Το Εφετείο του Δικαστηρίου της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης επιβεβαίωσε την 1η Αυγούστου μία ιστορική απόφαση: καταδίκασε τον Πρόεδρο της Σερβικής Δημοκρατίας, Μίλοραντ Ντόντικ, σε φυλάκιση ενός έτους, καθώς και σε εξαετή απαγόρευση πολιτικής δράσης. Ο λόγος;  Η άρνησή του να εφαρμόσει αποφάσεις του Κρίστιαν Σμιτ.  Ενός προσώπου που ουδέποτε εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά λειτουργεί de facto ως “Ύπατος Εκπρόσωπος” στη χώρα. 

Πρόκειται για την πιο βαριά ποινή που έχει επιβληθεί ποτέ σε εν ενεργεία εκλεγμένο ηγέτη στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, και δημιουργεί ένα επικίνδυνο θεσμικό προηγούμενο, όπου ένας πρόεδρος διώκεται ποινικά και απομακρύνεται από την πολιτική ζωή επειδή αρνήθηκε να εφαρμόσει εντολές ενός μη νομιμοποιημένου αλλοδαπού παράγοντα. 

Ο Σμιτ, η “εντολή” και η παραβίαση του Ντέιτον: 

Ο Κρίστιαν Σμιτ δεν διορίστηκε ποτέ από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, γεγονός που καθιστά τη λειτουργία του ως  Ύπατου Εκπροσώπου αντισυνταγματική και παράνομη, σύμφωνα με το Παράρτημα Χ της Συμφωνίας του Ντέιτον. Παρ’ όλα αυτά, επιβάλλει “νόμους”, επεμβαίνει στη δικαιοσύνη και επιχειρεί να αναμορφώσει το νομικό και πολιτικό πλαίσιο της χώρας χωρίς καμία δημοκρατική εντολή. 

Η ποινή φυλάκισης κατά του Ντόντικ, σε συνδυασμό με την απαγόρευση άσκησης πολιτικών καθηκόντων για έξι χρόνια, συνιστά κατάφωρη παραβίαση της Συμφωνίας του Ντέιτον, η οποία έφερε την ειρήνη στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη μετά τον πόλεμο, και κατοχυρώνει την αυτονομία των συνιστώντων μερών. 

Πολιτικό “έγκλημα”: η προστασία του Συντάγματος της Σερβικής Δημοκρατίας 

Ο Ντόντικ τιμωρήθηκε επειδή υπέγραψε νόμο της Βουλής της Σερβικής Δημοκρατίας, ο οποίος δεν αναγνώριζε τις αποφάσεις του Σμιτ.  Ενήργησε βάσει των συνταγματικών του αρμοδιοτήτων, στηριζόμενος στη νομοθετική βούληση ενός εκ τω δύο συστατικών μερών της Β-Ε. Το μήνυμα που αποστέλλεται είναι σαφές: όποιος δεν υποτάσσεται στις εντολές του Σμιτ, απομακρύνεται από την πολιτική σκηνή. 

Διεθνείς αντιδράσεις: Οργή και ανησυχία από Ουγγαρία, Ρωσία και Σερβία. 

Ο Πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, καταδίκασε την απόφαση, λέγοντας ότι «δεν είναι δικαιοσύνη, αλλά γεωπολιτική επιβολή», προσθέτοντας ότι «η δημοκρατική βούληση των λαών στα Δυτικά Βαλκάνια δεν μπορεί να αντικατασταθεί από διεθνή διατάγματα». 

Ο Πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, δήλωσε ότι «το μήνυμα που στέλνεται με την καταδίκη του Ντόντικ είναι ότι η ψήφος του λαού δεν έχει πλέον σημασία» και προειδοποίησε για «θεσμική κατάρρευση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, εάν η τάση αυτή συνεχιστεί». 

Τελικό ερώτημα: Δικαιοσύνη ή νέα μορφή αποικιοκρατίας; 

Η καταδίκη του Μίλοραντ Ντόντικ σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη πρόκληση στη λειτουργία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης από την εποχή της ειρήνευσης. Με τον αποκλεισμό ενός εκλεγμένου ηγέτη από την πολιτική ζωή για έξι χρόνια, ανατρέπεται η συνταγματική τάξη, η έννοια της λαϊκής κυριαρχίας και το πνεύμα του Ντέιτον. 

Η επόμενη μέρα για τη Β-Ε δεν είναι απλώς νομική. Είναι υπαρξιακή. 

Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου ανακοίνωσε χθες, Δευτέρα, ότι εντός της εβδομάδας θα δώσει «οδηγίες» για τη συνέχιση του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, παρά την εντεινόμενη πίεση που αντιμετωπίζει η κυβέρνησή του να βάλει τέλος στην ένοπλη σύρραξη και να κλείσει συμφωνία για να εξασφαλιστεί η απελευθέρωση των ομήρων που είχαν απαχθεί την 7η Οκτωβρίου 2023.

Εξάλλου, το Ισραήλ έχει σκοπό να θέσει το ζήτημα των ομήρων «στο επίκεντρο της παγκόσμιας ατζέντας», δήλωσε ο επικεφαλής της διπλωματίας του, Γεδεών Σάαρ, καθώς σήμερα αναμένεται να διεξαχθεί έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αφιερωμένη σε αυτό.

Απευθυνόμενος στο υπουργικό συμβούλιό του, ο κ. Νετανιάχου ανήγγειλε πως θα συγκαλέσει «αυτή την εβδομάδα» ειδική συνεδρίαση προκειμένου να «δοθούν οδηγίες» στον στρατό «για τον τρόπο επίτευξης των τριών στόχων του πολέμου που έχουμε ορίσει».

«Βρισκόμαστε στο μέσον εντατικού πολέμου, στον οποίο εξασφαλίσαμε πολύ σημαντικές επιτυχίες, ιστορικές, καθώς δεν διχαστήκαμε (…) πρέπει να συνεχίσουμε να είμαστε ενωμένοι», είπε. Θύμισε πως οι «στόχοι του πολέμου» είναι να «νικήσουμε τον εχθρό», να «απελευθερώσουμε τους ομήρους μας» και να «εγγυηθούμε ότι η Γάζα δεν θα εγείρει πλέον απειλή για το Ισραήλ».

Χθες βράδυ, το Κανάλι 11 ανέφερε πως η συνεδρίαση αυτή θα διεξαχθεί σήμερα.

«Απόφαση για κατάληψη όλης της Γάζας»

Η Jerusalem Post, επικαλούμενη πηγή της στο γραφείο του πρωθυπουργού Νετανιάχου, την οποία δεν κατονόμασε, ανέφερε πως ο επικεφαλής της κυβέρνησης έχει «πάρει την απόφαση να καταληφθεί ολόκληρη η Λωρίδα της Γάζας», καθώς και να «διεξαχθούν επιχειρήσεις σε ζώνες όπου κρατούνται όμηροι». Παρόμοιες πληροφορίες, επικαλούμενο επίσης ανώνυμη πηγή, μετέδωσε το Κανάλι 12.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, το γραφείο του πρωθυπουργού διαβίβασε αυστηρό μήνυμα προς τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ: «Αν αυτό δεν σας βρίσκει σύμφωνο, τότε να παραιτηθείτε».

Αντιδρώντας, η Παλαιστινιακή Αρχή στηλίτευσε τις «διαρροές για την κατοχή της Γάζας» και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να «επέμβει επειγόντως για να εμποδίσει την εφαρμογή της, είτε πρόκειται για μορφή πίεσης είτε για τροχιοδεικτική βολή, ώστε να διαπιστωθούν οι αντιδράσεις σε διεθνές επίπεδο, ή για σοβαρές, πραγματικές» προθέσεις.

Σε πόλεμο εναντίον της Χαμάς αφότου ο στρατιωτικός βραχίονας του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος εξαπέλυσε άνευ προηγουμένου έφοδο στο νότιο τμήμα του Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου 2023, η ισραηλινή κυβέρνηση αντιμετωπίζει αυξανόμενη διεθνή πίεση να τον τερματίσει.

Σχεδόν εξακόσιοι πρώην αξιωματούχοι του μηχανισμού ασφαλείας του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων στελεχών της Μοσάντ (κατασκοπείας) και της Σιν Μπετ (αντικατασκοπείας), απηύθυναν έκκληση χθες στον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να πιέσει τον Μπ. Νετανιάχου να βάλει τέλος στον πόλεμο, ώστε να γυρίσουν «οι όμηροι στα σπίτια τους».

«Σταματήστε τον πόλεμο στη Γάζα!», παροτρύνει η επιστολή με την υπογραφή πολλών από τους σημαντικότερους επικεφαλής των υπηρεσιών ασφαλείας, πρώην στρατηγούς και άλλους αξιωματικούς διαφόρων σωμάτων.

