Τι μπορεί να μας διδάξει η ιστορία για τρέχοντα προβλήματα, όπως αυτά που φέρνουν αντιμέτωπες την Ελλάδα και την Τουρκία (και όχι μόνο) στην Ανατολική Μεσόγειο; Πώς το γεγονός ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπήρξε και ναυτική δύναμη, στοιχείο που τείνουμε να ξεχνούμε, επηρεάζει τη σημερινή στάση της Τουρκικής Δημοκρατίας;

Το Capital.gr είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με έναν ειδικό επί του θέματος, και μάλιστα Τούρκο. Ο Καχραμάν Σακούλ είναι επίκουρος καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Σεχίρ της Κωνσταντινούπολης – ή μάλλον ήταν, αφού το συγκεκριμένο ακαδημαϊκό ίδρυμα, που σχετιζόταν στενά με τον Αχμέτ Νταβούτογλου, έκλεισε εν μία νυκτί με πρόσφατη απόφαση των τουρκικών αρχών, στο κλίμα του κρατικού αυταρχισμού που επικρατεί στη γείτονα μετά το 2016.

Συναντήσαμε τον Καχραμάν Σακούλ, στο περιθώριο του συνεδρίου “1821: Η γνωστή άγνωστη επανάσταση – Μια παράδοση ανταρσίας” που διεξήχθη τον Δεκέμβριο στην Αθήνα και στο οποίο ο Τούρκος ιστορικός ήταν, όπως και άλλοι συνάδελφοί του από το εξωτερικό, προσκεκλημένος ομιλητής.

Η εισήγησή του στο εν λόγω συνέδριο φώτισε ένα ενδιαφέρον ιστορικό παράδοξο: το πώς δηλ. η ενδυνάμωση του τουρκικού ναυτικού (με ελληνικά πληρώματα) στο περιβάλλον των Ναπολεοντείων Πολέμων δημιούργησε μία από τις προϋποθέσεις της επιτυχίας της Ελληνικής Επανάστασης.

Ο παράγων Ρωσία

Όμως ο συνομιλητής μας είχε πολλά να πει και για τον ρόλο της σημερινής Τουρκίας στη Μεσόγειο.

Όπως τόνισε, το πρόβλημα είναι κυρίως γεωπολιτικό, αφορά τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Κύπρου και έχει ως παρακλάδι το ζήτημα της Λιβύης. Δεν είναι η Τουρκία ή η Ελλάδα η ναυτική δύναμη, αλλά το ΝΑΤΟ στο οποίο ανήκουν και οι δύο. Από την άποψη του ΝΑΤΟ Ελλάδα και Τουρκία δεν αποτελούν ανταγωνιστές στη θάλασσα.

Κατά τον Καχραμάν Σακούλ, αυτό που είναι τώρα διαφορετικό είναι η επάνοδος της Ρωσίας στη Μεσόγειο μετά από δύο αιώνες λόγω της συριακής και λιβυκής κρίσης. Οι Ρώσοι θεωρούν ότι αποτελούν τμήμα της Μεσογείου. Η ναυμαχία του Τσεσμέ το 1770 ήταν μια τεράστια ταπείνωση, αλλά ο ρωσικός στόλος συνέχισε να δρα στη Μεσόγειο για άλλα πέντε-έξι χρόνια. Και κατά τη διάρκεια των Ναπολεοντείων Πολέμων κατέβασαν για πρώτη φορά τον στόλο τους μέσα από τα Στενά. Κατόπιν έχασαν αυτή την δυνατότητα και δεν το ξεχνούν. Οπότε, από τη δική τους οπτική γωνία, αυτή είναι τώρα η κατάλληλη ευκαιρία για να επιστρέψουν στη Μεσόγειο.

Υπάρχει ενός είδους πολιτικό κενό στην Ανατολική Μεσόγειο, επιμένει ο συνομιλητής μας, το οποίο διαφορετικές δυνάμεις επιχειρούν να το καλύψουν. Οι Αμερικανοί είναι προς το παρόν αδρανείς, όπως και στα Στενά της Ταϊβάν. Το αμερικανικό ναυτικό δεν είναι βέβαιο αν θα μπορούσε να προστατεύσει την Ταϊβάν από μια κινεζική εισβολή και αυτό θα είναι ένα μεγάλο σκάνδαλο τα επόμενα χρόνια. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα στην Ανατολική Μεσόγειο, εκτιμά ο Τούρκος ιστορικός.

Για τη συνέχεια  Capital