Επιβάλλεται να γνωρίζουμε πολύ καλά και να διδασκόμαστε από τα ιστορικά γεγονότα αν θέλουμε να πάμε με ασφάλεια μπροστά!

Λόρια Μαρκίδη   

Κάθε Σεπτέμβρη ο απανταχού ελληνισμός, με πόνο και αγανάκτηση, φέρνει στη μνήμη το πογκρόμ εναντίον της Ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης το οποίο μεθόδευσαν και υποδαύλισαν οι υπηρεσίες της Βρετανίας και εξαπέλυσε ο αχαλίνωτος τουρκικός όχλος υπό την καθοδήγηση του πρόδρομου του Ταγίπ Ερντογάν, του τότε πρωθυπουργού της κεμαλικής Τουρκίας, Ατνάν Μεντερές, στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου 1955.

Είναι τοις πάσι γνωστόν ότι οι 100 και πλέον χιλιάδες Έλληνες που ζούσαν για αιώνες και αδιάλειπτα στην ιστορική τους πόλη υπέστησαν τις θηριωδίες του τουρκικού όχλου και αποδεκατίστηκαν, ενώ οι περιουσίες τους λεηλατήθηκαν η/και καταστράφηκαν. Σήμερα απέμειναν μόνο δύο χιλιάδες. Για μια εισέτι φορά θριάμβευσε η πολιτική των Νεοτούρκων για αφανισμό των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων στην Τουρκία. 

Ο Τούρκος συγγραφέας Ασίζ Νεσίν γράφει για το πογκρόμ- «Τη νύχτα της 6ης προς την 7η Σεπτεμβρίου η Πόλη κάηκε και γκρεμίστηκε και οι ζημίες ξεπέρασαν το δισεκατομμύριο. Τότε η κυβέρνηση Μεντερές τα έχασε και ξεσηκώθηκε να σκαρώσει φταίχτη γι’ αυτό το αδίκημα». (Βιβλίο Νεοκλή Σαρρή – Η Άλλη Πλευρά- τόμος 2, Α-Ι). 

Αφορμή για το πογκρόμ δόθηκε με την έκρηξη αυτοσχέδιου μηχανισμού στο τουρκικό προξενείο Θεσσαλονίκης το οποίο στεγάζεται δίπλα από το σπίτι που υποτίθεται ότι γεννήθηκε ο Μουσταφά Κεμάλ. Εκ των υστέρων απεδείχθη ότι επρόκειτο περί προβοκάτσιας και ο μουσουλμάνος δράστης αφού φυγαδεύτηκε από την Ελλάδα με τη βοήθεια Τούρκων διπλωματών, τιμήθηκε ως ήρωας από την τουρκική κυβέρνηση. 

Το πογκρόμ σκόπιμα εξαπολύθηκε ενώ λάμβανε χώρα η Τριμερής Διάσκεψη του Λονδίνου μεταξύ 27 Αυγούστου και 7 Σεπτεμβρίου 1955 την οποία συγκάλεσε η Βρετανία με τη συμμετοχή της Ελλάδος και της Τουρκίας. Η ευθύνη της Βρετανίας για τα έκτροπα της νύχτας των κρυστάλλων της Κωνσταντινούπολης επισημαίνεται σε άρθρο της  New York Times, ημερ. 29 Ιουνίου 1956 ως εξής: «Εκείνα τα έκτροπα, για τα οποία η Μ. Βρετανία πρέπει να εισπράξει μέρος της μομφής, έχουν πλήξει τη Βαλκανική Συμμαχία». 

Σημαντική είναι και η αναφορά της Τουρκάλας ιστορικού, Ντιλέκ Γκιουβέν στο βιβλίο της «Εθνικισμός, κοινωνικές μεταβολές και μειονότητες – Τα επεισόδια εναντίον των μη μουσουλμάνων της Τουρκίας 6/7 Σεπτεμβρίου 1955», όπως παρατίθεται στο βιβλίο «Αιματηρή Αλήθεια 1955 – 1974» της Κίνησης για Ελευθερία και Δικαιοσύνη στην Κύπρο :

 «Ως ερευνητικό αποτέλεσμα που εκπλήσσει μπορεί, τέλος να αναφερθεί η φαινόμενη ως πιθανή ανάμειξη της βρετανικής κυβέρνησης στον σχεδιασμό των ‘Σεπτεμβριανών’. Οι ολοένα εντονότερες αξιώσεις της ελληνορθόδοξης πλειονότητας στην Κύπρο για προσάρτηση στη μητέρα Ελλάδα έκαναν τη βρετανική αποικιοκρατική δύναμη να συγκαλέσει στο Λονδίνο μια συνδιάσκεψη από τις 27 Αυγούστου μέχρι τις 7 Σεπτεμβρίου 1955, στην οποία προσκλήθηκαν οι κυβερνήσεις της Τουρκίας και της Ελλάδας. Στόχος του Λονδίνου ήταν κυρίως να καταστήσει ολοφάνερο στους Έλληνες ότι υπήρχε και η τουρκική αξίωση, όσον αφορά στην Κύπρο. Ούτως εχόντων των πραγμάτων ένας Βρετανός διπλωμάτης εξέφρασε μάλιστα και την ευχή πως «επεισόδια κατά της ελληνικής μειονότητας στην Τουρκία θα μπορούσαν να τους φανούν πολύ χρήσιμα». Έτσι, ήδη τον Αύγουστο του 1954 η βρετανική πρεσβεία στην Αθήνα προφήτευσε επιδείνωση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις εξαιτίας ενός πιθανού γεγονότος στη Θεσσαλονίκη, στο σπίτι όπου γεννήθηκε ο Ατατούρκ!  Σε κάθε περίπτωση, στα αρχεία ανιχνεύονται πολλά στοιχεία που τεκμηριώνουν τη συμμετοχή των Βρετανών στον σχεδιασμό των επεισοδίων..»

Καλόν είναι να γνωρίζουμε πολύ καλά τα ιστορικά γεγονότα αν θέλουμε να πάμε με ασφάλεια μπροστά!

*Πρέσβης ε.τ.