Ο κ. Νετανιάχου «οδηγεί το Ισραήλ στην καταστροφή του και τους ομήρους στον θάνατό τους», κατήγγειλε από την πλευρά του το Φόρουμ των Οικογενειών, η κυριότερη συλλογικότητα συγγενών των ομήρων.

«Εδώ και 22 μήνες, πουλάει στην κοινή γνώμη την ψευδαίσθηση ότι η στρατιωτική πίεση και οι εντατικές μάχες θα φέρουν πίσω τους ομήρους», αλλά «δεν πρόκειται παρά για ψέμα, για εξαπάτηση του κοινού», εξανέστη το Φόρουμ.

Σε κατάσταση σοκ το Ισραήλ με τα βίντεο της Χαμάς

Από τους 251 ανθρώπους που είχαν απαχθεί την 7η Οκτωβρίου 2023, στον παλαιστινιακό θύλακο απομένουν 49, από τους οποίους όμως 27 έχουν κηρυχθεί νεκροί από τον ισραηλινό στρατό, έπειτα από δύο συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός που επέτρεψαν την απελευθέρωση των υπολοίπων.

Η δημοσιοποίηση την περασμένη εβδομάδα από τη Χαμάς και τον Παλαιστινιακό Ισλαμικό Τζιχάντ τριών βίντεο στα οποία εικονίζονται δύο Ισραηλινοί όμηροι αποστεωμένοι προκάλεσε έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις στο Ισραήλ και αναζωπύρωσε τον διάλογο για την ανάγκη να πραγματοποιηθεί συμφωνία προκειμένου να αφεθούν ελεύθεροι.

Προχθές, Κυριακή, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου ζήτησε τη συνδρομή της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου (ΔΕΕΣ) για να «προσφερθούν τρόφιμα» καθώς και «ιατρική περίθαλψη» στους ομήρους.

Ο Ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ ανέφερε μέσω X ότι ζήτησε από την πρόεδρο της ΔΕΕΣ, Μιριάνα Σπόλιαριτς, ο διεθνής οργανισμός του οποίου ηγείται να αναλάβει δράση «άμεσα». Η ΔΕΕΣ, η οποία ζητεί πρόσβαση στους ομήρους από τον Οκτώβριο του 2023, απέφυγε να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο μέχρι στιγμής.

Η Χαμάς από την πλευρά της αξίωσε να ανοίξουν «ανθρωπιστικοί διάδρομοι» για να διέλθουν «τρόφιμα και φάρμακα» στον παλαιστινιακό θύλακο υπό πολιορκία, όπου ο πληθυσμός απειλείται, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, από «γενικευμένο λιμό».

Διεθνείς πιέσεις στην κυβέρνηση Νετανιάχου

Η διεθνής κοινότητα ασκεί πίεση στην ισραηλινή κυβέρνηση, που δεν επιτρέπει παραδόσεις βοήθειας στον θύλακο παρά σε ποσότητες που χαρακτηρίζονται ανεπαρκείς από τον οργανισμό, να ανοίξει τις κάνουλες.

«Το να εμποδίζονται οι άμαχοι να αποκτήσουν πρόσβαση σε τρόφιμα μπορεί να αποτελεί έγκλημα πολέμου, αν όχι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας», σχολίασε χθες ο ύπατος αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ.

Στο πεδίο, ο ισραηλινός στρατός συνεχίζει τους βομβαρδισμούς και τις επιχειρήσεις του. Σύμφωνα με πληροφορίες της πολιτικής προστασίας, τουλάχιστον 19 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν χθες, εννιά από τους οποίους είχαν πάει προς αναζήτηση τροφίμων στο κεντρικό τμήμα της Λωρίδας της Γάζας.

Προτού αναχωρήσει για τη Νέα Υόρκη, ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Σάαρ καταφέρθηκε για ακόμη μία φορά εναντίον χωρών –όπως η Γαλλία, η Βρετανία και ο Καναδάς– που έχουν ανακοινώσει την πρόθεσή τους να αναγνωρίσουν κράτος της Παλαιστίνης: κάνουν «τεράστιο δώρο στη Χαμάς», κατήγγειλε.

«Είχα ήδη προειδοποιήσει» πως αυτό «θα σκότωνε τις πιθανότητες να κλειστεί συμφωνία για τους ομήρους και για κατάπαυση του πυρός» και «ακριβώς αυτό συνέβη», συνέχισε, αναφερόμενος στην αποτυχία των έμμεσων διαπραγματεύσεων τον Ιούλιο.

