Ε Κ Α Τ Ο Ν χρόνια φέτος από τη Μικρασιατική μας Καταστροφή του 1922

Γράφει ο Λάζαρος Μαύρος

Ε Κ Α Τ Ο Ν χρόνια φέτος από τη Μικρασιατική μας Καταστροφή του 1922. Το «μας» αναγκαίο για τον προσδιορισμό της εθνικής ταυτότητας των όπου γης Ελληνίδων και Ελλήνων, του σύνολου Ελληνισμού, εντός και εκτός κρατικών ορίων προς τους οποίους απευθύνεται η αρθρογραφία μας. Του Ελληνισμού του οποίου αποκόπηκε βίαια και τρομακτικά πριν 100 χρόνια ο ένας απ’ τους δύο πνεύμονες του, ο μικρασιατικός.

– Πώς και γιατί το 1922 αποτύχαμε να έχουμε την «Μεγάλη Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών» που μόλις είχαμε εξασφαλίσει στα χαρτιά με τη Συνθήκη των Σερβών του 1920; Ως συνέχεια της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισσίων του 1919, μετά την λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918). Στις νικήτριες δυνάμεις του οποίου συγκαταλεγόταν και η Ελλάς μ’ επικεφαλής τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Και στις ηττημένες δυνάμεις, η υπό διάλυση Οθωμανική Τουρκία του Μεχμέτ Βαχιντεντίν 36ου και τελευταίου σουλτάνου της.

– Πώς και γιατί ηττήθηκε το 1922 και ετάφη η Μεγάλη Ιδέα που ζωογόνα την έτρεφε αδιάκοπα ως όραμα ο Ελληνισμός μετά τον Απελευθερωτικό Αγώνα του 1821 και τους νικηφόρους Απελευθερωτικούς Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913; Δυό μόλις βήματα το 1920 πριν από την επίτευξη της Μεγάλης Ιδέας;

– Πώς και γιατί το 1922 χάσαμε τη Σμύρνη, την Φιλαδέλφεια, το Αϊδίνιο, το Αϊβαλί, την Προύσα, τη Νίκαια, την Κίο στην Ιωνία, την Αδριανούπολη, τις Σαράντα Εκκλησιές, τη Ραιδεστό, την Κωνσταντινούπολη στην Ανατολική Θράκη, την Σαμψούντα, την Κερασούντα, τη Σινώπη, την Αμισό, την Αμάσεια, την Τραπεζούντα, τη Ριζούντα στον Πόντο;

ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ μας είναι – πολύ ισχυρός και κοπιωδώς μελετημένος – ότι: ΕΑΝ ο Ελληνισμός μελετούσε εγκαίρως, χωρίς προκαταλήψεις και φατριαστικές – κομματικές παρωπίδες, με όλη την αυτοκριτική αυστηρότητα και διορθωτική αποφασιστικότητα, την μέγιστη εθνική τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής μας του 1922, τα πραγματικά της αίτια, και φρόντιζε να διδαχθεί από τα παθήματα ώστε να μην επιτρέπει την επανάληψη των προς αποφυγήν παραδειγμάτων του ολέθριου παρελθόντος, δεν θα καταντούσαμε το 1974 στην Κυπριακή Καταστροφή.

– Και αυτό είναι, φρονούμε, το σημαντικότερο από χίλια-μύρια άλλα νήματα που συνδέουν έκτοτε τη Μικρασία μας με την Κύπρο μας.

ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΑΜΕ ήδη το 2021 με τη μνημόνευση, κατά τη διάρκειά του, των 200χρονων την εθνικής μας υπερηφάνειας για την Επανάσταση του 1821. Υποδεχόμαστε και το 2022 με την αναγκαία μνημόνευση των 100χρονων την εθνικής μας ντροπής για την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Δηλαδή:

– ΑΠΟ τον Εθνικό Ύμνο που έγραψε ο Διονύσιος Σολωμός («Ύμνος εις την Ελευθερίαν») για το 1821, με μουσουργό τον Νικόλαο Μάντζαρο,

– ΣΤΟΝ Εθνικό Θρήνο που έγραψε ο Νίκος Γκάτσος («Μάνα μου Ελλάς») για το 1922, με μουσουργό τον Σταύρο Ξαρχάκο.

