Δημιουργός: ΧΑΡΗΣ ΑΚΡΙΒΙΑΔΗΣ | Συντελεστές: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Με ποια λογική περιμένουμε την ακύρωση του τουρκολυβικού μνημονίου από τον Χαφτάρ και την Βουλή της Λιβύης, όταν δεν έχουμε κάνει τίποτα για να τους βοηθήσουμε;

Του Θοδωρή Γιάνναρου

Ένα θέμα για να αναδειχθεί, πρέπει να παίξει στα Μαζικά Μέσα Ενημέρωσης, να συζητηθεί, να υπάρξουν διαφωνίες, να γίνουν προτάσεις και από εκεί να μάθουμε την επίσημη θέση της Πολιτείας -αν βέβαια υπάρχει! Εν πάση περιπτώσει, ακόμα και να μην υπάρχει, θα αρχίσει να διαμορφώνεται! Με άλλα λόγια, οι άρχοντες θα ξυπνήσουν από ενδεχόμενες ραστώνες.

Όμως αυτό δεν συμβαίνει, μιας και τα κανάλια ασχολούνται στο μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους με τον κορονοϊό που έχει σκεπάσει σχεδόν τα πάντα στην ενημέρωση και με τον κυρ-Στάθη που σκεπάζει το υπόλοιπο. Τα δύο αυτά θέματα αποτελούν στην ουσία τα σαλόνια των κεντρικών δελτίων ειδήσεων, ενώ τα άλλα πραγματικά φλέγοντα θέματα δεν είναι παρά καχεκτικά μονόστηλα στην προφορική τους εκδοχή. Τελικά τίποτα δεν συμβαίνει στη χώρα μας, αν δεν το κάνει θέμα η τηλεόραση και αυτό σίγουρα δεν είναι καλό…

Συμβαίνουν δυστυχώς πράγματα που μας αφορούν, ενώ εμείς είμαστε απόντες… με ό,τι αυτό σημαίνει! Είμαστε χαρούμενοι με τις συμμαχίες που δημιουργήσαμε, με προεξέχουσα αυτή με τη Γαλλία, πήραμε εξαιρετικά αεροσκάφη αεροπορικής υπεροχής και όχι μόνο, περιμένουμε τις φρεγάτες Belh@ra και σύντομα απ’ ό,τι φαίνεται τις κορβέτες GoWind και στον ορίζοντα εμφανίζονται και τα stealth F-35, αλλά αυτό δεν φθάνει, διότι θα αναγκαστούμε κάποια στιγμή, αν αμελήσουμε κάποια άλλα, να χάσουμε το όποιο λόγω των συγκυριών πλεονέκτημα και να πάμε στην παλιά μας συνήθεια -αυτή του να τρέχουμε πίσω από τις εξελίξεις. Οι μάχες -ειδικά οι διπλωματικές, θέλουν τέσσερα στοιχεία: υπομονή-επιμονή-συνέπεια και συνέχεια, που αν δεν υπάρχουν, τότε υπάρχει πρόβλημα!

Αυτό που εγώ γνωρίζω και με κάνει να είμαι σε εγρήγορση, είναι το γεγονός, πως Τούρκοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Ερντογάν, συναντήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη με βουλευτές του Λυβικού Κοινοβουλίου που πρόσκεινται στον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις δυνητικές κινήσεις των γειτόνων μας και είναι κάτι που πρέπει, αν όχι να μας ανησυχήσει, τουλάχιστον όμως να μας προβληματίσει και να μας ωθήσει στη λήψη άμεσων αντιμέτρων, όπως προείπα, αντί να τρέχουμε ασθμαίνοντας πίσω από τις εξελίξεις. Δεν είναι δυνατόν να διακυβεύονται ζωτικές για εμάς ισορροπίες και το θέμα αυτό να μην παίζει πουθενά -σαν τίποτα να μην συμβαίνει.

• Τελικά ήταν μια τυπική συνάντηση, ή παίζει κάτι άλλο;
• Σίγουρα θα μπορούσε να είναι μια εθιμοτυπική συνάντηση χωρίς προστιθέμενη αξία για την Τουρκία, αλλά μήπως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι;
• Γιατί τότε οι Λίβυοι βουλευτές ανέφεραν, πως οι Τούρκοι τους διαβεβαίωσαν πως η συνεργασία της Λιβύης με την Τουρκία θα έχει σημαντικά οφέλη για την πρώτη και ποια είναι σε τελευταία ανάλυση η θέση του ίδιου του στρατάρχη Χαφτάρ;

Η Ελλάς πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτική μιας και στην πραγματικότητα που ζούμε, το “κενό” δεν συγχωρείται και αν τελικά αφήσουμε κενά στη στρατηγική που επιλέξαμε να ακολουθήσουμε όλο αυτό τον καιρό, τότε πιθανότατα ακόμα και εκείνοι που στέκονταν δίπλα μας, ίσως και να επιλέξουν να πράξουν διαφορετικά.

