οι Πράσινοι, έχουν μεγάλη ευαισθησία για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και στα δύο αυτά κόμματα σημειώνεται η παρουσία πολιτικών τουρκικής καταγωγής και ανθρώπων που γνωρίζουν από κοντά την Τουρκία, είναι ενήμεροι για τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία, κάτι που φέρνει επίσης προβληματισμό στην ατζέντα των διμερών σχέσεων.

Ωστόσο, όπως και στην κυβέρνηση Μέρκελ, οι Σύροι πρόσφυγες είναι ένα από τα πρώτα ζητήματα που έρχονται στο μυαλό όταν έρχεται για συζήτηση το θέμα Τουρκία στην κυβέρνηση Scholz.

Η Γερμανία, όπου έχουν έρθει περίπου 1 εκατομμύριο Σύροι πρόσφυγες από το 2015, ανησυχεί μήπως σε περίπτωση μιας αστάθειας στην Τουρκία ή μιας νέας έντασης με την Τουρκία αντιμετωπίσει ξανά μια τέτοια εισροή προσφύγων. Για το λόγο αυτόν, για να αποτρέψει μια τέτοια κατάσταση, θέλει να συνεχίσει τη συνεργασία της με την Τουρκία.

Ένα άλλο σημαντικό θέμα που παρακολουθούν με ανησυχία οι Γερμανοί πολιτικοί σχετικά με την Τουρκία είναι η ρητορική του Προέδρου Ερντογάν, μαζί με την πόλωση στην κοινωνία και τις εντάσεις με τις ευρωπαϊκές χώρες.

Κύκλοι της γερμανικής κυβέρνησης αναφέρουν ότι οι εξελίξεις παρακολουθούνται στενά και τονίζουν ότι σε περίπτωση απόφασης για πρόωρες εκλογές στην Τουρκία, θα ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για να μην ξανασυμβούν αρνητικά γεγονότα που βιώθηκαν στο παρελθόν και θα γίνουν τα απαραίτητα βήματα που δεν θα επιτρέψουν να τεθεί σε κίνδυνο η εσωτερική ασφάλεια της Γερμανίας.

Με δεδομένο ότι η νέα γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα ακολουθήσει μια γραμμή που δίνει προτεραιότητα στη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην εξωτερική πολιτική, υπάρχει προβληματισμός για το πώς θα επηρεάσει η πολιτική αυτή τις σχέσεις με την Τουρκία. Η Γερμανία, η οποία έχει κάνει πολλές εκκλήσεις προς την Τουρκία να εφαρμόσει τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, μέλος του οποίου είναι η Τουρκία, και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, απαιτεί την απελευθέρωση του Οσμάν Καβάλα.

Ενώ είναι αξιοσημείωτο ότι τις τελευταίες εβδομάδες δεν έχει υπάρξει δημόσια δήλωση από ευρωπαϊκές χώρες για το θέμα αυτό, ορισμένοι δυτικοί διπλωμάτες το παρομοιάζουν με «την ηρεμία πριν από την καταιγίδα».

Μια άλλη σημαντική καμπή του νέου έτους θα είναι οι προεδρικές εκλογές στη Γερμανία, οι οποίες αναμένεται να διεξαχθούν στις 13 Φεβρουαρίου 2022.

Ο πρόεδρος Frank-Walter Steinmeier, ένας έμπειρος πολιτικός που παρακολουθεί στενά τις γερμανοτουρκικές σχέσεις, είναι επίσης ένας από τους λίγους ηγέτες που επικρίνουν ανοιχτά τις πολιτικές του Ερντογάν. Υπογραμμίζεται το γεγονός ότι ο Σταϊνμάγερ δεν έχει επισκεφθεί την Τουρκία μέχρι τώρα, κάτι που αποτελεί μήνυμα προς τον Ερντογάν.

Επίσης, να ληφθεί υπ’ όψιν ότι πριν από τον Steinmeier, ο πρόεδρος Joachim Gauck το 2014 και στη συνέχεια ο πρόεδρος Christian Wulff το 2010 πραγματοποίησαν επίσημες επισκέψεις στην Τουρκία.

Πηγή: ahvalnews.com