Από τον Ύμνο στον Θρήνο. Οι οποίοι συνοδεύουν αμφότεροι ανεξίτηλα τη συνείδηση του έθνους. Θριαμβευτικά ο πρώτος, άκρως τραυματικά ο δεύτερος, στην ζώσα μνήμη και ψυχοσύνθεση των Ελληνίδων και των Ελλήνων όλων έκτοτε των διαδοχικών γενεών και από το 1821 και από το 1922 ως τις μέρες μας.

ΠΟΛΥ χρήσιμη είναι, φρονούμε, για το έθνος η βαθύτερη και νηφάλια μελέτη της ιστορίας των δύο κορυφαίων ιστορικών περιόδων. Για την άντληση διδαγμάτων σπουδαίας σημασίας για το εκάστοτε σήμερα και το αύριο του Ελληνισμού.

– Χρήσιμη όλως ιδιαιτέρως για τις κατευθύνσεις και τις επιλογές της πολιτικής του πορείας. Και, συνεπώς, για τα σημαντικότερα κριτήρια με τα οποία το εκάστοτε εκλογικό σώμα επιλέγει τους ηγέτες του στην Αθήνα και στη Λευκωσίας.

– Όχι μόνο επειδή και το 1821 και το 1922 και το 1974 κύριος αντίπαλος υπήρξε ο ίδιος που και σήμερα απειλεί, ως Ερντογανική πλέον Τουρτζιά, τον Ελληνισμό και αμφότερα τα κράτη μας Ελλάδα και Κύπρο.

ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ αυτής μία από τις πιο σπουδαίες ίσως πτυχές, η οποία δύναται και προσφέρεται ώστε προπάντων να φωτίζει εναργέτερα τα ΠΡΟΣ ΑΠΟΦΥΓΗΝ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ, είναι το κεφάλαιο εκείνων των αιτίων που παρήγαγαν τις χειρότερες εθνικές αποτυχίες. Και το οποίο δεν περιορίζεται και δεν εξαντλείται στο 1821 και το 1922, αλλά – δυστυχώς για το έθνος – το έχει υποστεί ο Ελληνισμός και σε πολλές άλλες περιπτώσεις μέχρι και πενήντα δύο χρόνια μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, το 1974 στην Κυπριακή Καταστροφή.

1η ΕΡΩΤΗΣΗ: Τί περισσότερο έβλαψε και έθεσε σε θανάσιμο κίνδυνο την Επανάστασή μας του 1821, ώστε να ρημάξει τον Μοριά εισβάλλοντας από τον Φεβρουάριο του 1825 ο Οθωμανός αντιβασιλέας της Αιγύπτου Ιμπραήμ Πασάς με 17.000 Τουρκο-Αιγυπτιακά στρατεύματα και Γάλλους επικεφαλής αξιωματικούς;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δύο εμφυλίους πολέμους είχαμε ήδη διαπράξει εκεί οι Έλληνες, από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο και από τον Νοέμβριο έως τον Δεκέμβριο 1924, ώστε ο Ιμπραήμ Πασάς να βρει αφύλακτο το «Πέντε Μίλι» εκείνης της εποχής και να αποβιβαστεί ανενόχλητος στη Μεθώνη 24 Φεβρουαρίου 1825…

2η ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια ήταν τα βαθύτερα αίτια της Μικρασιατικής Καταστροφής τον Αύγουστο του 1922, με την ήττα της νικηφόρας από το 1919 Ελληνικής μικρασιατικής στρατιάς, την Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και της Μικρασίας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο Εθνικός Διχασμός από το 1915 μεταξύ Βασιλικών Κωνσταντινικών από τη μια και Βενιζελικών από την άλλη.