Στην έφοδο του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023 έχασαν τη ζωή τους στην ισραηλινή πλευρά 1.219 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα ισραηλινά δεδομένα.

Στις ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις αντιποίνων ευρείας κλίμακας έχουν χάσει τη ζωή τους στη Λωρίδα της Γάζας 60.933 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με δεδομένα του υπουργείου Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς, που θεωρούνται αξιόπιστα από τον ΟΗΕ.

^{Με πληροφορίες από AFP, ΑΠΕ – ΜΠΕ}

Νέο κύμα ανησυχίας για κλιμάκωση της πυρηνικής έντασης μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας προκαλούν οι πληροφορίες για μετακίνηση τεσσάρων στρατηγικών βομβαρδιστικών Tupolev Tu-95MS προς τα δυτικά, κοντά στα ευρωπαϊκά σύνορα.

Σύμφωνα με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της ουκρανικής ερευνητικής πλατφόρμας «Insider UA», τα ρωσικά βομβαρδιστικά — τα οποία ανήκουν στο πυρηνικό οπλοστάσιο της Μόσχας και έχουν χρησιμοποιηθεί επανειλημμένως σε επιθέσεις κατά της Ουκρανίας — είναι ήδη οπλισμένα με πυραύλους, εξέλιξη που εγείρει φόβους για ενδεχόμενο επικείμενο πλήγμα.

Η μετακίνηση φέρεται να αφορά αεροσκάφη που στάθμευαν στη βάση Ουκραίνκα, στην Άπω Ανατολή της Ρωσίας, και πλέον έχουν μεταφερθεί στις βάσεις Ολένια και Ένγκελς-2, στη δυτική ρωσική επικράτεια — εγκαταστάσεις που είχαν εγκαταλειφθεί το προηγούμενο διάστημα λόγω του φόβου ουκρανικών αντιποίνων.

Η είδηση έρχεται μόλις λίγες ημέρες μετά τις αποκαλύψεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ότι έδωσε εντολή για την προώθηση δύο πυρηνικών υποβρυχίων των ΗΠΑ σε θέσεις εγγύτερα της Ρωσίας. Η απόφαση ελήφθη, όπως είπε, ως απάντηση στις εμπρηστικές δηλώσεις του πρώην Ρώσου προέδρου και νυν αντιπροέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος απείλησε με πυρηνική σύγκρουση.

«Τα υποβρύχιά μας βρίσκονται πλέον εκεί που πρέπει», δήλωσε ο Τραμπ το βράδυ της Κυριακής, αποκαλύπτοντας ότι έχει θέσει στον Βλαντίμιρ Πούτιν τελεσίγραφο για άμεση κατάπαυση του πυρός μέχρι την Παρασκευή, διαφορετικά οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προχωρήσουν σε νέο γύρο κυρώσεων.

Παράλληλα, ανακοινώθηκε ότι ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ, θα μεταβεί στη Μόσχα την Τετάρτη για διαπραγματεύσεις με τη ρωσική πλευρά. Σύμφωνα με τον ίδιο τον Τραμπ, το αίτημα για απευθείας δίαυλο επικοινωνίας προήλθε από τη ρωσική κυβέρνηση.

Αποστάσεις από το Κρεμλίνο στις δηλώσεις Μεντβέντεφ

Εν μέσω της έντονης φημολογίας, το Κρεμλίνο επιχείρησε να κατεβάσει τους τόνους. Ο εκπρόσωπος του Ρώσου προέδρου, σε μια προσπάθεια να απομονώσει τις δηλώσεις Μεντβέντεφ, υπογράμμισε πως «η εξωτερική πολιτική της Ρωσίας καθορίζεται αποκλειστικά από τον πρόεδρο Πούτιν».

Αναγνώρισε πάντως ότι υπάρχουν «σκληροπυρηνικές φωνές» και στις δύο πλευρές, τονίζοντας: «Δεν επιδιώκουμε σύγκρουση με πυρηνικά. Η Ρωσία παραμένει υπεύθυνη δύναμη και δεσμευμένη στη μη διάδοση πυρηνικών όπλων. Σε έναν πυρηνικό πόλεμο δεν υπάρχει νικητής».

Η συγκυρία αυτή καταγράφεται ως μια από τις πλέον τεταμένες στιγμές στη στρατηγική αντιπαράθεση ΗΠΑ–Ρωσίας μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, με τη διπλωματία να δίνει πλέον μάχη με τον χρόνο.