Δεν είναι απαραίτητο να συμβεί κάτι αρνητικό σε σχέση με τις εξελίξεις, αλλά αυτό που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι πως ασχολούμεθα μόνο με θέματα της καθημερινότητας -ακόμα και αν αυτά είναι σημαντικά, αφήνοντας άλλα, εξ’ ίσου σημαντικά ίσως και πολύ σημαντικότερα, τα οποία κάποια στιγμή θα τα βρούμε μπροστά μας, όταν τα άλλα προβλήματα ή θέματα που παίζουν σήμερα στην επικαιρότητα θα έχουν εκλείψει, έχοντας όμως ίσως ξεπεράσει το “σημείο χωρίς επιστροφή”…

Κάποιοι εντός των τειχών έχουν εκφράσει την άποψη, πως το Τουρκολυβικό μνημόνιο είναι για εμάς μια πιθανότατα χαμένη υπόθεση… Είναι έτσι; Ας δούμε λοιπόν λίγο πιο ψυχρά πως έχουν τα πράγματα.

Υπάρχει λοιπόν η παράνομη ΑΟΖ που έχουν χαράξει από κοινού Τουρκία και Λιβύη και που αποτελεί ουσιαστικά τον λόγο υπογραφής του μνημονίου μεταξύ των δύο χωρών εδώ και ένα χρόνο και έχει υποβληθεί και στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών λίγο αργότερα! Από πλευράς όμως Ελλάδος, ο σχεδιασμός της γραμμής της ΑΟΖ με την Αίγυπτο, αν και σε ένα σημείο τέμνει την περιοχή του Τουρκολυβικού μνημονίου, η Τουρκία δεν αναγνωρίζει τη συμφωνία και επιχειρεί να εφαρμόσει ντε φάκτο το τουρκολυβικό μνημόνιο. 

Αν δεν προσέξουμε, αν δεν κάνουμε κάτι που θα δείχνει ότι διεκδικούμε την εφαρμογή στην πράξη της συμφωνίας με την Αίγυπτο, η ντε φάκτο εφαρμογή του τουρκολυβικού μνημονίου από την Τουρκία, θα δημιουργήσει παγιωμένη “κτήση”, κάτι σαν γεωπολιτική… χρησικτησία.

Από την άλλη, εμείς τι ακριβώς κάνουμε, δεν έχω καταλάβει. Υποτίθεται πως περιμένουμε από τον Halifa Haftar και τον Πρόεδρο του Λυβικού Κοινοβουλίου να ακυρώσουν το Τουρκολυβικό Μνημόνιο, ενώ ουσιαστικά εμείς πουλήσαμε τον Λυβικό Απελευθερωτικό Στρατό του Haftar και τους φίλους μας του Λυβικού Κοινοβουλίου, αρνούμενοι στην ουσία να τους βοηθήσουμε;

Πώς είναι δυνατόν να περιμένουμε κινήσεις από τους φίλους μας που παλεύουν, αν εμείς ακολουθούμε τη μηδενική πολιτική της Ε.Ε. για τη Λιβύη και δεν παίρνουμε πρωτοβουλίες, αφήνοντας τους Τούρκους να αλωνίζουν;

Ο φίλος μου Mohamed el Maleh, γιός του αείμνηστου πρέσβη της Λιβύης στην UNESCO, πρώτος ξάδελφος του Προέδρου του Λυβικού Κοινοβουλίου Aquila Saleh και έμπιστος του Haftar, Abdulkader EL Maleh, που έφυγε πέρυσι για το μεγάλο ταξίδι μετά από πολύχρονη μάχη με την αρρώστιά του, την οποία δώσαμε παρέα μέχρι την τελευταία στιγμή, ουσιαστικά μου ανέφερε και μου έγραψε πως ο LNA και όλοι γύρω από αυτόν είναι απογοητευμένοι από την Ελλάδα, που στην πράξη δεν τους στάθηκε πουθενά όποτε το ζήτησαν. Επρόκειτο να ανοίξουμε γραφείο του LNA στην Αθήνα μετά από δική μου πρόταση, αλλά οι εξελίξεις μας πρόλαβαν, διότι η αλήθεια είναι πως δεν ξέρουν τι να περιμένουν από την Ελλάδα.

Επειδή με άκουσε ανήσυχο σχετικά με την επίσκεψη των Λίβυων βουλευτών που πρόσκεινται στον Halifa Haftar στην Κωνσταντινούπολη για συνάντηση με Τούρκους αξιωματούχους, μου είπε τα εξής: οι συγκεκριμένοι βουλευτές όταν πιέστηκαν από τους Τούρκους σχετικά με το Τουρκολυβικό μνημόνιο και την παράνομη ΑΟΖ, απάντησαν πως δεν έχουν εξουσιοδότηση να συζητήσουν σχετικά με το θέμα και η συζήτηση έκλεισε εκεί.

Τώρα για να πληροφορήσω κάποιους που μάλλον δεν είναι σωστά πληροφορημένοι, τίποτα απολύτως δεν έγινε στην Κωνσταντινούπολη, αλλά με τη συμπεριφορά μας απέναντί τους, θα έλεγα πως μάλλον τίποτα δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί στο μέλλον.