3η ΕΡΩΤΗΣΗ: Γιατί μετά την τελειωτική νίκη κατά του Ναζισμού και του Φασισμού στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο 1939-1945, μεταξύ των νικητριών δυνάμεων και η Ελλάς, δεν κατόρθωσε η Αθήνα να διεκδικήσει και να ενσωματώσει στο ελλα-δικό μας κράτος την Βόρειο Ήπειρο και την Κύπρο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Διότι «φροντίσαμε» ήδη από τα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης 1943-1944 οι Έλληνες να αποδυθούμε σε αιματηρές εμφύλιες συγκρούσεις μεταξύ Εθνικοφρόνων και Κομμουνιστών με ολεθριότερο επιστέγασμα τον Εμφύλιο Πόλεμο 1946-1949.

4η ΕΡΩΤΗΣΗ: Πώς καταντήσαμε την 20η Ιουλίου 1974 να αποβιβαστεί ανενόχλητος ο τουρκικός Αττίλας στο Πέντε Μίλι της Κερύνειας μας και να έχει σκλαβωμένα έκτοτε τα βόρεια ελληνικά εδάφη της Κύπρου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Τα εμφύλια εν Κύπρω πάθη μεταξύ Γριβικών και Μακαριακών και το αδελφοκτόνο πραξικόπημα που εκτόξευσε 15η Ιουλίου 1974 η χουντική δικτατορία των Αθηνών.

ΚΟΙΝΟΣ παρονομαστής σε αυτό το διαχρονικό κεφάλαιο της εθνικής μας ιστορίας, τα Εμφύλια Πάθη. Ο Εμφύλιος Πόλεμος. Ο Εμφύλιος Διχασμός. Η Εμφύλια Διχόνοια.

ΤΡΑΓΙΚΟΤΕΡΟ συμπέρασμα από τη μελέτη αυτού ειδικά του κεφαλαίου, η διαπίστωση ότι: Ενώ από την αρχαιότητά μας η Ιστορία δίδασκε την ολεθριότητα των εμφυλίων πολέμων και τα επιμέρους αίτιά τους – ιδίως με την επιστημοσύνη του Θουκυδίδη (Γ-82) από τα Κερκυραϊκά του 427 προ Χριστού – οι έκτοτε απόγονοι μέχρι και το 1974 μετά Χριστόν, αποδειχθήκαμε ανεπίδεκτοι μαθήσεως.

ΣΤΑ 100ΧΡΟΝΑ του Εθνικού μας Θρήνου για την Μικρασιατική Καταστροφή που υπέστη το έθνος το 1922, μπορούμε τώρα τουλάχιστον με ανακούφιση να λογαριάζουμε άκρως ενθαρρυντικό ευτύχημα για τον Ελληνισμό του 2022 ότι, δεν απειλείται τα τελευταία 48 έτη από εμφυλιοπολεμικούς υποτροπιασμούς.

ΑΠΑΛΛΑΓΜΕΝΟΣ από αυτήν την φρικτή προγονική εμφύλια πανούκλα αυτοκαταστροφής, έχει πλέον την ευχέρεια να αναζητήσει και να κρίνει τους πιο άξιους, πρόθυμους και ικανούς ηγέτες που «κόφκει ο νους τους» ώστε, σε οριστικό επιτέλους διαζύγιο από τα Φοβικά Σύνδρομα του 1922 και τα Ηττημένα Μυαλά του 1974, να επιτύχουν την πιο ραγδαία και αποφασιστική ενδυνάμωση όλων των εσωτερικών και εξωτερικών συντελεστών ισχύος, αμφοτέρων των κρατών του Ελληνισμού για τη διασφάλιση του παρόντος και την αποτελεσματικότερη διεκδίκηση του μέλλοντος.

Λάζ.Α.Μαύρος