Αυτοί οι άνθρωποι μάχονται για την Κυρηναϊκή, που ουσιαστικά είναι Ελλάδα, με εξαιρετικά πολλά αρχαία Ελληνικά μνημεία, που σώζονται σε εξαιρετική κατάσταση μέχρι σήμερα. Αν δούμε την ιστορία της σύγχρονης Λιβύης από το 1951, που έγινε ανεξάρτητο κράτος, χωριζόταν σε τρεις περιοχές: την Τριπολίτιδα, τη Φεζάν και την Κυρηναϊκή. Άλλωστε η χώρα ήταν Ομοσπονδιακό Βασίλειο όταν ανεξαρτητοποιήθηκε και αν δεν ανακαλύπτονταν τα μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου μεταξύ 1957-1959 το μέλλον της ήταν αβέβαιο καθώς ήταν μία από τις φτωχότερες χώρες της Αφρικής.

Θα δούμε λοιπόν εκτενέστερα την ιστορία της Λιβύης από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Θα εστιάσουμε στην Κυρηναϊκή, το ανατολικό τμήμα της Λιβύης, που βρίσκεται Ν-ΝΔ της Κρήτης και στο οποίο υπήρχε εντονότατη ελληνική παρουσία από τον 7ο π.Χ. αιώνα ως περίπου τα μέσα του 7ου μ.Χ. αιώνα οπότε η περιοχή καταλήφθηκε από τους Άραβες. Μετά την πτώση του καθεστώτος Καντάφι, υπήρξαν διάφορες στρατιωτικές ομάδες που προσπάθησαν να καταλάβουν την εξουσία στη χώρα. Υπάρχουν δύο μέρη αυτή τη στιγμή: η “κυβέρνηση” της Τρίπολης, υπό τον τουρκικής καταγωγής Φαγιέζ αλ Σάρατζ, που υπέγραψε το μνημόνιο με την Τουρκία και η “κυβέρνηση” της Βεγγάζης, υπό τον στρατάρχη Halifa Haftar.

Για τη Λιβύη η οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης, είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη, αρκεί να σκεφτούμε, ότι στη χάραξή της παίζουν ρόλο ακόμα και οι Στροφάδες, δύο πανέμορφα νησιά, 27 ν.μ. νότια της Ζακύνθου, όμως θα μπορούσαμε να το συζητήσουμε μαζί τους και να βρούμε τη χρυσή τομή…

Χρειάζονται πολύ προσεκτικές, μελετημένες κινήσεις και θάρρος, αλλά μάλλον έχουμε κάνει ως Ελλάδα πολλά λάθη, . Η χώρα μας, αντί να προσεγγίσει τον στρατάρχη Haftar, που δείχνει φιλελληνικά αισθήματα και είναι, σίγουρα, πολέμιος της Τουρκίας, με σχέδιο, προτάσεις και λύσεις στεκόμενος στο πλευρό του LNA εμπράκτως, τι κάναμε; Απολύτως τίποτα πέρα από εθιμοτυπικές επισκέψεις χωρίς όμως καμία ουσία, ενταγμένοι στις πολιτικές της Ε.Ε., που μόνο κανένα ενδιαφέρον δεν δείχνουν για τη χώρα μας!

Ποιο θα είναι το μέλλον της Λιβύης όμως; Μήπως διασπαστεί σε Ανατολική και Δυτική Λιβύη; Ποια είναι τα σχέδια της Ε.Ε. των μεγάλων δυνάμεων για την τρίτη πλουσιότερη χώρα της Αφρικής; Όποια όμως και να είναι, δεν συμπεριλαμβάνουν ούτε στο ελάχιστο την Ελλάδα!

Έχουμε φίλους εκεί, που μάλλον προδώσαμε με την πολιτική της Ε.Ε. που ακολουθήσαμε ως υποτακτικοί και έρμαια συμφερόντων! Είναι καιρός να κάνουμε κάτι μόνοι μας, αλλιώς θα έχουμε σοβαρό πρόβλημα και τότε το παιχνίδι θα έχει οριστικά χαθεί! Αν δεν μπορείτε μόνοι σας, υπάρχουν κάποιοι που ίσως να μπορούν να βοηθήσουν, έστω και αυτή την ύστατη στιγμή!

Οι Λίβυοι της πλευράς Haftar και Saleh, περίμεναν πολλά από εμάς, αλλά εμείς δεν δώσαμε τίποτα απολύτως και σίγουρα δεν ήταν ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος να σφυρηλατήσουμε ισχυρούς δεσμούς και συμμαχίες σε γερές βάσεις! Είναι πράγμα οξύμωρο και μόνο η σκέψη… να ζητάς, χωρίς όμως να είσαι διατεθειμένος να προσφέρεις και εσύ κάτι!

* Ο κ. Θοδωρής Γιάνναρος είναι Μοριακός Βιολόγος-Γενετιστής